Eylem ve Harekete Geçirme

Sanal iletişim ortamları harekete geçirmek için araç görevinde olup, ortak eylem ve özel sonuçlar ortaya koymak isteyen girişimler için örgütleyici olarak tanımlanmaktadır. Toplumsal hareketler, gerçek dünyadaki eylemleri ve gösterilerin eşgüdümünü sağlamada, siyasal temsilcilere imza kampanyaları düzenlemede, eylem duyurularını yaymada ve sanal sivil itiaatsizlikle bağlantı kurmada sanal iletişim ortamlarını kullanmaktadırlar (Stein,

2009). Aşağıda örgütlerin eylem ve harekete geçirmek için kullandıkları yollar ve bunların kullanım sıklığı gösterilmektedir.

Çizelge 9. Eylem ve Harekete Geçirmek İçin Kullanılan Yollar

Eylem ve harekete geçirme yolları

Toplam sayı

(N=25)

E-posta/e-kart kampanyaları 23

Çevrimdışı kulis etkinliklerine çağrı 17

Çevrimiçi imza kampanyaları 14

Sitede etkinlik takvimi 12

Çevrimdışı mektup/kart kampanyaları 11

Çevrimdışı eylemlere çağrı 8

Çevrimdışı eylemlerin örgütlenmesi 5

Çevrimdışı imza kampanyaları 5

Örgütlerden 23’ü (The Ruckus Society ve PGA dışında) e-posta/e-kart kampanyalarına web sitelerinde yer vermektedir. Çevrimiçi eylem biçimleri içerisinde yer alan e-posta/e-kart kampanyaları çevrimiçi imza kampanyalarından daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu kampanyalarda destekçilerden web sitelerinde hazır olarak bulunan e-postaları ya da e- kartlarına isimlerini ve e-posta adreslerini yazmaları ve bunları belirtilen kişilere göndermeleri istenmektedir. Örgütler, kampanyanın düzenlenme nedeni ve elektronik iletinin neden seçilen kişiye gönderildiği konusunda bilgi de vermektedirler. Destekçi isterse iletide çeşitli değişiklikler gerçekleştirebilmektedir. Düzenlenen bu kampanyaların konusu, örgütlerin etkinlik alanları tarafından biçimlenmektedir.

Örgütler yalnızca eleştirel e-posta/e-kart kampanyaları düzenlemekle kalmamakta var olan olumlu uygulamalar karşısında teşekkür e-postaları da göndermektedirler. Örneğin, The

WAC, hapishanelerde kötü muamelenin yasaklanması ve gizli hapishanelerin kapatılması

yönünde bir kararnameye imza attğından başkan Barak Obama’ya teşekkür e-postası gönderilmesi yönünde kampanya düzenlemektedir. Resim 20’de bu e-posta yer almaktadır.

Resim 20. Obama’ya Teşekkür E-postası

http://salsa.democracyinaction.org/o/2162/t/3961/campaign.jsp?campaign_KEY=2646

Çevrimdışı kulis etkinlikleri, siyasal temsilcilere, çokuluslu şirket yöneticilerine ya da uluslararası kurumların başkanlarına yapılan telefon aramaları ve ziyaretleri içermektedir. Örgütlerden 17’si bu türde etkinlikler için destekçilerine web sitelerinden çağrılarda bulunmaktadırlar. Bu telefon aramaları ya da ziyaretlerin içeriği herhangi bir yasanın onaylanması konusunda baskı oluşturmak, desteklemek ya da çeşitli konularda eleştirel tepkilerin gösterilmesi olarak özetlenebilir. Örgütler web sitelerinde, karar alıcılara yönelik yapılacak telefon aramalarında ya da ziyaretlerde nelere dikkat edilmesi, nasıl konuşulması gerektiği ve görüşme için randevuların nasıl alınacağının bilgisini sağlamaktadırlar. Örgütler ayrıca web sitelerinde aranacak olan kişiye ve konulara göre örnek telefon konuşma metinlerine de yer vermektedirler.

Örgütler destekçilerine kulis etkinliklerini gerçekleştirmeleri için web sitelerinin yanı sıra otomatik telefon aramaları kullanarak da çağrılarda bulunmaktadırlar. Bunu kullanan örgütlere örnek olarak UFE gösterilebilir. Örgütün iletişim sorumlusu Keener bunun kullanılmasıyla ilgili şunları söylemektedir:

Bu otomatik bir şekilde insanları telefonla arayan bir sistem. Bu internetin dışında kullandığımız bir başka yöntem. Bu şekilde konuya ilgi duyan konuyla ilgili güdülenmiş insanlara ulaşmaktayız. İnsanları hükümet yetkililerini arama konusunda güdülüyoruz. Bu da etkili bir yöntem.

