Entegre Lojistiğin Sistem Ömür Devri Üzerine Etkiler

Literatür incelemesinde, entegre lojistiğin sistem ömür devri üzerine etkileri hususunda çalışmaya rastlanamamıştır. Bu araştırmada literatürde eksik görülen bu konuda çalışma yapılmıştır.

Bir sistem ya da platform tedariki, tedarikçilerle beraber yürütülen, her zaman için ürün üzerinde değişikliklerin yapılabildiği oldukça zor bir süreç olmasına karşılık, tedarik edilen sistemin kullanıma başlamasıyla birlikte, bu zorluklar zaman içerisinde daha da ağırlaşarak sahibi olan organizasyonun karşısına işletim problemleri halinde çıkmaktadır.

Tedarik aşamasında ürüne ilişkin ELD planının eksik veya hiç yapılmaması, (alınamayan bilgiler, eksik kalan dokümantasyon, işletim aşamasında zaman içerisinde yapılan organizasyonel değişiklikler, gereksinim duyulan yedek parçaların dünya piyasalarında üretimden kalkması, eğitici personelin bulunamaması, eğitim alan uzman bakım personelinin emekli olması ve yerlerine gelen personelin tecrübesizliği, sistemlerin eskimesi ve desteklenememesi, sistemlerin beklenmedik arızalar vermesi, yedek parçaların doğru tanımlanamaması nedeniyle yanlış tedariklerin yapılması, kullanım hataları, bakım süreçlerinin uzaması gibi nedenler) sistem ve cihazların her zaman için göreve hazır olma gerekliliği ve zorunluluğunu tehlikeye sokmaktadır.

ELD planı eksikliği sistem ömrünü kısaltmakta (erken modifikasyon veya kayıt silme/envanter dışına çıkarma) ve ömür devri maliyetini önemli derece de arttırmaktadır. Teknoloji ilerledikçe, tedarik edilen ürünler karmaşık bir hal almaktadır. Elektronik, yazılım ve mekatronik gibi uzmanlık konuları ön plana çıkmaktadır. Ürün çeşitliliği içerisinde, bu ürünlerin işletme ve idame desteğinin sağlanmasında zorluklar yaşanmaktadır.

Bir ürününün, malzemenin veya sistemin envantere girmesinden envanterden çıkartılması süresine yani ürünün tüm ömür devri boyunca, arzu edilen performansın maliyet etkin ve kesintisiz olarak devam ettirilebilmesi amacıyla “ömür devri yönetimi” ile birlikte etkin ve etkili bir ELD planı yapılması gereklidir.

Ürün ömrünün uzunluğu dikkate alındığında savaş sistemlerinin ömür devri yönetimi ve ELD planları oldukça stratejik bir konu haline gelmektedir. Ürünlerin kullanımın ve bakımının uzmanlık gerektirmesi, bu alanlarda çalışan personelin devamlı değişmesi ve birden fazla neslin ürün üzerinde faaliyetlerde bulunuyor olması, konuyu daha da işletimi zor bir alana sokmaktadır. Ürün ömür devri yönetim sistemlerinin ve ELD sistemi ürün tedariki sonrasında işletim ve lojistik

51

destek alanlarında kullanılması ve ürünün bütün ömür devirleri süreçlerinde, tedarik aşamalarından başlayarak operasyonel alanda kullanıma ve sonrasında elden çıkarmaya kadar, ürün bilgilerinin yönetilmesi, çok büyük önem arz etmektedir. ELD sisteminin ürün ömür devrine ve ömür devri maliyetine başlıca etkileri;

-Sistem ömür devrini uzatır ve ömür devri maliyetini azaltır.

-İstenilen sistem performansını (güvenilirliği, hazır bulunma, idame edilebilmesi, test edilebilirliği ve sistem güvenliği) maliyet etkin ve kesintisiz olarak devam ettirilebilmesini sağlar.

