Dindarlık Durum

Dinin toplumsal etkileşimle alakalı olarak değinmemiz gereken diğer bir konuda kişilerin dindarlık durumları ya da onların kendilerini bu bağlamda nasıl gördükleridir. Ancak bu konuda objektif tespit yapmak son derece güç olduğundan, biz kişilerin şahsi kanaatlerini dikkate alacağız. Bunun için örneklemimize "kendinizi dindarlık açısından nasıl ifade edersiniz? sorusunu sorarak, dindarlık durumlarıyla ilgili kanaatlerini öğrenmeye çalışacağız. Ayrıca konuyu sosyal değişkenlere göre değerlendirmeyi de uygun buluyoruz.

Tablo 85 : Dindarlık Düzeyi Bakımından Kişinin Kendisini Algılama Durumu

Frekans Yüzde

Çok dindarım 16 10.5

Orta derece dindarım 117 77.0

Az dindarım 19 12.5

Dinle hiç alakam yok Diğer

Toplam 152 100.0

Yukarıdaki tabloya baktığımızda örneklemimizin %77 gibi büyük bölümü kendini orta derecede dindar olarak görmektedir. Bunu %10,5 oranla çok dindarım, %12,5 oranla az dindarım cevabını vermiştir.

Köktaş’ın İzmir’de yaptığı çalışmasında ise kendini çok dindar olarak tanımlayanların oranı %14,3, orta derecede dindar olarak görenlerin oranı %58,8 ,dinle az ilgili olanların oranı %21,8, dinle hiç ilgili olmadığını belirtenlerin oranı ise %4,4’tedir.361

Çelik’in çalışmasına baktığımızda ise kendilerini çok dindar olarak görenlerin oranı %15,5, orta derecede dindar olarak görenlerin oranı %70,2, düzeyine

160

ulaşmaktadır. Dine az ilgi duyduğunu söyleyenler %8,6, ilgisiz olanlar ise %5,7, oranlarındadır.362

Tekin’in çalışmasında ise kendini çok dindar olarak görenlerin oranı %16,5 orta derecede dindar olarak tanımlayanların oranı %73’tür. Pek dindar olmadığını söyleyenlerin oranı %8,5 iken, dinle ilgisiz olanların oranı ise %2’dir.363

Köktaş’ın çalışmasıyla, Konya ili ve İlçeleri üzerine yapılan çalışmalarda dindarlık düzeyi farklılaşmaktadır.

Özellikle dinle az ilgili olan ve hiç ilgisi olmayanlarda bu bariz olarak görülmektedir. Kanaatimize göre bu bölgesel faklılıktan kaynaklanmakla birlikte, dindarlık algısındaki görecelikten de kaynaklanmaktadır. Bölgemiz kendisiyle özdeşleşen muhafazakar dindar bir yapıya sahip olduğundan, kişiler ibadetlere hiç katılmadığı halde kendisini “orta derecede dindar” ibadetlerin büyük bir çoğunluğuna katıldığı halde kendisini dindarlık açısından “az dindar” olarak ifade eden çok katılımcıyla karşılaştık.

Dindarlık düzeyi açısından önemli olan sosyal değişkenlerden birisi cinsiyettir. Tablo 86’da bu ilişkiyi görmemiz mümkündür.

Tablo 86 : Dindarlık Düzeyi / Cinsiyet

P=0,863 soru49 Toplam Çok Orta Az Cinsiyet Erkek F 8 66 10 84 % Cinsiyet 9.5% 78.6% 11.9% 100.0% % soru49 50.0% 56.4% 52.6% 55.3% Kadın F 8 51 9 68 % Cinsiyet 11.8% 75.0% 13.2% 100.0% % soru49 50.0% 43.6% 47.4% 44.7% Toplam F 16 117 19 152 % Cinsiyet 10.5% 77.0% 12.5% 100.0% % soru49 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tablo’da gördüğümüz gibi kendilerini çok dindar olarak ifade edenlerin oranı erkeklerde %9,5, kadınlarda %11,8’dir. Yine erkeklerin %78,6’sı kendilerini orta seviyede dindar olarak ifade ederken, kadınların %75’i aynı kanaattedir. Kendini az dindar olarak ifade edenlerin oranı erkeklerde %11,9 iken, kadınlarda %13,2’dir. Tabloya göre kendilerini çok dindar olarak ifade edenler kadınlarda daha yüksek iken, orta derece dindar olarak ifade edenler erkeklerde daha yüksektir.

