ÖA4’ten Elde Edilen Bilimsel Bilginin Deneysel Yapısına İlişkin Bulgular

ÖA4, BDHGA-Form C’de yer alan birinci, ikinci, üçüncü sorulara şu şekilde yazılı cevaplar vermiştir:

Birinci soruya verilen cevap:

Ortaya konulan bir problemin çözümüne yönelik düzenli sistemli bilgidir. Diğer disiplinlerden ayıran şey, din dogmatiktir. Değişmez kuralları vardır. Kuralcıdır. Felsefe, bütün düşüncelere açıktır.

İkinci soruya verilen cevap:

Gerekli malzemeler kullanarak düzenek kurarak gözlem yapmamızı sağlar. Soyut şeyleri, somutlaştırarak kalıcı bir öğrenme sağlar.

Üçüncü soruya verilen cevap:

Evet, gereklidir. Örneğin hava durumu herkese göre değişir. Ama bunu ölçerek net bir şekilde ifade edilebilir.

Gözümüzle göremediğimiz birçok canlıyı mikroskopta inceleyerek bilimsel bilgiler üretilir.

ÖA3 gerçekleştirilen görüşmede görüşlerini şu şekilde ortaya koymuştur:

BE: Şimdi ÖA4 ben sana soruları zaten hatırlatacağım. Soruların ne olduğundan

bahsedeceğiz. Burada 10 soru vardı kısaca başlayalım istiyorsan.

ÖA4: Başlayalım hocam.

BE: Şimdi bak sana ilk sorduğumuz soru bilimin tanımıydı. Bilim nedir diyorduk? Yani

sence bilim nedir? Bilimi işte fizik, biyoloji bilimsel bir disiplin, diğer disiplinlerden farklı kılan yani diğer disiplin dediğimiz din ve felsefeydi farklı kılan nedir? Burada benim sana sorduğum aslında şu: Bilim deyince senin aklına neler geliyor? Neler çağrışıyor sende? Böyle bilimi senin zihninde bilim yapan şeyler neler? Bunları öğrenmek istiyorum.

ÖA4: Bilim deyince aklıma ilk başta teknoloji aletleri aklıma geliyor genel olarak.

Daha çok. Ondan sonra fen daha çok aklıma geliyor bir de zaten fen bilgisi öğretmenliğinde olduğumuz için ımmm bildiğini yapma işte gözlem yapma deney yapma işte teori kanun hipotez hani bilim deyince aklıma bunlar geliyor. Felsefe ile din arasında felsefe daha çok hani yorumlanabilir farklı kişiler hakkında ıııı farklı durumlar olabilir. Ama din daha çok sorgulanamaz, dogmatiktir.

BE: Peki yani bilim deyince bilimin böyle belli bir özelliği var mı karakteristik bir

özelliği var mı ya da senin için ne bilimdir? Ne bilim değildir?

ÖA4: (Fısıldayarak soruyu tekrarladı).

BE: Daha sonra dönelim. Bak burada verdiğin cevap “ortaya konulan bir problemin

çözümüne yönelik düzenli sistemli bilgidir” demişsin bilim için. “Diğer disiplinlerden ayıran şey, din dogmatiktir. Değişmez kuralları vardır. Kuralcıdır. Felsefe, bütün düşüncelere açıktır.”

İkinci sorumuz da şuydu deney nedir? Yani deneyin ne olduğunu açıklamanı istemiştik. Yine bunun üzerine biraz konuşalım. Deney deyince aklına neler geliyor?

ÖA4: Valla hocam fizik lab kimya lab (gülerek) biyoloji lab. Deney deyince

laboratuarlar aklıma geliyor. Orda yaptıklarımız aklıma geliyor.

BE: Neler yapmıştık mesela? Yani o yaptıklarımızda gözüne çarpanlar nelerdi?

ÖA4:Immm şey var hocam yaaa şu mekanikte fizik 1 de itme momentumda şu arabaları

yaylar… o deney aklımda yerçekimiyle ilgili. Başka elektrikte… Kablolar falan. Kimyada zaten kimya iki de siz girmiştiniz. Onda daha çok titrasyon… başka ne yapmıştık lahanayı falan yapmıştık asit baz değerlerini, yükseltme indirgenme tepkimelerini demirde falan onlara bakmıştık, santrifüj makinesinden bakmıştık, biyolojide ne yaptık… biyolojide ne yaptık… Bitkiler üzerinde durmuştuk.

