İlk okuma yazma sürecinin ilk okuma yazmaya başlama ve ilerleme aşamasında yapılan gözlem bulgularına göre öğretmenin sesi hissetme-tanıma-ayırt etme, harfi
okuma-yazma, hece-kelime-cümle oluşturma, metin okuma ve yazım-noktalama öğretimine yönelik şarkı dinletme, video gösterimi, günlük yaşamdan örnek verme, yap-boz, dikte yapma, tombala oynama, kurallı cümle oluşturma çalışmaları yaptığı görülmüştür. Araştırmanın bulguları Babayiğit ve Gültekin (2019), Güneş, Uysal ve Taç (2016)’ın yaptığı çalışma bulguları ile örtüşmektedir. Bu bulgulara göre öğretmenin programın sınırları içerisinde farklı yöntem ve teknikleri kullandığı, bireysel farklılıkları dikkate alarak görsel ve işitsel materyallerle öğrencileri aktif tuttuğu söylenebilir.
İlk okuma yazmaya başlama ve ilerleme aşamasında öğrencilerin derse katılmaya istekli olduğu, defter kullanımında öğretmenin uyarılarına dikkat ettikleri görülmüştür. Öğrencilerin çoğunluğunun defteri doğru kullanmada sorun yaşamadığı gözlenmiştir. Öğrencilerin harfleri doğru yönde yazmaya ve büyük küçük harf ayrımına dikkat etmişlerdir. Öğrencilerin çoğunluğunun açık ve kapalı hece, kelime ve cümle oluşturma çalışmalarında sıkıntı yaşamadıkları tespit edilmiştir. Ancak Özcan ve Özcan (2016), Güneş, Uysal ve Taç’ın (2016) yaptıkları çalışmada öğrencilerin açık ve kapalı hece oluşturmada zorlandıkları belirlenmiştir. Metin okuma ve yazmada öğrenciler arasında bireysel farklılıklar olduğu, okuma hızlarının değişkenlik gösterdiği ve bazılarının yazım hatası yaptığı görülmüştür. Araştırmanın öğretmen ve veli görüşmelerinden elde edilen bulgularına göre benzer çalışmaların yapıldığı saptanmıştır.
Bu bağlamda görüşme ve gözlem bulgularının örtüşmekte olduğu söylenebilir.
İlk okuma yazma sürecinin bağımsız okuma ve yazma aşamasında öğretmenin, akıcı okuma, okuduğunu anlama ve bakmadan yazma çalışmalarına ağırlık verdiği görülmüştür. Yapılan okuma çalışmaları sırasında konuşma ve dinleme stratejilerini de dikkate aldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin cümleye büyük harfle başlaması ve noktalama işaretlerini doğru kullanması için gerekli hatırlatmaları yaptığı gözlenmiştir.
Ayrıca birinci sınıf Türkçe programında noktalama işaretlerinden virgül bulunmamasına rağmen öğretmenin bu işareti öğrettiği, öğrencilerin de virgül kullanımında sorun yaşamadıkları görülmüştür. Bu bağlamda birinci sınıf Türkçe öğretim programına virgül işaretinin konulmasının bir sorun teşkil etmeyeceği söylenebilir.
Bağımsız okuma ve yazma aşamasında öğrencilerin çoğunlukla yazmaya hazırlık yapmada, noktalama işaretlerini doğru kullanmada, harf-hece-kelime-cümle yazma ve oluşturmada sorun yaşamadıkları, Güneş, Uysal ve Taç’ın (2016) yaptığı çalışma bulgularıyla örtüşmektedir. Bazılarının cümleye büyük harfle başlamayı ve kelimeler arasında uygun boşluklar bırakmayı unuttuğu gözlenmiştir. Bunun yanı sıra öğrencilerin dinleme kazanımlarını edinmede sorun yaşamadıkları ancak verilen
görselden metin tahmin etmede ve dinlediklerine ilişkin soruları yanıtlamada zorlandıkları görülmüştür. Gözlem sonrasında sınıfın öğretmeniyle yapılan kısa görüşmede öğrencilerin dinlediklerini aktaramadıkları ifade edilmiştir. Bu bağlamda birinci sınıf öğrencileriyle yapılan çalışmalarda somut materyaller kullanılmasının gerekli olduğu söylenebilir.
