Gazetecilik Eğitimindeki Sorunlar

Sektör temsilcileri “Size göre gazetecilik eğitiminin en temel sorunları nelerdir?” sorusuna aşağıdaki cevapları vermişlerdir:

Adem ALEMDAR: Gazetecilik eğitimi verenlerin neredeyse tamamının hiç

gazetecilik yapmamış olması önemli bir sorundur. Ben burada muhabirlik, grafikerlik, reklamcılık, matbaa gazetecilikle ilgili her aşamayı bizzat yaşıyorum aynı zamanda yönetiyorum da. Bütün sıkıntılarını, potansiyel olarak başıma gelebilecek her şeyi gördüm, yaşadım. Aynı zamanda iletişim fakültesi mezunuyum. İçinden geldiğiniz zaman öğrencinin halinden daha iyi anlıyorsunuz. Akademisyenlerin sektör görmeden eğitim vermeleri bir sorundur. Sektör içinden gelmiş olurlarsa öğrencilerin halinden daha iyi anlayabilirler.

Lokman KOYUNCUOĞLU: Gazeteciliğin bilfiil içinde yaşayan, gazeteci

olan insanların değil daha çok teorik bilgi alan, işin akademik boyutunda ve teorik boyutunda olan insanların eğitim veriyor olmasıdır. Bu da gazeteciliği bir sosyoloji, tarih, coğrafya belki ilahiyat eğitimi gibi sahası olmayan daha çok akademik çevrelerde, fakültelerde verilecek eğitim alanına sıkıştırıyor. Böyle olunca da gazeteciliğin asıl önemli boyutu olan, aksiyonel olma gözden kaçırılıyor. Sahada hem dinamik olmak hem de masa başında, bilgisayarda, cep telefonunda olup biteni hızlıca paylaşmak ve onları en kısa zamanda insanlara ulaştırmak gibi temel durumu pas geçiliyor. Akademisyenler öncelikle, olayın temel akademik kurallarıyla birlikte akademik değerlere uygun olup olmadığı noktasında eğitim veriyor. Bu da gazeteciliği yavaşlatmaktadır. Yeni neslin gazetecileri her şeyi sistematik olarak teorikte var mı diye araştırmaya kalkınca haber de ve bilgi de uçup gidiyor.

Emine GIYNAŞ: En temel sorun öğrencilerin mezun olduktan sonra ne

yapacaklarını bilmeden bir hevesle okula gelmeleridir. Öğrencilerin bilgilendirilmeden, yönlendirilmeden tercih yapmaları bir sorundur. Bölümün puanlarının düşük olması da bir diğer sorundur ve başarı sıraları yıldan yıla düşmektedir. Meslek seçme bilinci lisede oluşturulmalıdır. Lise öğrencileri daha çok fakülte ziyareti yapmalıdır. 1 günlerini fakültede geçirebilmelidirler. Daha bilinçli seçmiş olurlar, bu bilinçle gitmek önemlidir. Bilinçli seçim olmayınca sorunlar artmaktadır.

Hasan AYHAN: İlk sorun uygulamadır. İkinci sorun öğrencilerin sektöre

adapte edilememesidir. Diğer bir sorun öğrencilerin neden iletişim fakültesi seçip seçmemeleri gerektiği kararını lise yıllarında vermiyor olmalarıdır. Bölüm tercihi yapılırken öğrencilere kolay bir şekilde ünlü birer gazeteci olamayacaklarını anlatmanız gerekmektedir. Okumak isteyenlerin daha çok bilgi ve tecrübe ile yola çıkmaları gerekmektedir. Örnek aldığı gazetecilere ulaşmak için öğrencinin daha aktif olması gerekmektedir. İletişim Fakülteleri kesinlikle azaltılmalıdır. Bu sektörün en temel sorunudur. Şu anda iletişim fakültesinden mezun olanların profiline baktığımızda ne iş yapıyorlar? Benim bildiğim arkadaşlar var meslekle alakası olmayan alanlarda yer alıyorlar.

İbrahim BÜYÜKEKEN: Gazetecilik eğitimi veren çoğu akademisyenin

gazetecilik yapmadan ders veriyor olmaları önemli bir sorundur. Hayatında röportaj yapmamış hocalar üniversitede ders veriyor. Bununla ne kadar başarı yakalanır tartışma konusudur. Sektörün içinden gelmiş insanların akademisyen olmasını çok isterdim. Sektörü bire bir yaşamış, eziyetini çekmiş kişilerin ders vermesi esas alınmalıdır. Ales puanı almış olmak, yüksek lisans ya da doktora yapmış olmak yetmiyor ne yazık ki. Teoriyle sınırlı kalınmamalıdır. Yanlışlar en baştan itibaren gelmektedir. Türkiye’de çok kaliteli gazetecilik eğitimi yok. Öğrencilerinde kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Yabancı dil bilerek mezun olan öğrenci sayısı çok azdır. Avrupa’da lisedeki öğrenciler dil öğrenmiş olur, hatta üniversitede ikinci dili öğrenirler. Ama bizim burada yanlışlık çok fazla. Öğrenci İletişim Fakültesi okuyor ama yabancı dil konuşamıyor, fotoğraf makinesi kullanmayı bilmiyor, yaşadığı şehirdeki yerel medyayı takip etmiyor, gazete alıp okumuyor. Daha sonra gazeteci olacağım diyor ama öyle gazeteci olunmaz. Haber yazabilmek için okumak çok önemlidir, öğrencilerde okuma da çok az. Stajyerlerin haberi kurgulamasından kitap okuyup okumadıkları rahat bir şekilde anlaşılıyor. Cümle düşüklüğü oluyor, yazım hataları oluyor. Kitap okumayan birisi gazeteci olamaz. Gazetecilik zor iş. Herkesin yapabileceği bir iş değildir. Sabırlı olmak gerekir, gazeteciliğin temeli sabırdır. Özellikle yerel gazetecilik daha zordur. Herkes size rahatlıkla ulaşabiliyor, çok rahat hakaret edebiliyorlar. Öğrenciler bu sorunları bilerek kendilerini hazırlamalıdır.

