Geliştirme ve Gerçekleştirme

Gereksinimlerin belirlenmesinin ardından, ürünün tasarlanması, prototipin geliştirilmesi ve test edilmesi gerekir. Bu aşamada fayda sağlayabilmek üzere işletilen sürecin maliyetli aşamasıdır. Ayrıca, kendisinden sonraki aşamaların başarısını belirleyecek niteliktedir.

Aşamanın önemi, işletmenin örgütsel yapısının biçimlenmesinde de kendisini göstermektedir. Bu bakımdan, işletmenin ürün geliştirme sürecini, örgütsel yapısı üzerinden ele almak açıklayıcı ve faydalı olacaktır (Şekil – 12).

İşletme, fonksiyon temelli bölümlerine ayrılmış, hedef kitle temelli süreç takımları ile faaliyet gösteren matris bir yapıya sahiptir. Eğitsel tasarım, uygulama geliştirme ve görsel tasarım ana fonksiyonları oluşturmaktadır. Kalite, yazılım, ses ve video ise yardımcı fonksiyonlardır.

Yatay olarak örgütlenen süreç takımları ise, hedef kitle temellidir. K4 takımı, orta okul takımı, lise takımı olarak örgütlenmişlerdir. Örneğin, K4 takımı Teddy’s Ready’yi, orta okul takımı Vitamin’i, lise takımı LideGo’yu üretmektedir. Süreç takımları, ürünün tasarlanmasından piyasaya sürülmesine kadar her aşamasından sorumludur.

Süreç takımları içerisinde alt takımlar yer almaktadır. Alt takımların sayısı, üretilmesi planlanan ürünün içeriği ve kapsamına göre değişmektedir. Alt takımlar, ürünün objelerini üretmektedir (örneğin, ortaokul birincisi sınıf matematiği, Vitamin için bir objedir. Aynı şekilde, ortaokul ikinci sınıf biyolojisi, başka bir objedir).

Süreç takımları, ana fonksiyon içerisinde yer alan çalışanlardan oluşmaktadır. Çalışanların sayısı, ürünün içeriğine göre değişmektedir.

Şekil - 12: İşletmenin Örgüt Yapısı Ana fonksiyonlar

ET UG GT Kalite Yazılım Ses Video

S ü re ç Ta k ım ı ( S T) 1 Yardımcı fonksiyonlar ST 2 ST 3 Obje üretimi yapan alt süreç takımları

ET: Eğitsel Tasarım UG: Uygulama Geliştirme GT: Görsel tasarım

Her alt süreç fonksiyonunun bir kaptanı vardır. Sorumlusu olduğun objenin üretim sürecini eşgüdümlemektedir. Alt süreçlerin işleyişini ve senkronunu gözeten, projelerin bitiş tarihine göre yürütülmesine sağlayan, alt takımlar arasındaki iletişimi düzenleyen ana süreç takımı kaptanı bulunmaktadır.

Yardımcı fonksiyonlar, takımlar gerek gördüğünde takımlara destek sağlamaktadır. Kalite fonksiyonu, süreçlerin tasarladığı şekilde işlemediğini, sonucun belirlenen kriterlere uygun olup olmadığını değerlendirmektedir. Yazılım fonksiyonu, ürün tasarımında ve sunumunda gereksinim duyulan teknik alt yapının sağlanmasında yardımcı olmaktadır. Ses ve video fonksiyonları ise, tasarlanan içeriğin ve görselin hayata geçirilmesinde gereksenen desteği vermektedir.

Ürünler, belirlenen gereksinimlere dayalı olarak, süreç takımları tarafından fikirsel olarak ortaya konulmaktadır. Ürünün fikir olarak ortaya konulması sırasında proje yöneticileri etkindir. Proje yöneticileri işletmenin içerisinden ve dışından olabilmektedir. İşletme dışından sürece katılan proje yöneticileri, genellikle akademisyenlerden oluşmaktadır.

