Tablo 4: Fotoğraf 4’ün Görsel Çözümlemesi.
FLOYD MAYWEATHER KULLANICISINA AİT FOTOĞRAFIN GÖRSEL ÇÖZÜMLEMESİ
GÖSTEREN GÖSTERİLEN
DÜZ ANLAM YAN ANLAM
Araba Taşıt Zengin olma hali, hız, konfor, lüks.
Floyd Mayweather İnsan, erkek. Influencer. Varlıklı tanımı.
Spor kıyafetler Spor giyim eşyaları Rahatlık, konfor.
Beyaz renk Renk tonu. Saflık, temizlik.
Yeşillikli geniş fon Renk Tonu, galeri. Geniş ve rahat bir mekan.
Siyah ve turuncu renk Renk tonu, contrast renkler. Kontrast renklerin kullanım daha dikkat çekicidir. Turuncu güven ve sıcaklığı, siyah ise asalet ve zerafeti simgeler.
Dergi Okuma nesnesi. Okuma, ilgi alanı, hobi.
“My new 2015 Bugatti Veyron Grand Sport Vitesse $3,498,000 (Yeni spor arabam Bugatti Veyron Grand Sport Vitesse 3.498.000 Dolar)”
Yazıbirim Güç, zenginlik.
Geri plandaki arabalar Taşıtlar Lüks arabalar, lüks, varlıklı olmak.
Bakış yönü Kameraya doğru Özdeşim sağlamaya yarar.
Çekim ölçeği Genel plan Çevrenin ve arabanın görünmesini
79
Düz Anlam
Geniş bir otopark veya galeride çeşitli lüks arabaların önünde siyah ve turuncu kontrast renklerinin kullanıldığı başka bir lüks araba görülmekte. Arkada yeşil çalılar yer almakta. Elde tutulan dergide binilen arabanın örneği yer alıyor. Arabaya oturmuş olan kişi spor beyaz kıyafetler giymiş. Fotoğtaf yorumunda “My new 2015 Bugatti Veyron Grand Sport Vitesse $3,498,000 (Yeni spor arabam Bugatti Veyron Grand Sport Vitesse 3.498.000 Dolar)” ibaresi ve fotoğrafı çeken kişi ile bazı takipçilerin hesaplarının etiketleri yer alıyor. Fotoğrafı çeken bir kişi var; fotoğrafçı. Bakış yönü direkt olarak izleyiciye yöneltilmekte. Çekim planı geniş tutulmuştur.
Yan Anlam
Fotoğrafta ön planda görülen siyah ve turuncu renkten oluşan araba ile arka plandaki diğer arabalar buranın bir galeri olduğunu gösterirken, arabaların lüks olması ise genel çerçevede zenginlik ve varlık göstergesi olarak tanımlanabilir. Siyah ve turuncu zıtlığı ise, izleyiciye yakın duran arabayı diğer arabalardan ayrıştırmakta, dikkat çekiciliğini artırmakta. Araba spor bir araba ve kullanıcının da spor beyaz bir kıyafet giymesi siyah-beyaz zıtlığı ile kişiyi de görünür kılıyor. Ayrıca spor giyim tarzıyla arabanın spor tarzı uyum sağlamakta. Arkadaki yeşil çalılar hem mekana hem de fotoğrafa renk ve sıcaklık katmakta. Kullanıcının elinde tuttuğu dergide görülen aynı model arabanın bir reklam nesnesi olarak tanıtımı yapılmakta ve böylece ulaşılmak istenen bir araç olduğu da vurgulanmaktadır. Bu aracın kullanıcı tarafından satın alınması gösterilerek zenginliği ön plana çıkarılmaktadır. Zenginlik ve sahip olduğunu gösterme gayesi yapılan “My new 2015 Bugatti Veyron Grand Sport Vitesse $3,498,000 (Yeni spor arabam Bugatti Veyron Grand Sport Vitesse 3.498.000 Dolar)” yorumu ile desteklenmektedir. Dolayısıyla, Floyd Mayweather adlı kullanıcının bu görseli Instagram hesabında paylaşarak arabayı satın aldığını ve fiyatını belirten bir yorum yapmasından, zenginliğini gösterme amacı güttüğü çıkarımını yapabiliriz. Genel bir çekim ölçeği kullanılan görselde çevrenin görülmesi ve arabanın kadrajda çerçevelenmesi sağlanırken, kullanıcının bakışları direkt olarak karşıdaki izleyiciye yönelmiştir. Bu tür çekimler izleyenin kadrajdaki kişiyle özdeşim kurmasını sağlar ve ayna tutmak biçiminde yorumlanabilir. İzleyici, fotoğraftaki kişiyle özdeşim kurarak onun yerinde olmak ister ya da bu tür bir arabaya sahip olarak o kişinin yerinde olacağı hayali yaratılır. 407.554 kişi tarafından beğenilen ve 22.614 kişi tarafından yorum alan bu fotoğraf, gösterişçi tüketimin en az bu kadar kullanıcı tarafından onaylandığının bir göstergesi sayılabilir
80
Fotoğraf 5: Floyd Mayweather adlı Instagram kullanıcısının paylaşımı.
