Doğa Zekası ve Fen Eğitim

Fen bilimlerinde yer alan hemen hemen bütün kavramlar doğayla ilgili olup, özellikle biyoloji tamamen doğa ve canlılar üzerine kuruludur. Fen derslerinde öğrenciler doğayla baş başa kalma ve inceleme imkanları verildiğinde doğadaki birçok şey arasında bağlantı bulabilmekte ve anlamaktadırlar. Doğada yer alan hayvanlar, bitkiler, maddeler, iklim koşulları ve diğer bütün öğeler fen derslerinin alanı içindedir. Doğa zekası için doğal ortam sağlanırsa öğrencilerin anlama ve öğrenmeleri çok daha verimli olacaktır. Konuyla ilgili doğada bulunan çeşitli örneklerin sınıf ortamına getirilmesi de bu zeka alanındaki öğrencilerin öğrenmesine katkı sağlanmaktadır.

1.3. Problem Cümlesi

Lise 2.sınıf öğrencilerinin "Sindirim Sistemleri" konusundaki akademik başarıları açısından çoklu zeka kuramı temelli öğretim yöntemi ve geleneksel öğretim yöntemi arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

1.4. Alt Problemler

1.Deney ve kontrol grupları ön testler bakımından farklı mıdır?

2.Geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubunun ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?

3.Çoklu zeka kuramının uygulandığı deney grubuna ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?

4.Çoklu zeka kuramının uygulandığı deney grubuyla, geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubunun son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?

1.5. Araştırmanın Amacı

Bu çalışmanın genel amacı, biyoloji eğitiminde önemli bir yeri olan lise ikinci sınıf biyoloji dersindeki "Sindirim Sistemi" konusunun çoklu zeka kuramı temelli öğretimin akademik başarıya, geleneksel öğretim yöntemine göre etkisinin olup olmadığını araştırmaktır.

1.6. Önem

Gardner tarafından geliştirilen Çoklu Zeka Kuramına göre her bireyde doğuştan var olan sekiz tane zeka alanı mevcuttur. Bunlar sözel / dilsel zeka, matematik / mantıksal zeka, görsel / uzlamsal zeka, müziksel / ritmik zeka, bedensel / kinestetik zeka, kişilerarası / sosyal zeka, içsel / öze dönük zeka ve doğacı zekadır (Türkuzan, 2004:33).

Çoklu zeka kuramı, öğrenciyi merkeze alan, öğrencilerin bireysel farlılıklarma ve baskın zeka alanlarına dolayısıyla kendilerine özgü öğrenme stillerine uygun etkinlik , materyal zenginliği sunan ,öğretmeni rehber konumuna getiren öğrencilerin özelliklerini ve nasıl öğrenebileceklerini eğitimcilere gösteren bir eğitim yaklaşımıdır (Baykal, 2005:72-73).

Çoklu zeka kuramı öğretim etkinlikleri, bilişsel, duyuşsal ve davranışsal temellere dayalıdır. Biyoloji, günlük hayatta en fazla örneğin bulunduğu derslerden biridir. Bu yüzden biyoloji öğretimi çok fazla ve birbirinden farklı alanlardaki etkinliklerin kullanımını gerektirmektedir. Çoklu zeka kuramının çeşitli zeka alanlarında kullanılan zengin etkinlik içeriği biyoloji öğretimini kolaylaştırmakta ve öğrencilerin başarışlarını artırmaktadır (Koksal, 2005:60-63).

Çoklu zeka kuramı, zekaya ve öğrenmeye farklı bir bakış açısıyla bakan, aktif öğrenmeyi destekleyen bir kuramdır. Biyoloji dersinde, çoklu zeka kuramı uygulamasının öğrencilere çok çeşitli öğretim yaşantıları sunması açısından bu araştırma önemlidir.

