Fiziki Özellikleri

DAĞLAR

Ilgaz İlçesi'nin kuzeyinde yükselen Ilgaz Dağları, eteklerinden doruğa doğru sarıçam, karaçam ve köknar ağaçlarının hakim olduğu yer yer sık bir bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu orman örtüsü ve saha oldukça zengin orman altı bitkileriyle desteklenmektedir. Orman altı bitki örtüsü içerisinde özellikle yabani orkideler dikkat çekmektedir. Yurdumuzda yetişen orkide çeşitlerinin çoğu, mevsimine göre görülebilmekte ancak, salep elde etmek maksadıyla yumrularının toplaması, bu nadide bitkinin geleceğini tehdit etmektedir.

Ilgaz Dağları'nın yıl boyu akışlı suları ve zengin bitki örtüsünün oluşturduğu şartlar, aşırı avlanmaya rağmen nesillerini devam ettiren geyik, karaca, ayı, yaban domuzu, kurt, tilki, tavşan, keklik gibi yabani hayvanlara uygun yaşama ortamı oluşturmaktadır.

Zengin bitki örtüsü ve içinde barındırdığı yaban hayatı ile kış sporları imkanları göz önüne alınarak Çankırı ve Kastamonu il sınırları içerisinde yer alan 1088.61 hektarlık kısmı Milli Park olarak ayrılmıştır. Milli Parkın bir kısmı ise mevcut potansiyelin planlı bir şekilde turizme kazandırılabilmesi maksadıyla 1997 yılında Bakanlar Kurulunca “Kış Sporları Turizm Merkezi”

ilan edilmiştir.

Turizm merkezinin planlama çalışmaları Bakanlığımızca tamamlanarak tasdik edilmek üzere Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilmiştir. Planlama çalışmalarının sonuçlanmasıyla birlikte yatırımcılara açılacak olan Ilgaz Dağının yerli ve yabancı turizm bakımından cazibe merkezi olacağı umulmaktadır.

Ilgaz Dağı Doruk Mevkii: Ilgaz’a 23, Kastamonu’ya 40, Çankırı’ya 71, Ankara’ya 203, İstanbul’a ise 475 km uzaklıkta bulunan Ilgaz Dağı Doruk Mevkiine, İstanbul’u Karadeniz’e ve Doğu Anadolu’ya bağlayan E-80 Karayolu üzerindeki Ilgaz İlçemizden Kastamonu’ya ayrılan 23 km’lik yolla ulaşılabilir. En yakın havaalanı olan Ankara Esenboğa’ya 189 km. mesafede bulunan Doruk Mevkii, tabii güzelliği ve yaban hayatının zenginliği yanı sıra, kış sporları imkanlarıyla özellikle, kış döneminde yoğun ziyaretçi çekmektedir. Çankırı il sınırları içerisinde bulunan Ilgaz Doruk Oteli'nde konaklama imkanlarıyla birlikte kayakçılar için mekanik tesisler ve pistler mevcuttur. Kastamonu'ya ait kuzey yamaçlarda Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'ne ait mekanik tesisler ve pistler ile konaklama tesisleri bulunmaktadır.

Aynı tepenin güney ve kuzey yamaçlarında yer alan ve birbirlerine çok yakın olan tesisler, Milli Park sınırları içerisinde kalmakta ve iki ilin insanlarının yanı sıra, başta Ankara olmak üzere

TERMAL KAYNAKLAR

Çavundur Termal Kaynağı ve Kaplıca Tesisleri: Kurşunlu İlçesi Çavundur Beldesi’nde bulunan termal kaynaktan 54 °C sıcaklıkta 47 litre/saniye su çıkmaktadır. Belde'ye ve Gerede-Samsun (E 80) Devlet Karayolu'na 1.5, Kurşunlu'ya 9, Çankırı'ya ise 90 km. mesafede olan kaynak çevresinde , Çankırı Özel İdaresine ait iki adet modern havuzlu hamamı bulunan 38 oda ve 76 yataklı tesisin yanı sıra Belde Belediyesi tarafından işletilen iki adet açık havuz ile 100 yataklı bir konaklama ünitesi ve 20 yataklı özel bir pansiyon bulunmaktadır. Yol, su, elektrik ve telefonu bulunan termal kaynağın hemen yakınından Çankırı-Zonguldak Demiryolu geçmekte ve aynı yerde yolcu trenleri durmaktadır.