-Sistemlerin üreticisi ile sistemin arasındaki lojistik bağın devamını sağlayarak, kullanım süresindeki verilerinin üreticiye ulaşmasını, sistem yenileştirme ve idamesi kolaylaşacaktır.

-Yurt içi sanayinin sürdürülebilirliği için lojistik destek sağlama kabiliyetinin geliştirilip artırılmasına yönelik projelerin artmasını sağlayacaktır.

-Lojistik destek konularında özel sektörün yatırım yapmasını, imkân ve yeteneklerini artırıp geliştirmelerini sağlayacak teşvik içerikli uzun süreli sözleşmeler yapılabilmesine olanak sağlayacaktır.

-Üretici firma, sorumluluk sürecinden (garanti veya yedek parça sağlama süresi) sonraki zamanlarda da sistemin ihtiyacı olacak malzeme ve yedek parçaların üretimine devam edecek bu sayede yedek parça tedarikinde sorun yaşanmamasını sağlayacaktır.

-Malzeme tedariki konusunda yaşanan sıkıntıların önüne geçilmesi amacıyla gereğinden fazla miktarda ve gereksiz stokların yapılmasının önüne geçerek stok, depolama, raf miadı maliyetlerinin düşmesini sağlayacaktır.

-İdame ve işletme faaliyetleri için zorunlu durumlarda standart dışı olan malzemelerin kullanılmasının önüne geçecektir.

-Üretici/tedarikçi/alt yüklenici firma desteği sağlanamadığından idamesi, işletmesi, yedek parça temini konularında güçlük çekilen sistemlere, öngörülen ömür devri süresinin yarısında zorunlu modernizasyon, yenileştirme veya konfigürasyon değişikliği gibi maliyet etkin olmayan şekilde yapılacak zorunlu harcamaların önüne geçilecektir. Uzun yıllar envanterde kalması planlanarak tedarik edilen sistemlerin idame ve işletme faaliyetlerinin arzu edilen seviyede, sürekli biçimde sağlanması amacıyla bakım/onarım, yedek parça, bilgi paketi, dokümantasyon ve benzeri konuların teknik ve hukuki nedenlerle yeterli seviyede yapılamadığından, ömür devri süresinin yarısında sistemlerin aktarma (kemirme)

52

yapılmasının veya ömür devri dolmadan sistemlerin envanterden çıkartılması engellenecektir.

-Stratejik öneme sahip sistem ve alt birimlerinin farklı tedarikçilere yaptırılması sebebi ile asıl üretici haricindeki müdahaleler engellenecek ve performans kaybı ve sistemin emniyetsiz olma durumu en az seviyeye indirilecektir.

-Ürün odaklı bir çalışma ortamı yaratılarak savaş sistemlerini desteklenmesinde rol alan paydaşlar arasında doğru koordinasyon sağlanıp, iletişim yalınlaştırılacaktır.

-Ürünlerin bakım ve destek personelince daha iyi tanınması sağlanacak ve bu ürünler üzerinde gerçekleştirilecek bakım gereksinimleri ile malzeme ve kaynak gereksinimleri standartlaştırılacaktır.

-Sistemler hakkında “Ne, neden, niçin” sorularına doğru ve hızlı cevap verme imkânı sağlanacaktır.

-Revizyon kontrolü ve doküman desteği ile ürün, bakım ve konfigürasyonlar üzerinde yapılan değişiklikler, takip edilebilir ve eski revizyonlar ile karşılaştırılabilir iş süreçlerinde doğru ürün bilgileri kullanılır hale getirilecektir.

-Personel üzerinde kişisel olarak biriken bilgi ve tecrübe, ürün odaklı olarak kurumsallaştırılıp, kayıt altına alınarak gelecek nesillere aktarılabilir özellik kazandırılacaktır.

-Sistem tedarik projelerinde, bilgi ve tecrübelerin öğrenilen ders olarak proje yönetimine katkısı sağlanacaktır.

-Geri beslemeler, sistem üzerinden tüm paydaşlara ulaştırılarak ürün ve süreç geliştirme çalışmalarına yön verilecektir.

53