Kulis etkinlikleri konusunda destekçilerine çağrılarda bulunmayan örgütlerin bu davranışlarının altında doğrudan eylemden yana olmalarının yattığı söylenebilir. Bu türde örgütlere örnek olarak The Ruckus Society ve PGA verilebilir. The Ruckus Society, web sitesinde doğrudan eylem için eylemcilerin neler yapmaları gerektiğini ayrıntılı olarak açıklarken; PGA, örgütün ilkeleri arasında lobiciliğin mücadele ettikleri konularda değişiklik yaratmada etkili bir eylem türü olmadığını ifade etmektedir (http://www.nadir.org/nadir/initiativ/agp/en/, 02.02.2009).

Örgütlerden 14’ü çevrimiçi imza kampanyaları düzenlemekte ve destekçilerine bunlara katılmaları konusunda web sitelerinden ve e-posta listelerinden çağrılarda bulunmaktadırlar. Bu imza kampanyaları örgütlerin etkinlik alanlarına göre çeşitlilik göstermektedir. Örneğin Greenpeace, balinaların katliamı ve Londra yakındalarındaki Heathrow havaalanının genişletme kararının protesto edilmesi ile okyanus rezervlerinin korunmasına yönelik sanal ortamda imza kampanyaları düzenlemektedir. Peace Action, Irak’tan askerlerin geri çekilmesine ilişkin bir kampanya düzenlemektedir. Bu imza kampanyaları genel olarak çevre, barış, küresel şirketlerin uygulamaları, işçi hakları, çeşitli yasal düzenlemeler ve hayvanların korunması konularında gerçekleştirilmektedir. Resim 21’de Sierra Club’ın düzenlediği, temiz enerji konusundaki katkılarından dolayı yetkililere teşekkür içeren bir çevrimiçi imza kampanyası örneği yer almaktadır.

Eylem ve harekete geçirmekte önemli olan bir diğer boyut da, 12 örgütün web sitesinde yer verdiği etkinlik takvimleridir. Bunlar, potansiyel katılımcılara izleyen günlerde ne türde etkinliklerin olduğunun bilgisini pratik bir şekilde sağlamaktadırlar. Bazı örgütler kullanıcının bulunduğu bölgede gerçekleşecek olan etkinliklerin bilgisini posta kodu girilmesi sonucunda sunmaktadırlar. Resim 22’de AFL-CIO’nun sitesinde yer verdiği etkinlik takvimi görülmektedir.

Resim 21. Sierra Club Çevrimiçi İmza Kampanyası

https://secure2.convio.net/sierra/site/SPagyapıtver?pagename=Kansas_Coal_Veto_Pe tition&JServSessionIdr007=q1tmyogos3.app20a

Resim 22. AFL-CIO Etkinlik Takvimi http://events.aflcio.org/page/event/search_simple

Örgütler, hükümet yetkililerine, uluslararası şirket yöneticilerine ya da uluslararası finansal kurumların başkanlarına yönelik telefon aramaları ya da ziyaretlerle gerçekleştirilen kulis etkinliklerini mektup ve posta kartı kampanyaları ile de desteklemektedirler. Örgütlerden, 11’i bu türde kampanyalar düzenlemektedir. Bu kampanyaları web siteleri aracılığıyla gerçekleştiren örgütler, destekçilerinin örnekleri verilen mektupları belirtilen makamlara göndermeleri için çağrılarda bulunmaktadırlar. Mektupların yanı sıra yine web sitelerinde sağlanan kartların çıktısı alınarak bunların istenilen kişilere gönderilmesi yönünde etkinlikleri de bulunmaktadır. Bu mektup ya da kartlarla gönderilen kurumlar ya da kişiler üzerinde baskı oluşturarak, eleştirilen uygulamalar konusunda değişiklikler yaratmak amaçlanmaktadır. Aşağıda Peace Action’ın web sitesinde yer alan posta kartı gösterilmektedir.

