Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme YaklaĢımı

Proje Tabanlı Fen ve Teknoloji; yapılandırmacı düĢüncelerle tutarlı olan kökleĢmiĢ öğretme ve öğrenme yaklaĢımıdır. Öğrenci, problemleri; soru sorma, araĢtırmayı tasarlama ve uygulama, bilgi toplama, analiz etme, toplanan bilgi ve verileri yorumlama, sonuç çıkarma ve bulguları yorumlama yollarıyla bilgiyi oluĢturur.

Proje Tabanlı Fen ve Teknoloji; teknoloji ve iĢbirlikli öğrenme tarafından desteklenen öğrenci merkezli bilimsel araĢtırmanın yaygın kullanıldığı, fen eğitimi için tavsiye edilen bir yaklaĢımdır. Proje Tabanlı Öğrenme, Fen ve Teknolojinin kuruluĢuna olanak sağlayan varsayımlardan ve toplumsal yapılandırmacı bir bakıĢ açısından doğmuĢtur. Öğrencilerin gerçek problemlere; sorular sorarak, araĢtırma yaparak, bilgi ve veri toplayıp analiz ederek, yorum yaparak, sonuç çıkararak ve bulguları bildirerek çözüm buldukları varsayılır. ĠĢbirliği ve konuĢmanın da gerekli olduğu düĢünülür. ĠĢbirlikli çalıĢma; öğrencileri sınıf arkadaĢları ve sınıf dıĢındaki yaĢıtlarıyla sohbet ederek, disiplinin doğasını ve düĢünceleri anlamasını sağlar.

Proje Tabanlı Fen ve Teknoloji pedagojisi, etkinlikleri tasarlamada kullanılan beĢ özellik etrafına kurulmuĢtur:

1. Etkinliklerin prensipleri ile kavramları organize eder ve gerçek hayattaki soru veya problemi araĢtırmak için öğrencileri çalıĢtırır.

2. Öğrencilerin; soru veya probleme yönelik insan eliyle yapılmıĢ ürünü geliĢtirmesiyle sonuçlanır.

4. Öğrenciler problemle ilgili iĢbirliği yaptıkları için, öğrenci-öğretmen ve toplum üyelerini içine alır.

5. Öğrencileri bilgi materyalleri kullanmaya teĢvik eder.

Bu özelliklerin her biri; gerçek hayat problemini araĢtırdığı için, öğrencilerin önemli fen ve teknoloji kavramlarını anlamasını sağlar.

Proje tabanlı fen ve teknoloji, gerçek hayat problemi bir soru olarak yapılandırılır. Bu soru öğrencilerin araĢtırmalarını organize eder ve yürütür. Projede yürütülen bu soru; öğrencileri gerçek hayat problemlerinin içine almak için dikkatlice seçilir. Bu soru aynı zamanda anlamlı olarak seçilir, çünkü bu Ģekilde öğrencilerin gerçek hayatlarıyla iliĢkili olur ve sorunun sahipliğini üstlenip araĢtırmada onları yönlendirir. AraĢtırma esnasında, öğrenciler öğrenen insanlar arasında çalıĢır. Bu iĢbirliği düĢünceleri paylaĢan ve tartıĢan, anlamayı sağlayan akranlar, öğretmenler ve toplumdaki insanları kapsar. Öğrencilerin anlamasını arttıracak teknolojik materyaller uygun olduğunda ünite boyunca kullanılır (Rivet ve Krajcik, 2004: 669-692).

Proje tabanlı pedagoji, çocukları otantik sorularla ilgili metinsel ve deneyimsel araĢtırmaya götürür: Bu da; proje tabanlı pedagojinin öğrenci ve öğretmenlerin sorularla ilgili araĢtırma, konuĢma, okuma-yazma fırsatlarıdır. Bu yaklaĢımın böylece fen ve teknoloji öğrenmek için mükemmel bir yolu temsil ettiği söylenebilir. Lee ve Fradd (1998); bu tür içeriği ulaĢılabilir, anlamlı ve ilgili kılmak için, öğrencilerin dilleri ve kültürel deneyimleriyle akademik içeriğin doğasını tasarlayan bir yaklaĢıma değinirler. Aynı zamanda, Proje Tabanlı Öğrenme pedagojisinde araĢtırma aktivitelerine olan yoğun talep öğrenciler için zor olabilir, çünkü öğretmenler ve öğrenciler birçok farklı dili ve okuma pratiğini sınıf çalıĢmasının içine getirebilirler. Proje Tabanlı Öğrenme pedagojisi öğrencilere farklı bilgi, uygulama, okuma ve yazmanın farklı yollarına kılavuzluk eder (Akt: Moje ve diğ., 2001:469-498).

