Diğer Aile Yardımları

Lohusalık Parası / Wochengeld

Anne adayları doğum yapmaları beklenen tahmini günden önceki sekiz haftadan itibaren çalıştırılamazlar. Anneliği koruma altındadırlar. Lohusalık Parası bu zaman sırasında anne adayı için maddi bir destek olup, ödenmeyen ücretin yerine verilmektedir. Lohusalık Parası her ayın sonunda ödenir.

Beklenen tahmini doğum tarihinden önce sekizinci haftanın başlamasından itibaren Lohusalık Parası için başvurulabilir. Lohusalık Parası için yetkili sağlık sigortası kurumuna başvurmak gerekmektedir. (Lohusalık Parası için başvuru ücretsizdir).

Doğum İzni / Karenz

Anne-babadan birinin bebekleri ile evde geçirdikleri zamana Ebeveyn Doğum İzni ("Elternkarenz") denmektedir. Doğum izni anneliği koruma süresinin (doğumdan sonra 8 haftalık süre) bitmesinden sonra başlar. Talep edilen doğum izni süresinin doğumdan sonra 8 hafta içinde işverene bildirilmesi gerekmektedir.

Doğum izni en erken çocuğun doğumundan sonra annenin çalıştırılma yasağının akabinde başlar (koruma süresi). Doğum izni kararlaştırılan süreden sonra sona ermektedir.

Çocuk Bakım Parası / Kinderbetreuungsgeld

Doğum izni sırasında ücret ve aylık alınmamakta olup, bu zaman süresince çocuk bakım parası alınabilinir. Çocuk Bakım Parası, hastalık sigortası kurumları tarafından idare edilmekte ve ödenmektedir. Çocuk Bakım Parası alınırken hak sahiplerine alternatif ödeme şekillerinden birini seçme olanağı sunulmaktadır. 2018 yılında toplam 121.206 kişi Çocuk Bakım Parası yardımından faydalanmıştır.

Şartlar;

 Çocuk Bakım Parasını alan anne veya babanın çocukla aynı evde yaşaması,

 Aile Yardım Parasını alma hakkının olması ve çocuk için aile yardım parasının alınmış olması,

 Anne-babanın ve çocuğun yaşamlarının odak noktasının Avusturya olması,

 Anne-baba ve çocuğun Avusturya’da yasal olarak ikamet edebiliyor olmaları,

 Anne-çocuk cüzdanındaki muayenelerin yaptırılmış olması,

 Ek kazancın yılda 16 bin 200 Avro sınırını aşmaması gerekmektedir. Gelire bağlı olan çocuk bakım parasında ise ek kazancın yılda 6 bin 800 Avro‘yu geçmemesi gerekmektedir (Zuverdienst).

Çocuk Bakım Parası için başvuru en erken doğumun yapıldığı gün olabilmektedir. Başvurunun daha geç yapılması durumunda, Çocuk Bakım Parası altı aya kadar geriye dönük olarak da ödenebilmektedir. Başvuru tarihi olarak, yetkili sağlık sigortasına başvurunun yapıldığı gün dikkate alınmaktadır.

İşsizlik Ödeneği

İş piyasasına amade olan işsizlere, ön sigortalılık koşulunun yerine getirilmesi halinde “İşsizlik Parası” (Arbeitslosengeld) ödenmektedir. İşsizlik parasında uygulanan genel kural işsizlik müracaatından geriye doğru 2 yıl içinde en az 52 hafta süresiyle işsizlik sigortası primi ödenmiş

olmasıdır. Hak sahibinin 25 yaşın altında olması halinde, işsizlik kaydından geriye doğru 1 yıl içinde en az 26 haftalık prim süresi talep edilmektedir.

İşsizlik Parası, asgari 20 hafta süreyle ödenmektedir. Ödeme süresi, geçmiş dönemdeki tüm çalışma süreleri içerisinde en az 156 hafta (3 yıl) işsizlik sigortası primi ödemiş bulunan hak sahipleri için 30 haftaya, 40 yaşını doldurmuş ve son 10 yıl içinde en az 312 hafta (6 yıl) işsizlik sigortası primi ödemiş hak sahipleri için 39 haftaya, başvuru tarihinde 50 yaşını aşmış ve son 15 sene içinde en az 468 hafta (9 yıl) prim ödemiş hak sahipleri için 52 haftaya yükseltilmektedir. İşsizlik parası, emeklilik sigortası kurumlarınca mesleki rehabilitasyona tabi tutulan hak sahiplerine istisnai olarak 78 hafta süreyle ödenebilmektedir.