Fikir, bilgi formuna (fact sheet) dönüştürülmekte, bu formlar ana fonksiyon kaptanlarının onayına sunulmaktadır. Onayları alındıktan sonra, storyboard’lar hazırlanmaktadır. Storyboard’larda her bir objenin hedefine, hedefi doğrultusunda içeriğine, içeriklerin bağlantısına, kullanılması planlanan görsellere ve animasyonlara yer verilmektedir. Storyboard’lar hem takım, hem fonksiyon yöneticileri tarafından

gözden geçirilmektedir. Gerekli görüldüğü durumlarda konu ilgili

akademisyenlerden ve uygulamacılardan oluşan hakemlerin de görüşü alınmaktadır.

Ürünler, objelerine göre, alt takımlarca, storyboard’lar takip edilerek üretilmektedir. Üretimi tamamlanan ürünler, kalite fonksiyonu takımınca değerlendirilir, kalite testleri yapılır. Kalite fonksiyonu, ürünleri değerlendirmede

stoaryboard’ları referans alır. Ürünlerin kullanıcıların seviyelerine uygunluğunu da gözetmektedir.

12 Aralık 2014. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Teknokent,

Türk Telekom Ar-Ge Merkezi. Kalite fonksiyonu kaptanı M5, kübik ofisinde işletmenin üretim sürecinden ve kalite fonksiyonun görevlerinden bahsetti. Masasının sol tarafında yer alan, sürecin tüm detaylarını gösteren yaklaşık iki metre uzunluğundaki şemayı kullandı anlatırken.

Kalite fonksiyonun yalnızca ürünlerin kriterlere

uygunluğunu denetlemekten sorumlu olmadığını, ürünlerin güvenliği (istenilen yerde olup olmadığı) ile de ilgilendiklerinden söz etti.

Denetim için kullanılan programları gösterdi. Üretim süresince hazırlanan tüm belgeler (fact sheet’ler, storyboard’lar, fonksiyon yöneticilerinin raporları vs.) ve ürünlerin kendisinin saklandığı programlar. Ürünlerde yapılan güncellemelerin, kim tarafından, ne zaman yapıldığını bu programlar sayesinde takip edebildiklerini anlattı. Güncellemeler sonrasında kalite testlerinin rutin olarak gerçekleştirildiğinden söz etti. Herhangi bir üretim işletmesinin kalite biriminden daha yoğun ve döngüsel bir çalışma programları olduğu izlenimini edindim.

Amerika’daki ve Malezya’daki çalışmalar üzerine de konuştuk. Amerika için üretilen ürünlerin “master” niteliği taşıdığından, Türkçe dahil diğer dillerde üretilen

ürünlerin, İngilizce kopyalar ile kıyaslanarak

Kalite testleri ile gerekli düzeltmeler tespit edilmekte ve ilgili takımlara yönlendirilmektedir. Takımlarca düzeltmeler yapılarak kalite fonksiyonuna gönderilir. Kalite fonksiyonu benzer testleri işletir. Sorun yok ise ürünün sisteme yüklemesini gerçekleştirmektedir.

Ürün tasarımına etki eden iki temel değişkenden de söz etmek gerekir:

Yasalar ve müfredat. M1 ve M4, tüm işletmelerde olduğu gibi, Sebit için de yasal

düzenlemelerin, faaliyetlerinde belirleyici olduğunu vurgulamaktadır. Eğitim müfredatının kendileri için belirleyici olduğunu işaret etmektedir. Özellikle, Türkiye gibi, müfredatın ve işleyiş biçiminin kısa aralıklarla değiştiği ülkelerde içeriğin uyumlaştırılmış olmasını, öğretmen ve öğrencilerin gözettiğini belirtmektedir.

