4.8. Erkek Öğrencilerin Sağlıklı ve Temiz Bir Çevre İçin Alınması Gerektiğine İlişkin Görüşleri
Erkek öğrencilerin sınıf düzeylerine göre sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin görüşlerinin dağılımını Tablo 12’de yer almaktadır.
0 10 20 30 40 50 60 70 Ö görüşleri
Tablo 12.
Erkek Öğrencilerin Sağlıklı ve Temiz Bir Çevre İçin Alınması Gerektiğine İlişkin Görüşlerinin Dağılımı Seçenekler 5. Sınıflar (n=14) n % 6. Sınıflar (n=22) n % 7. Sınıflar (n=18) n % 8. Sınıflar (n=27) n % Toplam (n=81) n % Çöp Kutuları Kullanımı Artmalı 12 6,9 15 8,7 13 7,5 21 12,1 61 35,3 İnsanlar Bilinçlendirilmeli 4 2,3 8 4,6 10 5,8 11 6,4 33 19,1 Fabrika Bacaları Filtrelenmeli 6 3,5 2 1,2 5 2,9 8 4,6 21 12,1 Ağaçlar Kesilmemeli 5 2,9 4 2,3 3 1,7 8 4,6 20 11,6 Denizlere Atıklar Dökülmemeli 3 1,7 2 1,2 6 3,5 6 3,5 17 9,8 Soba Bacaları Filtrelenmeli 4 2,3 2 1,2 3 1,7 5 2,9 14 8,1 Deodorant Parfüm Kullanılmamalı - - 2 1,2 - - 1 0,6 3 1,7
Toplu Taşıma Araçları
Kullanılmalı - - - 2 1,2 2 1,2
Nükleer Bombalar
Atılmamalı - - 2 1,2 - - - - 2 1,2
Toplam 34 19,7 37 21,4 40 23,1 62 35,8 173 100,0
Erkek öğrenciler sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin dokuz farklı görüş belirtmişlerdir. Bu görüşler sırasıyla; çöp kutularının kullanımı arttırılmalı (61 öğrenci), insanlar bilinçlendirilmeli (33 öğrenci), fabrika bacaları filtrelenmeli (21 öğrenci), ağaçlar kesilmemeli (20 öğrenci), denizlere atıklar dökülmemeli (17 öğrenci), soba bacaları filtrelenmeli (14 öğrenci), deodorant – parfüm kullanılmamalı (3 öğrenci), toplu taşıma araçları kullanılmalı (2 öğrenci) ve nükleer bombalar atılmamalıdır (2 öğrenci).
5. ve 7. sınıf erkek öğrenciler sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğini düşündükleri altı farklı görüş belirtirken, 6. ve 8. sınıf erkek öğrenciler sekiz farklı görüş belirtmişlerdir. 6. Sınıf erkek öğrencilerinden “Nükleer bombalar atılmamalı” görüşü çok azda olsa yer almıştır. Yapılan resimlerde de öğrencilerin radyoaktif kirlenme sorununu 6. sınıfta öğrenim gören sadece iki öğrencinin çizdiği görülmüş olup, öğrencilerin çok büyük çoğunluğunun nükleer atıkların neden olduğu çevre sorunu hakkında bilgi sahibi olmadıkları söylenebilir.
Diğer sınıflardan farklı olarak 8. Sınıfta öğrenim gören erkek öğrenciler sağlıklı ve temiz bir çevre için, toplu taşıma araçlarının kullanılması gerektiğini belirtmişlerdir. Erkek öğrencilerin sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin görüşlerinden örnek alıntılara aşağıda yer verilmiştir.
“İnsanlar elindeki çöpleri yere değil, çöp kutularına atmalılar. Çocukları düşünerek onları
üzmemeliler, temiz bir çevre bırakmalılar bizlere” (Ö 107).
“İnsanlar bilinçli davranmalı ve çevreyi kirletmemeli” (Ö 108).
