Duyurum Faaliyetleri

Duyurum; bir mal veya hizmet ya da kuruluĢa iliĢkin ticari açıdan anlam taĢıyan mesajları, kamuoyunun bilgisine sunmak ya da firma adını açıklamaksızın ve belli bir ücret ödemeksizin, kitle iletiĢim araçlarıyla mal ve hizmet, kiĢi, düĢünce, grup, örgüt veya ülke hakkında duyurular yapmak yoluyla, talebin oluĢturulması ve artırılması için kullanılan bir yöntemdir (Kaya, 1990, s. 25).

Ġnsanların merak ve ilgilerini uyandırması, insanlara kolayca ulaĢılması ve yüksek doğruluğa ve güvenirliğe sahip olması duyurumun çarpıcı özellikleri arasındadır (Zafar, 1991, s. 11). Duyurumu diğer tanıtma yöntemlerinden ayıran belirleyici özelliği haber değeri taĢıyan bilgilerin kitle iletiĢim araçları yoluyla kitlelere ücretsiz olarak ve çoğu kez duyurum sahibinin adının belirtilmeksizin iletilmesine dayanan bir anlayıĢı içermesidir (Rızaoğlu, 2004, s. 66).

2.4.7. KiĢisel Temas Faaliyetleri

Tanıtmada yararlanılan tekniklerden biri de kiĢisel temastır. KiĢisel temas en az iki kiĢi arasında olan bir iletiĢim biçimidir. KiĢisel temasta her Ģeyden önce bir kiĢisel karĢılaĢma vardır (Rızaoğlu, 1992, s. 36). Bu karĢılaĢma ile doğrudan ve canlı bir iliĢki kurulur. Diğer yandan kiĢisel temasta dinleme ve karĢılık verme zorunluluğu vardır (Rızaoğlu, 2004, s. 68). Ayrıca Klapper’e (1985) göre kiĢisel temas, tanıtma yöntemleri arasında en etkili ikna aracıdır.

Kotler’e (1993) göre, kiĢisel temas yönteminin avantajı, hedef kitleye doğrudan ve etkili iletiĢim sağlanması, geribildirimin alınabilmesi ve tüketici ile yakın iliĢki kurulabilmesidir. KiĢisel temasta kullanılan en yaygın araçlar mektup ve telefondur. Teknolojik geliĢmelere paralel olarak, kısa mesaj ve elektronik posta yoluyla tüketiciye doğrudan ulaĢmak ve ürün ve hizmetler hakkında tanıtım yapmak daha yaygın olarak kullanılmaktadır (Aksungur, 2008, s. 25).

Özellikle turizm sektöründe “ağızdan ağza” iletiĢim Ģekli (kiĢisel temas), pazarda baskın özelliklere sahiptir (Litvin ve Diğerleri, 2007, s. 458). Mangold, Miller ve Brockwzy’e (1999) göre, tüketici satın alma davranıĢ karakteri üzerinde, kısa, ya da uzun dönemli yargılar önem taĢır. Hizmet pazarlamasında ağızdan ağza iletiĢim daha etkendir. Tüketici ağızdan ağza iletiĢimle hizmetin algılanan riskini ve soyut özelliklerini azaltarak satın alma kararını vermektedir. Hizmet tüketicileri, kiĢisel bilgi kaynaklarını satın alınan hizmete karĢı güven oluĢtururken ve satın alma kararı öncesi tercihlerinde kiĢisel bilgi kaynaklarından büyük ölçüde etkilenirler (Güzel, 2001, s. 72).

2.4.8. Lobi Faaliyetleri

Lobicilik, temsilci olarak bazı kimselerin kimi çıkar grupları adına meclis üyeleriyle görüĢerek onların oylarını kazanması faaliyetidir (Rızaoğlu, 2004, s. 69). BaĢka bir tanımda (Kaya, 1990) lobicilik, elde edilmek istenen menfaat ya da kazanım için karar vericileri etkileme faaliyeti olarak ifade edilmektedir.

Lobicilik, temsil ettiği grupların ekonomik, siyasal ve sosyal menfaatlerini korumak üzere grubu adına, yerel yönetim birimlerinin, devletin organları olan yasama, yürütme ve yargı gücü kararlarını ve uluslararası kurum ve kuruluĢların karar organlarını etkileyebilecek kiĢi veya grupların, tanıtma amaçlı hedefe ulaĢmak için gösterdikleri çabalardır (Akarsu, 2001, s. 36).