Resim 23. Peace Action’ın Posta Kartı

http://www.peace-action.org/camp/cnfp/printouts/cards.pdf

Örgütlerden 8’i web sitelerinde çevrimdışı olarak gerçekleştirdikleri eylemlere destekçilerinin katılımı için çağrıda bulunmaktadır. Çevrimdışı eylemlerin içeriğine bakıldığında bunların protestolar ve boykotlar olduğu görülmektedir. Örgütler, bu

etkinliklere katılımı sağlamak üzere web sitelerinden bunların duyurularını yapmaktadırlar. Bu duyurular genellikle “harekete geç-take action, eylem merkezi-action center, etkinlikler-events, kampanyalar-campaigns, katıl-get involved” gibi bölümlerin altında yer almaktadır. Bu bölümlerde ayrıca öteki çevrimdışı ve çevrimiçi etkinliklerin bilgisi de verilmektedir.

Örgütlerden dördü (The Ruckus Society, Global Exchange, Greenpeace ve RAN) web sitelerinde 2 Mart 2009 tarihinde Washington D.C’de gerçekleştirilen, Capital Climate Action’a destekçilerinin katılımını sağlamak üzere eylemin duyurusunu yapmışlardır. İkisi (50 Years Enough ve PGA) küresel eylem günlerine ilişkin gösterilerin duyurularına yer vermiştir. Geri kalan iki örgüt de (GAN ve WILPF) düzenledikleri boykotların duyurusunu gerçekleştirmiştir. GAN’ın düzenlediği boykot deniz ürünlerinin tüketimine ilişkindir. Örgüt web sitesinde, Kanada’da gerçekleştirilen fok balığı avından dolayı Kanada kökenli deniz ürünlerinin boykot edilmesi yönünde çağrılarda bulunmaktadır. WILPF ise şişelenmiş su endüstrisine karşı boykot düzenlemektedir. Amaç su kaynaklarının çokuluslu şirketlere karşı korunmasıdır.

Çevrimdışı eylemlerin örgütlenmesi boyutu, bu türdeki eylemlerin eşgüdümünü sağlayacak olan malzemenin sağlanmasını ifade etmektedir. Bu malzemenin içerisinde eylem yerine ilişkin harita, buraya nasıl ulaşılacağının bilgisi; eyleme ilişkin yönerge ve taktikler yer almaktadır. Örgütlerden 5’i (GAN, Greenpeace, RAN, The Ruckus Society ve WILPF) çevrimdışı eylemlerin örgütlenmesi için web sitesi, e-posta listesi, bloglar, toplumsal iletişim siteleri (Facebook, Twitter, YouTube, My Space gibi) ve cep telefonları gibi farklı sanal iletişim ortamlarından yararlanmaktadırlar. Bu sanal iletişim ortamlarının çevrimdışı eylemlerin örgütlenmesinde kullanımına örnekler aşağıda verilmektedir.

Web sitesinin kulllanımı: Capital Climate Action’a katılacaklar için düzenlenmiş ve web

sitesinden ilgilenenlere duyurulan yönergede eylemcilerin saygılı dürüst olacaklarına, herhangi bir kimseye karşı fiziksel ya da sözlü şiddet uygulamayacaklarına, mülke zarar vermeyeceklerine, silah olarak kullanılabilecek hiçbir şey taşımayacaklarına, alkol ve

uyuşturucu kullanmayacaklarına, bu kurallara uymaları gerektiğine ilişkin uyarılar yer almaktadır. Resim 24’te bu yönerge gösterilmektedir.

Resim 24. Capital Climate Action Yönergesi http://www.capitolclimateaction.com/?page_id=2

E-posta listelerinin kullanımı: E-posta listelerini kullanarak çevrimdışı eylemlerini

örgütlemelerine örnek olarak, RAN’ın üyelerine gönderdiği e-postalardan biri verilebilir. Örgüt bu iletisiyle Capital Climate Action için lojistik destek sunmaya çalışmaktadır. Washington dışından eyleme katılmak isteyenlere ücretsiz ulaşım olanağı sağlanmaktadır. Bunun bilgisi de insanlara e-posta listeleri aracılığıyla gönderilmiştir. Mesajda

Greenpeace’in eyleme Boston’dan katılmak isteyenlere ücretsiz ulaşım sağladığı

Resim 25. Ulaşımın Koordine Edilmesi sparkin@ran.org

Blogların kullanımı: Eşgüdümün sağlanmasında eyleme ilişkin anında yapılan blogların

önemi örgütlerce ifade edilmektedir. Bunlar toplumsal iletişim sitelerinden olan Twitter ile cep telefonlarından da takip edilebilmektedir. Capital Climate Action’da Global Exchange isimli örgüt canlı olarak blog gerçekleştirmiştir. Global Exchange’in iletişim sorumlusu Reede Stockton eylemler sırasında başka insanların olup bitenlerden haberdar olmaları konusunda nelerin yapıldığını şu sözlerle ifade etmektedir.