İşsizlik parası miktarı, hak sahibinin son bir yıllık ortalama net gelirinin % 55’i oranında olup, 20-52 hafta arasında değişen süre için ödenebilmektedir. Hak sahibine, birlikte yaşadığı ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri için ayrı ayrı günlük 0,97 Avro tutarında ilave ödeme yapılmaktadır. İşsizlik parası için tavan ücreti 4.980 Avro olarak belirlenmiştir.

İşsizlik sigortası kapsamında, işsizlik parası alma süresi dolan işsizlere, hak sahibininherhangi bir geliri olmaması şartına bağlı olarak “Muhtaçlık Ödeneği” (Notstandshilfe) yardımında bulunulmaktadır. Muhtaçlık süresine bağlı olarak yapılan bu yardımın miktarı, işsizlik parasının % 92-95’i oranında değişmekte olup, hesabında hak sahibinin veya birlikte yaşadığı aile fertlerinin gelirleri dikkate alınmaktadır.

Aylık Dışı Özel Yardımlar

Avusturya bütçe kaynaklarından emeklilere yapılan aylık dışı özel yardımlar, AB üyesi ülkelerine, İsviçre’ye ve Avrupa Ekonomik Alanı ülkelerine yapılan aylık havalelerine yansıtılmakta, ancak ülkemizde ikamet eden ve aylıkları Türkiye’ye havale edilen vatandaşlarımız ise bu uygulamadan yararlanamamaktadırlar.

31.12.2017 tarihi itibarıyla Sigorta Kolları Primsiz Nitelikteki Özel Nakdi Yardımlar

Yaşlılık 101.162

Maluliyet 38.888

Geride Kalanlar (Dul, Yetim) 72.969

İşsizlik / Muhtaçlık Ödeneği 295.498

Toplam 508.517

Kaynak: Handbuch der Österreichischen Sozialversicherung 2018

4.3.4. Sosyal Yardımlar

Şahsi gelir veya kazançları ile kendilerinin ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin geçimini sağlayamayanlara, ihtiyaç duyulan süre ile sınırlı “İhtiyaç Odaklı Asgari Güvence Yardımı“ ödenmektedir. 2018 yılı için belirlenen ve Avro olarak 12 ay süreyle ödenen asgari güvence parasının sınırları aktüel olarak şöyledir:

Tek Yaşayan Eşler Çocuk

863,04 1.294,56 233,02

Asgari Güvence Yardım miktarının hesabında esas alınan çocuk başına 233,02 Avro tutarındaki sınır en düşük düzeyi göstermekte olup, Federal Eyalet tarafından daha yüksek sınırlar uygulanabilmektedir.

Asgari Güvence Yardımı, hak sahibine bakmakla yükümlü aile fertlerinden belli koşullarda geri talep edilmekte, ayrıca ödenmesi, hak sahibinin geçimini sağlamak için önce şahsi gelirlerini veya servetini (4.315,20 Avro’ya kadar birikim dikkate alınmaz) devreye sokma koşuluna bağlanabilmektedir.

Avusturya İstatistik Kurumu, sosyal yardım alanların milliyetlerine göre dağılımına ilişkin istatistik tutmadığı gibi, Avusturya Sosyal Yardım Kurumu da konuyla ilgili veri paylaşımında bulunmamaktadır. Avusturya İstatistik Kurumu verilerine göre, 2018 yılında Avusturya genelinde toplam 274.361 kişi Asgari Geçim Yardımından faydalanmıştır.

Avusturya Federal Anayasasının 15a maddesi uyarınca Eyaletler ile Federal Hükümet arasında Asgari Geçim Yardımına (Bedarfsorientierten Mindestsicherung) ilişkin imzalanmış olan anlaşmanın süresi 2016 yılı sonu itibarıyla sona ermiştir. Bundan sonra her eyalet Asgari Geçim Yardımına ve Sosyal yardımlarına ilişkin düzenlemeleri kendisi yapabilecektir. Asgari geçim yardımı alanların sağlık yardımına ilişkin herhangi bir değişikliğe gidilmemiş olup, yardım alanların hastalık sigortasına ilişkin primleri eskiden olduğu gibi 2017 ve 2018 yıllarında da Federal Hükümet tarafından karşılanmıştır.