Lobiciler kiĢisel sunum yaparak, uluslararası forumlarda, oturumlarda veya hedef ülke parlamentolarında tanıklık ederek, ülkenin menfaatleri doğrultusunda hedef ülkedeki idari birim ve kuruluĢlara karĢı o ülkenin ve uluslararası hukuk ve yargı sistemi içinde dava açarak, hedef ülkelerin karar vericilerine yönelik lobicilik faaliyetlerini sürdürürler (Kaya, 1990, s. 27). Aynı zamanda hedef ülke yetkililerine mektup kampanyaları düzenleyerek, örgütlü olarak protesto gösterilerinde bulunarak ya da hedef ülkelerde yaĢayan ve o ülke halkını temsil eden kiĢilerin hedef ülkedeki karar verme yetkisi olan kiĢilerle temas kurmasını sağlayarak da lobicilik faaliyetlerini gerçekleĢtirirler (Akarsu, 2001, s.36).

Lobicilik faaliyetleri yoluyla ülkeler, dıĢarıda ekonomik, kültürel ve siyasal alanda yürüttüğü faaliyetlerin istenen hedeflere ulaĢmasını sağlayabilmekte ve aynı zamanda diğer ülkelerin baskı gruplarından ve sivil toplum örgütlerinden gelebilecek olumsuz etki ve propaganda faaliyetlerine karĢı koyabilmektedirler (Avcıkurt, 2005, s. 13).

2.4.9. Sponsorluk Faaliyetleri

Sponsorluk, genellikle bir iĢletmenin doğrudan kendi faaliyet ya da mesleki alanına girmeyen sanatsal ya da sportif faaliyetlerin finansal veya maddi olarak desteklenmesidir (Buttle, 1992, s. 384 - Akt: Akarsu).

Oldukça etkili ve insanlarda güven yaratan bir tanıtma yöntemi olan sponsorluk yöntemi kimi zaman müzik, film, tiyatro festivali gibi kültürel faaliyet (Kastal, 2008, s. 42); kimi zaman bir televizyon ya da radyo programının desteklenmesi (Kaya, 1990, s. 25) kimi zaman da uluslar arası alanda düzenlenen konferans, sempozyum, panel gibi etkinlikler Ģeklinde gerçekleĢtirilebilir. Bununla birlikte birçok firma sponsorluk yoluyla kendi iĢletmesinin tanıtımı da yapmaktadır (Akarsu, 2001, s. 37).

Sponsorluğun amaçları arasında iĢletmenin görünürlüğünün artması, vitrine çıkmasının sağlanması, iĢletme imajının belirli olay ve gösterilerle bağdaĢtırılıp geliĢtirilmesi ve korunması, haberdar etme, iĢletmenin sosyal sorumluluğunun vurgulanması, satıĢ ve kamuoyu desteğinin sağlanması vardır (Akarsu, 2001, s. 38). Bunun yanında sponsorluk yönteminin medya bağlantısının sağlanması, müĢteri iliĢkilerinin geliĢtirilmesi gibi bir takım avantajları da bulunmaktadır (Ġçöz, 1996, s. 171).

Bir tanıtma faaliyetini gerçekleĢtirmek için birden fazla yöntem izlenebilir. Bununla birlikte tanıtma yöntemleri bazen aynı biçim ve içerikte olabilmekle; aynı araç, yöntem ve teknikleri kullanabilmektedir. Böylelikle tanıtmayı gerçekleĢtirmek için kullanılan yöntemler birbirleriyle o kadar iç içe girmiĢ bir biçimde uygulanmaktadırlar ki çoğu kez aralarındaki farkları anlamak zorlaĢır (Rızaoğlu, 2004, s. 49).

Rızaoğlu’na (2007) göre, tanıtma yöntemlerinin ortak yönleri bulunmaktadır; Tüm tanıtma yöntemlerinin iletiĢime dayalı olması bu ortak özelliklerden ilkidir. Diğer taraftan, bütün yöntemlerin temel amacı insan davranıĢlarını belli bir yönde etkilemektir. Böylece bu yöntemlerin aynı amaca hizmet etmesi bir diğer ortak özelliktir. Ayrıca tüm tanıtma yöntemleri hemen hemen aynı iletiĢim araçlarını (radyo, televizyon, basın, afiĢ, sergi, broĢür, kiĢisel temas) kullanmaktadır (Sezgin, 2001, s. 168).

Son olarak tüm tanıtma yöntemleri birbirini tamamlayıcı bir özellik taĢır. BaĢka bir ifadeyle tanıtma yöntemlerinin her birinin kendine özgü zayıf ve güçlü yanları vardır. Dolayısıyla bir yöntemlerin üstünlükleri diğeri bir yaklaĢımın zayıflıklarını ortadan kaldırır (Rızaoğlu, 1992, s. 37).

2.5. Tanıtma ÇeĢitleri

Günümüzde uygulanma biçimi göz önüne alındığında tanıtma, 20. yüzyılın bir olgusu olarak değerlendirilmekle birlikte, tanıtmanın geliĢimi uygarlığın geliĢimi ile eĢdeğer olup; uygarlık düzeyi geliĢtikçe tanıtma çabaları da yoğunlaĢmıĢ ve daha kolaylaĢmıĢtır (Rızaoğlu, 2004, s. 7).

