Diğer Kullanılış Alanları

Gebze şehrindeki diğer kullanılış alanlarını camiler, mezarlıklar, spor sahaları oluşturur. Gebze’de şehir içine dağılmış vaziyette 95 cami, 4 mezarlık, 2 Tenis Kortu, Gebze Şehir Stadı (25 000 kişilik) (Foto 23), Gebze Spor Salonu (2 500 kişilik), Gebze Metin Oktay stadı (1 000 kişilik), 10 adet halı saha, 1 adet karate salonu, 4 bilardo salonu, 4 vücut geliştirme salonu ve1 adet fitness salonu şehrin muhtelif mahallerine dağılmıştır. Şehirdeki mezarlıklar Osman Yılmaz Mahallesi, Beylikbağı Mahallesi, Çayırova Mahallesi ve Gaziler Mahallesinde bulunur. Gebze şehrinde az oranda da olsa tarım alanlarına rastlamak mümkündür. Tatlıkuyu Mahallesindeki bir arazide Sera’ya tesadüf edilmiştir (Foto 24).

43

BÖLÜM 4

4. KENTSEL ALTYAPI

4.1. Su

Gebze su kaynakları bakımından pek zengin olmayan bir sahada yer almaktadır. Bunun yanı sıra 1960’lardan hızlı bir şekilde artan göç nedeniyle oluşan çarpık kentleşme, hızlı nüfus artışı gibi nedenlerden dolayı zaten az olan su kaynakları ihtiyaca hepten cevap verememeye başlamıştır. Önceleri Ömerli Barajı’ndan alınan su ihtiyaca cevap veremez duruma gelince alternatif olarak Yuvacık Barajı’ndan su alınmaya başlamıştır. Şimdi kentin su ihtiyacının tamamı Yuvacık Barajı’ndan karşılanmaktadır.

1990’lı yılların başında Gebze su ihtiyacını Đstanbul ĐSKĐ (Ömerli Barajı), Denizli ve Pelitköy’lerinden karşılıyordu. Gelen suyun dengeli dağılımını yapmak için Mudurnutepe’ye bir pompa istasyonu kurulmuştur. TÜBĐTAK ile birlikte yeni su kaynakları tespit etmek amacıyla Gebze bölgesinin yeraltı su kaynakları tespit etmek maksadıyla Gebze bölgesinin yeraltı su haritası çalışmaları yapılmış ve çizilmiştir. 1994 yıl sonuna kadar bu dönemde 130 kilometre ‘lik su şebekesi döşenmiştir.44 1994-2004 yılları arasında ise 250 kilometre’lik su şebekesi döşenmiştir. 1995’te Gebze Belediyesi tarihinde ilk defa Đçme Suyu ve Kanalizasyon Şebekesi Projesi hazırlamıştır. Bundan sonra yapılan kanalizasyon ve su şebekesi projeye göre inşa edilmeye başlanmıştır. Yapılan projede Gebze için döşenmesi gereken su şebekesinin 850 kilometre olduğu ortaya çıkmıştır.

Önceki yıllarda büyük problem olan susuzluk sorunu günümüzde minimuma inmiş durumdadır. Bunda en büyük etken Gebze Belediyesinin bütçe yetersizliği nedeniyle gerçekleştiremediği altyapı yatırımlarının, 22 Temmuz 2004 de Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı kanunun geçici 2. maddesi ile Kocaeli Büyükşehir Belediye’sinin sınırlarının genişleyerek Gebze’yi de kapsaması ve altyapıya daha fazla ödenek ayrılmasıyla yapılabilir hale gelmesidir.

Halen Gebze’deki mevcut konutların yaklaşık % 98’ine içme suyu ulaşmaktadır. Suyun henüz ulaşmadığı yerler Yeni Mahalle’nin bir kısmı ile Mimar Sinan Mahallesi’nin ufak bir kesimidir.