Zafer SAMANCI: Her şeyin doğru anlamda verilmediğini düşünüyorum.

Gazetecilik denildiği zaman özgür olabilmeli her şeyi yazabilmeli. Ama okulda doğru olun, dürüst olun, gazeteci ilkelidir, tarafsız olun söylemleri gerçeğe yansımıyor. Türkiye’de yayınlanan hangi gazete tarafsız? Her görüşten gazeteye bakalım yoktur. Tarafsızlık olmaz. Kalite her geçen gün düşmektedir. Bugün üniversite mezunu gazeteci arkadaşların yerine maaşlarda çok az indirim yapmak için hiç gereksiz, bu işten anlamayan insanları gelip gazeteci, muhabir diye gösteren gazeteler vardır. İçeride çalışanların hakları tam anlamıyla verilmemektedir. Muhabir olarak mesaisi verilmeyen arkadaşlar var. Ücretini alıyorsun ama bayramda çalıştırıyorsun çalışmamış gibi gösteriliyor. Gece geç saatlere kadar çalıştırıyor ama fazla mesaisi verilmiyor. Sarı basın kartının hiçbir hükmü, özellikleri kalmadı. İletişim eğitimindeki sorunların yanı sıra sektörde de ciddi sorunlar mevcuttur.

Hüseyin ALTAY: Saha ve kitap arasında kalmak. Sahada yapılan pratikle,

uygulama olarak okulda gösterilen arasında farklılıklar mevcuttur. İkisi birbiriyle uyuşmamaktadır.

Seyfullah KOYUNCU: Hocalar reeli, sahayı bilmemektedirler. Gazetecilik

bir mücadele alanıdır. Bir öğretmenlik gibi, bir mühendislik gibi sınava girdim atandım yoktur. Ne yazık ki TRT, Su ve Su Ürünleri Mühendisliği mezunlarını alırken iletişim fakültesi mezunlarını almamaktadır. TRT’nin daha çok kontenjan ayırması gerekmektedir. Öğrenciler mücadeleyi erken bırakmamalı, devam etmelidir. Erken bırakıp başka alanlara yönelmeleri de sorundur.

Gülşen YILMAZ: İletişim fakültelerinde sürekli bilimsel bilginin ağırlıklı

olması yerine uygulamaya dönük bir alt yapı hazırlanmalıdır. Bunun eksikliğini sorun olarak görmekteyim. Bir diğer sorun fakülte sayısının çok olması buna bağlı olarak mezun sayısının yüksek olması. Kaliteli, vizyonlu öğrenci yok az yetişiyor. Bu işe gönül verebilecek kişiler olması önemli. Çok fazla mezun vermenin bu noktada bir anlamı yok. Ben tarih mezunuyum. Bizim bölümde de benzer sıkıntılar söz konusu. Puana uygun düştüğü için ya da üniversite bitirmiş olmak için bölümler okunmamalıdır.

Mehmet Ali ELMACI: Öğrenci 4 yıl boyunca gazete ortamı görmeden

gazeteci olmayı beklememelidir. Haber dairesi nasıl olur, metin nasıl yazılır, habere nasıl gidilir, fotoğraf nasıl çekilir bunları görmeden okul bitirilmemelidir. 4 yılda hiç

gazete ortamı görmeden, uygulama yapmadan zaten gazeteci olamaz. Örneğin Tıp Fakültesi’ni bitiren biri mezun olunca doktor olur, hukuk bitirince avukat olabilir ama bazı bölümler bireysel çaba ister. Gazetecilik bölümü de bunlardandır. Çok fazla konuyla ilgili olduğu için çaba olmadan yapılamayacak bir meslek. Öğrencilere okulda da imkân verilmelidir. Sadece gazeteleri düşünmemeliyiz. Sektörün yanında okulda da gazetecilik yapılabilmelidir. Bu şekilde yapılmıyor olması sorundur.

Sektör temsilcilerine göre gazetecilik eğitiminin en temel sorunları şu şekildedir: Gazetecilik eğitimi veren akademisyenlerin genelinin gazetecilik yapmamış olması, fakülte sayısının artması, öğrencilerin mezun olduktan sonra ne iş yapacaklarını bilmemeleri ve bilinçsiz şekilde bölüm seçmiş olmaları, uygulama yetersizliği, okulda verilen bilgilerle sahanın uyuşmuyor olması.