Çoklu zeka kuramı esaslı öğretim yöntemlerinin öğrencilerin başarılarında etkilerini incelemek amacıyla yapılan araştırmalardan çok azı biyoloji dersi üzerine yapılmıştır. Şimdiye kadar biyoloji konularının sadece bir kaçında çoklu zeka kuramının etkisi araştırılmıştır. Biyolojide öğretiminde çoklu zeka kuramı etkinlikleri araştırılmadığı için özellikle sistemler konusunda mevcut bilgiler yetersiz durumdadır. Bu araştırma çoklu zeka kuramı öğretim etkinliklerinin biyoloji dersinde başarıya etkisini araştırdığı için önemlidir.

Bu araştırma, Türkiye'de biyoloji dersinde " Sindirim Sistemi " konusu üzerinde yapılan ilk araştırmadır. Araştırma biyolojinin sindirim sistemi ünitesini ele aldığı ve çoklu zeka kuramına dayalı öğretim etkinliği uygulanmasının bu ünitenin öğretiminde öğrenci başarısına etkisini araştırdığı için önemlidir.

Ülkemizde, eğitimde dersin bireysel farklılıklara ve baskın zeka alanlarına uygun yöntem, teknik ve materyallerle işlenmesi durumunda tüm öğrencilerin öğrenebileceğini savunan çoklu zeka kuramı ilköğretimde uygulandığında başarılı sonuçlar vermiştir. Fakat ortaöğretimde çoklu zeka kuramı etkinlikleri çok fazla uygulanamamıştır. Bu araştırma ortaöğretimde biyoloji dersinde sindirim sistemi ünitesinde çoklu zeka kuramının eğitimde uygulanmasının sonuçlarım öğretmenlere, öğrencilere, velilere, yetkililere göstermesi ve bu konuda yapılacak olan diğer araştırmalara ışık tutması açısından önemlidir.

1.7. Varsayımlar

1. Araştırma için seçilen örneklem, evreni temsil etmektedir.

2. Deney gurubunda hazırlanan plan, yöntem, etkinlik ve materyaller çoklu zeka kuramına uygundur

3. Kontrol gurubunda hazırlanan plan, yöntemi, etkinlik ve materyaller geleneksel yönteme uygundur.

4. Kontrol altına alınamayan değişkenler her iki gurubu da aynı şekilde etkilemiştir.

5. Araştırmada kullanılan testlerin ve planların hazırlanmasında görüşlerine başvurulan uzmanlar alanlarında yeterlidir.

1.8. Sınırlılıklar

Bu araştırma:

1. 2005-2006 eğitim-öğretim yılı ile,

2. Şanlıurfa ili Ceylanpmar Lisesi 10/A ve 10/B sınıfları ile, 3. Lise 2. sınıf biyoloji dersi "Sindirim Sistemi" konusu ile,

4. Çoklu Zeka Kuramına ve geleneksel yönteme göre hazırlanan öğrenme öğretme ortamlarıyla (plan, teknik, etkinlik ve materyal) sınırlıdır.

1.9. Tanımlar

Çoklu Zeka Kuramı: Nöropsikoloji uzmanı Howard Gardner tarafından ortaya atılan, insanlarda sekiz zeka alanının olduğunu ve her insanda bunlardan birkaçının baskın olduğunu belirten kuram.

Çoklu Zeka Kuramına Dayalı Öğretim: Öğrencilerin zeka alanlarını, ilgi ve yeteneklerini esas alan, bir öğrenme-öğretme ortamında her öğrencinin öğreneceğini savunan ve öğretmenlere tüm öğrencilerine ulaşmaları için yöntem, etkinlik ve materyal zenginlikleri sunan öğretim faaliyetleri.

Geleneksel Yöntem: Öğretmenin anlatan, soru soran, not veren kişi olduğu; öğrencilerin bireysel farklılıklarının ve zeka alanlarının göz önüne alınmadığı, öğrencinin pasif öğretmenin aktif olduğu, öğretmen merkezli öğretim yöntemi.

Venn Şeması: Çeşitli nesneleri, sayıları ya da kelimeleri graplamak için kullanılan matematiksel bir şema çeşiti.

BÖLÜM II