Su abone sayısı 2007’de konut 92 922, işyeri 8 673, sanayi 408, resmi abone 265, geçici abone 41, ücretsiz abone 79, ksub 123, inşaat 142 olmak üzere toplam 102 651’i bulmuştur.45

44 _{“Gebze Belediyesi Yönetiminde 5 Yıl (1989-1994)”, s-7 Gebze Belediyesi} 45

Şehirde 1950’lerden itibaren su şebekesi kurulmaya başlamıştır. O sıralarda Osman Yılmaz Mahallesinde ve Çoban Mustafa Paşa Cami’sinin çevresinde bulunan evlere bağlanan sistem kiremit borulardan oluşuyordu. 1960’lardan itibaren ise şebekede kullanılmaya başlayan pik boruları, 1970-1975’lerden itibaren asbestli borular takip etti. Günümüzde ise uzun ömürlü polietilen borularla sağlıklı bir şekilde abonelere sular götürülmektedir.

4.2. Elektrik

Gebze ulusal şebeke hattına bağlı olarak şimdilik gerekli enerjiyi alabilmektedir. Şehrin çeşitli mahallerine dağılmış durumdaki 225 adet trafo vasıtasıyla, alınan elektrik abonelere dağıtılmaktadır. Elektrik dağıtım hatları genelde yerüstündedir. Ancak merkez mahallelerde elektrik hatları yeraltına alınmaya başlamıştır.

Gebze şehrinde elektrik abone sayısı meskenler 103 187, ticarethane-yazıhane 13 174, sanayi 26, şantiye ve geçici abone 1 349, resmi daire 175, tarımsal sulama-kültür 13, hayır kurumları 178, belediye 345, kitler 13, içme ve kullanma suyu 24, arıtma tesisi 4, şehit aileleri 132 olmak üzere toplam 118 620 dir.

Gebze şehrinde voltaj düşüklüğü sorunuyla çok nadir olarak karşılaşılır. Bunu dışında kaçak elektrik kullanımı da alınan önlemlerle giderek azalmaktadır. 1994 senesinde % 6,10 olan kaçak elektrik kullanım oranı 2004’de % 12,63’ü bulmuş, 2006’da ise % 7,18’e gerilemiştir. 2007’nin ilk altı ayında ise bu oran % 3,75 olarak gerçekleşmiştir.

Şehirde 2004 yılında toplam 980 616 655 KWh elektrik tüketimi yapılırken 2007’nin ilk altı ayında bu rakam 1 217 880 696 KWh’yi bulmuştur.46 Elektrik tüketimindeki bu artışa yeni açılan fabrikaların ve göçle artan nüfusun neden olduğunu söyleyebiliriz.

Türkiye’nin içine gireceği beklenen enerji darboğazını en fazlasıyla yaşayacak kentlerden birisi olarak Gebze’de bu yönde bazı yerel seviyede tedbirler alınması gereği de duyulmaktadır. Bu yöndeki bir tedbir olarak yapımı düşünülen enerji çevrim santrali önemli bir yatırım olacaktır.

46

4.3 Doğalgaz

Gebze’de doğalgaz kullanımı henüz çok yenidir. Halen doğalgaz borusu döşenmeyen ana arterler mevcuttur. Ancak altyapı çalışmaları bütün hızıyla devam etmektedir. Gebze şehir merkezinde sınırlı sayıda aboneye hizmet verilmektedir.

4.4. Kanalizasyon

Gebze’deki ilk kanalizasyon projesi 1995’te hayata geçirilmiştir. Bu projeye göre kente 650 kilometre kanal yapımı öngörülmektedir.

2001’deki imar uygulamalarının tamamlanmasıyla yapılması öngörülen kanal uzunluğu bazı yerlere çift kanal döşenmesi ve bazı kollektör ilaveleriyle 850 kilometreye ulaşmıştır.

1989-1994 yılları arasında 150 kilometrelik kanalizasyon yatırımı gerçekleştirilmiştir. Daha sonraki yıllarda yapılan kanalizasyon yatırımı 2004’de 600 kilometre’ye ulaşmıştır. 2004 ortalarında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alınan Gebze şehrinin altyapısında büyük bir gelişme görülmektedir. 2007’’nin Haziran ayında döşenen kanalizasyon boruları 850 kilometre’ye ulaşmıştır. Bu gelişme ile Gebze şehrinde kanalizasyon bağlanmayan ev kalmamıştır.