Termal suyun fiziki ve kimyevi analizleri SSYB Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı laboratuarlarında yapılmış olup tıbbi değeri ile ilgili olarak Valiliğimizin başvurusu üzerine, İstanbul Üniversitesi Tıbbi Ekoloji ve Hidro-Klimatoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından 22.05.1990 tarih ve 97/90 sayılı aşağıdaki rapor düzenlenmiştir.

“Göndermiş olduğunuz, Sağlık Bakanlığı Çevre Sağlığı Müdürlüğünce düzenlenen Çankırı, Kurşunlu İlçesi, Çavundur Beldesi Kaplıca Maden Suyuna ait fiziksel ve kimyasal analiz sonuçları Araştırma Merkezimizce değerlendirilmiştir.

Raporun içeriğine göre kaplıca suyu sodyum bikarbonatlı, hipertermal, hipotonik bir özellik taşımaktadır. Maden suyunun bizden talep edilen tıbbi yönden değerlendirilmesi ise şöyledir;

Doğal sıcaklığı nedeniyle tüm ağrılı hastalarda kullanılabilmesi söz konusudur. Ancak uygulamaların banyo ve hareketsiz uygulamalı türleri için 37-38 °C'a kadar, hareketli havuzlar için 27-28 °C'a kadar soğutulması gerekmektedir. Bu suretle, her türlü romatizmal hastalıkların kronik dönemleri, ameliyat ve travma sekellerinde yararlı olacaktır.

Alkalik özelliğine bağlı olarak, içme kürleri şeklinde değerlendirilmesi halinde karaciğer, safrakesesi ve safra yolları yetmezliklerinde kullanılabilecektir. Sarılık sonrası bozulan karaciğer fonksiyon testlerinin düzeltilmesi amacı ile, pankreasla ilgili kronik hastalıklarda, Diabetes Mellitus ve Gut hastalığında yararlı olabilir. Kronik mide ve bağırsak iltihapları, böbrek ve idrar yolları kronik iltihaplarında, böbrek taşı oluşumunu engellemek için içme kürleri şeklinde değerlendirilebilir. Ancak içme kürleri için suyun sıcaklığının genellikle 20 ila 30 °C soğutulması gereklidir.

Su, sodyum iyonu içerdiğinden dolayı üst solunum yolları ve akciğerin alerji ve kronik iltihaplarında inhalasyon-aerosol tedavisi olarak değerlendirilebilir.

Bu endikasyonlar göz önüne alınarak çizilecek projede, Tıbbi Ekoloji ve Hidro-Klimatoloji Araştırma ve Uygulama Merkezimizin danışmanlığının yararlı olacağı kanısını saygıyla arz ederim.

Prof.Dr.Nurten ÖZER

Merkez Müdürü

Acısu: Kurşunlu İlçesi'nin 5 km. kuzeybatısında Hacımuslu Köyü yakınlarında olan Acısu İçmesi, geniş bir çayırlığın çeşitli yerlerinden kaynamaktadır. Bir bataklık oluşturan kaynaklardan toplam olarak saniyede 0.4 litre su çıkmaktadır. Sıcaklığı 15 °C olan Acısu İçmesi tuzlu, bikarbonatlı, karbogazoz, demirli ve alkalik bir maden suyudur.

Mide, bağırsak, karaciğer, safrakesesi, pankreas hastalıklarında yararlı etkisi olan su, kanda yedek alkaliyi yükseltir, asit—baz dengesini düzenler, safra yollarında safra akımını artırıcı bir etki yapar ve safra bileşimini değiştirir. Sarılık hastalığı sonrasında kanda birikmiş bulunan safra pignentlerinin temizlenmesini de kolaylaştıran bu maden suyunun, karaciğerin bozulan fonksiyonlarını düzeltici tesiri vardır.

Şıhlar Nezle (Nuzla) Suyu: Korgun İlçesi'ne bağlı Şıhlar (Karatepe) Köyü yakınlarındaki bir dere yatağının kenarındadır. Korgun'a 8, Merkez İlçe'ye 26 km. mesafede bulunan maden suyuna Çankırı-Ilgaz Karayolunun 23. km.'sinden ayrılan 3 km.'lik stabilize bir yolla ulaşılır. 12 ,0°C sıcaklığındaki suyun betonla çevrili bir çeşmesi bulunmaktadır. Soğuk, alkalik ve toprak alkalik, bikarbonatlı, karbogazoz bir içme suyu olan Şıhlar Nezle Suyu, İçme kürleri ile değerlendirilmektedir.

