uygulama sürecinde gerçekleştirilecek ufak hatalar dahi önemli sorunlara sebebiyet verebilecektir. İşte bu faydalar ve sakıncalar incelenecek olursa;
2.3.1. Dış Kaynaklardan Yararlanmanın Faydaları
Dış kaynaklardan yararlanmanın faydaları maddeler halinde sıralanacak olursa;121
• Farklı merkezlerden hizmet verildiği için sabit masraflardan tasarruf sağlar. • Riskleri azaltır.
• Çalışmalara ölçülebilirlik, esneklik ve hız kazandırır.
• Proseslerde üretkenliği artırır ve denetleme sürecini ortadan kaldırır. • Operasyonel maliyetleri düşürür.
• Yatırım, dolayısıyla sermaye maliyetlerini azaltır.
• Şirketlerin ana faaliyet alanlarına odaklanmalarını sağlar.
• Şirket çalışanlarının daha yüksek değerde işlere kanalize olmalarını sağlayarak motivasyonu artırır.
• Konusunda uzman ve profesyonel bir ekiple çalışma rahatlığı yaratır. • Zamandan ve emekten tasarruf sağlar.
• Kaynakların, daha büyük dönüşleri olan aktivitelerde kullanılmasına imkan verir.
• Üretim verimliliğini artırır. • Performans artırımını sağlar.
119 EREN, a.g.e., s.226 120 KOÇEL, a.g.e., s.392
Dış kaynaklardan yararlanma, uzun vadeli stratejik bir yönetim aracıdır. Dünya çapında bir tedarikçi ile ortak olmak bazı avantajlar sağlar. Bunlar şöyle sıralanabilir;122
• İşletmenin halen sahip olamadığı yeni teknoloji, araç ve tekniklere erişmek. • Teknolojiyi takip etme maliyetinden ve her yeni nesil başarı ile ilgili
eğitim/öğrenme maliyetinden sakınmak.
• Genişletilmiş becerilere erişmek suretiyle rekabetçi avantaj elde etmek. • Yatırımlarda daha iyi fiyat/değer karışımı elde etmek.
• Yeni çözümlerin maliyetlerini tahmin etmede daha iyi araç ve tekniklere ulaşmak.
• Tedarikçinin diğer müşteri ve ortaklardan elde ettiği şimdiye kadar mevcut olmayan endüstri bilgisi, tecrübesi ve ehliyetine erişmek.
• Müşteri ihtiyaçlarını desteklemede noktasal kadro sağlamak.
• Outsourcing tedarik eden işletmeye geçiş yapan personel için daha iyi kariyer fırsatları.
• Outsourcing yapan şirketin personeline günümüzdeki operasyonlardan ziyade, gelecek iş ihtiyaçlarını karşılaya yeni ve geliştirilmiş kabiliyetlere odaklanmayı sağlamak.
2.3.2. Dış Kaynaklardan Yararlanmanın Sakıncaları
Dış kaynaklardan yararlanma uygulamaları ile ilgili sakıncalar şöyle listelenebilir;123
• Esnekliğin kaybedilmesi
• Taşeron firma üzerinde kontrolün kaybedilmesi • Niteliksiz taşeron firmanın seçilmesi
• İşletmenin yeteneklerini kaybetmesi
• Personel üzerindeki kontrolün kaybedilmesi • Kısa vadeli ekonomik amaçlara odaklanma
122 ARSOY, a.g.e., s.84
123 Maris M. MARTINSONS, “Outsourcing Information Systems : A Strategic Partnership with Risks”, Long
Esnekliğin Kaybedilmesi: Uzun vadeli sorunların başında dış kaynaklardan yararlanan işletmelerin taşeron firmaya aşırı bağlanması gelmektedir. Gerçekten partnership anlamında sıkı bir ilişki, sonunda dış kaynaklardan yararlanan işletmeyi taşeron firmaya bağımlı hale getirebilir. Bunun sonucu olarak, başlangıçtaki bekleyişin aksine, dış kaynaklardan yararlanan firma esnekliğini ve ilişkilerdeki kontrolünü kaybedebilir ve taşeron firmanın fiyat, termin vs. gibi koşullarına uymak zorunda kalabilir. Böylece rekabet avantajı sağlayacağı düşünülen bu uygulama, işletmeyi dezavantajlı hale getirebilir.124
Esnekliği arttırma ihtiyacıyla başvurulan bir yöntem olarak dış kaynaklardan yararlanma, bazen işletmenin esnekliğini kaybetmesi ile de sonuçlanabilmektedir. Değer yaratma zincirinin farklı halkalarını oluşturan tedarikçilerle bilgi akışı, iletişim termin konularında problemin yaşanması ve tedarikçilere karşı oluşabilecek aşın bağlılık sonucunda işletme bundan zarar görebilmektedir. Bu nedenle dış kaynak kullanan firmanın tedarikçiyle ilişkilerini iyi düzenlemesi, kendi güvenliğini sağlayacak kontrol alanları geliştirmesi gerekmektedir.125
Taşeron Firma Üzerinde Kontrolün Kaybedilmesi: Dış kaynaklardan yararlanan işletmelerin verimlilik seviyesi dışarıdan alınan hizmetlere bağlı olacaktır. Bunun sonucunda, işletmenin dışarıdan sağlanan servisler üzerindeki kontrolü azalacaktır. Bu nedenle dış kaynaklardan yararlanan işletme taşeron firmanın faaliyetlerini dikkatle izlemeli ve sürekli iletişim kurmalıdır.126
Dış kaynaklardan yararlanan firma için yapacağı stratejik iş planlarının aynı zamanda rakibine de hizmet veren dış kaynağa açıklanması riskli olabilir. Çünkü dış kaynak organizasyonun özel ya da mülkle ilgili bilgilerini kullanabilir ve bu durumda etkin bir rakip durumuna gelebilir.127
Niteliksiz Taşeron Firmanın Seçilmesi: Hizmet sağlayıcı işletmelerin tümünün nitelik ve nicelik açısından aynı düzeyde üretim faktörlerine sahip olmaması dış kaynaklardan
124 KOÇEL, a.g.e., s.392. 125 DERİNÖZ, a.g.e., s.s.65-66
126 James B. QUINN, Frederick G. HILMER, “Strategic Outsourcing”, Sloan Management Review, Summer
1994, s.82-83.
