Eğitim Düzeyindeki GeliĢimler

Ekonomilerin geliĢmesi ve dünya rekabetinde öne geçebilmesi için ekonomiyi etkileyen faktörlerin çok boyutlu olarak düĢünülmesi gerekmektedir. Ġhracat, ithalat, ar-ge vb. gibi ekonomik geliĢmeyi direk etkileyen faktörlerin yanı sıra eğitim gibi ilk bakıĢta ekonomi ile iliĢkili görünmeyen aslında ekonominin geliĢmesinde önemli role sahip faktörlerin, ekonominin bir bütün halinde görülmesini sağlamak için iyi analiz edilmesi gerekir. Eğitim beĢeri sermayenin geliĢimini tamamlamasına yardımcı olur ayrıca beĢeri sermayeye artı katma değer sağlayarak hem üretimi artırır hem de o bölgenin sosyo-kültürel yapısını geliĢtirerek bölgesel geliĢme üzerinde

66 büyük katkı sağlar. Ekonomide nihai karar verici, risk üstlenici olan unsur insandır.

Ġnsana yapılan her yatırım ekonominin doğru yorumlanıp analiz edilmesini sağlar ve beraberinde alınan doğru kararları getirir. Ekonomide alınan doğru kararlar büyümenin ve geliĢmenin sağlanması noktasında atılan en büyük adımlardır. Bu açıdan beĢeri sermayenin eğitilmesi noktasında ülkemizin geldiği noktayı bölgeler açıĢından daha çok teorik bilgiler üzerine kurulu fakat bilimselliğe atılan ilk adım olan lisans eğitimini ve lisans döneminde alınan bilgilere yenilerinin eklenmesi ve o konuda yeni bir bakıĢ açısı kazandırılabilmesi, akademik çalıĢmalar araĢtırılan konuların doğru bir Ģekilde analiz edilerek, ortaya çıkan sonuçlarla bütüne ıĢık tutması açısından önemli olan lisansüstü eğitiminin toplam nüfus içerisindeki payını 2008 ve 2017 yılları için Tablo 10 yardımı ile inceleyelim ve eğitim düzeyinin içerisindeki payları sıralandığında Ġstanbul Bölgesi 2.sırada yer almaktadır. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. Bu oran 2008 yılında %6.37 olan lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde %13.95 seviyesine kadar yükseldiği görülmüĢtür. Bölge sanayi, hizmet, ar-ge gibi alanlardaki yüksek potansiyelini eğitim alanında da ortaya koymuĢtur. ġüphesiz ki bunun sebepleri arasında göç alan bir bölge olması, eğitim alanında köklü üniversiteler bulunması yatmaktadır. Bölgenin lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde; 2008

2008 2017 2008 2017

Lisans Mezunlarının Toplam Nüfus Ġçerisindeki Payı Lisansüstü Mezunlarının Toplam Nüfus Ġçerisindeki Payı

67 yılında %0.88 seviyesinde olduğu ve 2017 yılına gelindiğinde ise bu oranın %2.12 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir.

2008 ve 2017 yılları için ait lisans ve lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında; 2008 yılında lisans mezunları için 4.sırada 2008 lisansüstü ve 2017 lisans ve lisansüstü sıralamasında Batı Marmara Bölgesi 5.sırada yer almaktadır. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. 2008 yılında %5.23 olan lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde bu oran %11.82‟ye yükselmiĢtir. 2008 yılında %0.31 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde bu oranın %1.1 ile seviyesine ulaĢtığı görülmektedir.

2008 ve 2017 yılları için ait lisans ve lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında Ege Bölgesi 3.sırada yer almaktadır. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. 2008 yılında %5.64 olarak gerçekleĢen lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı, 2017 yılına gelindiğinde ise bu oran %12.42 seviyesine ulaĢmıĢtır.

2008 yılında %0.39 olarak gerçekleĢen lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı, 2017 yılına gelindiğinde %1.29 seviyesine ulaĢmıĢtır.

2008 ve 2017 yılları arası bölgelere ait lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında Doğu Marmara Bölgesi lisans mezunlarının toplam nüfus içeresindeki payında 5.sırada, lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payında 4.sırada yer almaktadır. 2017 yılına gelindiğinde ise lisans/lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payında 4.sırada yer almaktadır. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde; 2008 yılında %5.11 seviyesinde olduğu ve 2017 yılına gelindiğinde ise bu oran %11.9 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir. 2008 yılında %0.38 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde

%1.23 olarak ortaya çıkmıĢtır.

2008 ve 2017 yılları için ait lisans ve lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında Batı Anadolu Bölgesi ilk sırada yer almaktadır.

Batı Anadolu Bölgesi bünyesinde bulundurduğu fakülteler ve geliĢmiĢ eğitim

68 olanakları sayesinde eğitim konusunda Türkiye‟nin lokomotifini oluĢturmaktadır.

Bölgede lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. 2008 yılında %7.9 olan lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde tüm bölgeler arasında en yüksek oran olan

%14.9 seviyesinde gerçekleĢmiĢtir. 2008 yılında ise %1.01 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde tüm bölgeler arasında en yüksek oran olan %2.44 seviyesine ulaĢmıĢtır.

