Dijital Yerliler ve Dijital Ortam

Dijital yerliler kavramını ortaya atan kişi olarak Prensky, 1980 ve sonrasında doğan kişileri dijital yerliler olarak tanımlamaktadır. Prensky’e göre, dünyaya geldikleri günden itibaren bilgisayar, internet ve cep telefonuyla büyüyen insanlardır. E posta ile yaşayan bir kuşak olarak, bilgiyi elde etme biçimleri de bir önceki kuşağa göre farklılık göstermektedir (İplikçi, 2011).

126

Pedro, “Millennials (binyılın öğrencileri) olarak isimlendirdiği, 1980 sonrası doğan, günlük yaşamında yoğun biçimde dijital teknolojileri kullanan, dijital teknolojinin içerisine doğan ilk kuşak olarak bu kuşağı ifade etmektedir. Millenials olarak adlandırdığı kuşağa ayrıca, Digital Natives (dijital yerliler), Net Generation (internet nesli), The Gamer Generation (oyun nesli), Next Generation, N-generation (yeni nesil), Cyber Kids (siber çocuklar), Homo Zappiens (zaplayan insan), Grasshopper Mind (çekirge zihin) gibi farklı isimlerle de tanımlandığını ifade etmektedir. Bu kuşağın günlük yaşantısı anlık mesajlaşmalar üzerine kuruludur, özellikle hücresel sohbetler, mesenger kullanmak, sms göndermek gibi iletişim tercihleri bulunmaktadır. Bu kuşağın üyeleri kendi kendilerine eğlenmenin ve iletişim kurmanın farklı yollarını öğrenmektedir. Bloglar, wikiler, anlık mesajlaşmalar gibi sosyal yönelimli teknolojinin popüleritesinin artmasının temel nedeni de budur. Pedro bu popülerliğin evde televizyon izlemekten çok, ev ortamında ulaşabildiği bilgisayar, oyun, internet gibi diğer dijital teknolojilerin kullanımının artmasına yol açtığını da ifade etmektedir. Bu neslin üyeleri çoklu kullanıma alışkın durumdadırlar, aynı anda hem televizyon izlemek, hem çevirimiçi olmak, hem telefonda konuşmak hem de ödev yapmak gibi bir dijital medya yaklaşımına sahip olduklarını ifade etmek mümkündür (Pedro, 2006).

Prensky dijital yerlilerin kendinden önceki nesillere göre ortaya çıkan farklılıkları yalnızca giyim kuşam, süsler, stiller yada yaşam biçimi olarak kademeli bir değişiklikten çok daha büyük boyutta ve karmaşık bir değişimin var olduğunu ileri sürmektedir. Bugünün üniversite eğitimi alan gençleri, bu değişikliğe maruz kalan kuşağın ilk temsilcileridir. Bilgisayar oyunları, dijital müzik çalarlar, video kameraları, cep telefonları ve dijital çağın diğer tüm oyuncakları ve araçları ile çevrili olan bu gençlik ayrıca bu araçları en yoğun biçimde kullanmaktadır. Bilgisayar oyunları, elektronik postalar, internet, cep telefonları ve anlık ileti hayatlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmektedir (Prensky, 2001a, s. 1-2). Bu bağlamda dijital yerli üyeleri yaşam biçimi olarak da farklılıklar göstermektedir. Teknolojinin yoğun olarak kullanıldığı bu genç kuşak bireyleri ortak özellikleri olarak iş yapış, davranış, boş vakit geçirme, ders çalışma, eğlenme gibi bir çok farklı yaşam biçimi özelliklerine rastlamak mümkündür.

127

Dijital yerliler, kişisel eğlence ve ilgi alanları için, sosyal etkileşim için, günlük ihtiyaçların karşılanması, profesyonel çalışma ortamında yada okulda ders çalışmak adına teknoloji ve dijital araçlardan faydalanmaktadır. Bu jenerasyonun yaygın olarak kullandıkları araçlar ise, cep telefonları, elektronik postalar, müzik çalar ile anında sohbet ve mesajlaşma imkanı veren uygulamalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendi aralarında konuştukları konuların başında ise teknolojik araçlar olarak, cep telefonları, bilgisayarlar, internet, MP3 çalar, ve oyunlar gösterilmektedir (Waycott, 2010). Teknolojinin hızla gelişmesi bu araçlarında günümüzde farklılıklaşmasına sebep olmaktadır. Örneğin mp3 çalar günümüz gençlerinin daha az kullandığı bir araç haline geldi onun yerine ipod hatta ipadler gelerek mp3 çaların eski bir araç olmasına sebep olmuştur.