“Nükleer atıklar atılmamalı, petroller denizlere akıtılmamalı, deodorantlar
kullanılmamalı, ağaçların kesilmesi yasaklanmalıdır ” (Ö 65).
“Hiçbir yerde çöp olmayacak ve fabrika bacalarında filtreler olacak. Çevreye zarar
vermemeyi öğrenerek hareket edilmeli ” (Ö 109).
“Ağaçlar kesilmemeli, küresel ısınmaya neden olunmamalı, buzullar erimemeli, hayvan
türleri azalmamalı temiz bir çevre olmalı” (Ö 110).
“İnsanlar bilinçlenerek doğayı olumsuz etkileyecek her davranıştan kaçınmalıyız. Doğayı
kirletmemeliyiz” (Ö 68).
“İnsanlar yedikleri şeylerin ambalajlarını çöp kutularına atmalı ve elinden geleni
yapmaları gerek” (Ö 113).
“Yerlere çöp atılmamalıdır. Fabrikalar atıklarını denize dökmemelidir. Herkes çöpünü
çöpe atmalıdır” (Ö 168).
“Sağlıklı ve temiz bir çevre için, mahalle sakinleri çocuk – büyük hepsi düzgün bir şekilde
temiz ve sağlıklı olmalıdırlar ve bunu bilmelidirler. Çevreyi temiz tutmalıdırlar” (Ö 169).
“Fabrikalar zararlı atıkları doğaya atmayacak. İnsanlar ağaçları kesmeyecek ve yerlere
çöp atmayacak. Bilinçli olacak.” (Ö 170).
“Fabrika bacalarına filtre takılmalı, çöpleri çöp kutusuna atılmalı ve de daha fazlası temiz bir çevre için yapılmalıdır” (Ö 106).
“Herkes üzerine düşeni yapmalı, çevreyi temiz tutmalı. Küresel ısınmayı arttıracak parfüm
kullanımını azaltmalı. Ağaçlar kesilmemeli” (Ö 76).
“İlk başta insanlar bilinçlendirilmeli” (Ö 172).
“Çöplerimizi, fabrika atıklarımızı, gemilerin atıklarını denizlere dökmemeliyiz,
atmamalıyız. Evimize baktığımız gibi çevremize, denizlerimize bakmalıyız” (Ö 25).
“Çöpleri çöp kutularına atmalıyız. Yerleri, denizleri fabrika atıkları ile kirletmemeliyiz” (Ö 116).
“Ağaçlar, çiçekler, böcekler ve temiz yerlerin, masmavi denizlerin olduğu bir yer olmalı.
Bunun için insanlar çevreye zarar vermemeli” (Ö 73).
Erkek öğrencilerin sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin görüşleri Şekil 103’de grafik olarak yer almaktadır.
Şekil 103. Erkek öğrencilerin sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin
görüşleri.
Kız ve erkek öğrencilerin sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin görüşleri Şekil 104’te grafik olarak yer almaktadır.
0 10 20 30 40 50 60 70 Ö görüşleri
Şekil 104. Kız ve erkek öğrencilerin sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin görüşleri
Kız ve erkek öğrenciler sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin görüşlerin çoğu birbiri ile örtüşse de, kız öğrenciler 12 görüş, erkek öğrenciler 9 görüş belirtmişlerdir. Kız öğrenciler erkek öğrencilerden farklı olarak sağlıklı ve temiz bir çevre için; geri dönüşüm yapılmalı, afişler hazırlanmalı, elektrikle çalışan araba üretilmeli ve diğer canlılara saygılı olunması gerektiğini belirtmişlerdir. Erkek öğrenciler de ise; sağlıklı ve temiz bir çevre için kız öğrencilerden farklı olarak nükleer bombalar atılmamalıdır önerisinde bulunmuşlardır.