Tablo 5: Fotoğraf 5’in Görsel Çözümlemesi.
Düz Anlam
Detay plan olarak ölçeklendirilmiş fotoğrafta, tişörtün yarattığı siyah fon ve onun üzerinde ışıltılı ve değerli pırlanta kolyeler yer alıyor. Kolyelerden birinin ucunda Hristiyanlığın simgesi olan haç görülmekte. Fotoğraf yorumu olarak “This photo will either motivated or make you mad (Bu fotoğraf sizi ya motive edecek ya da kızdıracak)” yazmılmıştır. Ayrıca, #thephotooftheday (günün fotoğrafı) ve #tmt (The Money Team’in kısaltması) etiketleri eklenmiştir.
Yan Anlam
Haç ve pırlanta içeren kolye göstereni, bir dini simge ile değerli bir taş ve zenginlik göstermektedir. Dini sembol inancı ve Hristiyanlığı temsil ettiği gibi salt süs amacıyla takılmış olabilir. Fakat yoğun pırlantalarla bezeli olan kolyeler zenginliği ve varlık
FLOYD MAYWEATHER KULLANICISINA AİT FOTOĞRAFIN GÖRSEL ÇÖZÜMLEMESİ
GÖSTEREN GÖSTERİLEN
DÜZ ANLAM YAN ANLAM
Kolye Aksesuar Şatafat ve süs.
Haç Hristiyanlık dininin sembolü İnanç gösterisi.
Pırlanta Değerli ve ışıltılı taşlar Lüks tüketim nesnesi, zenginlik göstergesi, gözkamaştırıcılık.
Siyah fon – kıyafet Renk tonu Mücevherleri ön plana çıkartmak,
asalet. “This photo will either motivated
or make you mad (Bu fotoğraf sizi ya motive edecek ya da kızdıracak)”
Yazıbirim Paylaşımın kıskandırıcılığının
farkında olma durumu.
81
durumunun göstergeleridir. Fonda yer alan siyah tişört ile birlikte daha da öne çıkan kolye, ayrıca detay planla ölçeklendirilerek fotoğraflanmış, böylece tüm ilgi kolyeye çekilmiştir. Gösterişçi tüketim kuramında ileri sürüldüğü gibi, lüks meta kullanımı kıskandırıcı ve özendirici bir nitelik taşımaktadır (Veblen, 2017). Mayweather’ın bu fotoğrafı paylaşarak özendirici olabileceğinin bilincinde olduğu, yaptığı “This photo will either motivated or make you mad (Bu fotoğraf sizi ya motive edecek ya da kızdıracak)” yorum ile görülmektedir. Buna ek olarak, #thephotooftheday (günün fotoğrafı) ve #tmt (The Money Team’in kısaltması) etiketlemeleri ile fotoğrafın iddiasını belirtmiş ve kendi markası olan TMT’ye gönderme yapmıştır. Dolayısıyla, fotoğrafta sadece pırlanta kolyelerin yer almasıyla ve yorumdaki kinayeli söylemle zenginliğini göstermiş ve sahip olduğu zenginliğin kıskandırıcı özellik taşıdığına değinmiştir. Ancak motive edici de olabilir söylemi, belki siz de sahip olabilirsiniz gibi bir hayal söylemi de içinde barındırmaktadır. 92.953 beğeni alan bu görsel, kullanıcının incelenen diğer görsellerinin en az beğeni alanıdır. Ne var ki, yine de kişinin gösterişçi tüketimi yansıtan bu fotoğrafı da en az 92.953 kişi tarafından onaylanmıştır. Kullanıcı bu fotoğrafı yoruma kapattığı için etkileşim sayısı görülmemektedir.
Fotoğraf 6: Floyd Mayweather adlı Instagram kullanıcısının paylaşımı.
Tablo 6: Fotoğraf 6’nın Görsel Çözümlemesi.
FLOYD MAYWEATHER KULLANICISINA AİT FOTOĞRAFIN GÖRSEL ÇÖZÜMLEMESİ
GÖSTEREN GÖSTERİLEN
DÜZ ANLAM YAN ANLAM
Floyd Mayweather İnsan, canlı, erkek. Influencer, gerçeklik.
Deri uçak koltuğu ve uçak camı Aracın iç mekanı Özel uçak, zenginlik, lüks, konfor.
Spor giyim tarzı Spor giyim eşyaları Rahatlık, konfor.
Sarı ve beyaz renk Renk tonu Sarı, sıcaklık ve beyaz temizlik
ifade eden renkler.
Banknotlar Para Zenginlik, lüks yaşam.
Çekim ölçeği Boy çekim Paraya, kişiye ve özel uçağın bir
kısmına vurgu yapacak biçimde çerçevelenmiştir.
