Öz-disiplin ile ilgili araştırmalar

Taylor ve diğerleri (2002) çocukların öz-disiplininin doğa ile temas yolu ile artırılıp artırılamayacağını incelemiştir. Şehir içinde yaşayan 169 çocuk ve annesi ile yüz yüze görüşmeler yapılmış ve testler uygulanmıştır. 4 adımdan oluşan araştırmanın sonuçlarına göre kızların öz-disiplin düzeyi erkeklerden yüksek bulunmuş, doğanın öz- disiplin düzeyine etkisinde cinsiyetin aracı rolü olduğu görülmüştür. Her bir ölçümde kızların doğa ile teması ile öz-disiplin düzeyi arasında pozitif ilişki bulunurken erkeklerde böyle bir ilişkiye rastlanmamıştır.

Duckworth ve Seligman’ın (2005) 8. Sınıf düzeyindeki öğrencilerle yürüttüğü boylamsal araştırmada öğrencilerin final notları, liselere seçilebilmeleri, okula devamlılığı, ödev yaparken harcadığı zaman, gün içinde ödevini yapmaya başlama zamanı gibi akademik görevleri yerine getirmede öz-disiplinin IQ’ya göre yordama gücünü iki kat olarak bulmuştur. Birinci dönem notları, başarı test puanları ve ölçülen IQ puanları sabit tutulsa bile öz-disiplinin öğrencilerin final notlarındaki etkisinin devam ettiği görülmüştür. Bu sonuçlar öğrencilerin entelüktüel başarısızlığının en büyük sebebinin öz-disiplin eksikliği olduğunun göstergesidir.

77

Duckworth ve Seligman’ın (2006) yaptığı araştırmada farklı sosyoekonomik seviyeye ve etnik kökene mensup 8. Sınıf düzeyindeki erkek ve kız öğrencilerin öz- disiplin ve başarı düzeyini karşılaştırmak ve öz-disiplinin başarı üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yaptığı araştırma, kız öğrencilerin final notlarının ve GPA (Grade Point Average) sınavından aldıkları puanların erkek öğrencilerden yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Benzer şekilde kız öğrenciler erkek öğrencilerden daha öz-disiplinli bulunurken öz-disiplinin GPA puanları ile cinsiyet arasında aracı değişken olduğu görülmüştür. Araştırmacıların aynı çalışma kapsamında bulgularını yeniden test etmek ve IQ’nun ve hazzı erteleme davranışının başarı üzerindeki rolünü incelemek amacıyla yaptığı 2. çalışma, kızların başarısının erkeklerden anlamlı farklılaşma göstermediğini, IQ’nun da erkeklerde daha yüksek olduğunu göstermiştir. 2. çalışmada birincideki gibi öz-disiplin, cinsiyet ve GPA arasında aracı değişken, cinsiyet sabit tutulduğunda öz- disiplin başarının yordayıcısı olduğunu göstermiştir. IQ puanları sabit tutulduğunda öz- disiplinin ve cinsiyetin GPA’nın yordayıcısı olduğu görülmüştür.

Gong ve diğerleri (2009) öz-disiplinin öğrencilerin başarı ve öğrenmeleri üzerindeki etkisini ölçtükleri çalışmada, 8. sınıfa giden 171 öğrenciyi düşük, orta ve yüksek öz-disiplin düzeyli olmak üzere 3 gruba ayırmışlardır. Öğrencileri öncesinde belirledikleri 106 yeteneğe göre eğitmiş ve her bir yeteneğin gelişimini bilgi izleme modeline göre takip etmişlerdir. Araştırma sonucunda öz-disiplin düzeyi yüksek olan öğrencilerin bilgi düzeyi, göreve odaklanma ve görevlerinde dikkatli olma özellikleri yüksek bulunmuştur. Fakat öğrenme oranları orta düzeyde öz-disiplinli olan öğrencilerde daha yüksek bulunmuştur.

Parlak Rakap (2011) çocuklarda öz-disiplin gelişiminde okul öncesi öğretmenlerinin rolünü ve öğretmenlerin bu konudaki önerilerini incelemek amacı ile nitel bir araştırma yapmış ve 7 okul öncesi öğretme ile görüşmeler yapmıştır. Durum çalışması desenine göre yürütülen çalışmada öğretmenler öz-disiplini geliştiren stratejileri; rol model olmak, ödüllendirmek, müfredatı düzenlemek, çevreyi ayarlamak, yanlış davranışların önüne geçmek, yanlış davranışlarla başa çıkmak ve çocukların stresle ve üzerinde kontrol gücü olmadığı durumlarla başa çıkmasına yardımcı olmak şeklinde ifade etmişlerdir.