BE: Evet o dönem baya bi bitki ile uğraşmıştık de mi?

ÖA4: Evet limon, armut, ayva, begonya, sardunya…(gülerek)

BE: Cevaplarına bakalım. Bak şöyle demişsin “gerekli malzemeler kullanarak, düzenek

kurarak gözlem yapmamızı sağlar. Soyut şeyleri somutlaştırarak kalıcı bir öğrenme sağlar” demişsin. Burada düzenek kurmakla kastettiğin neydi?

ÖA4: Ya hocam işte dediğim o fizik lab kimya lab hani direk alıma geldiği için herhâlde

oradan gelmiştir diye.

BE: Anladım onlardan etkilendim diyorsun. ÖA4: Evet.

BE: Peki ÖA4, bilimsel bir bilgi üreteceğiz, oluşturacağız. Bunun için deney yapmak

gerekli mi sence?

ÖA4: Bilimsel bilgi… (Duraksadı). (Çekinerek) Ya şart olmadığı durumlar da olabilir

ama ben yapılması gerektiğini düşünenlerdenim diyim.

BE:Hıhı tamamen senin görüşlerin rahat ol.

ÖA4: Çünkü hani daha çok somuttur herkesin görmesi açıktır hani görür dokunur, yani

yapmaya çalışırken isteneni yapabileceğini bilsin, hani bu yüzden ben yapılmasına inanıyorum.

BE: Peki, bir deney yapmanın amacı ne olabilir sence? Belli bir amacı var mı? ÖA4: Ben hani bizim genel olarak dersler olarak mı yoksa genel olarak mı hocam? BE: Tamamen genel yani bir bilim insanı olarak düşün.

ÖA4: Bilim insanı olarak düşünürsek hocam ben teorik bilgilerden daha çok kalıcı

olduğunu düşünüyorum mesela ben şu anda da da hani bu üniversitede eğitim almış biri olarak çok şanslı olduğumu düşünüyorum. Laboratuarda da daha hani teorik bilgilere göre şu an düşündüğümde dersleri çok iyi hatırlamıyorum ama laboratuarda

yaptıklarımızı daha net hatırlıyorum. Hatta sıralayamam tam ama birçok deneyi söyleyebilirim. Çoğu…

BE: Kalıcılığı sağlıyor yani? ÖA4: Kalıcılığı kesinlikle.

BE: Şöyle demişsin deney yapmak gerekli midir “Evet gereklidir örneğin hava durumu

herkese göre değişir ama bunu ölçerek net bir şekilde ifade edilebilir. Gözümüzle göremediğimiz birçok canlıyı mikroskopta inceleyerek bilimsel bilgiler üretilir”.

ÖA4: Aslında hocam aklıma şey gelmişti günlük bilgi ile bilimsel bilgi arasındaki fark

hani ondan yine herkese göre değişebilir günlük bilgi ama yine bilimsel bilgi daha kalıcıdır herkes yapabilir.

BE: Onu biraz daha açalım. Yani gündelik bilgi ile bu bilimsel bilgi arasında nasıl bir

farklılık ortaya koyuyorsun?

ÖA4: Mesela gündelik bilgi de hava durumu diyelim size göre hava sıcak olabilir bana

göre farklıdır. Ama mesela gene hava durumundan gidelim bilimsel bilgi olarak ama bi mesela hava durumu araştırarak net bir sıcaklık vermesi bu bilimsel bilgidir.

BE: Arada bu şekilde bir fark olduğunu söylüyorsun? ÖA4: Fark vardır evet.

. . .

BE: Deney neyi sağlıyor?

ÖA4: Gözlemlememizi… Hani daha çok inanmamızı sağlıyor bence.