yararlanma uygulamalarının işletmeler açısından sonuçlarının da birbirinden farklı olmasına yol açmaktadır. Hizmet sağlayıcı işletmenin teknik bilgi, teknoloji, insan kaynakları, tecrübe gibi avantajlara sahip olması işletmeler açısından dikkat edilmesi gereken önemli hususlardır.128
Hizmet sağlayıcı işletmenin doğru biçimde seçilememesi işletmenin mal ve hizmet kalitesinin düşmesine yol açabilir. Nitekim birçok firma temel yetenekleri dışında kalan işleri dışarıya yaptırma sonucunda kalite standardından ödün vermek zorunda kalmıştır. Özellikle dış kaynaklardan yararlanma uygulamalarında fiyatın ön plana çıkartılması bu duruma neden olmaktadır.129
İşletmenin Yeteneklerini Kaybetmesi: Dış kaynaklardan yararlanma bir anlamda işletmelerin içlerini boşaltmalarını ve yeteneklerini kaybetmeleri anlamındadır. Ne kadar çok iş başka işletmelere yaptırılırsa, işletme o kadar içi boş hale gelebilir.130
Dış kaynaktan yararlanmanın süresi kısa bile olsa o süre içinde firma adına istenmeyen bazı unsurlar gelişebilir. Sözgelimi, dış kaynak kullanıcılarından bir Amerikan firması, o an için yalnızca yarı iletken chipler veya bisiklet kadroları gibi küçük bir parça görünümündeki imalat konularını dış kaynağa aktarmıştır. Ve bu firma dış kaynağın kalite standartlarını nasıl geliştireceğini planlarken, daha sonra bu dış kaynağın istendiği biçimde mal üretmeye ve temin etmeye istekli olmadığını fark eder. Ancak geçen zaman içerisinde firma bu konulardaki becerisini yitirmiştir. Geriye dönüş mümkün olsa bile maliyeti yüksek olacaktır.131
Personel Üzerindeki Kontrolün Kaybedilmesi: Hizmet sağlayıcı işletmeye devredilen bir fonksiyonda görevli çalışanların işletme içerisinde yeni bir göreve atanması, işten çıkarılması veya hizmet sağlayıcı işletmeye transfer edilmesi gerekir. Bazı durumlarda hizmet sağlayıcı işletmeye transfer olan bir personelin dış kaynaklardan yararlanma sözleşmesinin bitiminde kendi işletmesine geri dönmediği görülmektedir. Dış kaynaklardan yararlanma sözleşmesi kapsamında transfer edilen bir personelin daha cazip koşullarla hizmet sağlayıcı işletmede kalması işletmenin kalifiye iş gücünü elinden kaçırmasına neden olur.132
128 DERİNÖZ, a.g.e., s.68 129 GRUPE, a.g.e., s.22 130 KOÇEL, a.g.e., s.392. 131 TEZEL, a.g.e., s.45
132 Velva ROBERTS, “Managing Strategic Outsourcing in the Healthcare Industry”, Journal of Healthcare
Ayrıca personel dış kaynaklardan yararlanma girişiminden doğrudan etkilenmektedir. Personelin moralini bozması, işletmeye olan bağlılığın azalması, kayıtsızlığı ve yabancılaştırmayı arttırması dış kaynaklardan yararlanma uygulamalarının dikkatli bir şekilde yapılması zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır.133
Kısa Vadeli Ekonomik Amaçlara Odaklanma: İşletmelerin kısa vadeli ekonomik amaçlara odaklanması; yöneticilerin uzun vadeli düşünmemesi, dış kaynaklardan yararlanma uygulamalarından beklenen faydayı sağlayamamalarına neden olur.134
Dış kaynaklardan yararlanma , uzun vadeli düşünülerek karar verilmesi gereken bir uygulamadır. Kısa vadeli hedeflerle uygulamaya geçilmesi uzun vadedeki getirilerin belirsiz olması nedeniyle gelecekte sorunlar yaratabilir.Yeterli veri olmadan sözleşme imzalama veya geçerli sözleşmeyi sona erdirme kararı geleceğe dönük gereksinimler açısında işletmeyi zor durumda bırakabilir. Yapılan sözleşmelerde ,başlangıçta etkisi olmayan ancak gelecekte işletmeyi sınırlayabilecek nitelikteki maddeler bulunması hizmet sağlayıcı işletmelere büyük avantajlar sağlayabilecektir.135
133 KOÇEL, a.g.e., s.392.
134 Jennifer J. LAABS, “Succesful Outsourcing Depends on Critical Factors”, Personel Journal, Vol.72, No.10,
October 1993, s.51-60.
135