Işık ve Çetin’in (2014), Yardımcı ve Kılıcı’nın (2010), Yılmaz, Morgil, Aktuğ ve
0 10 20 30 40 50 60 70 kız erkek
insanların bilinçli olması gerektiği, çöplerin ve sanayileşmenin azalması gerektiği ve fabrika bacalarına, soba kullanan evlerin bacalarına koruyucu filtre takmak gerektiğini belirtmişlerdir. Araştırmaların sonuçları ile yapılan bu çalışma paralellik göstermektedir.
BÖLÜM V
SONUÇ VE ÖNERİLER
5.1. Sonuçlar
Çorum ili Sungurlu ilçesinde bulunan İsmetpaşa Ortaokulu’nda öğrenim gören ortaokul öğrencilerinin çevre sorunlarına ilişkin çizdikleri resimlerin analizleri sonucunda aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.
Öğrencilerin çizdikleri resimlerde tek bir çevre sorunu değil, birden çok çevre sorununun yer aldığı, insanların çevreyi düşünmeksizin yapmış oldukları yanlış davranışların pek çok öğrencinin resminde yer aldığı belirlenmiştir.
Çizilen resimlere on farklı çevre sorunu yansımıştır. Bu çevre sorunları sırası ile; hava kirliliği, çöpler – atıklar, su kirliliği, toprak kirliliği, ormanların yok olması, davranış kirliliği, hayvan türlerinin azalması, küresel ısınma, radyoaktif kirlenme, ve asit yağmurlarıdır. Öğrencilerin resimlerinde; küresel ısınma, radyoaktif kirlenme ve asit yağmurlarına ilişkin çevre sorunları oldukça az yer almaktadır.
Kız öğrencilerin çizdikleri resimlerde sırasıyla; hava kirliliği (83 resim), çöpler – atıklar (59 resim), toprak kirliliği (56 resim), su kirliliği (53 resim), ormanların yok olması (45 resim), hayvan türlerinin azalması (43 resim), davranış kirliliği (33 resim), küresel ısınma (4 resim), radyo aktif kirlenme (2 resim), asit yağmurlarına (1 resim) yer verilmiştir.
Erkek öğrencilerin çizdikleri resimlerde sırasıyla; hava kirliliği (71 resim), çöpler – atıklar (51 resim), su kirliliği (44 resim), toprak kirliliği (37 resim), davranış kirliliği (34 resim), ormanların yok olması (32 resim), hayvan türlerinin azalması (23 resim), radyoaktif kirlenme (3 resim), küresel ısınma (3 resim), asit yağmurlarına (1 resim) yer verilmiştir.
Kız öğrencilerin çizmiş oldukları resimler, erkek öğrencilerin çizmiş oldukları resimlere göre daha ayrıntılı ve daha dikkat çekici olduğu belirlenmiştir.
Erkek öğrenciler de kız öğrenciler gibi resimlerinde tek bir çevre sorunu yerine birçok çevre sorununa yer vermiş olmakla beraber, kız öğrenciler kadar fazla çevre sorununu resimlerine yansıtamadıkları görülmüştür.
Kız ve erkek öğrencilerin en son karşılaştıkları çevre sorunları sırasıyla; çöplerin yere atılması, hava kirliliği, su kirliliği ve ağaçların kesilmesi sorunu olup, erkek öğrencilerde küresel ısınma sorunu çok az da olsa yer almıştır.
Kız ve erkek öğrencilerin en sık karşılaştıkları çevre sorunları sırasıyla; çöplerin yere atılması, hava kirliliği, su kirliliği, ağaçların kesilmesi ve küresel ısınma sorunu olup, kız öğrencilerde toprak kirliliği az da olsa yer almıştır.