Son dönemde yapılan yatırımlarda daha önceden kullanılan beton boruların aksine, sızdırmaz contalı özel yapım esnek Corige boruları kullanılmıştır. Bu boruların 100 yıl kadar ömrü vardır. Beton boruların ömrü ise 15 yıl ile sınırlıdır.47

Kanalizasyon şebekesi ile toplanan atıklar hiçbir arıtma işlemine tabi tutulmadan doğru akış yolu ile dere yataklarına akıtılmakta ve Đzmit Körfezi’ne gönderilmektedir. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Đller Bankası ile temasa geçerek bir proje hazırlatmıştır. Bu projeye göre Çayırova Mahallesine Atıksu Arıtma Tesisi kurulması planlanmaktadır. Bu proje hayata geçirildiğinde Gebze’nin bütün atık suları bu tesis de arıtıldıktan sonra Marmara Denizi’ne gönderilecektir.

4.5. Temizlik

Kentsel, endüstriyel ya da tarımsal nitelikli olsun tüm toplumsal ve ekonomik etkinlikler sonucu önemli miktarda çöp dediğimiz katı atıklar ortaya çıkmaktadır. Öteden beri çöpler bir kent için problem olagelmiştir. 1994’ten sonra Gebze Belediyesi, temiz ve sağlıklı bir çevre için, öncelikle kent halkını ve kamuoyunu bilinçlendirmeye çalışmış ve M. Emin Akın döneminde günün belirli saatlerinde Osman Yılmaz Mahallesinde başlatılan

47

“çöpler poşete” uygulaması diğer mahallelerde de uygulatılmaya başlatılmış ve Gebze Belediyesi’nin Temizlik Araç Filosu takviye edilmiştir. Çöpler, Belediye sınırları içinde bulunan Pelitliköy çöplüğüne dökülmektedir. Çöplüğün merkeze uzaklığı 3 000 metre, en yakın yerleşim yerine ise 500 metre uzaktadır. Çöplük alanı 15 hektar olup, 4 hektarlık alan çöp dökümü için kullanılmaktadır. Çöpler vahşi depolama yöntemi ile depolanmaktadır. Evsel, endüstriyel, tıbbi, tehlikeli atıklar kontrolsüz olarak boşaltılmaktadır.

Gebze Belediyesi 2000’den kimyasal atıkların atılmasını yasaklamıştır. Buradaki ayrıştırma işinde 15 kişi çalışmaktadır. Bu ayrıştırma işleminde yem fabrikasında değerlendirmek üzere kemik ve plastik, tahta, demir, teneke, kağıt gibi diğer maddeler de Yalova ve Gebze’de ilgili sanayi dallarında değerlendirilmek üzere ayrıştırılıyor. Pelitköy mevkiindeki çöplük yaklaşık 1978 yılından bu yana kullanılmaktadır. Bu çöplükten daha önceki çöp döküm alanı ise Güzeltepe’deydi. Bu alanın dolması üzerine burası 40-50 santimetre’lik kumla kamuflaj edilerek doğal yeşillendirilmeye bırakılmıştır.

Gebze çöplüğünün yanında halka arasında Çamaşır Deresi olarak bilinen bir akarsu geçmektedir. GYTE Çevre Mühendisliği yüksek lisans öğrencilerinden Aynur Çakıcı’nın yaptığı laboratuar analizlerine göre, çöplüğe gelmeden önce oldukça kirlenen Tavşanlı Deresi, çöplük sonrası da aynı kirlilikle akmaya devam etmektedir. Gebze’deki bazı yerleşim yerleri ve vidanjörler, derenin başlangıcında evsel atık boşaltmaktadırlar. Bu nedenle daha çöplüğe gelmeden dere oldukça kirlenmektedir. Çöplükten hemen sonra alınan numunelerin analiz neticeleri, çöplük öncesi analiz neticelerinden çok farklı bulunmamıştır. Yapınla deneyler sonucunda, çöp sızıntısının dereye önemli ölçüde kirlilik yükü katmadığı görülmüştür.