BÖLÜM VI
SONUÇLAR VE ÖNERİLER
Araştırmanın bu bölümünde öncelikle ilkokul birinci sınıf öğretmenlerinin 2018 Türkçe dersi öğretim programının değerlendirmesine yönelik uygulanan ölçekten elde edilen verilerin analizi sonucunda ortaya çıkan bulgulara dayalı olarak ulaşılan sonuçlara, daha sonra ise ilkokul birinci sınıf okutan öğretmenlerle, birinci sınıf öğrencileriyle, birinci sınıf velileriyle ve ilkokul yöneticileri yapılan görüşmelerle, sınıf içinde yapılan gözlemlerden elde edilen verilerin analizi sonucunda ortaya çıkan bulgulara dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve bu sonuçlara yönelik hem uygulamaya hem de bu konuda çalışma yapmak isteyen araştırmacılara yönelik önerilere, araştırmanın amaçları doğrultusunda yer verilmiştir.
6.1. Sonuçlar
Araştırmanın bu bölümünde öğretmenlere uygulanan TDÖPDÖ’den, öğretmen, öğrenci, veli ve yöneticilerle yapılan görüşmelerden ve sınıf içi gözlemlerden elde edilen sonuçlar yer almaktadır.
6.1.1. Öğretmen Görüşlerinden Elde Edilen Sonuçlar
İlkokul birinci sınıf Türkçe dersi öğretim programını ve uygulanmasını incelemek amacıyla öğretmen görüşlerinden elde edilen sonuçlara aşağıda yer verilmiştir.
1. Öğretmenlerin programın geneline ilişkin görüşlerinin “katılıyorum”
düzeyinde olduğu saptanmıştır.
2. Öğretmenlerin TDÖPDÖ’nün tema, dil bilgisi, kazanım ve ölçme değerlendirme alt boyutlarına ilişkin görüşlerinin “katılıyorum” düzeyinde, ilk okuma yazma alt boyutunda ise “biraz katılıyorum” düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda öğretmenlerin Türkçe dersi öğretim programıyla ilgili olumlu görüşe sahip oldukları söylenebilir.
3. Öğretmenlerin TDÖPDÖ’ye göre birinci sınıf Türkçe dersi programına ilişkin görüşlerinin cinsiyet, mesleki kıdem ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir.
4. Öğretmenlerin TDÖPDÖ’ye göre birinci sınıf Türkçe dersi programına ilişkin görüşlerinin hizmet içi eğitim değişkenine göre farklılaşmadığı saptanmıştır.
5. Öğretmenlerin program hakkında genel olarak bilgi sahibi oldukları ve bu bilgileri bireysel çabalarıyla, sosyal medyadan edindikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlere programla ilgili verilen seminerlerin yetersiz olduğu söylenebilir.
6. Öğretmen görüşlerine göre programdaki kazanımların açık, anlaşılır ve birbiriyle tutarlı olmasına rağmen öğrencilerin hazırbulunuşluğuna ve seviyesine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
7. Öğretmenlerin programdaki öğrenme alanlarının kazanımlarla uyumlu ve günlük yaşama uygun olduğunu ancak öğrenci seviyesine uygun olmadığını belirttikleri saptanmıştır.
8. Öğretmenlerin programdaki ölçme değerlendirme sürecinde öğrencileri en çok gözlem yaparak değerlendirdikleri sonucuna ulaşılmıştır.
9. Öğretmenlerin Türkçe dersinde öğrencilerin en çok eğitici oyunlardan keyif aldıklarını, yazı yazmadan ve uzun metinleri okumadan sıkıldıklarını ifade ettikleri ortaya çıkmıştır.
10. Öğretmenlere göre programın güçlü yönleri dik temel harflere geçilmesi ve kazanımların ulaşılabilir olması, zayıf yönleri ise araç gerecin eksik olması, ikili eğitimin yapılması ve değerlendirmelerin yetersiz olmasıdır.
Öğretmenler programa yönelik kitaptaki etkinliklerin arttırılması, değerlendirmenin uygulamaya yönelik olması ve araç gereçlerin temin edilmesi önerilerinde bulunmuşlardır.
6.1.2. Öğrenci Görüşlerinden Elde Edilen Sonuçlar
İlkokul birinci sınıf Türkçe dersi öğretim programının uygulanmasını incelemek amacıyla öğrenci görüşlerinden elde edilen sonuçlar aşağıda sunulmuştur.
1. Öğrencilerin Türkçe dersinde okuma ve yazmadan keyif aldıkları, derste zorlanmadıkları ve sıkılmadıkları saptanmıştır.
2. Öğrenci görüşlerine göre Türkçe dersinin amacının okuma ve yazma olduğu belirlenmiştir.
3. Öğrencilerin Türkçe dersinde daha çok metin altı soruları cevaplama, okuma yapma, yazı yazma ve noktalama işaretlerini kullanmaya yönelik çalışmalar yaptığı sonucuna ulaşılmıştır.