82
Düz Anlam
Floyd Mayweather adlı kullanıcının bu fotoğrafında; tekli ve deri bir koltuk ile
pencere göstereni yer almaktadır. Bu gösterenler yoluyla Mayweather’ın bir uçak içinde olduğu anlaşılmaktadır. Mayweather’ın oturduğu koltuğun karşısında bulunan masada banknotlar bulunmaktadır. Spor, sarı ve beyaz renkte bir tişört ile jean pantolon giymiştir. Bakışı dışarıdadır, kameraya bakmamaktadır. #AIRMAYWEATHER şeklinde bir etiket (#) kullanılmıştır. Çerçevelenen görseller orta ölçekte, mekan hakkında bilgi veren, bulunulan mekânın betimlenmesine imkân verecek bir çekim ölçeği ile fotoğraflanmıştır.
Yan Anlam
Mayweather’ın içinde bulunduğu uçağın, deri ve tekli bir koltuğa sahip olması nedeniyle lüks ve özel bir uçak olduğu anlaşılmaktadır. Mayweather’ın önünde duran banknotlar bir sergi yaparmışçasına masanın üzerinde nizami şekilde dizilmiştir. Ancak Mayweather önünde duran paralara değil, özel uçağının penceresinden gökyüzüne bakmaktadır. Paraya karşı kayıtsız duruşu ve kameraya bakmayışı umursamaz bir tavır takındığını göstermektedir. Fotoğraf çekildiğinin farkında değilmiş gibi bir havaya bürünmüştür ancak banknotları ve özel uçağını göstermek için bu paylaşımı yapmıştır. Fotoğrafa yorum olarak yalnızca #AIRMAYWEATHER etiketini koyarak özel uçağına vurgu yapmıştır. Genellikle hava yollarının kullandığı ‘air’ ifadesini kendi soyadının önünde kullanması bir hava yolu şirketi adı çağrışımı yapmaktadır. Dolayısıyla bu görsel de, daha önce incelenen görseller gibi varlıklı olmasına, zenginliğine, sahip olduklarına vurgu yapar niteliktedir. 786.191 beğeni sayısı olan bu fotoğraf kullanıcının incelenen görselleri içinde en yüksek beğeni alan görselidir. Kişinin içinde bulunmasının diğer kullanıcıların özdeşim kurması açısından daha etkili olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla, sunulan lüks hayat görseli, 786.191 kişinin onayını, beğenisini almıştır. Kullanıcı bu fotoğrafı yoruma kapattığı için etkileşim sayısı görülmemektedir.
Anlamlandırma
22.9 milyon kullanıcı tarafından takip edilen Floyd Mayweather adlı kullanıcının asıl adı Floyd Joy Sinclair’dir ve 1977 doğumlu, Amerikalı bir boksördür. Güncel olarak 966 paylaşımında paylaştığı görselleri; uçak, tekne gibi lüks araçlar, tüm lüks arabalarının
83
olduğu garajı, lüks villası, banknotlar; saat ve kolye gibi lüks aksesuarlar ile kaslı vücudunu gösteren paylaşımlar oluşturmaktadır. Profilinin geneline yansıyan lüks harcamalar ve bunları paylaşması bir erkeğin para, araba, lüks yaşam ile güç gösterisi ve statüsünü ötekilere gösterme güdüsünü yansıtmaktadır. Bu paylaşımlar aynı zamanda özendirme gayesi de gütmektedir. Takipçilerinin profilinde yaptıkları yorumlar incelendiğinde, yorumların kıskanma, özenme gibi duygular içerdiği gözlemlenmektedir. Bu, kullanıcıyı daha da fazla zenginliğini göstermeye itmektedir. Bazı videolarında masayı kaplayan saatlerinin önünde, yanında duran banknotlardan aldığı paralarını saymakta; bazı fotoğraflarında koltuğa yaydığı banknotları sergilemekte; neredeyse tüm fotoğraflarında ise taktığı saati fotoğrafıyla kolaj haline getirerek paylaşmaktadır. Dolayısıyla, görülmektedir ki, 22.9 milyon takipçisi olan bu kullanıcının zenginlik ve lükse özendirme amaçlı paylaşımlarıyla kendisini takip eden diğer kullanıcıları da etkilemekte ve meta fetişizmi üzerinden gösteri yapmaktadır.
Mitler: Zengin ve başarılı, varlıklı erkek, rahatlık. Lüks hayat.
Taha Özer Adlı Instagram Kullanıcısının Görsel Çözümlemesi
Taha Özer, 1990 Yılı Eylül ayında İstanbul Amerikan Hastanesinde doğmuştur.
Babası İbrahim Şenkal Özer “Deriden” adlı ayakkabı firmasının sahibidir. DJ ve sosyal
medya fenomeni. Babası İbrahim Şenkal Özer “Deriden” adlı ayakkabı firmasının sahibidir. Babası İbrahim Şenkal Özer sahibi olduğu Deriden'i kardeşi Gürkal Celal Özer'e 14 Nisan 2016'da devretmiştir. Taha Özer, Instagram'dan paylaşmış olduğu anlık, güncel, eğlence, sanat ve gece hayatı ile ilgili yaşamış olduğu tüm ihtişamı gözler önüne sermektedir. Birçok kişi tarafından merakla takip edilen Taha Özer yerli Dan Bilzerian olarak da adlandırılmaktadır.