Günümüzde Gebze Belediyesi temizlik işini özelleştirmiştir. Temizlik işini alan şirkette toplam 267 kişi çalışmaktadır. Şirketin araç sayısı ise 14 adet 14m³’ lük, 2 adet de 7 m³’ lük kamyon olmak üzere 16 adettir. Đşçiler günde 3 vardiya düzeniyle 24 saat çalışmaktadırlar. Osman Yılmaz, Hacıhalil, Köşklüçeşme, Yenikent gibi zengin mahallelerden kişi başına 1,5-5 kilogram, Adem Yavuz, Hürriyet, Gaziler, Arapçeşme, Đnönü, Yavuz Selim gibi varoşlardan 0,5-1 kilogram çöp toplanmaktadır. En fazla çöp Osman Yılmaz Mahallesi’nden toplanmaktadır. Bunda mahallede bulunan Kızılay ve Numan Dede Caddeleri üzerinde Cuma günleri kurulan halk pazarının oluşturduğu çöpün önemli etkisi vardır.

Kışın günde 400 ton çöp toplanırken, bu rakam yazın 300 tona düşmektedir. Toplana çöpler Gebze’nin kuzeyinde Hayvan Pazarı mevkisinde Đzmit Atık ve Artıkları

Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. (ĐZAYDAŞ) Gebze Döküm Sahası’na dökülmekte ve burada imha edilmektedir. Toplanan çöpler tamamen evsel atıklardır. Diğer atıklar Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nce ayrıca toplanmaktadır.48

4.6. Đletişim

Gebze şehrinde haberleşme büyük ölçüde Türk Telekom A.Ş.’nin hizmete sunduğu şehiriçi, şehirlerarası ve uluslararası görüşmelere açık sabit telefonlar aracılığıyla sağlanır. Yine son dönemde adeta patlama yaşayan ADSL bağlantısı da büyük ölçüde Türk Telekom tarafından sağlanmaktadır. Şehrin muhtelif yerlerinde ankesörlü telefonlar, genelde büfe gibi işletmelerde görülen kontürlü telefonlar da oldukça yaygındır. Sabit telefon ve ADSL abonelerinin sayısı hakkında Türk Telekom A,Ş.’nden bilgi alınamamıştır.

Gebze’de telefonu olmayan mahalle bulunmamaktadır. Yalnız Gaziler ve Güzeller mahallelerinde şebeke döşeme sürecinde sorunlar yaşanmaktadır.

Gebze’de bilgisayar ve internet kullanımını yaygınlaşmasıyla birlikte burada da tüm dünyada olduğu gibi bilgisayarlar iletişim aracı haline gelmiştir. Şehirde bugün internet cafe olarak hizmet veren yerlerde artış görülmektedir. Ancak kesin sayısı hakkında bilgi yoktur.

Kentte yerel basın ve yayın faaliyetinde bulunan 9 yerel gazete ve 6adet yerel radyo bulunmaktadır. Yerel gazeteler Gebze Gazetesi, Çağdaşkent Gazetesi, Demokrat Gebze Gazetesi, Yenigün Gazetesi, Öncühaber Gazetesi, Marmara Gazetesi, Gebze Haber Gazetesi, 12 Ekim Gazetesi ve Azim Gazetesi’dir.

Yerel basın içerisinde Gebze Gazetesi’nin ayrı bir önemi vardır. Bu gazete Đsmail Kahraman tarafından Haziran 1982’de kurulmuştur. Bugüne kadar 25 ödül ve başarı belgesi alan Gebze Gazetesi yayın hayatına başarıyla devam etmektedir (Foto 25). Diğer tüm gazeteler ondan sonra yayın hayatına başlamıştır.

Yerel radyolar ise Genç FM, Mesaj FM, Radyo Gül, Radyo Mavi, Şahin FM ve Umut Radyodur.

Kablo TV hizmeti ise Köşklüçeşme Mahallesi, Osman Yılmaz Mahallesi, Hacıhalil Mahallesi ve Mustafapaşa Mahallesinde bulunmaktadır.

Gebze’de Basım ve yayım faaliyeti yapan günlük gazeteleri satın alma ve ulusal televizyonları izleme imkanı da vardır. Dolayısıyla Gebze kentinde iletişim konusunda herhangi bir sorun söz konusu değildir.