İşletme, ürünleri geliştirirken kullanıcıların fayda sağlayabilmesi için benimsediği iki temel yaklaşımdan söz eder: Kişiselleştirme (customization) ve

bütünleştirme (integration) ile uyarlanmış çözüm (tailored solution) sağlama:

 Kişiselleştirme ve bütünleştirme: İşletme ürünlerinin gelişim sürecini dört

aşamalı olarak ele almak mümkündür:

o Birinci aşama: Tüm müfredatı kapsayan, paket olarak CD’ye basılı

olarak sunma. Bu aşamanın örneği Akademedia’dır.

o İkinci aşama: Ürünün parçalara ayrılması, farklı ülkelerin

beklentilerine uyumlu hale getirilmesi ve internet ortamına taşınması ile ortaya çıkmıştır. Bu aşamanın ilerleyişi, işletmenin ülkeler kapsamında yürüttüğü çalışmalar üzerinden değerlendirilebilmektedir (4.7.2.4.2.1. İşletmenin Ülkelerdeki Çalışmaları’na bakınız). Vitamin’in web ortamındaki sunumu, bu aşamada değerlendirilebilir.

o Üçüncü aşama: Ürünlerin, kullanıcıların farklı gereksinimlerini

kişiselleştirilmesini kapsar. Kullanıcılara, kişiler ilerleme imkanı tanınmaktadır.

İşletme, bunun için, Avrupa Birliği 6. Çerçeve Programı tarafından desteklenen iClass projesi üzerinde çalışmaktadır. iClass, Avrupa Birliğindeki 25 eğitim bakanlığının 2012 yılından itibaren okullarında kullanacağı platformun altyapı projesidir.

o Dördüncü aşama: Öğretmen ve öğrencinin, okulda ve okul dışında

etkileşimini mümkün kılacak, öğretmenin kullanmayı hedeflediği içeriği tasarlayabildiği ve sisteme dahil edebildiği, öğrencinin kendi eksikliklerini izleyebildiği ve gidermek için kullanabileceği araçlara erişmelerinin mümkün olduğu bütünleşik bir “sistem” yaratmayı kapsar. VCloud bu kapsamda değerlendirilebilir.

M1, M2, M3 ve M4, işletmenin vizyonu üzerine yönetilen soruları yanıtlarken, yukarıdaki tanımlanan üçüncü ve dördüncü aşama ürünlerin geliştirilmesi üzerine vurgu yapmaktadır. Kullanıcıların bireysel ihtiyaçlarına yanıt verirken, akran etkileşimini olanaklı kılmayı hedeflendiklerini, bununla birlikte araçları bütünleştirerek, kişiselleştirme ile birlikte kolektif ilerlemeyi sağlayabilecekleri düşüncesi çerçevesinde hareket ettiklerini ifade etmektedir. Nitekim, M1, işletmenin çalışmaları bağlamında sosyal faydayı bu eksende tanımlamaktadır:

“[Sosyal fayda] etkileşim ve paylaşım ile ortaya çıkar. Çocuğun arkadaşları ile, çocuğun öğretmen ile, öğretmenin öğretmen ile paylaşım içerisinde

olmasını, birbirleri ile bilgi alış verişi

fayda yaratmış oluyoruz. Bu nedenle, Sebit olarak sunduğumuz hizmetlerin bu etkileşimi sağlamasına özen gösteriyoruz.”

 Uyarlanmış çözüm: Ürünler geliştirilirken, ürünleri sunulduğu bölgelerin

kültürü, yaşayış ve sorgulama biçimi, değerleri de göz önünde bulundurulmaktadır. İşletmenin ürünlerini kullanıcılarına göre uyarlama çabası, ülkeler özelinde gerçekleştirdiği çalışmalardan izlenebilmektedir (4.7.2.4.2.1. İşletmenin Ülkelerdeki Çalışmaları’na bakınız).

Örneğin, Amerika’da her eyaletin kendisine has müfredatının olmasından dolayı, Amerika’da sunulan ürünlerin öğretmenlerin içeriği yönetmesini olanaklı kılacak şekilde öğretmen merkezli tasarlanırken; Türkiye’de, aynı ürünle öğretmen ve öğrenci kullanımını olanaklı kılmaya çalışmak, uyarlanmış çözüm yaklaşımının sonucudur. Arabistan’da, yerleşim yerlerinin birbirinden uzak olması ve okullara erişimi güçleştirmesi nedeni ile ürünler, uzaktan eğitimi olanaklı kılacak şekilde geliştirilmiş. Bu da yerel gereksinimlerin bir sonucudur.