Endicott House ve Berlin Krizi Simülasyonları: Lincoln P Bloomfield ve Norman J.

Erken dönem simülasyon örneklerinden olan bu çalışmalar M.I.T. tarafından simülasyonun araştırma ve eğitim alanlarındaki değerini görmek maksadıyla icra edilmişlerdir. Bunlardan Endicott House simülasyonu olarak adlandırılan ilk çalışma BM Projesi kapsamında son sınıf lisans öğrencilerinin ve M.I.T., Harvard, Yale, Columbia üniversitelerindeki araştırmacıların katılımlarıyla gerçekleşmiştir. Berlin krizine odaklanılan diğer iki çalışma ise lisans öğrencileriyle birlikte icra edilmişlerdir (Bloomfield ve Padelford, 1959: 1105).

İlk olarak Endicott House simülasyonu Polonya Hükümeti'ne ilişkin kurgusal bir çalışmadır ve stratejik planlamayı, politik karar verme süreçlerini kapsamaktadır. Bu çerçevede çalışmada dünyanın önemli devletlerinin birbirleriyle olan münasebetleri, BM Güvenlik Konseyi ve BM Genel Kurul'u simüle edilmiştir.

Toplamda üç güne sıkıştırılan simülasyonda alanında uzman akademisyenler ile ‘gelecekteki bir krizde ne gibi adımlar atılabilir ve doğu-batı ilişkilerinin geleceğe dönük seyri nasıl olabilir’ soruları cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Lisans öğrencileriyle yapılan diğer iki çalışmada ise Ocak 1959 ve Mart-Nisan 1959 Berlin krizleri üzerinde durulmuştur. Bu çalışmalardan doksan lisans öğrencisiyle yapılan ilkinde bir hafta boyunca BM Genel Kurulun'daki bir güne odaklanılmıştır. Kırk lisans öğrencisinin katıldığı ve 6 hafta süren Berlin Krizi'ne dair ikinci simülasyonda ise yedi devletin diplomatik görüşmelerine odaklanılmış ve çalışmanın son iki günü dışişleri bakanlarının toplantılarına tahsis edilmiştir. Lisans öğrencilerinin katılımlarıyla icra edilen bu simülasyonların amacı ise politik simülasyonların Uluslararası İlişkiler'in, büyük güçler arasındaki ilişkilerin ve BM gibi kurumların öğretilmesi noktasına araçsallaştırılmasıdır (Bloomfield ve Padelford, 1959: 1105- 1106).

Endicott House simülasyonun odağını açmak gerekirse çalışma Polonya'da yaşanan rejim değişikliği, geçici bir hükümetin seçimleri askıya alması ve Legnica'da Sovyet yanlısı bir bir yönetim kurmaya çalışması konuları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın senaryosuna göre uluslararası ortam gergin olsa da henüz büyük devletlerden hiçbiri geri dönüşü olmayan askeri-politik bir manevrada bulunmamıştır. Bu minvalde çalışmada temsil edilen ABD'nin temel stratejisi dikkatli bir politikan izleyerek Polonya krizinin lokal kalmasını sağlamak ve S.S.C.B.'nin olası bir askeri müdahalesini engellemek üzerine bina edilmiştir. Buna mukabil S.S.C.B.'nin amacı ise Polonya'nın kendi ekseni ve Varşova Paktı dışında bir durmuma sürüklenmesini engellemektir. Bu meyanda çalışmada temsil edilen diğer devletler ise meselenin barışçıl bir şekilde çözülmesine odaklanmışlardır (Bloomfield ve Padelford, 1959: 1106).

Temel amacı BM'nin uluslararası bir kriz durumundaki kısıtlarını göstermek olan ve lisans öğrencilerinin katıldığı simülasyonların ilkinde ise Kasım 1958 yılında S.S.C.B.'nin Batılı güçlere verdiği nota üzerinden yaratılan yeni bir senaryo izlenmiştir. Bahse konu kurgusal notaya göre, Sovyetler Berlin üzerinde tam bir kontrol tesis edilmesi ve Batı Berlin'e giden transport hattı koridorunun yetmiş iki saat içinde Doğu Berlin tarafından denetim altına alınması bildirimlerinde

bulunmuştur. Bu çerçevede batılı devletler ise Sovyetler tarafından daha önce iletilen Berlin'in BM kontrolünde serbest bir şehir olması teklifine sıcak baktıkları halde böylesi bir durumla karşılaşmışlardır. Dolayısıyla Batılı devletlerin simülasyondaki amaçları BM Genel Kurulu'nun toplanması ve Batı Berlin'deki askeri kuvvetlerinin BM adına yerlerinde kalmaları üzerine bina edilmiştir. Nihayet lisans öğrencileriyle yapılan ikinci simülasyonda ise Berlin Krizi özelinde dört büyük devletin dışişleri bakanlarının Genova'da yapacakları toplantıya odaklanılmıştır. Bakanların ikili ve konferans şeklindeki çoklu görüşmelerine odaklanılan çalışmada temel amaç öğrencilerin müzakere ve konferans süreçlerini deneyimlemelerini sağlamaktır (Bloomfield ve Padelford, 1959: 1107).