48

4.7. Ulaşım

Şehirde genel olarak konut ve nüfus yoğunluğu fazladır. Geniş bir alana yayılan kentte evler plansız bir şekilde gelişigüzel yerleştirilmiştir. Bu sebepten olayı da düzenli bir cadde ve sokak sistemi oluşturulamamıştır. Yollar genelde dar olup, düzgün bir uzanış göstermezler. Kimi mahallerde çıkmaz sokaklar bulunmaktadır. Gebze kenti bu görünümüyle şehirden çok bir kasabaya benzemektedir.

Osman Yılmaz Mahallesi ise mevcut cadde ve sokak sistemiyle modern bir şehir görünümü arz etmektedir. Bu mahallede caddeler birbirine paraleldir. Bu caddelere dik uzanan sokaklar caddeler kadar geniş olmasa da bu gün için ihtiyaca cevap verecek düzeydedir.

Ana cadde olarak nitelendirebileceğimiz Hükümet Caddesi, Đsmet Paşa Caddesi, Yeni Bağdat Caddesi, Đbrahim Ağa Caddesi ve Şehit Numan Dede gibi caddelerin kenarına kar ve yağmur sularının şehir içinden tahliye edilmesi için kanallar yapılmıştır. Bu kanallar yağmur sularını şehir içinden tahliye ettiği gibi şehrin temizliğine de katkı yapmaktadır.

BÖLÜM 5

5. SONUÇ VE ÖNERĐLER

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, şehir fonksiyonları ve farklı kullanım alanlarını belirleme ve şehirleşme problemlerinin çözümüne yönelik öneriler sunma amaçlanmıştır.

Araştırmada öncelikle arazi kullanımını daha rasyonel bir şekilde değerlendirebilmek için şehrin coğrafi özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Fiziki ve beşeri coğrafi faktörler birbirleriyle bağlantılı şekilde yerleşmeyi etkilemektedir. Bu durum da şehirlerin gelişme aşamalarında net bir şekilde gözlenmektedir.

Đnceleme sahasını oluşturan Gebze ilçesi Marmara Bölgesi’nin Çatalca-Kocaeli Bölümü sınırları içerisinde Kocaeli’ne bağlı bir merkezdir. Denizden yüksekliği 130 m olan Gebze şehri bir miyosen aşınım yüzeyine kurulmuştur.

Araştırma sahasında Senazoik, Mesazoik, Tersiyer ve Kuatarner’a ait formasyonlar bulunmaktadır. Bölgeyi etkileyen orojenik hareketler Alt Karboniferden sonra oluşan Hersinien ve Alpin hareketlerine bağlı olarak gelişmiştir.

Morfolojik yapı, litolojiye ve bölgenin tektonik özelliklerine bağlı olarak gelişmiştir. Kuzeydoğu-güneybatı ve kuzey-güney doğrultusunca uzanan vadi ve sırtlar çoğunlukla kuzeybatı-güneydoğu doğrultulu faylar tarafından kesilmişlerdir.

Saha coğrafi konumu nedeni ile Akdeniz iklimi ile Kardeniz iklimi arasında bir geçiş iklimine sahiptir. Gebzede yıllık toplam yağış miktarı 814.1 mm, ortalama sıcaklık ise 14,5 ˚C kadardır.

Araştırma sahasında zonal toprak grubundan kahverengi orman toprakları, kireçsiz kahverengi orman toprakları, kireçsiz kahverengi topraklar, intrazonal toprak grubundan rendzinalar, azonal toprak grubundan ise kolüvyal ve alüvyal topraklar yayılış göstermektedir.

Araştırma sahamızda ağaç formasyonu ve maki formasyonuna ait bitkiler bulunmaktadır. Ağaç formasyonu daha çok sahanın kuzeyinde bulunurken, maki formasyonuna ait bitkiler de güney kesiminde bulunmaktadır. Sahadaki doğal bitki örtüsü sürekli olarak insan etkisi altında bulunmakta, aşırı otlatma, bilinçsiz tarım arazisi açılımı, bilinçsiz ağaç kesimleri ve bölgede gelişen sanayi ile artan göç yüzünden tahribe uğramaktadır. Bölgede yapılması planlanan Organize Sanayi Bölgeleri de doğal bitki örtüsü için bir tehdit oluşturmaktadır.