362 _{Çelik, Şehirleşme, s.280} 363 _{Tekin, s.111}

161

Dindarlık düzeyini etkileyen sosyal değişkenlerden birinin de yaş grupları olduğunu düşünmekteyiz. Tablo 87’de yaş grupları ile dindarlık düzeyi ilişkisini görmekteyiz.

Tablo 87: Dindarlık Düzeyi / Yaş

P=0,07 soru49 Toplam Çok Orta Az Yaş 15-25 F 1 23 9 33 % Yaş 3.0% 69.7% 27.3% 100.0% % soru49 6.2% 19.7% 47.4% 21.7% 26-40 F 1 30 4 35 % Yaş 2.9% 85.7% 11.4% 100.0% % soru49 6.2% 25.6% 21.1% 23.0% 41-60 F 8 39 1 48 % Yaş 16.7% 81.2% 2.1% 100.0% % soru49 50.0% 33.3% 5.3% 31.6% 61 ve + F 6 25 5 36 % Yaş 16.7% 69.4% 13.9% 100.0% % soru49 37.5% 21.4% 26.3% 23.7% Toplam F 16 117 19 152 % Yaş 10.5% 77.0% 12.5% 100.0% % soru49 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tabloya baktığımızda kendini çok dindar olarak ifade edenlerin yaş ilerledikçe artmaktadır. 15-25 yaş grubundan %3’ü, 26-40 yaş grubunun %2,9’u, 41- 60 yaş grubunun %16,7’si, 61 ve üstü yaş grubunun %16,7’si kendilerini çok dindar olarak ifade etmektedir. Kendilerini orta derecede dindar olarak görenlerin oranı 15- 25 yaş grubunda %69,7, 26-40 yaş grubunda %85,7, 41-60 yaş grubunda %81,2, 61 ve yukarısı yaş grubunda %69,4 ile en düşüktür. Kendilerini az dindar olarak görenlerin oranı ise 15-25 yaş grubunda %27,3 iken, 61 ve üstü yaş grubunda %13,9’dur. Tablodan da görülebileceği gibi dindarlık düzeyi yaşa göre değişmektedir. Tüm yaş gruplarında kendini orta derecede dindar olarak görme eğilimi daha belirgindir.

Dindarlık düzeyini etkileyen diğer önemli değişkenin eğitim olduğu kanaatindeyiz. Eğitim ve dindarlık düzeyi ilişkisini tablo 88’de inceliyoruz.

162

Tablo 88: Dindarlık Düzeyi / Eğitim

P=0,595 soru49 Toplam

Çok Orta Az

Eğitim Okuma yazma yok F 1 8 1 10

% Eğitim 10.0% 80.0% 10.0% 100.0%

% soru49 6.2% 6.8% 5.3% 6.6%

Okuma yazma var F 3 10 1 14

% Eğitim 21.4% 71.4% 7.1% 100.0% % soru49 18.8% 8.5% 5.3% 9.2% İlkokul F 8 57 5 70 % Eğitim 11.4% 81.4% 7.1% 100.0% % soru49 50.0% 48.7% 26.3% 46.1% İlköğretim F 0 6 1 7 % Eğitim 0.0% 85.7% 14.3% 100.0% % soru49 0.0% 5.1% 5.3% 4.6% Ortaokul F 1 8 2 11 % Eğitim 9.1% 72.7% 18.2% 100.0% % soru49 6.2% 6.8% 10.5% 7.2% Lise F 1 19 5 25 % Eğitim 4.0% 76.0% 20.0% 100.0% % soru49 6.2% 16.2% 26.3% 16.4% Fakülte F 2 9 4 15 % Eğitim 13.3% 60.0% 26.7% 100.0% % soru49 12.5% 7.7% 21.1% 9.9% Toplam F 16 117 19 152 % Eğitim 10.5% 77.0% 12.5% 100.0% % soru49 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Tablo 88’de gördüğümüz gibi kendini çok dindar olarak görenlerin en yüksek olduğu eğitim düzeyi %21,4 ile okuma yazma bilenlerdir. Bu oran okuma-yazma bilmeyenlerde %10, ilkokul mezunlarında %11,4; ortaokul mezunlarında %9,1, lise mezunlarında %4, fakülte mezunlarında %13,3’tür. Kendini orta derecede ifade edenlerin oranı %85,7 ile en yüksek olduğu eğitim düzeyi ilköğretim mezunlarıdır. Bu oran fakülte mezunlarında %60 ile en düşüktür. Kendini az dindar olarak görenlerin en yüksek olduğu eğitim düzeyi %26,7 ile fakülte mezunları iken, en düşük olan eğitim düzeyi ise %7,1 oranında okuma yazma bilenler ile ilkokul mezunlarıdır.