Kız öğrenciler temiz ve sağlıklı bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin 12 farklı görüş belirtmişlerdir. Bu görüşler sırasıyla: çöp kutularının kullanımı artırılmalı, insanlar bilinçlendirilmeli, ağaçlar kesilmemeli, denizlere atıklar dökülmemeli, fabrika bacaları ve soba bacaları filtrelenmeli, atıkların geri dönüşümü yapılmalı, deodorant – parfüm kullanılmamalı, çevreye karşı duyarlılığın artması için afişler hazırlanmalı, toplu taşıma araçları daha çok kullanılmalı, elektrikle çalışan arabalar kullanılarak hem hava kirletilmemeli hem de petrol kullanımı azaltılmalı ve diğer canlılara saygılı olunmalıdır. 8.Sınıfta öğrenim gören kız öğrenciler çevrenin sağlıklı ve temiz olabilmesi için, diğer sınıflarda okuyan kız öğrencilere göre daha fazla ve farklı görüşler belirtmişlerdir.
Erkek öğrenciler de sağlıklı ve temiz bir çevre için alınması gerektiğine ilişkin 9 farklı görüş belirtmişlerdir. Bu görüşler sırasıyla; çöp kutularının kullanımı arttırılmalı, insanlar bilinçlendirilmeli, fabrika bacaları filtrelenmeli, ağaçlar kesilmemeli, denizlere atıklar dökülmemeli, soba bacaları filtrelenmeli, deodorant – parfüm kullanılmamalı, toplu taşıma araçları kullanılmalı ve nükleer bombalar atılmamalıdır. Erkek öğrenciler, kız öğrencilerden farklı olarak, sağlıklı ve temiz bir çevre için, nükleer bombaların atılmaması gerektiğini vurgulamışlardır.
5.2. Öneriler
İnsanoğlu evrende var olması ile birlikte doğa ile ilişkisi başlamış ve doğadan faydalanma çabaları artmıştır. Bilimin gelişmesine paralel olarak doğadan yararlanmanın yanında, onun üzerinde üstünlük kurmaya çalışarak doğaya zarar vermeye başlamışlardır Doğaya verilen zararlar çevre kirliliği sonucunu ortaya çıkarmıştır. Çevre kirliliği gün geçtikçe istenmedik boyutlara ulaşmış, insan sağlığına zararlı hale gelmiş ve doğal dengeyi hissedilir derecede bozmuştur. Sağlıklı ve temiz bir çevrede yaşamak günümüzde temel insan haklarından biri olarak kabul edilmektedir. Sağlıklı ve temiz bir çevre için gerekli olan en temel tedbir ise insanların bilinçlendirilmesidir. Çevrenin korunması ve çevre sorunlarını en aza indirebilmek için aşağıda ki öneriler de bulunulmuştur.
Çevre sorunlarını tam olarak bilen bilinçli öğrencilerin yetiştirilmesi için; okul öncesi eğitimden başlayarak çevre eğitimi görmeleri sağlanmalı,
Öğrencilere çevre sorunları ile ilgili araştırmalar ve proje ödevleri verilmeli,
Temiz ve sağlıklı bir çevre için; çevre bilinci kazanmış bireyler yetişmesinde, önemli adımlar atılması sağlanmalı,
Eğitim kurumlarında görev yapan tüm öğretmenler, çocukların sahip oldukları bilgileri yakın çevrelerinden başlayarak bir problemin çözümünde kullanabilecekleri, çevresel algılarını pekiştirmeye dayalı projeler hazırlamaya önem vermeli,
Okulda alınan eğitimin yanı sıra kitle iletişim araçları ve basın yoluyla geniş kitlelere de çevre eğitiminin verilmesi sağlanmalı,
Ebeveynlere de yaşanılan çevreyi korumak ve kirletmemek için, aktif katılımlı kurs, seminer ve toplantılar düzenlenmelidir.
KAYNAKLAR
Ağacan, İ. (2014). Çevre kirliliği sorunları ile mücadelelerde Türkiye’de uygulanan çevre
vergileri ve çevre vergisi bilinci. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr
sayfasından erişilmiştir.
Akın, G. (2009). Ekoloji – çevre bilim ve çevre sorunları. Ankara: Tiydem.
