Çalışan Vatandaşlarımızın İşkollarına Göre Dağılımı

Tarım/hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık 142 79

Madencilik sanayi 17 69

İmalat Sanayi 741 195

Elektrik enerjisi, gaz, buhar vb. teçhizat 21 15

Su teçhizatı; kirli su ve atık arıtma 18 6

İnşaat 2.411 706

Toptan ve perakende ticaret; nakliyat araçlarının tamiri 1.224 91

Nakliyat ve depo işletmesi 79 15

Sosyal iaşe 296 73

Enformasyon ve iletişim 99 24

Maliye ve sigorta faaliyeti 163 13

Gayrimenkul ile ilgili işlemler 25 1

Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyet 388 1

Kamusal ve yardımcı hizmetlerin verilmesi 67 16

Eğitim 78 12

Sağlık ve sosyal hizmetler 224 96

Dinlenme, eğlence, güzel sanatlar 71 26

Diğer alanlardaki hizmetler 572 7

Toplam 6.636 1.445

Kaynak: Azerbaycan Cumhuriyeti Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Göç Hizmeti

5.2.2.4. Asgari ve Ortalama Ücretler

Ocak-Kasım 2018

Tarım/hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık 277,10

Madencilik sanayi 2.956,00

İmalat Sanayi 551,70

Elektrik enerjisi, gaz, buhar vb. teçhizat 528,50

Su teçhizatı; kirli su ve atık arıtma 302,00

İnşaat 702,50

Toptan ve perakende ticaret; nakliyat araçlarının tamiri 390,40

Nakliyat ve depo işletmesi 804,00

Sosyal iaşe 542,60

Enformasyon ve iletişim 868,90

Maliye ve sigorta faaliyeti 1.450,00

Gayrimenkul ile ilgili işlemler 394,40

Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyet 1.023,40

Kamusal ve yardımcı hizmetlerin verilmesi 546,70

Devlet yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik 582,60

Eğitim 362,50

Sağlık ve sosyal hizmetler 240,00

Dinlenme, eğlence, güzel sanatlar 291,40

Diğer alanlardaki hizmetler 622,20

ORTALAMA 540,10

Kaynak: Azerbaycan Devlet İstatistik Kurumu

5.2.2.5. İşsiz Sayısı ve İşsizlik Oranları

31.12.2018 tarihi itibarıyla

Kaynak: Azerbaycan Devlet İstatistik Kurumu

* Çalışabilir nüfusa oran

**Çalışabilir nüfus – Çalışan nüfus = Genel işsiz nüfus5.133.100 – 4.879.300 = 253.800

5.3. SOSYAL GÜVENLİK

5.3.1. Kaydedilen Gelişmeler ve Mevzuat Değişiklikleri

Emekli aylıkları miktarı artırılmıştır

Azerbaycan’da emeklilerin sosyal güvenliğini güçlendirmek amacıyla 09 Şubat 2018 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından, emekli aylıkların sigorta kısmının, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi tarafından açıklanan 2017 yılı ortalama aylık ücret artım oranına (%5,7) uygun olarak tüm emekli aylıklarının artırılması, bireysel kayıt sisteminde bireysel hesaplarda toplanmış uzun vadeli emeklilik kolu sigorta prim miktarının indeksleştirilerek 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren artırılması kararlaştırılmıştır.

Sosyal yardımlar artırılmıştır

Azerbaycan Cumhurbaşkanının 23.02.2018 tarihli kararıyla sosyal yardımların miktarı 01 Mart 2018 tarihinden geçerli olmak üzere %10 artırılmıştır.

Zorunlu Sağlık Sigortası Uygulaması Pilot Projesinin kapsamı genişletilmiştir

Azerbaycan CumhuriyetiCumhurbaşkanının 29 Kasım 2016 tarihli Kararıyla Zorunlu Sağlık Sigortası Devlet Ajansı tarafından Azerbaycan’ın Yevlah ve Mingeçevir İllerinde (Rayonlarında) zorunlu sağlık sigortası uygulaması pilot projesi gerçekleştirilmekteydi.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının 16 Şubat 2018 tarihli Kararıyla söz konusu projenin anılan illerde devamı, ayrıca Ağdaş İlinde de uygulanması kararlaştırılmıştır.