Dijital yerliler olarak isimlendirdiğimiz bu kuşağın üyeleri, bilgisayar, video oyunları ve internetin dili olarak dijital dili ana dili olarak kullanmaktadır. Dijital yerliler, hızlı bilgi almak amacıyla dijital ortamları kullanırlar, ayrıca çoklu ve paralel süreç görevlerinden memnun olurlar. Grafikleri, rastgele erişimi, ağ bağlantılarında çalışmayı, anında tatmin ve ödül kazanımını tercih etmektedirler. Oyunları ciddi çalışmalara tercih eden bir nesildir (Prensky, 2001a, s. 3). Bu kuşaktaki bireylerin yalnızca dil, öğrenme ve düşünme yapılarında değişiklikler görülmemekte aynı zamanda birbirleriyle olan iletişim ve etkileşimleri de kendilerinden önceki kuşaklara göre derin ayrışımlar göstermektedir.

Dijital yerliler, kendilerinden önceki kuşaklardan farklı olarak birtakım temel özelliklere sahiptirler. Bu özellikler, aşağıda sıralanmaktadır (Bilgiç, Duman & Seferoğlu 2011): Bilgiye hızla erişmek isterler, metin yerine grafiği tercih ederler, bir makaleyi baştan sona doğrusal bir biçimde okumak yerine kapsül halinde rastgele okumayı tercih ederler, ciddi çalışmalar yerine oyunları tercih ederler, bilişsel yapıları sıralı değil paraleldir, aynı anda birçok işi yapmak isterler, keşfederek öğrenmek isterler.

Bu kişiler, ebeveynlerinden çok farklı biçimde sosyalleşmektedir. Bu gençler üniversite bitirmeden önce, ortalama 10 bin saatten fazla bilgisayar oyunu oynayan, 200 binden fazla elektronik posta gönderim ve alım yapan, cep telefonlarıyla 10 bin saatten fazla konuşan, 20 binden fazla TV izleyen, 500 binden fazla reklama maruz kalan ve buna karşın 5 bin saatlik kitap okuması yapan gençler olarak günümüzün dijital yerlileri olma özelliğini sergilemektedir (Prensky, 2001b).

128

Dijital yerliler de kendi aralarında sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma dijitalleşme ve internet kullanımına göre oluşturulmuştur. Dijital yerlilerin teknoloji kullanımı hususunda vermiş oldukları tepkiler gruplandırılarak açıklanmaktadır. Bu yaklaşımla dijital yerlileri beş ayrı kategori altında ele almak mümkündür. Bunlar: kaçınan, minimalistler, hevesli katılımcılar, yenilikçiler, aşırı kullanıcılar olarak aşağıdaki gibi açıklanmaktadır (http://dijitalbolunme.blogspot.com.tr/, 2012):

Kaçınan: Bu kişiler dijital çağda doğmuş olmalarına karşın, dijital teknolojilere yakınlık hisleri oldukça düşüktür. Yaşıtlarının tam tersi olarak facebook ya da mobil teknolojilere karşı olumlu yaklaşım sergilememektedirler. Facebook ve twitter hesapları açmamışlardır ve evlerinde internet erişimi olmayabilir. Teknolojiyi takip eden bir mobil telefonları olmama ihtimalleri de yüksektir. Bu grup dijital yerlilerin en küçük grubudur.

Minimalistler: Teknolojinin günlük yaşamın bir parçası olduğunun farkındadırlar ve ilgi alanlarına göre yaklaşım sergilemektedirler. Örneğin; tüm sosyal medya araçlarına aynı yakınlığı göstermeyebilirler. Bir uygulamayı kullanırlar ancak bir diğer uygulama onlara çok da ilginç gelmeyebilir ve kullanmayı tercih etmeyebilirler. Olan hesaplarını da düzenli olarak takip etmezler. Gündelik olayları online haber sitelerinden almak yerine günlük gazete tercih etmektedirler. Teknoloji kullanımına çok hevesli yaklaşmamaktadırlar.

Hevesli Katılımcılar: Dijital yerliler içerisinde en büyük grubu oluşturmaktadırlar. Gün boyunca facebook ve twitterda online olabilirler. Merak ettikleri bir konuyu googleda arama yaparak öğrenirler. Teknolojiyi kullanmaktan memnuniyet duyarlar. Yeni teknolojiyi yakından takip etmekte ve yeni model telefon kullanmaktadırlar.

Yenilikçiler: bu kişiler teknoliji kullanmakta hevesli olmanını da ötesinde teknolojiyi geliştirmek için çaba sarfetmektedirler. oyun geliştiricileri, programcılar, mühendisler, teknoloji yazarları, profesörler ve hackerlar bu gruba örnek verilebilir.

Aşırı Kullanıcılar (Bağımlılar): Bu kişiler teknolojiye aşırı düşkündürler. Oyun bağımlılığı söz konusudur. İnternetten ayrı kaldıklarında kızgın, üzgün ve kavgacı olma durum söz konusudur. Bu grup üyeleri, Anne-babaları, eğitimcileri ve yöneticileri tarafndan suçlu bulunmaktadır ve gruptaki kişilerin okul, iş ve ev

129

hayatlarında sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu grupta ayrıca aşırı sosyal ağ düşkünleri söz konusudur.