Altıntaş, Y. (2014). Görüntü kirliliği. http://cevrekorumaa.blogspot.com.tr/p/5-goruntu- kirliligi.html sayfasından erişilmiştir.
Akkaya, E., Albayrak, O., Öztürk, E. & Cavak, Ş. (2011). Ortaöğretim biyoloji 9. sınıf
devlet kitapları. Ankara: Evren.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde
araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya.
Aşkın, K. (2010). 9. Sınıf biyoloji konu anlatımlı. Ankara: Sınav Dergisi.
Avcı, E. D., Demirekin, M., Hare, O., Özlü, S. & Özkan, İ. (2013). 8. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları algısının farklı tekniklerle incelenmesi. Fen Eğitimi ve Araştırma
Dergisi, Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(2), 50-66.
Aydın, F. & Çepni, O. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının bazı değişkinler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp
Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 189-207. http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman
/138134-2013121814535-12.pdf sayfasından erişilmiştir.
Ayvacı, Ş. H. & Çoruhlu, Ş. T. (2009). Öğrencilerin küresel çevre sorunlarına bakışları ve kavram yanılgılarının belirlenmesine yönelik gelişimsel bir araştırma. Hasan Ali
Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 11-25. http://dergipark.ulakbim.gov.tr
Badem, N. (2010). 4. Sınıf öğrencilerinde gezi gözlem ile desteklenmiş öğretimin çevre
kirliliği ile ilgili farkındalıklarının oluşumuna etkisi. (Yüksek Lisans Tezi).
https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Bilgili, M. (2006). Katı atık düzenli depo sahalarında atıkların aerobik ve anaerobik
ayrışması üzerine sızıntı suyu geri devrinin etkileri. (Doktora Tezi).
http://dspace.yildiz.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.11871/225/0023615. pdf sayfasından erişilmiştir.
Bilgiliyem. (2017). http://bilgiliyem.com/ekoloji/radyoaktif-kirlenme-nedir-nedenleri-ve- zararlari-nelerdir/ sayfasından erişilmiştir.
Boztaş, D. (2006). Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Toplumlarda Çevre Sorunları. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2015). Bilimsel
araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cömert, H. (2011). Çevre sorunları ve etkileri konusundaki işbirlikli öğrenme
etkinliklerinin öğrencilerin bilgi, tutum ve davranışlarına etkisi. (Yüksek Lisans
Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Çevre Kanunu (1983). T.C. Resmi Gazete, 18132, 11 Ağustos 1983. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2872.pdf sayfasından erişilmiştir. Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2006). T.C. Resmi Gazete, 5491,
26 Nisan 2006. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060513-1.htm sayfasından erişilmiştir.
Çolakoğlu, E. (2010). Haklar söyleminde çevre eğitiminin yeri ve Türkiye’de çevre
eğitiminin anayasal dayanakları. TBB Dergisi, 88, 151-172.
http://portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2010-88-594.pdf sayfasından erişilmiştir.
Dede, C. & Çınar, N. (2010). Çevresel riskler ve çocuk. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5, 15-27.
Demirbaş, M. & Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/balikesirnef/article/view/5000084778/5000078860 sayfasından erişilmiştir.
Edis, E. (2010). Ankara’nın çevre sorunları hakkında orta öğretim öğretmen ve öğrenci
görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Erdoğan, İ. & Ejder, N. (1997). Çevre sorunları, nedenler çözümler. Ankara: Doruk. Erten, S. (2003). 5. sınıf öğrencilerinde “çöplerin azaltılması” bilincinin kazandırılmasına
yönelik bir öğretim modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 94–103. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~serten/makaleler/5.s%C4%B1n%C4%B1f .pdf sayfasından erişilmiştir.
Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır?, Çevre
ve İnsan Dergisi, 65(66), 207-303. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~serten/makaleler/
%C3%87evre%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Dergisindeki%20Makal e.pdf sayfasından erişilmiştir.
Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması.
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91 – 100.
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/hunefd/article/viewFile/5000048644/5000045964 sayfasından erişilmiştir.
Genç, M. & Genç, T. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının belirlenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 1(1), 9 – 19.
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ aji/article/view/1064000009/pdf_2 sayfasından erişilmiştir.
Görmez, K. (2003). Çevre sorunları ve Türkiye. Ankara: Gazi.
Gündüz, Ş. & Bilir, A. (2012). Kıbrıs’ın kuzeyindeki öğrencilerin çevre eğitimi ve su tasarrufu konusundaki tutum düzeylerinin araştırılması. Hacettepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 225-232. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr
/yonetim/icerik/makaleler/625-published.pdf sayfasından erişilmiştir.
Işık, E. & Çetin, G. (2014). 11. sınıf öğrencilerinin yaşadıkları çevreye ilişkin görüşleri.
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 75-86. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/10.isik.pdf sayfasından erişilmiştir. Kahyaoğlu, M. & Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik
Dergisi, 5(2), 171-185. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/304187 sayfasından erişilmiştir.
Kaya, F. M. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies International Periodical For The
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2) 917-931. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/2020509839_52KayaMehmetFatih-sos- 917-931.pdf sayfasından erişilmiştir.
Kayalı, H. (2010). Sosyal bilgiler, Türkçe ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 258 – 268. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/3207 sayfasından erişilmiştir.
Keleş, R. & Hamamcı, C. (1997). Çevrebilim. Ankara: İmge.
Kışlalıoğlu, M. & Berkes, F. (1997). Çevre ve ekoloji. İstanbul: Remzi.
Koçak, M. S. (2006). Çevre sorunları ve ulusal yazılı basın. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Kurt, Ü. Y. (2013). Lise öğrencilerinin çevre sorunları konusundaki bilişsel yapılarının ve
alternatif kavramlarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr
sayfasından erişilmiştir.
Marın, M. & Yıldırım, U. (2004). Çevre sorunlarına çağdaş yaklaşımlar. İstanbul: Beta. Nalçaçı, A. & Beldağ, A. (2012). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin çevre tutumlarının
belirlenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28), 141-154. http://e-
dergi.atauni.edu.tr/ataunidcd/article/view/1021008408 sayfasından erişilmiştir. Okuyan, H. & Gedikoğlu, Y. (2012). Aytül Akal’ın çocuk kitaplarında çevre bilinci ve
duyarlılığı. Turkish Studies - International Periodical For The Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 793-806.
Özdemir, S. (2010). Ortaöğretim 12. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları hakkındaki
görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Özmert, E. (2005). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-II. Çevre, Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Dergisi, 48, 337-354. http://www.cshd.org.tr/uploads/pdf_CSH149.pdf
Özpınar, D. (2009). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları hakkındaki
görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Polat, G. (2012). Ortaöğretim 9. Sınıf öğrencilerinin öğretim öncesi ve sonrasında çevre
sorunu ve ekolojik ayak izi anahtar kavramları ile ilgili bilişsel yapıların ortaya konması. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Sadık, F., Çakan, H. & Artut, K. (2011). Çocuk resimlerine yansıyan çevre sorunlarının sosyo – ekonomik farklılıklara göre analizi. İlköğretim Online, 10(3), 1066-1080. http://ilkoğretim-online.org.trsayfasından erişilmiştir.
Solmaz, G. (2010). İşbirlikli öğrenme yoluyla kavramsal anlamaya yönelik öğretimin
öğrencilerin çevre kavramlarını anlamalarına ve çevre farkındalıklarına etkisi: 7. sınıf “insan ve çevre” ünitesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr
sayfasından erişilmiştir.