Gebze ilçesinin nüfusu 2007 verilerine göre 495.670’tir. Bu nüfusun 249.028’i erkek, 246.642’si kadındır.Yine 2007 yılı itibariyle aritmetik nüfus yoğunluğu ise 851 kişi/km² kadardır. Đlçede 1 şehir, 5 belde ve 21 köy bulunmaktadır.

Đlçedeki nüfus artış hızı Türkiye ortalamasının çok üzerindedir. Ülkemizde ortalama nüfus artış hızı % 1,5 iken Gebze’de bu oran % 5,5 civarındadır. 1955 yılından itibaren Türkiye’nin nüfusu yaklaşık üç kat artmıştır. Aynı dönemde Gebze’nin nüfusu ise yaklaşık 17 kat artış göstermiştir.

Gebze ilçesinin 2007 yılı nüfus sayımına göre nüfusu 495 670, toplam hane sayısı ise 109 437’dir. Buna göre Gebze ilçesinin ortalama aile büyüklüğü 4.5 kişidir.

2000 yılında Gebze’de istihdam olunan nüfusun Türkiye’ye oranı % 27,23’tür. Toplam 70 797 kişinin çalıştığı ilçede bu rakamın %1,84’ü tarım sektöründe, % 43,66’sı imalat sanayinde, %9,41’i inşaat sektöründe ve %43, 92’si de hizmetler sektöründe istihdam olunmuştur.

Gebze´nin de içinde bulunduğu, eski Yunanlılar´ın ve Romalılar´ın Bitinya (Bithynie) dedikleri coğrafi bölgenin bilinebilen en eski tarihi, M.Ö. XII yüzyıla kadar dayanır. Bölge, özellikle Kocaeli Yarımadası, coğrafi konumunun öneminden dolayı, tarihin hemen hemen bütün dönemlerinde, birçok ulusa yurt olmuştur.

Bugünkü Gebze´nin kurucusu Orhan Gazi´dir. Orhan Gazi, bölgenin imarı ve yaşaması için büyük çabalar göstermiştir. Bu amaçla işletmeler kurup, onlara vakıflar tesis etmiştir.

1. Dünya Savaşı´nda Osmanlı Đmparatorluğunun yenik düşmesi üzerine Anadolu ve Trakya´nın birçok yöresi gibi Gebze´de düşman kuvvetleri tarafından işgal edilmiştir. 1920 yılında Đngilizler´in bölgeyi işgaline, 1921 yılının başlarında Yunanlılar da katılmışlardır. Daha sonra Anadolu içerisinde yenilgiye uğrayan Yunan kuvvetleri Gebze’den de geri çekilmek zorunda kalmışlardır.

Cumhuriyet´in ilanına kadar kimi zaman Đstanbul, kimi zaman da Kocaeli´ye bağlı bir kaza olan Gebze, Cumhuriyet´in ilanından sonra yeni iller kanununa göre il olan Kocaeli´ye bağlanmıştır.

Cumhuriyetin ilk yılarında Đzmit-Đstanbul arasında küçük bir ilçe olan Gebze 1960’lara kadar ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanırken, bu yıllardan sonra fabrikaların kurulmasıyla Gebze ve çevresi bir sanayi bölgesi haline gelmiştir. Sanayiyi teşvik tedbirlerinden faydalanılması dolayısıyla sanayi ağırlıklı işgücü ihtiyacı ortaya çıkmış ve Anadolu’dan Gebze’ye göçler başlamıştır. Nüfusunun hızla arttığı şehir, doğu- batı yönünde büyüyerek gelişmesini sürdürmüştür.

Bu hızlı kentleşme beraberinde, plansız kentleşme, konut açıklığı, alt yapı ve üst yapı problemleri gibi birçok sorun getirmiştir. Bu sorunların arasında gecekondulaşma ve çevre sorunları diğerleri arasında daha çok önem arz etmektedir.

