Gülbang ve Deyiş Örnekleri

“Allah Allah akşamlar hayrola, hayırlar feth ola, şerler def ola münkürler, münafıklar berbat ola, demler daim ibadetler kaim ola. El hak, Muhammed-Ali

489 _{A. Gölpınarlı, “Kızıl-baş”, ĐA, cilt 6, MEB Yay. , Đstanbul, 1967, s. 791; Şiirlerin (Deyişlerin), Alevi-} Bektaşi inanç ve uygulamalarının incelenmesinde önemli bir kaynak olduğu konusunda geniş bilgi için ayrıca bkz: A. Yıldırım, Başlangıcından Günümüze Alevi-Bektaşi Deyişleri I-II, Uyum Yayınları, Ankara 1997, sh. 9-10; Đ. Melikoff, Hacı Bektaş: Efsaneden Gerçeğe, çev. T. Alptekin, Cumhuriyet Kitapları, Đstanbul, 1998, s. 274.

yardımcılarımız ola. Üçler, beşler, kırklar, 12 imamlar, 17 kemer bestler ve 40’ların490 nefesleri üzerimizde hazır ve nazır ola. Bizi dünyada vatansız, ahirette imamsız bırakmaya. Görünür görünmez kazalardan, belalardan, zelzeleden, yangından ve hatır hayalimize gelmeyen cümle afatı araziye ve afatı buhariye cümlemizi muhafaza eyleye. Bizi 124 bin peygamberlerin, nebilerin, velilerin, evliya ve enbiyaların, Kerbela’da yatan mazlum şehitlerin yüzü suyu hürmetine bağışlaya.

Lütfünle, kereminle, biz kullarına dünya ve ahret nimetlerini ihsaneyle, borçlu kullarına eda, hastalarımıza şifa, dertlilere derman, ihsanı inayet eyle yarabbim.

Senin birliğin, varlığın zatın ve cemalin pakin ve nurun azametin hakkı için Hz. Adem-i Seyfullah, Hz.Musay-ı kelimullah, Hz. Đsay-ı Ruhullah ve Hz. Muhammed Mustafa, Hz. Ali Murteza, Hatice-i Kübra, Fatimatü Zehra Hasan-i Mucteba, Hüseyin-i Sahra-i Deşti Kerbela, zindanların tahmülü Đmam Zeynel Aba, Đmam Muhammed Bakır, imam Cafer-i Sadık, Đmam Musa-i Kasım , Hasan Ali Rıza, Muhammed Taki, Ali el Naki, Hasanül Askeri ve Muhammed Mehdi sahibi zamanın, yarabi bunlar sana en yakın varlığındır bunların yüzü suyu hürmetine bizi bağışla.Yarabbi biz günahkarız. Sen kerem sahibisin. Biz beşeriz. Sen ilahsın. Biz kuluz. Sen sultansın. Bizi bağışla yarabbi. Yağan yağmur için, esen yel için, dergahına varan doğru yol için, Hasan Hüseyin’in nurları için, bizi zahir ve batınilerin şerlerinden halas eyle yarabbi.

80 bin Urumun erleri için, 90 bin Horasan Pirleri için, Urumdaki Hacı Bektaş-ı Veli için, dertlerimize derman, hastalarımıza şifa, yolcularımıza yoldaş, gariplerimize hayırlar ihsan eyle yarabbim.

Hüseyin Gazi için, gerçek er için, dergahınıza varan doğru yol için, müşkülleri hal eden rehber için, bizi doğu yoldan şaşırtmayasın. Đmandan ayırmayasın yarabbi. Bizi Eyüb Peygamber’in gözü yaşına ve Yusuf Peygamber’in aziz başına, mümin, müslümanın gözü yaşına, bağışla yarabbim.