Seçgin, F., Yalvaç, G. & Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New
Trends in Education and Their Implications. 11(13), 391–398. http://www.iconte.org/FileUpload/ks59689/File/81.pdf sayfasından erişilmiştir. Şimşekli, Y. (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine
ilköğretim okullarının duyarlılığı. Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-92. https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/35598602/mak08.pdf?
sayfasından erişilmiştir.
Türküm, A. S. (1998). Çağdaş toplumda çevre sorunları ve çevre bilinci. G. Can (Ed.),
Çağdaş yaşam çağdaş insan. (s. 165-181) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık
Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı. http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/33802595/unite10 sayfasından erişilmiştir.
Ural, E. (1995). Türkiye’nin çevre sorunları. Ankara: Türkiye Çevre Vakfı.
Ünal, S. & Dımışkı, E (1999). Unesco – Unep himayesinde çevre eğitiminin gelişim ve Türkiye’de ortaöğretim çevre eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 16-17, 142–154. file:///C:/Users/%C3%96zduran/Downloads/5000049031 -5000066504-1-PB.pdf sayfasından erişilmiştir.
Yalçınkaya, E. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerine göre çevre sorunları. Marmara
Coğrafya Dergisi, 27, 416–439. http://dspace.marmara.edu.tr/bitstream/handle/
11424/2705/757-1473-1-SM.pdf?sequence=1&isAllowed=y sayfasından
erişilmiştir.
Yardımcı, E. & Kılıcı, B. G. (2010). Çocukların gözünden çevre ve çevre sorunları.
İlköğretim Online, 9(3), 1122-1136. http://ilkogretim-online.org.tr sayfasından
erişilmiştir.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ, P. & Göbekli, İ. (2002). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin çevre, çevre kavramları ve sorunları konusundaki bilgileri ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 156-162. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/hunefd/article/viewFile/5000048837/5000046157 sayfasından erişilmiştir.
Zengin, U. & Kunt, H. (2013). Ortaokul öğrencilerinin ağaç ve çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 10(23), 155-165. http://sbed.mku.edu.tr/article/view/1038000170/ 1038000078 sayfasından erişilmiştir.
Ek 1: GÖRÜŞME FORMU
I. BÖLÜM
Sınıfı: Yaşı: Cinsiyeti:
Anne Eğitim Durumu:
( ) Okuma Yazması Yok ( ) İlkokul ( ) Ortaokul ( ) Lise
( ) Ön Lisans ( ) Lisans ( )Yüksek Lisans ve Üstü
Baba Eğitim Durumu:
( ) Okuma Yazması Yok ( ) İlkokul ( ) Ortaokul ( ) Lise
( ) Ön Lisans ( ) Lisans ( )Yüksek Lisans ve Üstü
Annenin Mesleği
( ) Çalışmıyor ( ) Memur ( ) İşçi ( ) Emekli ( ) Özel Sektör
Babanın Mesleği
( ) Çalışmıyor ( ) Memur ( ) İşçi ( ) Emekli ( ) Özel Sektör
II. BÖLÜM
En Son Karşılaştığın Çevre Sorunu:
En Sık Karşılaştığın Çevre Sorunu:
Yapmış Olduğun Resmi Anlatır mısın?
Ek 2: Özgeçmişim
ÖZGEÇMİŞİM
Kişisel Bilgiler
Soyadı, Adı ÖZDURAN, Özlem
Uyruğu T.C.
Doğum Tarihi ve Yeri 06.03.1984 ANKARA
Medeni Hali Evli
Telefon +90 506 600 97 27
E-posta ozyil84@hotmail.com
Eğitim Derecesi Okul Program Mezuniyet Yılı
Lise Ticaret Meslek Lisesi 2001
Üniversite Gazi Ünv./Aile ve Tük. Bil. Eğt. 2006
Yüksek Lisans Gazi Ünv./Aile ve Tük. Bil. Eğt.
İş Deneyimi, Yıl Çalıştığı Yer Görev
2006 - MEB, Bingöl – Çorum Öğretmen
122