Gebze’nin plan doğrultusunda değil de kendiliğinden bir gelişme çizgisi göstermiş olması kamu ve özel binaların, şehir içi ulaşım, görünüm ve fonksiyonelliğin dikkate alınmadığı bir şekilde kurulmalarına yol açmıştır.

Gebze’nin de bağlı olduğu Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 1/ 25 000 lik 2025 yılı imar planlarını şimdiden hazırlamıştır. Bu uzun soluklu imar planında konut alanları için yeni sahalar belirlenmiş olup bunların dışındaki yerlere iskan izni verilmeyecektir. Uydudan takip mekanizması sayesinde gecekondu veya izinsiz yapılaşmalar asgari düzeye doğru inmektedir. Gebze’nin kuzeyindeki Yenikent mahallesi ise modern yapıların yer aldığı yeni yeni gelişen planlı bir mahalledir.

Çarpık kentleşmeyi kontrol altına alabilmek çıkarılan imar planlarının dışında bir yapılaşmaya izin verilmemeli, imar planları titizlikle uygulanmalıdır. Hisseli tapular en alt düzeye indirilmeli bunun için de şuurlandırma yetkisi kullanılmalıdır.

Gebze 1.derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Özellikle 1999’da meydana gelen şiddetli Marmara Depreminin halkı deprem konusunda korkutması ve aynı zamanda bilinçlendirmesi sonucu yeni yerleşme yerleri seçilirken zemin özellikleri dikkate alınmaya başlamıştır. Bu durum Gebze Belediyesi’ni de harekete geçirmiş ve yeni yapılacak binalarda kat sınırlamasına gitmiştir. Ayrıca bu durum gevşek zeminli arazilerde yerleşmeyi de sınırlandırmıştır.

Gebze’deki bir diğer sorun gecekondulaşma sorunudur. 1980’li ve 1990’lı yıllarda yılda 450 konuta ihtiyaç duyulan Gebze’de bu açık gecekondu gibi illegal yollarla kapatılma yoluna gidilmiştir. Doğal olarak Gebze, hızlı ve çarpık kentleşmenin yaşandığı yerleşim yerlerinden biri olarak bu kaçınılmaz gecekondulaşma olgusuyla istemeden yüzleşmek zorunda kalmıştır. Arada bi çıkarılan imar afları da bu süreci körüklemiştir. Çarpık kentleşmeyi asgariye indirmek için alınan tedbirler tabii olarak gecekondulaşma sürecinin hızını da yavaşlatacaktır. Yeni yerleşmeler için de (Yenikent Mahallesi örneğinde olduğu gibi) uydu kentler oluşturularak hava sirkülasyonunu engelleyen yapılaşmanın ve çarpık kentleşmenin önüne geçilmelidir.

Gebze Türkiye’de çevre kirliliğinin en fazla olduğu ilçelerinden biridir. Bunun en önemli nedeni gelişigüzel dağılmış olan sanayinin yeterli arıtma tesislerinden yoksun olmasıdır. Organize Sanayi Bölgelerindeki tesislerin arıtmaları olmasına rağmen Gebze’deki, diğer sanayi kuruluşlarıyla karşılaştırıldığında sayıları henüz azdır.

Çevre kirlenmesini artıran diğer bir neden de yerleşmeler ile iç içe geçmiş dağınık haldeki fabrikaların önüne geçilemediği takdirde Gebze’de çevre kirliliği sorunu artarak devam edecektir. Bu mahalle aralarındaki sanayi kuruluşlarının yeni kurulan Organize Sanayi Bölgelerine taşınma mecburiyeti getirilmelidir.

Gebze’de önümüzdeki yıllarda ortaya çıkacak bir tehlike de, yeni oluşturulan sanayi bölgelerinin daha çok şehrin kuzeyinde yer almasından kaynaklanacaktır. Şehrin içinden haklı olarak çıkmak isteyen sanayiciler ve Đstanbul’dan Gebze’ye taşınan sanayiciler yeni yerlerini arsa fiyatları daha ucuz olduğu Gebze’nin kuzeyindeki boş olan arazilerden seçmektedirler. Burada dikkate alınmayan durum Gebze’deki hakim rüzgar