Mart ayında Washington DC’de gerçekleştirilen Capitol Climate Action’da canlı olarak blog gerçekleştirdik ve bu oldukça etkiliydi. Washington DC’de cep telefonumu kullanarak Wordpress bloga bağlanıp, canlı olarak blog yaptım. California’daki medya eylemcimiz gerçekleştirdiğim blogları Twitter’a koydu. Sonuçlar oldukça etkiliydi…

Toplumsal iletişim sitelerinin kullanımı: Eylemlerin örgütlenmesinde Twitter, Facebook,

YouTube gibi toplumsal iletişim araçlarının ortaklaşa kullanımı sonucunda daha büyük bir başarı kazanıldığı daha fazla insanın dikkatinin çekildiğini FOE’den Rebecca Conners şu sözlerle ifade etmektedir:

Bu bahar Beyaz Saray’da bir iklim yasasının onaylanması vardı. Yaptığımız araştırmalar sonucunda buna karşı çıkmamız gerektiğine karar verdik. Oylamadan bir hafta önce bir kampanya başlattık. Bunun öncesinde bir web sayfası hazırlar, basın bildirileri gönderir ve üyelerimize e-posta gönderirdik. Ama bu kampanya için bunların yanı sıra YouTube’da kampanyayı düzenleyenlerin yasadan bahsettikleri bir video hazırladık, yeni gelişmeleri Tweeter’la duyurduk ve Facebook aracılığıyla da bizi destekleyenlerle sık sık konuştuk. Kampanyamız blogların dikkatini çekti ve mücadelemiz daha geniş bir kitle tarafından bilinir hale geldi. New York Times’la röportajımız oldu. Sanırım bu kampanyadaki başarımız mesajımızı farklı yollarla yayınlayabilmemizde yatıyor.

Cep telefonlarının kullanımı: Cep telefonları çevrimdışı olarak gerçekleştirilen eylemlerin

örgütlenmesinde kullanılan sanal iletişim araçlarından biridir. Cep telefonlarının, eylemler sırasında hızlı bir şekilde iletilmesi gereken mesajlar için faydalı bir iletişim aracı olduğu daha önce yapılmış olan çalışmalarda ifade edilmektedir. Juris (2005), protestocuların cep telefonlarını; pozisyonlarını belirlemek, polisin eylemlerini bildirmek ve gerçek zaman güncellemelerini sağlamak gibi yenilikçi biçimlerde kullandıklarını ifade etmektedir. Reede (2005), cep telefonlarının bu şekilde kullanılmasına, Seattle gösterilerinden örnek vermektedir. Gösteriler sırasında cep telefonlarının beklenmedik bir rol üstlendiğini belirtmektedir.

Cep telefonlarının eylemlerin eşgüdümü açısından önemini CTC’den Andrew Gussert şu sözlerle ifade etmektedir:

Özellikle kısa mesaj özelliği kullanılırsa ve bir protestoda ya da etkinlikte nelerin yapılmasına yönelik aciliyet taşıyan iletişimde kullanılıyorsa, son derece önemli. Bu hemen hemen walkie talkie özelliği taşıyor. İnsanlarla anında haberleşebiliyorsun. Bu şekilde kullanımı çok faydalı buluyoruz.

Örgütler Capita Climate Action’da cep telefonlarının mesajlaşma özelliğinden anında bilgi sağlaması amacıyla yararlanmışlardır. Resim 26’da RAN’ın e-posta listesinden destekçilerine gönderdiği, eyleme ilişkin bilgilerin cep telefonuna mesaj olarak gelmesi için yapılması gerekenleri anlatan bir ileti yer almaktadır.

Resim 26. Cep Telefonlarıyla Mesajlaşma jells@ran.org

Örgütler web sitelerinden ve e-posta listelerinden eylemlerin örgütlenmesi konusunda çeşitli bilgileri sağlarken bloglar, toplumsal iletişim siteleri ve cep telefonlarıyla da bunları desteklemişlerdir.