Akdeniz Bölgesi lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında 2008 yılında bölgeler arasında 6.sırada iken eğitim durumunda diğer bölgelere kıyasla azalma yaĢanmıĢ ve bu sıralama 2018 yılında 7.sıraya gerilemiĢtir. Yine aynı Ģekilde lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında 2008 yılında 6.sırada olan Akdeniz Bölgesi‟nin sıralaması 2017 yılında 8.sıraya kadar gerilemiĢtir. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. 2008 yılında %4.58 seviyesinde olduğu ve 2017 yılına gelindiğinde ise bu oran %10.73 ile en yüksek seviyesine ulaĢtığı görülmektedir. 2008 yılında %0.26 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde %0.98 seviyesine ulaĢmıĢtır.

Orta Anadolu Bölgesi lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında 2008 ve 2017 yıllarında kendine 9.sırada yer bulurken, lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında lisansa göre daha iyi bir konumda olup 2008 ve 2017 yıllarında kendine 7.sırada yer bulmuĢtur. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde; 2008 yılında

%3.9 seviyesinde olduğu 2017 yılına gelindiğinde %9.81‟e ulaĢtığı görülmektedir.

2008 yılında %0.25 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payının 2017 yılına gelindiğinde %1.03 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir.

2008 ve 2017 yıllarında bölgelere ait lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında Batı Karadeniz Bölgesi 8.sırada yer almaktadır. Lisansüstü mezunlarının toplan nüfus içerisindeki payının sıralanmasında ise 9.sırada yer almaktadır. 2008 yılında %4.01 olan lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde %10.15 seviyesinde gerçekleĢmiĢtir. 2008 yılında

%0.22 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde yükselerek %0.95 seviyesine ulaĢmıĢtır.

69 2008 yılında lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında Doğu Karadeniz Bölgesi 7.sırada, lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında 6.sırada yer almaktadır. 2017 yılına gelindiğinde bölgede eğitime verilen eğitimin arttığı sıralamasının lisans ve lisansüstü mezunlarının sıralamasının 6‟ya yükseldiği görülmektedir. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. Bu oran 2008 yılında

%4.27 olan lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payının 2017 yılına gelindiğinde %10.95 seviyesine kadar yükseldiği görülmüĢtür. Doğu Karadeniz Bölgesine ait lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde; 2008 yılında %0.22 olarak gerçekleĢen lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payının, 2017 yılına gelindiğinde %1.04 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir.

Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında 2008 ve 2017 yıllarında kendine 11.sırada yer bulurken, lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında lisansa göre daha iyi bir konumda olup 2008 yılında 8.sırada olduğu ve 2017 yılına gelindiğinde kendine 10.sırada yer bulduğu görülmektedir. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. Bu artıĢa rağmen toplam nüfusta lisans mezunu olan kiĢilerin payı diğer bölge ortalamalarının epey altındadır.

Kuzey Anadolu Bölgesine ait lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde; 2008 yılında %2.55 seviyesinde olduğu ve 2017 yılına gelindiğinde ise bu oranın %8.07 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir. 2008 yılında %0.23 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sürekli meydana artıĢ eğilimi ile birlikte 2014 yılında %0.56 seviyesine kadar ulaĢmıĢtır. 2017 yılına gelindiğinde bu oranın %0.91 ile en yüksek seviyesine ulaĢtığı görülmektedir. Yıllar içerisinde meydana gelen artıĢa rağmen bölgeye ait lisansüstü mezunlarının sayısı diğer bölge ortalamalarının epey altında kalmıĢtır.

2008 yılında lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında Ortadoğu Anadolu Bölgesi 10.sırada, lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı sıralandığında 11.sırada yer almaktadır.2008 yılında %2.56 olan lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payı 2017 yılına gelindiğinde bu oranın %8.04 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir. Ortadoğu Anadolu Bölgesine ait lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde; 2008

70 yılında %0.19 seviyesinde olduğu 2017 yılına gelindiğinde ise bu oranın %0.81 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir.

2008 ve 2017 yıllarında bölgelere ait lisans ve lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları sıralandığında Güneydoğu Anadolu Bölgesi son sırada yer almaktadır. Bölgenin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları yıllar içerisinde sürekli artıĢ halindedir. Lakin bu artıĢ bölgenin eğitim seviyesi çok düĢük seviyelerden artmaya baĢladığı için ilerleyen yıllara rağmen diğer bölgelerle olan eğitim seviyesi farkını kapatmaya yetmemiĢtir. Bölgesi‟nin lisans mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payları incelendiğinde 2008 yılında %1.92 seviyesinde olduğu 2017 yılına gelindiğinde ise bu oranın %6.08 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir. 2008 yılında %0.25 olan lisansüstü mezunlarının toplam nüfus içerisindeki payının 2017 yılına gelindiğinde %0.59 seviyesine ulaĢtığı görülmektedir.