Tablodan da görülebileceği gibi, eğitim düzeyine bağlı olarak dindarlık algısı da değişmektedir. Ancak düzenli bir karakter taşımaktadır.

Örneklemimizin dindarlık durumlarını tespit ettikten sonra, yaşadığı yerde ve ülkemizde dindarlık durumlarıyla ilgili kanaatlerini öğrenmeye çalıştık. Bunun için örneklemimize "sizce ilçemizde ve ülkemizde dindarlıkta bir artış var mıdır? sorusunu sorduk. Verilen cevapları aşağıda görmemiz mümkündür.

163

Tablo 89 : İlçemizde ve Ülkemizde Dindarlıkta Artışla İlgili Düşünceler

Frekans Yüzde

Artış vardır 107 70.4

Pek değişme yoktur 29 19.1

Aksine gerileme vardır 15 9.9

Diğer 1 0.7

Toplam 152 100,0

Örneklemimizin ülkemizde ve ilçemizde dindarlıkla artışla ilgili sorumuza %70,4 oranla ülkemizde ve ilçemizde dindarlıkta bir artış olduğu kanaatindedir. %19,1’i dindarlıkta pek değişme olmadığını, %9,9’u ise ülkemizde ve ilçemizde dindarlıkta gerileme olduğunu düşünmektedir. Diğer şıkkını işaretleyenlerin oranı ise %0.7’dir. Tablodan da anlaşılacağı gibi yöremizde son siyasi gelişmelerden dolayı dindarlıkta bir artış olduğu vurgulanmaktadır.

Konuyu cinsiyet açısından ele alırsak, erkeklerin %67,9’u, kadınların %73,5’i ülkemizde ve ilçemizde dindarlıkta artış olduğunu ifade etmiştir. Herhangi bir değişme olmadığını ifade edenlerin oranı ise erkeklerde %22,6 iken, kadınlarda %14,7’dir. Ülkemizde ve ilçemizde dindarlıkta bir gerileme olduğunu söyleyenlerin oranı erkeklerde %9,5 iken, kadınlarda %10,3’tür. Buna göre artış olduğunu ifade edenler kadınlarda daha yüksek iken, aynı olduğunu söyleyenlerin oranı erkeklerde daha yüksektir.

Dindarlıktaki artış ile yaş grupları ilişkisine baktığımızda, ülkemizde ve ilçemizde dindarlıkta artış olduğunu ifade edenlerin oranı 61 ve üstü yaş grubunda %91,7 ile en yüksek, 15-25 yaş grubunda ise %36,4 ile en düşüktür. Yine dindarlıkta bir değişme olmadığını belirtenlerin oranı 15-25 yaş grubunda %27,3 ile en yüksek iken, 61 ve yukarısı yaş grubunda %8,3 ile en düşüktür. Dindarlıkta gerileme olduğunu belirtenlerin oranı ise 15-25 yaş grubunda %33,3’dür. Gördüğümüz gibi yaş grubuna bağlı olarak dindarlıkta bir artış görülmekte ancak, gerileme olduğunu ifade edenler yaş düştükçe artmaktadır. Buna göre 61 ve üstü yaşta dindarlıkta bir artış var diyenler çoğunlukta iken, 15-25 yaş grubunda ise gerileme olduğunu söyleyenler daha fazladır.

164