Dizi İzleme Örüntüleri

Anketin eleyici bölümünden sonra gelen ikinci bölümde dizinin izlenme örüntülerine ilişkin sorular bulunmaktadır. Bu bölümde yer alan sorular şöyledir:

1. Ne sıklıkla televizyon dizisi izlersiniz? a. Haftada bir

b. Haftada birkaç kez c. Hergün

2. Televizyon kanallarına televizyonunuzdan nasıl erişiyorsunuz? a. Türksat Uydu

b. DVR (Digiturk, Tivibu, Turkcell TV+, vb) c. Diğer (lütfen belirtiniz)

3. Televizyon dizilerini nasıl izlersiniz? a. Yayınlandıkları saatte televizyondan b. Yayınlandıkları saatte internetten c. Yayın saatinden sonra internetten

d. Bazen yayın saatinde televizyondan bazen yayın saatinden sonra internetten

e. Diğer (lütfen belirtiniz)

Bu bölümdeki ilk soru ile dizi izleme sıklığının ölçülmesi amaçlanmaktadır. Bu veri dizi izleme alışkanlığına dair ipucu vermektedir. Başka bir ifadeyle Ufak Tefek Cinayetler dışında izlenen başka diziler olup olmadığı, televizyonun katılımcıların ev içi aktivitelerdeki yerine dair ipucu vermektedir. Örneğin, haftada bir televizyon izlediğini söyleyen bir katılımcının izlediği tek dizinin Ufak Tefek Cinayetler olduğu, hergün izleyen bir katılımcı için Ufak Tefek Cinayetler’in izleme programında yer aldığı ancak izlediği tek dizi olmadığı, katılımcının ev içi aktivitelerinde televizyonun önemli bir konumda olduğu çıkarımı yapılabilmektedir. Haftada birkaç kez izleyen katılımcılar için takip edilen belirli programlar olduğu ancak ne her gün izleyenler kadar sıradan bir aktivite haline geldiği ne de haftada bir gün izleyenler kadar tek bir program takipçiliğinden söz edilememektedir.

Anket formunda yer alan dizi izleme örüntülerine ilişkin ikinci soru dizinin izlendiği araca yönelik tasarlanmıştır. Türksat Uydu, standart yayın ve kanalları içeren, çanak ve decoder kurulumu dışında ek bir ücret ödenmeden kanallara erişimin mümkün olduğu bir yayıncılık sistemidir. DVR ise belirli abonelik ve kurulum ücretlerinin söz konusu olduğu, kanallara erişimin ücret karşılığında gerçekleştiği, standart yayıncılıkta yer almayan kanalların abone olunan paketler dahilinde sunulduğu bir sistemdir. Daha önemlisi abonelerine yayınları kaydederek yayın saati dışında ve reklamsız izleme olanağı sunmaktadır. Böylelikle televizyonun saatini izleyiciye göre ayarlamaktadır.

Anket formunda yer alan dizi izleme örüntülerine ilişkin üçüncü soru televizyon dizilerinin izlenme zamanı ve izlenme aracını saptamaya yöneliktir. Programları yayınlandıkları saatte televizyondan veya internetten izleyen kullanıcılar aktif sosyal televizyon izleyicileridir ve izleme esnasında etkileşim kurmaktadır. Yayın saati dışında internetten izleyen kullanıcılar sosyal televizyon deneyimine aktif olarak katılmayan ancak program hakkında yürütülen konuşmalara yayın saatinden önce ve/ya sonra dahil olan bir grubu işaretlemektedir. Başka bir ifadeyle yayın esnasında programı

izlemedikleri için izleme ile eş zamanlı aktif sosyal televizyon deneyiminden söz etmek mümkün olmasa da diğer sosyal televizyon izleyicileri ile tıpkı sıradan gündemlerde olduğu gibi bölümün, karakterlerin, olayların kritiğini yapan, çeşitli tahminlerde bulunan, dizi ile ilgili sosyal medya aktörleriyle etkileşime giren bir katılımcı grubudur.

Programları yayın saatinde televizyon veya internet aracılığıyla izleyen katılımcılar için programların gündelik hayat içerisinde özellikle ayrılan bir yer ve öneme sahip olduğu çıkarımını yapmak yanlış olmayacaktır. Kendi ayırdıkları saatte değil televizyonun yani programın saatinde izlemektedirler. Bazen yayın saatinde televizyondan bazen yayın saatinden sonra internetten izleyen katılımcılar ise belirli bir izleme alışkanlığına sahip olmayan, karma izleme deneyimi sergileyen, ancak dizinin takipçisi olan bir izleyici grubunu imlemektedir. Yürütülen bir araştırmanın bulgularına göre Y kuşağına mensup izleyiciler bu izleme deneyimi ile karakterize edilmekte, televizyon ile kurdukları bir sadakat ilişkisi olmadığı, içerikleri mecralararası bir bağlamda dağınık biçimde tükettikleri ve aynı anda birden fazla programı yakalamaya çabaladıkları vurgulanmaktadır31_{. Ayrıca bu grup için aynı yayın saatinde başka}

programların var olması ayrılan zamanın programlar arasında dağıtılmasına neden olduğu, televizyon saati ile bireylerin saati arasında farklılıkların olması, televizyon veya bilgisayarın programların izlenmesinde yegâne araç olmadığı çıkarımı yapılabilmektedir.

Dizi izleme örüntülerine ilişkin bölümde yer alan üçüncü soruya “yayınlandıkları saatte internetten”; “yayın saatinden sonra internetten”, “bazen yayın saatinde televizyondan bazen yayın saatinden sonra internetten” yanıtını veren katılımcılar internet üzerinden dizinin izlenme pratiğini ölçmeye yönelik tasarlanan soruya yönlendirilmektedir. Diziyi, internetten izleyen katılımcılar için birincil ekran televizyon değil bilgisayar veya diğer taşınabilir cihazlar olmaktadır. Bu gruba yöneltilen soru şöyledir:

1. Dizileri internetten nasıl izlersiniz?

a. Yayınlandığı kanalın web sayfası ile b. Youtube, Dailymotion gibi kanallarla

c. BitTorent gibi içerik sağlayıcılarla

d. Film ve dizi izlemeye yönelik web siteleri ile e. Diğer

Bu soru ile internet mecrasında dizinin izlenme pratiğinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu soru dizinin takip edildiği mecra bilgisine ek olarak katılımcıların ne tür reklamlara maruz kaldığına dair de önemli veri sağlamaktadır. Yayınlandığı kanalın web sayfası ile izleyenler video reklam kuşaklarına ve kanala ve/ya diziye reklamveren resmi markaların reklamlarına maruz kalmakta; Youtube, DailyMotion, film izlemeye yönelik web siteleri gibi kanallarla izleyenler sözü edilen mecraların kullanıcıya göre özelleştirilmiş reklamlarına maruz kalmaktadır. Sonuç olarak, internette izleme deneyiminin hiçbir aracı reklamsız izlemeyi mümkün kılmamaktadır.

Bu veri, izleyici kitlenin alışkanlıklarına dair reklamveren ve ajanslara önemli ipuçları sunmaktadır. Dijital reklam kuşaklarının şekillenmesinde ve mecraya özgü reklam tasarımlarının geliştirilmesi bakımından önem arz etmektedir.