ÖA4’ün bilimsel bilginin deneysel yapısına ilişkin BDHGA-Form C’den elde edilen yazılı ve sözel bulgular incelendiğinde deneyi düzenek kurularak gerçekleştirilen gözlemler olarak tanımlamaktadır. Deney yardımı ile soyut kavramların somutlaştırılabileceği ve bu şekilde kalıcı bir öğrenmenin sağlanabileceğini belirtmektedir. Ayrıca deney yapmanın bilimsel bir bilginin üretilmesi için gerekli olduğunu bu sayede ifadelerin daha da netleşeceği, mikro boyuttaki canlıların gözlenebileceğini ve bilgiye daha çok inanılmasını sağladığını belirtmektedir.

ÖA4 bilim denilince aklına gözlem yapma, deney yapma, teori, kanun ve hipotez gibi kavramlar geldiğini belirtmektedir. ÖA4 deney ile laboratuvar ortamını ilişkilendirmektedir. Bilimsel bilginin üretilebilmesi için deney yapmanın zorunlu olmadığını ancak yapılması gerektiğini düşündüğünü belirtmektedir. Deneysel işlemlerin üzerinde uğraşılan konuyu daha da somutlaştıracağını ve elde edilen bilginin kalıcılığını sağlayacağı için bilimsel bir bilgi üretilirken deney yapılmasından yana olduğunu belirtmektedir. Burada öğretmen adayı günlük bilgi ve bilimsel bilgi arasında bir ilişki kurmuştur. Ayrıca ÖA4 bilimsel bilginin günlük bilgiden farklı olarak daha kalıcı olduğundan ve bilimsel bilginin nicel verilere dayandığından bahsetmektedir.

ÖA4’in bilimsel bilginin deneysel yapısına ilişkin kurgusal bilim haberlerinde yer alan birincive dördüncü sorulara verdiği cevaplar şu şekildedir;

Birinci soruya verilen cevap:

Yaklaşan çevresel kriz pozisyonunu desteklediğini düşünüyorum. Pozisyona göre; benzin, gaz ve kömür gibi fosil yakıtların tüketiminin karbondioksit miktarının arttırmış olması ve Dünya sıcaklığının son 10 yıldaki artışı az gibi görülse de birçok etkisi göz ardı edilemez. Deniz seviyelerinin yükselmesi, buzulların erimesi, hastalık taşıyan böceklerin sayısındaki artış ve bazı bitki ve hayvan türlerinin yok olmasının, sera gazlarının bir etkisi olduğunu çok açık bir şekilde görülüyor.

Dördüncü soruya verilen cevap:

Yaklaşan çevresel kriz makalesi bilimsel bir değere sahiptir. Sera gazlarının artış miktarını gözlemlenmesi, hastalık taşıyan böceklerin sayısındaki artış, deniz sularının yükselmesi, bitki ve hayvan sayılarının yok olmasının verilerini daha tutarlı buldum.

ÖA4 “Küresel Isınma: Yaklaşan Çevresel Kriz” başlıklı kurgusal bilim haberine ait olan verilerin bu pozisyonu desteklediğini belirtmektedir. Fosil yakıt tüketimi sonucunda karbondioksit miktarının artmış olması ve dünya sıcaklığında meydana gelen artışların olumsuz yönde etkileri olduğunu belirtmektedir. Ayrıca deniz seviyelerinde gerçekleşen yükselmeler, buzulların erimesi, hastalık taşıyan böcek sayılarındaki artış ve bazı tür yok olmalarını ise sera gazlarının bir etkisi olarak gördüğünü belirtmiştir.

Dördüncü soruya yönelik verdiği cevapta ise sera gazlarının artış miktarını gözlemlenmesini, hastalık taşıyan böceklerin sayısındaki artışı, deniz sularının yükselmesini ve bitki ve hayvan sayılarının yok olmasını veri olarak tanımlamıştır.

ÖA4’ün bilimsel bilginin deneysel yapısına ilişkin elde edilen bulguları bir arada yorumlandığında deneysel çalışmalar ile soyut kavramların somutlaştırılabileceğini, bilimsel bir bilgi üretimi için deney yapmanın gerekli olduğunu ve bu sayede bilimsel bilgide kalıcılığın sağlanacağını belirtmektedir.