Sigorta borçları silinmiştir

Azerbaycan Cumhurbaşkanı tarafından 06.03.2018 tarihinde onaylanan, 16.03.2018 tarihinde yayınlanan ve 01.04.2018 tarihinde yürürlüğe giren “Zorunlu Devlet Sosyal Sigorta Alanında Borçların Düzenlenmesine ilişkin Kanun” ile; işverenlerin ilgili kurum kayıt sisteminde 01.01.2006 tarihine kadar oluşmuş ve 01.04.2018 tarihine kadar ödenmeyen zorunlu devlet sosyal sigorta borçlarının tamamı; 01.01.2015 tarihine kadar oluşmuş ve 01.04.2018 tarihine kadar ödenmeyen zorunlu devlet sosyal sigorta düzenlemesi ihlalleri sonucu kesilmiş cezaların tamamı; 01.01.2015 tarihinden sonra oluşmuş ve 01.01.2018 tarihine kadar ödenemeyen

zorunlu devlet sosyal sigorta düzenlemesi ihlalleri sonucu kesilmiş cezaların kademeli olarak silinmesi kararlaştırılmıştır.

“Malullerin Hakları Hakkında Kanun” kabul edilmiştir

Azerbaycan CumhuriyetiMilli Meclisinde 31.05.2018 tarihinde kabul edilen “Azerbaycan CumhuriyetiMalullerin Haklarının Korunması Hakkında Kanunu” Azerbaycan CumhuriyetiCumhurbaşkanı tarafından 19.07.2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Söz konusu Kanun; malullere ilişkin devlet politikasının temellerini ve malullerin haklarının korunması alanında devletin görevlerini belirlemekte, malullüğe neden olan risklerin, malullük nedeniyle olabilecek tüm ayrımcılıkların kaldırılması, malullerin rehabilitasyonunu, topluma kazandırılmasını ve sosyal entegrasyonuna ortam oluşturulmasını, malullerle ilgili strateji ve programlara dair kararların alınması sürecine aktif katılmalarını, malullerin hak ve özgürlüklerinin tam ve eşit düzeyde hayata geçirilmesini, onların şeref ve haysiyetlerinin korunması alanında oluşan ilişkileri düzenlemektedir.

“Vergi Kanunu”nda değişiklikler onaylanmıştır

Azerbaycan CumhuriyetiMilli Meclisinde 30.11.2018 tarihinde kabul edilen ve 01.01.2019 tarihinden yürürlüğe giren “A.C. Vergi Kanununda Değişiklik Yapılmasına ilişkin Kanun”

Azerbaycan CumhuriyetiCumhurbaşkanı tarafından 20.12.2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Söz konusu geniş kapsamlı değişiklikler; vergi muafiyetleri, vergi oranları vb.

hususları kapsamaktadır.

“Sosyal Sigorta Hakkında Kanun”da değişiklikler onaylanmıştır

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde 30.11.2018 tarihinde kabul edilen ve 01.01.2019 tarihinden yürürlüğe giren “A.C. Sosyal Sigorta Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına ilişkin Kanun” Azerbaycan CumhuriyetiCumhurbaşkanı tarafından 21.12.2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Söz konusu değişikliklere göre; sigorta primlerinin toplanması, süreci kontrol ve yaptırım uygulama yetkisi Azerbaycan Cumhuriyeti Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı Devlet Sosyal Müdafaa Fonu’ndan Azerbaycan Cumhuriyeti Vergiler Bakanlığı’na geçmiş olup, sigorta prim oranlarında belirli süreli düzenlemeler yapılmıştır.

“İşsizlikten Sigorta Hakkında Kanun”da değişiklikler onaylanmıştır

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde 30.11.2018 tarihinde kabul edilen ve 01.01.2019 tarihinden yürürlüğe giren “Azerbaycan Cumhuriyetiİşsizlikten Sigorta Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına ilişkin Kanun” Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından 21.12.2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Söz konusu değişikliklere göre; işsizlik sigortası primlerinin toplanması, süreci kontrol ve yaptırım uygulama yetkisi Azerbaycan CumhuriyetiÇalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı Devlet Sosyal Müdafaa Fonu’ndan Azerbaycan Cumhuriyeti Vergiler Bakanlığı’na geçmiştir.

Tüm sektörler için 01.01.2019’dan önceki uygulama

Kamu sektörü ile petrol sektörü için 01.01.2019 sonrası uygulama

01.01.2019’dan itibaren 7 yıllığına özel sektör ve

petrol dışı sektör için uygulama

Aylık ücretten

Sosyal Sigorta Primi İşçi Payı

%3 200 AZN altında aylık ücret için: %3

200 AZN üstü aylık ücret için:

6 AZN + 200 AZN üstü miktarın %10’u

İşsizlik sigortası işveren p. %0,5 %0,5

İşsizlik sigortası işçi payı %0,5 %0,5

Aylık ücretten gelir vergisi 01.01.2019’dan önce 173 AZN’ye kadar muaf,

01.01.2019’dan sonra 200 AZN’ye kadar muaf

(Şehit çocuklarına 200+400 muaf)

200-2500 AZN arası ücretin %14’ü

2500 AZN üstü:

Emekli Aylıkları Hakkında Kanun”da değişiklikler onaylanmıştır

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde 30.11.2018 tarihinde kabul edilen ve 01.01.2019 tarihinden yürürlüğe giren “Azerbaycan Cumhuriyeti Emekli Aylıkları Hakkında Kanunda

Değişiklik Yapılmasına ilişkin Kanun” Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından 21.12.2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Söz konusu değişiklikler; emekli aylıklarının otomatik bağlanması, 01.01.2006 tarihinden (zorunlu sigorta sistemine geçiş tarihi) önceki çalışma sürelerinin emekli aylığı bağlanmasında dikkate alınması şartları ve yöntemleri vb.

hususları içermektedir.