Örgütler çevrimdışı eylemlerin örgütlenmesinin yanı sıra çevrimdışı imza kampanyalarını baskı oluşturmak, tepkilerini dile getirmek, olumlu yönde değişiklikler yaratmak ve bazen de olumlu uygulamalar için teşekkür etmek amacıyla kullanmaktadırlar. Örgütlerden 5’i (GAN, Peace Action, RAN, Sierra Club ve WILPF) bu türde çevrimdışı imza kampanyalarına web sitelerinde yer vermektedir. Örgütler çevre, hayvan ve insan hakları gibi konularda hazırladıkları imza formunu web sitelerinde sağlamaktadırlar. Destekçilerinden bunları basarak etraflarındaki insanlardan imza toplamalarını ve bunları örgüt merkezine göndermelerini istemektediler.

Sanal iletişim ortamları fiziksel olarak dağınık haldeki bireylerin ortak eylem gerçekleştirmek üzere bir grup içerisinde toplanmalarını sağlamakta güçlü bir araçtır. Bu yolla toplumsal hareketler aktörlerinin eylemlerine yardımcı olabilmektedirler (Bell, Loader, Pleace ve Schuler, 2004, s.143). Örgütler çevrimdışı ve çevrimiçi eylemlerini destekçilerine duyurmak ve bunları örgütlemek adına çeşitli sanal iletişim ortamlarını kullanmaktadırlar. Bu sanal iletişim ortamları içerisinde web siteleri, e-posta listeleri, bloglar, toplumsal iletişim siteleri ve cep telefonları öne çıkmaktadır. Bunların kullanım biçimleri; e-posta/e-kart kampanyaları (23’ü), çevrimdışı kulis etkinliklerine çağrı (17’si), elektronik imza kampanyaları (14’ü), etkinlik takvimi (12’si), çevrimdışı mektup/kart kampanyaları (11’i), çevrimdışı eylemlere çağrı (8’i), çevrimdışı eylemlerin örgütlenmesi (5’i) ve çevrimdışı imza kampanyaları (5’i) olarak düzenlenmiştir.

Küreselleşme karşıtı hareketlerin sanal iletişim ortamlarını örgütlemek stratejisiyle kullanımına bakıldığında bazı amaçların öne çıktığı görülmektedir. Bunlar: Yerel örgütlenmeleri sağlamak; örgütsel yapılarını ekonomik anlamda güçlendirmek ile destekçilerinin eylemlere katılmaları ve harekete geçmelerini sağlamaktır. Örgütler bu amaçlarını gerçekleştirmek üzere çeşitli sanal iletişim ortamlarını kullanmaktadırlar. Bu sanal iletişim ortamları içerisinde web siteleri ve e-posta listeleri en sık kullanılanlar olarak dikkati çekerken, bunları desteklemek üzere bloglardan, çeşitli toplumsal iletişim sitelerinden ve cep telefonlarından da yararlanılmaktadır.

Küreselleşme karşıtı hareketlerin örgütleme amacıyla sanal iletişim ortamlarından yararlanmaları düzenledikleri eylemlere odaklanarak daha yakından incelenebilir. Bu şekilde hem çevrimdışı hem de çevrimiçi ortamların örgütlemek konusunda ne şekilde kullanıldığı daha iyi anlaşılabilir.

Küreselleşme karşıtı hareketlerin düzenledikleri eylemlerden Uluslararası İklim Eylem Günü hangi sanal iletişim ortamlarının nasıl kullanıldığına odaklanarak incelenmiştir. Eylemden önce yapılan hazırlıkların içerisinde eyleme ilişkin bilgilerin el duyurularıyla dağıtılması yer almaktadır. Bunun küreselleşme karşıtılarının yer aldığı iki farklı gösteride

gerçekleştirildiği görülmektedir. Bunlardan biri Honk Festivali diğer ise savaş karşıtı gösteridir.

Honk Festivali: Honk isimli festivalde dünyadaki haksızlıklara ve baskıya karşı müzik

yapan orkestralar performanslarını sergilemişlerdir. Çoğunun geçmişi 10 yıldan daha kısa olan, “Honker”lar, protesto amaçlı müzik yapmakta, yaptıkları müziğin yanı sıra renkli kıyafetleriyle de dikkatleri çekmektedirler. Festivale katılanlara kağıtlar dağıtılarak orkestraların e-posta listelerine üye olmaları istenmiştir.

Resim 27, 28 ve 29’da yer alan fotoğraflarda festivalde yer alan orkestralardan Cakalak Thunder ve Carnival Band ile Greenpeace’in Uluslararası İklim Eylem günü için el duyurularını dağıtan ve imza toplayan gönüllüleri görülmektedir.