4.4. GENEL VE MESLEKİ EĞİTİM

4.4.1. Kaydedilen Gelişmeler ve Mevzuat Değişiklikleri

*Eğitim yükümlülüğünün ihlali durumunda verilecek cezalar

Eğitim yükümlülüğünün ihlalinin cezaya tabi tutulması 1 Temmuz 2018 tarihi itibarıyla kararlaştırılmıştır. Bu cezalara başka bir çözüm bulunamaması halinde başvurulacaktır. İlk ihlalde 100 ila 500 Avro arası ceza aralığı söz konusu olup, tekrarı halinde 200 ila 1.000 Avro’ya kadar ceza verilebilecektir. Veliler sorumluluklarını yerine getirmez ve çocuklarının eğitimlerinin seyri hakkında çaba sarf etmezlerse kendileri hakkında cezai işlem uygulanabilecektir.

*Çıraklık eğitimi alan gençlerin yatılı okul ücretlerinin geri ödenmesi

Mesleki eğitim alan öğrencilerin yatakhane ücretleri işletmeler tarafından üstlenilecek ve tasfiye-tazminat fonu aracılığıyla karşılanacaktır.

*Engelli kişilerin mesleki entegrasyonuna ve hukuki korunması

Engelli kişilerin iş piyasası kapsamına alınması için hazine bütçesinden ayrılan 45 milyon Avro, bu sene iki katına çıkartılarak 90 milyon Avro’ya yükseltilmiştir. Bu kişilerin daha iyi bir hukuki korumaya kavuşması için Engelliler İdaresi ile Davacı Birliği’ne genel bir müşterek hak davası yetkisi verilmiş ve buna ilişkin enstrümanları genişletilmiştir. Buna göre büyük sermaye kuruluşları da engelli kişilere yönelik ayrımcılığın ortadan kaldırılması ve ayrımcılıkla

mücadele edilmesi adına dava edilebilecektir. Düzenleme 1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

4.4.2. Sayısal Veriler

Avusturya nüfusunun 420.286’sı “05-09”, 423.273’ü “10-14”, 439.004’ü ise “15-19” yaş grubunda bulunmaktadır. Avusturya genelinde ilk ve orta dereceli okullarda toplam 1.099.214 öğrenci bulunmakta olup, bunlardan 170.006’sı yabancı ülke vatandaşıdır. Türk vatandaşı öğrenci sayısı da 15.311’dir.

4.4.2.1. Öğrencilerin Sayısı ve Dağılımı

2017/2018 Eğitim-Öğretim Yılı Okul Türleri Toplam Öğrenci Yabancı Öğrenci Türk Öğrenci

İlkokul 339.382 62.952 5.536

Ortaokul 1.993 245 18

Engelli/Özel

Okullar 14.805 3.428 524

Politeknik Okulu 15.309 3.410 346

Yeni Orta Okul 205.905 37.427 3.843

Lise 211.784 24.178 1.132

Meslek Okulları/

Meslek Ortaokulları 166.482 23.503 2.717

Yüksek Meslek

Lisesi 143.544 14.863 1.192

Toplam 1.099.204 170.006 15.308

Kaynak: Federal İstatistik Kurumu

4.4.2.2. Meslek Eğitimine Devam Edenlerin Sayısı

İkili (dual) sistemde mesleki eğitim Avusturya’da önemli bir toplumsal değer taşımaktadır. 10 ncu sınıf öğrencilerinden yaklaşık %40’ı dual sistemli mesleki eğitimi seçmekte, yine yaklaşık

%40’ı ise tam gün eğitimli meslek okullarına devam etmektedir. Yani gençlerin %80’i mesleki eğitim yoluyla hayata atılmayı tercih etmektedir. Bununla birlikte, eğitim sistemi, kurumlar

arasında geçişlere imkân tanır niteliktedir. Yani, mesleki eğitimini sürdüren bir genç, aynı zamanda lise bitirme diploması da alma olanağına sahip bulunmaktadır.

Meslek Eğitimine Devam Edenlerin Eyaletlere Göre Dağılımı

2017/2018 Eğitim-Öğretim Yılı Eyaletler

Genel Yabancı Türk

Burgenland 2.521 162 11

Kaernten 7.121 667 23

Aşağı Avusturya 16.154 1.135 145

Yukarı Avusturya 23.160 2.665 270

Salzburg 8.422 1.448 171

Steiermark 15.603 1.457 131

Tirol 10.871 1.471 197

Vorarlberg 7.164 876 201

Viyana 16.899 4.867 679

Genel Toplam 107.915 14.748 1.828

Kaynak: Avusturya Ticaret Odası, Avusturya İstatistik Kurumu

2018 yılında Avusturya genelinde toplam 107.915 genç meslek eğitimine devam etmiştir.