490 _{Alevilikte inanca dönüştürülen ve inancın kaynağı olarak kabuledilen isimler sayılarla ifade} edilmektedir. Sayılar her devirde insanların büyük ilgisini çekmiş; yüze kadar bütün sayılara, yüzden sonra da on bine kadar bellibaşlı sayılara sembolik anlamlar yüklenmiştir. Hatta, “Doğrudan sayılara dayanan felsefeler bile inşa edilmiştir. Meselâ Fisagorculuk.. sayıyı âlemin prensibi ve mahiyeti olarak kabul eden ve eşyayı duyulur hale gelmiş sayılar olarak gören Fisagorcular, bütün mistik ve okkült faaliyetlere zemin hazırlamiştır.”(B. Ayvazoğlu, Yaza Yaza Yaşamak, Ötüken Yay., Đstanbul, 1999, s. 146.) Sayılara farklı dinlerde verilen sembolik anlamlarla ortaya çıkan sayıların gizemiyle ilgili bir çalışma için bkz. A. Schimmel, Sayıların Esrarı, çev. M. Temelli, Verka Yay., Bursa, 1997.

Hanelerimize mensup olup üzerimizde hakkı bulunanlarımızı, “bizi duada unutma.” diyen müminlerin, din kardeşlerimizin, akraba ü taallükatımızın ve cümle merhumlarımızın ruhlarını şad, mekanlarını cennet eyle yarabbim.

Müslüman beldelerini her türlü afetlerden, musibetlerden, musibet ve düşmanların şerrinden, küffarın istilasından mahfuz eyle yarabbim.

Đlahi yarabbi, bizi ve cümle Ehl-i Beyt-i Mustafa’nın yolunda olan din kardeşlerimizi, hatadan ve kusurdan, benlikten koruyasın, Muhammed Mustafa’nın

şefaatına nail eyleyesin.”491

3.3.7.1.2. Deyiş Örnekleri “Hatalar etmişim noksandır işim Tevbe günahlarımıza estağfurullah Muhammed-Ali’ye bağlıdır başım Tevbe günahlarımıza estağfurullah Hasan, Hüseyin balkıyan nur ise Đmam Zeynel sır içinde sır ise Özümüzde kibir benlik var ise Tevbe günahlarımıza estağfurullah Muhammed Bakır’ın izinden çıkma Yükün Cafer’den tut, gayriye bakma Hatıra dokunup gönüller yıkma Tevbe günahlarımıza estağfurullah Musa-i Kazım’a daima niyazım Đmam-ı Rıza’ya bağlıdır özüm Eksiklik, noksanlık, hep kusur bizim Tevbe günahlarımıza estağfurullah Taki ile Naki benziyor aya

Ali emeklerimizi vermeye zaya Ettiğimiz kem işlere kötü bed-huya Tevbe günahlarımıza estağfurullah Hasan-Asker’nin gülleri bite Mehdi gönlümüzün gamını ata Ettiğimiz yalan, koğu, gıybete Tevbe günahlarımıza estağfurullah

Can Hatayi’m eder Bağdat, Basra Böyle güne kaldık, böyle asıra Ya Ali cömertsin kalma kusura

Tevbe günahlarımıza estağfurullah”492

“Muhammed Ali’yi candan sevenler Yorulup yolunda kalmaz inşallah Đmam Hasan’nın yüzün görenler Hüseyin’den mahrum kalmaz inşallah Đmam Zeynel’den bir dolu içen Đmam Bakır’dan kaynayıp coşan Sıdk ile Đmam Ca’fer’e koşan Bundan özge yola sapmaz inşallah Đmam Musa’dan gelen erenler Can baş feda edip cemler görenler Đmam Rıza’ya zehir verenler Divanda şefaat bulmaz inşallah Bir gün okutulur defteri Şah oğlunun elindedir teberi Uyanınca Taki, Naki, Askeri Açılan gülümüz solmaz inşallah Hatayi der bu iş bir gün biter a Özünü katargör ulu katara Methi şevki bu cihanı tutara

Şah oğluna sitem olmaz inşallah”493

491 _{Kaynak kişi: Örneklem olarak seçilen köyün Piri, Seyyid Đmam Kaplan.}

492 _{Hatayi’nin cem töreninden çok sık okunan bu tevbe (tövbe) düvazı içi bkz: M. Yaman, Alevilikte} Cem, Yayınevi, yayın tarihi belirtilmemiş, Ufuk Reklamcılık ve Matbaacılık, Đstanbul 1998, sh. 51-52 493 _{Đ. Özmen, age., ( 1998), s.156}

4. ALEVĐLĐK ĐNANÇ SĐSTEMĐNĐN BĐRĐNCI DÖNEMĐN KURUCU ĐDEAL ÖRNEKLERĐ