E-Devlet sadece hükümetin bir web sayfası değil; politik, sosyal, ekonomik ve teknolojik tüm unsurları içerisinde barındıran ve kamu yönetiminin yönetişim bağlamında dönüşümünü sağlayan bir süreçtir. Bu nedenle e-devletin başarısı, söz konusu unsurların SWOT analizinin iyi yapılmasına bağlıdır. Çünkü bu dört boyutun e-devlete farklı açılardan olumlu ve olumsuz etkileri olabilmektedir. Başka bir deyişle, her bir boyut e-devlet için fırsat ve tehditler içerebilmektedir. Bu boyutların e-dönüşüm noktasında ortaya koyduğu risk, fırsat, tehdit ve zayıf yönlerin neler olduğu iyi tespit edilerek risk ve tehditleri fırsatlara çevirmenin yolları araştırılmalıdır. E-Devletin siyasi yönü; strateji ve politika, yasal düzenlemeler, liderlik, karar verme süreçleri, mali kaynaklar, uluslararası ilişkiler ve siyasi istikrar konuları ile ilişkilendirilmektedir. (Backus, 2001)
Yönetişime Geçişle Birlikte E-devletin Faydaları
Kurum İçi Faydaları
Kırtasiyeciliği azaltma, İşlem maliyetlerini azaltma, Bürokratik süreçlerin basitleştirilmesi, Daha fazla etkinlik,
Daha fazla koordinasyon ve iletişim, Şeffaflığı artırma,
Kurumlar arası bilgi paylaşımı,
Kurum Dışı Faydalar
Hizmetlerin hızlı sunumu, Daha fazla etkinlik, Hizmet alımında esneklik, Hizmet sunumunda yenilik, Daha fazla katılım,
Daha güçlü vatandaş, Vatandaş katılımı.
Demokratikleşme süreci ile uyumlu bir e-devlet uygulaması, uluslar arası kuruluşların yeniden yapılanma projelerine kaynak vermesini kolaylaştırmak, yönetimin rekabet gücünün artmasına ve kamu yönetiminde şeffaf bir yapının oluşmasına olanak sağlamak ve demokratikleşme ve çağdaş imaj açısından üstünlükler ortaya koyarken; zayıflık, fırsat ve tehditleri de beraberinde getirmektedir. Kısıtlı bütçe, hukuki alt yapı eksikliği, siyasi istikrarsızlık ve bürokratik direnç gibi faktörler e-devlet projelerinin gelişmesini ve olgunlaşmasını engelleyen zayıflık ve tehditlerin başında gelmektedir. Yukarıda da vurgulandığı gibi, bu zayıf yönleri ve tehditleri iyi algılayıp bunları etkin, şeffaf ve hesap verebilir kamu yönetimi için fırsata dönüştürmenin yollarını araştırmak ve gerekli tedbirleri almak gerekir. Bu durum sadece siyasi boyut için değil ekonomik, sosyal ve teknolojik boyut açısından da söz konusudur.
E-Devletin sosyal yönü, vatandaşın eğitim ve bilinç düzeyi, uzman istihdamı, dijital bölünme, bilgisayar okur-yazarlığı, değişime direnç gösterme, gizlilik ve mahremiyet, gelir düzeyi kent ve kırsal alan zenginlik ve fakirlik gibi konularla ilişkilidir. (Backus, 2001) Buradan da anlaşılacağı üzere e-devletin sosyal yönü, bireylerin dijital topluma hazır olup olmaması bağlamında fırsat, risk ve tehditlerin neler olduğunu ortaya koymaktadır. Kalifiye insan, tüm projelerde olduğu gibi bilgi ve iletişim teknolojileri stratejilerinin de en önemli kaynaklarından birisidir. Dolayısıyla hem bilgi ve iletişim teknolojileri konusunda uzman- yetenekli personelin yetiştirilmesi hem de halkın e-okur-yazarlık düzeyini geliştirici proğramlara ağırlık verilmelidir. Ayrıca tabloda belirtilen risk ve tehditleri olumluya çevirerek bir e-devlet uygulamasıyla yeni iş alanlarının açılmasına ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak yeni yol ve yöntemler aranmalıdır.
E-devletin ekonomik yönü, yolsuzluk, vergi toplama, yeni iş imkanları, maliyetlerden tasarruf, e-ticaret, şeffaf ve hesap verebilir özel sektör yönetimi, bilgi ve iletişim teknolojilerine yatırım amaçlı dış kaynak gibi konularla ilişkilidir. (Backus, 2001) Telekomünikasyon alt yapısı bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi için hayati bir öneme sahiptir. Alt yapının olmaması, e-stratejilerin başarısını azaltacağı gibi bu alandaki projelerin durgunlaşmasına ve
genişlememesine de neden olacaktır. Uygun bir alt yapının oluşturulması ile birlikte vergilerin internet üzerinden tahsil edilebilmesi, ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması, kamu harcamalarının kolay bir şekilde denetlenmesi, kamu yönetiminde şeffaflığı artıracak ve yolsuzlukların önüne geçebilecektir. Diğer taraftan sadece uluslar arası boyutta değil ulusal boyutta da bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik yatırımlar artacak bu da yeni iş alanlarının oluşmasına ve istihdama katkı sağlayacaktır.