Asgari Geçim Düzeyi

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde 30 Kasım 2018 tarihinde kabul edilen ve 01 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren “Azerbaycan’da 2019 yılı için asgari geçim düzeyine ilişkin Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu” Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nca 21 Aralık 2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Bu kanuna göre; 2019 yılı için asgari geçim düzeyi, ülke geneli için 180 AZN (2018 yılı 173 AZN olmuştur), çalışabilir nüfus için 191 AZN, emekliler için 149 AZN, çocuklar için 160 AZN olarak belirlenmiştir.

İhtiyaç Ölçütünün Düzeyi

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde 30 Kasım 2018 tarihinde kabul edilen ve 01 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren “Azerbaycan’da 2019 yılı için ihtiyaç ölçütünün düzeyine ilişkin Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu” Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nca 21 Aralık 2018 tarihinde onaylanarak yayımlanmıştır. Bu kanuna göre; yardıma muhtaç vatandaşlara devlet sosyal yardımının bağlanması amacıyla 2019 yılı için ihtiyaç ölçütünün düzeyi 143 AZN (2017 yılı 130 AZN olmuştur) olarak belirlenmiştir.

Sosyal Güvenliği Sağlayan İlgili Yürütme Kurumunun* 2019 yılı bütçesi

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanınca 21 Aralık 2018 tarihinde onaylanan ve 01 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren “Sosyal Güvenliği Sağlayan İlgili Yürütme Kurumunun 2019 yılı bütçesine ilişkin Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu”na göre; söz konusu kurumun 2019 yılı bütçe gelirleri 3,9 milyar AZN, harcamaları da 3,9 milyar AZN miktarında belirlenmiştir.

*Azerbaycan Cumhuriyeti Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığına bağlanan Devlet Sosyal Müdafaa Fonu sosyal güvenliği sağlayan ilgili yürütme kurumudur

İşsizlik Sigorta Fonunun 2019 yılı bütçesi

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanınca 21 Aralık 2018 tarihinde onaylanan ve 01 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren “İşsizlik Sigorta Fonunun 2019 yılı bütçesine ilişkin

Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu”na göre; söz konusu Fonun 2019 yılı bütçe gelirleri 83,5 milyon AZN, harcamaları da 83,5 milyon AZN miktarında belirlenmiştir.

5.3.2. Sosyal Sigortalar

5.3.2.1. Sosyal Sigorta Prim Oranları

31.12.2018 tarihi itibarıyla Sigorta Kolları İşçi Payı % İşveren

Payı %

Devlet Katkısı %

Toplam

%

Yaşlılık Maluliyet Ölüm 3 22 - 25

Geride Kalanlar (Dul/Yetim) - - - -

İş Kazası/Meslek Hastalığı - 2* - 2

Sağlık/Hastalık/Analık - - - -

Aile Yardımları/Çocuk Parası - - - -

İşsizlik 0,5 0,5 - 1

Bakım - - - -

Toplam Prim Oranı 3,5 24,5 28

Kaynak: Azerbaycan Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı

* İş kazası ve meslek hastalığı prim oranı risk derecesine göre belirlenir, maksimum %2’dir.

5.3.2.2. Sosyal Sigorta Kolları İtibariyle Aylık/Ödenek Alanların Sayısı

31.12.2018 tarihi itibarıyla Sigorta Kolları Emekli Sayısı Ortalama Aylık Miktarı

(Manat)

Yaşlılık 757.397 250,80

Maluliyet 391.426 185,90

Geride Kalanlar (Dul, Yetim) 150.638 175,90

Toplam 1.299.461 612,60

Kaynak: Azerbaycan Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı

5.3.2.3. İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarına İlişkin Sayısal Veriler

31.12.2018 tarihi itibarıyla İş Kazası Meslek Hastalığı Toplam

Kişi Sayısı 186 kişi

(53’ü ölüm)

- 186

Kaynak: Azerbaycan Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı

Azerbaycan Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı’nın verilerine göre 2018 yılında toplam 186 iş kazası olmuştur.

5.3.3. Aile Yardımları