Lungka (2014) Tayland’daki okul öncesi öğrencilerin öz-disiplin düzeyini geliştirmek için kullanılan SECI (Socialisation, Externalisation, Combination ve

78

Internalisation) programı hakkında öğretmenlerin bilgi ve uygulamasını artıran bir eğitim programı geliştirmek ve bu programın etkililiğini sınamak amacıyla karma araştırma yöntemi ile bir araştırma gerçekleştirmiştir. Araştırmada veri toplamak için yarı yapılandırılmış sınıf gözlemi, yarı yapılandırılmış görüşme, davranış listesi ve anket kullanılmıştır. Öğretmenlere uygulanan bu programın öğrencilerin öz-disiplin düzeyini artırmakta etkililiğini ölçmüştür. 24 öğretmenin katıldığı eğitim programının etkililiğini ön-test son-test karşılaştırması ile ölçen araştırmacı, programın hem öğretmenlerin bilgi ve becerisini artırmada hem de okul öncesi öğrencilerin öz-disiplin düzeyini artırmada etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Zimmerman ve Kitsantas’ın (2014) lise öğrencilerinin akademik başarısında öz- disiplin ve öz-düzenlemenin rolünü karşılaştırmak amacıyla yaptığı çalışma, öz- düzenleme özelliğinin öğrencilerin not ortalaması ve ülke çapında yapılan genel başarı sınavlarında öz-disiplinden daha yüksek olduğunu göstermiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi öz-disiplin ve öz-düzenlemenin birbiri ile ilişkili olduğunu gösterirken, öz-düzenleme öğrencilerin başarı ölçümlerini anlamlı olarak yordamış; öz-disiplin ise anlamlı biçimde yordamamıştır.

Zhao ve Kuo (2015) 10. Sınıf öğrencilerinin başarısında öz-disiplinin alt boyutları olan davranışsal kontrol, düşünce kontrolü ve duygu kontrolünün rolünü incelemiştir. Araştırmacılar öğrencilerin öz-disiplinini, öz-kontrol yeteneği ölçeğinden aldıkları puanları, liseye giriş sınav puanları ve aylık düzenli yapılan sınavlardan (gelecek akademik başarının işareti) aldıkları puanları değerlendirmeye almıştır. Araştırma sonucunda düşünce, duygu ve davranış kontrolünün akademik başarı üzerinde aracı etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca bu puanlar gelecekteki akademik başarının da yordayıcısı olarak bulunmuştur.

Jung ve diğerleri (2017) bilişsel ve bilişsel olmayan faktörlerin akademik başarıdaki rolünü incelemek amacıyla üniversite öğrencileri üzerinde yürüttükleri araştırmada akademik öz-disiplinin, akademik öz-yeterlilik ve akademik performans arasındaki aracı etkisini incelemiştir. Araştırmacılar yaptıkları analiz sonucu hipotezlerini doğrulamış sorumluluk ve ACT (American College Testing) başarı puanları sabit tutulduğunda akademik öz-yeterlik ve başarı puanları arasında anlamlı ilişki ve akademik öz-disiplinin aracı rolü olduğunu ortaya koymuştur.

79

Mbaluka (2017) öğrencilerin öz-disiplin ve aile katılımının akademik başarıdaki rolünü incelediği, 6 ve 7. sınıfa giden 5,144 öğrencinin katılımıyla yürüttüğü çalışmada, aile katılımı ve öz-disiplinin öğrencilerin ITBS (Iowa Test of Basic Skills) ve GPA puanları ile ilişkili olduğu görülmüştür.

Hagger ve Hamilton (2018) sebatkârlık (çabada süreklilik ve ilgide süreklilik), çaba ve öz-disiplinin öğrencilerin fen bilgisi notlarını açıklama gücünü incelemek amacıyla yaşları 12 ile 14 arasında değişen ortaokul 2. sınıf öğrencileri ile bir araştırma yürütmüştür. Araştırma sonuçları araştırmacıların hipotezini doğrulamış; çabada süreklilik ve öz-disiplin öğrencilerin notlarının yordayıcısı olarak bulunmuştur. Ayrıca öz-disiplinin okul puanlarına etkisinde çaba aracı değişkendir.