E-Devletin teknolojik yönü, teknolojik bağımlılık, yazılım-donanım maliyetleri, BİT uzmanı, BİT alanında standart eksikliği, yüksek maliyetli internet, telekom, ikinci el bolluğu, alt yapı, güven ve güvenlik konuları ile ilişkilidir. (Backus, 2001) Bu durum e-devletle ilgili siyasi, sosyal ve yasal tedbirlerin alınmasının gerçek anlamda yeterli olmadığını göstermektedir. E-devletin başarılı bir şekilde işlemesi için bilgi ve iletişim teknolojilerinin sürekli yenilenmesi gerekir. Ayrıca hizmet maliyetlerini düşürmek için bu teknolojilere daha az ödeme yapılması da gerekmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunlarından birisi belki de teknolojiye olan bağımlılıklarıdır. Başka bir deyişle, bu ülkeler teknoloji ihraç eden değil aksine ithal eden konumundadırlar. Bu nedenle bu ülkeler her şeyden önce bu alanda Ar-Ge yatırımlarına öncelik vermek zorundadırlar. E-devlet uygulamasındaki başarı, ihtiyaç duyulan bilgi ve iletişim teknolojilerini ulusal kaynaklarla üretmek ve bu alanda ihtiyaç duyulan uzman personeli de yetiştirmekle doğrudan ilişkilidir.
E-Devletin siyasi, sosyal, ekonomik ve teknolojik boyutlarının güçlü ve zayıf yönleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo 6 E-Devletin Siyasi, Sosyal, Ekonomik ve Teknolojik Yönleri
Güçlü Yönler Zayıf Yönler
Siyasi Yönleri
Demokratikleşme reformlarıyla uyum, Sürükleyici güç olarak internet, Çağdaş/modern imaj.
Dış mali kaynaklara erişim, Rekabet avantajı,
Yönetimin yeniden keşfi (yeniden yapılanma),
Artan şeffaflık ve yönetim süreçlerini değiştirme
gücü.
Kısıtlı bütçe,
Dijital alandaki hukuki alt yapı eksikliği, Yönetimin e-devlete kayıtsızlığı, Yavaş işleyen karar verme süreci, Hiyerarşik yapı,
Seçime endeksli kısa dönem yaklaşımı, Reformlara uyum isteksizliği.
Bürokrasi, Korsanlık, Kötü niyetli kullanım, Yolsuzluk, Mevcut düzensizliği sürdürme isteği, Siyasi istikrarsızlık, Şeffaflık korkusu,
Direniş gösterme.
Sosyal Yönleri
Bireylerin bilgi teknolojilerini öğrenme arzusu,
Uzman/yetenekli bireyler, Olası ihraç ürünleri. İstihdam artışı,
Eğitim sisteminin gelişmesi, Kullanılabilir ucuz iş gücü, Bireylere yapısal iş imkanı, Daha iyi sağlık hizmetleri ve daha sağlıklı bir ortam.
Temel eğitim eksikliği, Düşük okur-yazar oranı, Bilgi teknolojisi okur-yazarlığı, Ülke içindeki dil farklılıkları,
Halkın self servis hizmetlerini kabullenmesi, Yetenek eksikliği, özel sektörle rekabet. Teknoloji alanında uzman olan beyin göçü, Diğer kültürlerin etkisi, Bireylerin direnci, Dijital bölünme, Gizlilik.
Ekonomik Yönleri
E-yönetişim modelinin dış mali kaynaklara erişim gücü,
Özel sektör için şeffaflık. Harcamalarda üst düzey verim, Yeni iş imkanı,
Etkin vergi toplama,
Yatırımcı sektör sıkıntısı, Bütçe denetimi.
Yolsuzluk,
Çıkar grupları ve direnç.
Teknolojik Yönleri
Olumlu yasal düzenlemeler,
İnternetin sürükleyici gücünden yararlanma,
Gelişme imkanı.
Tek bir standart kullanma, İkinci el donanım bolluğu.
Yüksek maliyetli internet, Verilerin dağınık olması,
Bilgi teknolojilerinde standart eksikliği, Yazılım lisansları.
Teknoloji bağımlılığı.
Genel olarak değerlendirecek olursak, Türkiye’nin e-devletteki zayıflıklarını 8 başlıkta toplamak mümkündür. Bunlar;
-Güvenilir bir e-devlet altyapısının eksikliği, -İyi tanımlanmış bir vizyon ve misyonun olmayışı, -İdari kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği, -İnternet sahasındaki bilgi eksikliği,
-Kamu kurumları ve özel sektör kurumları arasındaki işbirliği eksikliği, -Bürokraside e-devlet araçlarının kullanımına ilişkin isteksizlik,
-İnternet ve bilgisayar kullanımına dair resmi eğitim eksikliği, -E-devlet alanındaki yasal çerçeve eksikliğidir.