David L. Haury “AraĢtırma Yoluyla Fen Bilgisi Öğretimi” adlı makalesinde Ģöyle der: “Fen ve Teknoloji perspektifinden bakılırsa, araĢtırma öğrencileri fenin doğasını araĢtırmaya götürür. Haury, fen bilimci Alfred Novak‟ın Ģu tanımlamasından bahseder: AraĢtırma; insanoğlunun meraklı olduğu olaylar hakkında makul açıklama için

çabalamasıdır. Diğer bir değiĢle, Haury‟a göre araĢtırma, bilgiyi aktif arama veya merakı giderme üzerine yoğunlaĢan aktivite ve becerileri içerir.

Moss‟a göre öğrencilerin kendi öğrenmelerine odaklanabilmesi için araĢtırma basamaklarının bazılarını temin etmek oldukça mantıklıdır. Mesela, soru temin edip onlara araĢtırmayı tasarlamalarını söyleriz ve ya veri verip onları analiz etmelerini isteriz ve verilmiĢ bir hipotezi test ederiz. Bu aktivitelerin karmaĢıklığı öğrencinin yaĢı ve tecrübesine göre değiĢiklik gösterir, fakat her çocuk için ortak olanlar vardır. Öğrenciler; karmaĢık laboratuar hazırlığına gerek duyulmadan veri toplama iĢi gerektiren araĢtırmalar yaparlar (Akt: Jarrett, 1997:3-5).

ÇalıĢma esnasında yaĢanan sıkıntılar tipik olarak, sınıf üyelerinin olağan rolleri değiĢtiğinde, öğretmenler yeni düĢünce ve becerileri tanıttığında veya öğrenciler alıĢtırmalarda yer almak için yeterli beceri ve bilgiye sahip olmadığından yaĢanır. Sıkıntılar aynı zamanda üyeler arasındaki yaygın bilgi eksikliğini ve yetersiz kaynağa da iĢaret edebilir. Sıkıntıların yaĢanması, öğrencilerin belli alıĢtırmaları göstermedeki zorluklarını tanımlamaya yardım eder. Yeterli sosyal ve maddi kaynaklar mevcut olduğunda, öğrenciler uzmanlaĢmıĢ davranıĢlar gösterirler (Krajcik ve Kaı Wu, 2006:854).

1.6.10.3. Proje Tabanlı Öğrenme YaklaĢımının Özellikleri Proje tabanlı öğrenmenin bazı temel özellikleri vardır. Bunlar:

Projeler öğrenci yönelimlidir. Öğrenciler projenin tüm boyutları ile ilgili kararları alma özgürlüğüne sahiptir.

Projeler yönlendirici soru ya da problemler üzerine odaklanır. Özgün bir soru ya da sorun, kavram ve ilkeleri düzenlemede yönlendirici bir rol üstlenir ve etkinlikleri sürükler ve yönlendirir.

Projeler geniĢ bir zamana gereksinim duyar. Projeler birkaç dersten bir öğretim yılına kadar geniĢ bir zamana gereksinim duyar.

Projeler gerçek dünyayla bağlantı kurmaya yardım eder. Öğrenciler projeler yoluyla gerçek dünya ile etkileĢirler.

Projeler, iĢbirliği içinde gerçekleĢtirilir. Projeler, bir amacı gerçekleĢtirmek için birlikte çalıĢmayı gerektirir.

Projeler çoklu ortamlardan yararlanmayı sağlar. Projelere, teknolojinin temel araç ve becerilerini kullanmayı öngörür.

Projeler programın merkezindedir (Gültekin, 2005:522-523).

ġekil 7. Proje Tabanlı Öğrenme YaklaĢımının Özellikleri

Kaynak: ġahin, (2005)

Bu özellikler dikkate alındığında, proje tabanlı öğrenme yaklaĢımının yeni Fen ve Teknoloji programının uygulanmasında önemli katkılar sağlayacağı görülmektedir. Fen ve teknoloji programının, öğrencilerin düĢünmeye, soru sormaya ve görüĢ alıĢ veriĢinde bulunmaya özendirilmesi; öğrencilerin toplumsal sorunlara karĢı duyarlı

PROJE TABANLI ÖĞRENME Disiplinler Arası Çoklu Öğrenme Stilleri Derinlemesine Öğrenme Bilgilerin ĠliĢkilendirilmesi Problem Çözme ĠĢbirliği Yorumlama Çoklu Zekâ Karar Verme Analiz Sentez Üst Düzey DüĢünme Becerileri Motivasyon Çok Yönlü Değerlendirme Anlamlı Öğrenme Grup ÇalıĢması ĠletiĢim Öğrenilenleri Transfer Edebilme

olmasının sağlanması; öğrencilerin öğrenme sürecinde deneyimlerini kullanmasına ve çevresel etkileĢim kurmasına olanak vermesi ve öğrenci çalıĢma dosyalarına bakılarak öğrenme ve öğretme süreçlerinin akıĢı içerisinde değerlendirilmeye olanak sağlanması gibi temel özellikleri proje tabanlı öğrenmenin özellikleri ile örtüĢmektedir.