Smülasyonların zaman sürecine değinmek gerekirse Endicott House çalışması için beş günlük bir süre öngörülmüştür. Sürecin başında rollerine bürünmek için simülasyonun geneli ve krize dair bilgiler alan katılımcılar sonraki süreçte BM Genel Kurul'u ve BM Güvenlik Konseyi'nde toplantılar yapmışlardır. Nihayet çalışmanın sonunda yapılan değerlendirme süreciyle katılımcıların kararlarının sonuçlarını deneyimlemeleri sağlanmıştır. Lisans öğrencileriyle yapılan simülasyonların ilkinde ise toplamda bir haftalık bir süre öngörülmüştür. Çalışma kapsamında ise ilk olarak simülasyon, Berlin Krizi, çalışmanın amacı, prosedürü gibi konular ele alınmış ve katılımcılar takımlara ayrılarak kendilerini ilgilendiren okuma listeleriyle meşgul olmuşlardır. Takımlara ayrılan katılımcılar daha sonra temsil ettikleri devletlerin meseleye bakışlarına ve takım içi rollerini seçmeye odaklanmıştır. Katılımcılar meseleye dair kendi devletlerinin tutumlarını ve atmaları muhtemel adımlarını yazıyla kayıt altına aldıktan sonra ise diplomatik pazarlıklar ve BM Genel Kurulu toplantısı icra edilmiştir. Tüm bu süreçlerden sonra katılımcılardan krize dair çöüm yazıları alnımış ve akabinde simülasyonun değerlendirilmesi aşamasına geçilmiştir (Bloomfield ve Padelford, 1959: 1107-1108).

Lisans öğrencileriyle yapılan, altı haftalık bir zaman ayrılan ve arka plan araştırmalarına, politika planlamalarına, karar verme sürecine, müzakereye, konferansa odaklanılan ikinci simülasyonda ise zamanın büyük bölümü problemin analizine ve politika hazırlığına tahsis edilmiştir. Diğer simülasyonlarla benzer şekilde bu çalışmada da katılımcıların birbirleriyle olan iletişimleri yazıyla kayıt

altına alınmış ve nihai konferansı müteakiben çalışmanın değerlendirme bölümüne geçilmiştir. Bununla birlikte yapılan bu çalışmaların hepsinde katılımcıları simülasyona hazırlayacak olan dökümantasyon uzman personel tarafından hazırlanmıştır. Bu meyanda dikkat edilirse Endicott Hose simülasyonu diğerlerine göre daha çok katmanlı bir yapı arz etmektedir. Öyle ki bu simülasyonda ikili diplmasi, BM Güvenlik Konseyi ve BM Genel Kurulu aşamaları icra edilirken diğerlerinde rutin diplomasi, müzakere ve konferans gibi daha basit aşamalar gerçekleştirilmiştir. Böylesi bir farklılığın sebebi ise Berlin Krizi odaklı iki çalışmanın lisans öğrencileriyle yapılıyor olmasıdır. Tüm bu noktalardan sonra katılımcılardan ikişer paragraf alınan değerlendirme yazılarının neticesinde yapılan çalışmaların gerek uzman personelin alıştırma yapmasında gerekse de öğrencilerin eğitimlerinde yararlı oldukları görülmüştür (Bloomfield ve Padelford, 1959: 1108- 1114).

Erken dönem simülasyon örneklerinden olan bu çalışmaları değerlendirmek gerekirse ilk olarak kurumsal kısıtların ve karar alma süreçlerinin öğretilmesi amacının güdülmesi çalışmanın olumlu yönlerinden bir tanesidir. Zira uluslararası ilişkiler ile iştigal edenler ile Uluslararası İlişkiler'i okuyanlar arasındaki uçurumun en önemli sac ayağını pratiğin zorluğunun teorisyenler veya öğrenciler tarafından anlaşılamaması oluşturmaktadır. Bununla birlikte çalışmalarda güncel ve dönemin uluslararası ortamının konu edinilmesi katılımcıların simülasyona dair ilgi ve dikkatlerini arttırıcı bir işlev üstlenmiştir. Buna mukabil çalışma konusunun güncelliği katılımcıların ön yargılarının karar verme süreçlerine dâhil olmasını sağlayacak bir unsurdur.

İcra edilen simülasyonların belli bir senaryo dâhilinde işletilmeleri çalışmalar nezdinde olumsuz bir durum yaratmaktadır. Öyle ki her senaryo yani belirli bir meseleye dair her dökümantasyon tarafsız bir şekilde kaleme alınamayacağına göre katılımcıların çalışmanın başından yönlendirilmeleri durumu ortaya çıkmaktadır. Zira katılımcılar kendilerine verilen senaryo dâhilinde karşı tarafı tanımlamakta ve buna uygun hareket ederek aslından başından belli adımlar atmaktadırlar. Nihayet yapılan bu üç simülasyonda katılımcıların seviyelerine göre aşamaların belirlenmesi çalışmaların eğitimsel amaçlarına uygun düşen taraflarını oluşturmaktadır.

3.2.3. I. Dünya Savaşı Simülasyonu: Charles F. Hermann ve Margaret G.