Meslek eğitimine devam edenlerin 14.748’i yabancı ülke vatandaşı olup bunların da 1.828’i Türk vatandaşıdır.

Meslek Eğitimine Devam Edenlerin Sektörlere Göre Dağılımı (2018 İstatistikleri Esas Alınmıştır)

2018 Eğitim-Öğretim Yılı

Kaynak: Ekonomi Eğitimi Araştırma Enstitüsü

2018 yılında Avusturya genelinde yaklaşık 29.357 işletmede meslek eğitimi verilmiştir.

İstatistiklere göre, her yıl 10.000 kadar genç herhangi bir mesleki eğitim kurumuna devam etmeksizin veya eğitimlerini tamamlamaksızın diplomasız olarak öğrenim hayatlarını sonlandırmaktadır.

Avusturya’da yaşayan Türk çocuklarının mesleki eğitimdeki başarılarını etkileyen önemli faktörler şunlardır:

 Aileler Avusturya eğitim sistemi hakkında yeterli bilgilere sahip değildir.

Branş

Eğitim Gören Sayısı

İşletme Sayısı Eğitim Görenler İçinde Türk Gençleri %

 Türk veliler, “Okul-Aile-Öğretmen” ilişkilerinde yetersiz kalmaktadır.

 Aileler, mesleki eğitimin uzun vadeli yararlarını dikkate almadan, aile bütçesine katkı sağlayacakları düşüncesiyle, çocuklarını bir an önce iş piyasasına sokma gayreti içindedir.

 Meslek eğitim yeri başvurusunda izlenmesi gerekli usul ve esaslara yeterince dikkat edilmemektedir.

 Türk gençlerinin bir bölümü danışma hizmetlerinden yeterince yararlanmamakta, okul ve ilgili kurumlarca düzenlenen bilgilendirme toplantılarına gerekli ilgiyi göstermemektedir.

 Mesleki eğitim yeri için çok az sayıda yazılı başvuru gönderilmekte, başvuruları kabul edilmeyenler ümitsizliğe kapılıp yeni girişimlerde bulunmamaktadır.

 Bazı gençlerimiz, uzun vadeli düşünmeden, erken yaşlarda para kazanmanın cazibesine kapılıp, mesleki eğitime yönelmemektedir.

 Dual/ikili sistemde eğitime başlayanlar 3 veya 4 yıllık eğitim sürecini tamamlamadan eğitimlerine ara vermektedir, Bu grubun Almanca bilgisi eksikliğinden bahsetmek mümkün değildir. Ancak ciddi bir motivasyon, ilgi ve sebat eksikliği gözlenmektedir.

 Gençlerimiz, yakın aile çevresinde veya bulundukları sosyal ortamlarda, kendilerine örnek seçebilecekleri başarılı kişileri bulmakta zorlanmaktadır.

 Gençlerimiz, Avusturya’da sunulan geniş yelpazeli meslek imkânlarından yeterince yararlanmamakta ve meslek seçimlerinde sadece geleneksel branşlara yönelmektedir.

Burada da, rol model seçilen kişilerin etkili olduğu söylenebilir. Erkeklerin en çok ilgi gösterdiği branşlar arasında; metal işleme tekniği, elektrik teknisyenliği, motor tamirciliği ve inşaat tesisat ustalığı gelirken, kadınlarda pazarlama, büro işleri ve kuaför mesleği ön plana çıkmaktadır.

 Türk sermayeli işletmeler, yanlarında Türk veya göçmen kökenli gençlere meslek eğitimi verme hususunda pek hevesli görülmemektedir. Burada, işletmelerin, gerek yetkilendirme sürecinde (Feststellungsantrag), gerekse sistemin hukuki ve idari altyapısını oluşturmada karşılaştıkları sorunlar da dikkate alınmalıdır.

4.4.3. Yüksek Öğrenime Devam Eden Türk Öğrenci Sayısı

2018 Eğitim-Öğretim Yılı

Eğitim Durumu Kadın Erkek Toplam

Asil Öğrenci 1.244 1.256 2.500

Hazırlık Öğrencisi 124 157 281

Toplam Öğrenci Sayısı 1.368 1.413 2.781

Kaynak: Federal Bilim, Araştırma ve Ekonomi Bakanlığı