6.1.3. Yönetici Görüşlerinden Elde Edilen Sonuçlar
İlkokul birinci sınıf Türkçe dersi öğretim programının uygulanmasını incelemek amacıyla yönetici görüşlerinden elde edilen sonuçlar aşağıda sunulmuştur.
1. Yöneticilerin okullarındaki teknolojik donanımın yeterli olduğunu, sınıf mevcudunun ideal sayıda olduğunu, aile desteğinin sağlandığını bunun yanı sıra öğretmenlerin aldıkları hizmet içi eğitimlerin yetersiz olduğunu söyledikleri saptanmıştır.
2. Yöneticilerin öğretmenlere ders ziyareti ve motivasyon görüşmesi yaptığı, öğretmenlerin zümre içinde paylaşımda bulunduğu ve veli toplantılarının yapılarak işbirliğinin sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır.
3. Yöneticilerin görüşüne göre programın hızlı değiştiği, öğretmenlere verilen hizmet içi eğitimlerin yetersiz olduğu ve ikili eğitim yapıldığı sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlara, öğretmenlere seminer verilmesi, ikili eğitimin kaldırılması önerilerinin getirildiği belirlenmiştir.
6.1.4. Veli Görüşlerinden Elde Edilen Sonuçlar
İlkokul birinci sınıf Türkçe dersi öğretim programının uygulanmasını incelemek amacıyla veli görüşlerinden elde edilen sonuçlar aşağıda sunulmuştur.
1. Velilerin programda yapılan değişiklikten haberdar olduğu ve edindiği bilgiyi sosyal çevresinden öğrendiği sonucu ortaya çıkmaktadır.
2. Veliler Türkçe dersinin amacının okuryazar birey yetiştirmek ve etkili konuşmayı sağlamak olduğunu belirtmişlerdir.
3. Velilerin Türkçe dersinden okuduğunu anlama, metin altı soruları cevaplama, okuma yazma öğrenme ve düzgün cümleler kurabilme beklentilerinin olduğu saptanmıştır.
4. Veli görüşüne göre Türkçe dersinde öğrencilerin en çok okuma yazmayı öğrendikleri belirlenmiştir.
5. Veli görüşüne göre Türkçe dersinde verilen ödevlerin genelde okuduğunu anlama üzerine olduğu, ödevlerin kontrol edildiği ve evde yapılan çalışmalar bakımından eğitsel oyunlar, bulmaca ve boyama yapıldığı sonucu ortaya çıkmaktadır.
6. Velilerin ders kitabındaki etkinlikleri yetersiz buldukları saptanmıştır.
7. Velilerin bitişik eğik yazıdan dik temel harflerle yazıya geçilmesine olumlu yaklaştığı ve dik temel harflerle yazının günlük hayatta kolaylık sağladığını ifade ettikleri belirlenmiştir.
8. Velilerin Türkçe dersine yönelik etkinliklerin sayısı ve niteliğinin artırılması ile okuma anlama çalışmalarının artırılması önerilerinde bulundukları saptanmıştır.
6.1.5. Sınıf İçi Gözlemlerden Elde Edilen Sonuçlar
İlkokul birinci sınıf Türkçe dersi öğretim programının uygulanmasını incelemek amacıyla sınıf içi gözlemlerden elde edilen sonuçlar aşağıda sunulmuştur.
1. Sınıf içi gözlemlerden öğretmenin okuma yazmada harf, hece, kelime ve cümle öğretimine ilişkin çeşitli etkinlikler yoluyla öğretme aşamasını gerçekleştirdiği saptanmıştır.
2. Öğretmenin öğrencilere yaklaşımında, ders hâkimiyetinde ve ders işlenişinde, öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate aldığı belirlenmiştir.
3. Öğrencilerin ilk okuma yazma sürecinin ilk okuma yazmaya başlama ve ilerleme aşamasında hece, kelime ve cümle oluşturmada zorluklar yaşadıkları saptanmıştır.
4. Bağımsız okuma ve yazma aşamasında öğrencilerin akıcı ve hızlı okuma yaptıkları, noktalama işaretlerini doğru kullandıkları, dinledikleri ve okudukları metinlere ilişkin sorulara cevap verdikleri belirlenmiştir. Ancak öğrencilerin konuşmaya isteksiz oldukları, görselden metni tahmin
edemedikleri, cümleye başlarken büyük harfle başlamadıkları ve duraksayarak okuma yaptıkları saptanmıştır.
5. Öğretmenin bağımsız okuma yazma aşamasında dikte ve okuma çalışmalarına, okuduğunu anlama çalışmalarına, kurallı cümle oluşturma çalışmalarına ağırlık verdiği sonucu ortaya çıkmaktadır.