Bozan Hamamı: Ilgaz İlçesi'nin 5 km. kuzeybatısında, Aşağı ve Yukarı Bozan köyleri ara-sındaki bu maden suyu üstü açık, çevresi kapalı iki ayrı havuzdan oluşmaktadır. Hamam olarak ni-telendirilmesinin sebebi banyo olarak da kullanılması olan suyun sıcaklığı 16 °C, debisi ise 0.5 litre/saniyedir. Alkalik ve toprak alkalik, karbogazoz, demir ve arsenikli, bikarbonatlı bir su olan Bozan Hamamı, banyo uygulamalarında cilt hastalıklarına, içmece olarak ise sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.

Kükürt Köyü Kaynağı: Atkaracalar ilçesinin 14 km. kuzeyindeki Kükürt Köyü'nde bulunan kaynaktan 19 °C sıcaklığında saniyede 0.5 litre su çıkmaktadır. Alkalik ve toprak alkalik, karbogazoz özellikte olan maden suyunun yaydığı serbest kükürtlü hidrojen kokusu bir kilometre mesafeden hissedilebilmektedir. Kükürt Köyü Kaynaklarının sindirim sistemi rahatsızlıklarını iyileştirici etkisi vardır.

Hışıldayık İçmesi: Kurşunlu İlçesi'ne 30 km. mesafede bulunan Melan (Soğanlı) Çayı kıyısında, kayaların arasında iki yerden çıkan maden suyu başıboş olarak dereye akmaktadır. Sıcaklığı ortalama 18 °C olan su, bol miktarda gazlı, alkalik ve toprak alkalik, bikarbonatlıdır. Sindirim sistemi ve karaciğer rahatsızlıklarında yararları görülmektedir.

Bayramören (Melan) İçmesi: Kurşunlu İlçesi'ne 20 km. mesafedeki maden suyu bir yamaçtan çıkmaktadır. Sıcaklığı 18 °C olan suyun debisi ise 0.1 litre/saniyedir. Karbondioksit oranı oldukça yüksek, alkalik ve toprak alkalik, bikarbonatlı olan maden suyu, sülfat iyonu da içermesi sebebiyle acı bikarbonatlı sular grubuna da girmektedir. Bayramören İçmesi'nden mide, karaciğer, safrakesesi ve bağırsak rahatsızlıklarında yararlanılmaktadır.

İÇMECELER

Çankırı ili sağlık suları bakımından oldukça zengin bir çeşitlilik arzeder. Ancak, kapsamlı bir çalışmaya konu olmayan maden sularımızın bir kısmı halihazır durum itibariyle ekonomik görünmemekte, ekonomik görülenlerin çoğunluğunda ise herhangi bir tesis bulunmamaktadır.

Kazancı Maden Suyu: Ilgaz-Kastamonu Devlet Karayolu'nun 12. km.'sindeki Kazancı

Ilısılık Maden Suyu: Ilgaz ilçesi'nin güneydoğusunda ilçeye 16 km. mesafedeki Ilısılık Köyü'nde bulunan kaynaktan 22.5 °C sıcaklığında saniyede 0.05 litre su çıkmaktadır. Ekonomik değeri sınırlı olan su karbondioksitli, alkalik ve toprak alkalik, bikarbonatlıdır. İçme kürleri ile yararlanıldığı gibi banyo uygulamalarından da olumlu neticeler alındığı söylenilmektedir. Mide, karaciğer, bağırsak, safrakesesi rahatsızlıklarına iyi geldiği bilinmektedir.

Yukarıda sayılanların dışında Şabanözü İlçesi'nde; akciğer, safra kesesi, idrar yolları, romatizma, kırıklar, mide ile böbrek taşı rahatsızlıklarına kullanılan Dede (Çapar) Maden Suyu, cilt hastalıklarına kullanılan Karakoçaş Ilıcası, Orta Ilçesi'nde; cilt hastalıklarına kullanılan Derebayındır Köyü Hışıldağı ve Maden Suyu, şifalı su olarak bilinen Kısaç ve Buğuören Maden Suları, Ilgaz İlçesi'nde; romatizma ve cilt rahatsızlıklarına kullanılan Ödemiş Kaynarcı Suyu, cilt hastalıklarına (uyuz) kullanılan Bozatlı Suyu, mide şişkinliklerinde kullanılan Yalaycık Maden Suyu, Korgun İlçesi'nde; şifalı su olarak bilinen Ildızım İçmesi, Yapraklı İlçesi'nde; şifalı su olarak bilinen Şahçuvaz Ilıcası ve doktorlarca böbrek taşı düşürmede önerilen Kullar Maden Suyu gibi içmece ve termal kaynaklar bulunmaktadır.