Tanıtmanın ekonomik, toplumsal, kültürel, turistik, iç, dıĢ, kamu, özel, sürekli, süreksiz, mikro, makro, yazılı, sözlü, görüntülü, ürün, iĢletme, ülke gibi alt bölümlere veya türlere ayrılması iletiĢim sürecini değiĢtirmemektedir. Ancak tanıtma türünün herhangi birinde yoğunlaĢacak çalıĢmaların o türün özgün koĢullarının belirlediği yaklaĢım, yöntem ve tekniklerde farklılaĢmaları normal karĢılanmalıdır (Rızaoğlu, 2004, s. 11). Bununla birlikte tanıtma faaliyetine iliĢkin alanların temel ölçüt olarak kullanılmasıyla siyasal, ekonomik, sosyo-kültürel ve turistik tanıtma Ģekilleri ortaya çıkmıĢtır (Kaya, 1992, s. 5).

2.5.1. Siyasal Tanıtım

Bir ülkenin dıĢ politika amaçlarının ve uluslararası hedeflerinin gerçekleĢmesine yararlı olacak tanıtma yöntem ve araçların kullanılmasıdır (Avcıkurt, 2005, s. 5). BaĢka bir ifade ile siyasi tanıtma, uluslararası alanda veya hedef ülkede kiĢi, gurup örgüt ve kurumları etkilemek yoluyla kiĢi, gurup, örgüt ve ülke aleyhine olumsuz imajları olumlu hale getirerek dıĢ politikaya destek sağlamaktır (Kaya, 1992, s. 5 – Çetinel, 2001, s. 153). Siyasi tanıtmada en çok kullanılan tanıtma yaklaĢımları diplomasi, propaganda ve lobiciliktir (Rızaoğlu, 2004, s. 12 - Kaya, 1992, s. 5).

2.5.2. Ekonomik Tanıtım

Ekonomik tanıtma, bir ülkenin ekonomik kalkınması yardımcı olacak, dıĢ ticaretini geliĢtirecek, siyasal ve ekonomik politikalara uygun olarak, diğer ülkelerde devlet birimleri ve devlet dıĢı ekonomik kurum ve örgütler tarafından yapılan tanıtma faaliyetleridir (Kaya, 1992, s. 5).

2.5.3. Sosyo-Kültürel Tanıtım

Sosyo-kültürel tanıtma daha çok bir ülkenin kimliğini oluĢturan öğelere isabet eder. Burada sosyal ve kültürel değerleri etkinlik haline getirerek, enformasyon olarak kitle iletiĢim araçlarıyla yayması ve uluslararası alanda kimliğini pekiĢtirmesi ve anlatmasıdır (Kaya, 1992, s. 6).

Bir ülkenin sahip olduğu sosyal ve kültürel değerlerin, uluslararası platformda etkin hale getirilerek, dıĢ politikasına yardımcı faktör olarak kullanılması faaliyetleri sosyo-kültürel tanıtma kapsamında ele alınabilir (Avcıkurt, 2005, s. 6).

Bir ülkenin dilini, sanatını, üretip iĢlediğini, yaĢama biçimini, dıĢ politikasının amaçlarına uygun ve ona paralel olarak yabancılara ve ülke dıĢındaki azınlık soydaĢlara göstermek, duyurmak, anlatmak ve okutmak gibi yollarla devlet tarafından veya devlet dıĢı kuruluĢ (özel örgütlenmeler) ya da bireylerce, devletin tam ya da kısmi finansal desteği altında yapılan ya da yaptırılan çalıĢmalardır (Kaya, 1992, s. 6 - Bülbül, 2000, s. 111).

2.5.4. Turistik Tanıtım

Bir ülkenin turistik potansiyelini oluĢturan doğa, kültür, tarih, deniz, güneĢ gibi temel nitelikleri ve turizm pazarlarında her türlü tutundurma tekniklerini kullanarak, potansiyel turistleri bilgilendirme ve ülkenin turistik değerleri hakkında olumlu imaj yaratma ve kamuoyu oluĢturma faaliyetlerinin bütünüdür (Kaya, 1992, s. 7 - Rızaoğlu, 2004, s. 12 - Bülbül, 2000, s. 111 - Avcıkurt, 2005, s. 9 - Karasu, 1990, s. 32 – Ataol ve Diğerleri, 1990, s. 5 – Tavmergen ve Meriç, 2002, s. 33).

Turistik tanıtmanın amacı tarihi ve doğal değerleri, kültürel ve sosyal dokuyu dikkate alarak turizmin geliĢimini sağlayıp, kalitesi yüksek varıĢ noktaları oluĢturmaktır. Böylelikle turistik tanıtmanın temel amacı turizm gelirlerini artırmaktır (DPT, 2001 s. 71).