Devletin Egemenlik Alametlerine Hakaret

Bu madde ile Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Egemenlik Alametlerinin layık olduğu manevi değeri zedeleyecek şekilde aşağılanmasının önlenmesi ve anılan

226 _{“TCK’nın 160/2. Maddesi sarahatine göre 158. Maddeye giren Cumhurbaşkanına hakaret ve}

sövme fiillerini işleyenler hakkında takibat yapılması Adalet Bakanlığının iznine bağlı olduğu göz önünde tutulmadan, sanık aleyhine Cumhurbaşkanına hakaret suçundan dolayı gerekli takip izni alınmaksızın açılan davaya bakılarak sonuçlandırılması, bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 9. CD-30. 10. 1990, 3057 E. -3494 K.,Bkz.www.kazanci.com.tr)

egemenlik alametlerine özel bir saygı göstermeyi görev sayan vatandaşların milli duygularının korunması, amaçlanmıştır.

Kanun koyucu kişisel değerleri koruduğu gibi, milli değerleri de korumaya almıştır. Tüm ulus ve milletler için değer ifade eden bayraklar da olduğu gibi Türk ulusu için değer, şeref ve milli hisler olan Türk Bayrağını da kanun koyucu ayrı bir hüküm koymak suretiyle koruma altına almıştır. Genel görüş olarak, Bayrağa hakarette devletin uluslararası şahsiyetine saldırıldığı kabul görür.227 Bazı ülkelerin hukuk sistemlerin de ise bayrağa hakaretin hukuki bir müeyyidesi bulunmamaktadır. Bu ülkeler de bayrağa karşı işlenen hakaret suçlarında nası ızrar hükümleri uygulanmaya çalışılmaktadır.228 Anayasa 3. maddesinde “şekli kanununda belirtilen beyaz ay yıldızlı al bayraktır” demek suretiyle Türk Bayrağının tanımını yapmıştır. 24 Eylül 1983 tarihli 2893 sayılı Türk Bayrağı Kanunu’nun 2. maddesinde Bayrağın Şekli ve Yapımı başlığı altında bayrağın şekli ve oranları belirtilmiştir.

Mülga Türk Ceza Kanunu’nun 145. maddesindeki düzenleme ise şöyledir. Madde 145; “Türk Bayrağını veya Devletin diğer bir hakimiyet alametini tahkir kastı ile bulunduğu yerden söküp kaldıran veya yırtan, bozan, yahut diğer herhangi bir suretle tezlil eden kimse, bir seneden 3 seneye kadar hapsolunur.

Ceza kanununun tatbikatın da Türk Bayrağından maksat Devletin Resmi Bayrağı ile milli renkleri taşıyan herhangi bir bayraktır.

Bayraktan başka herhangi bir şey üzerinde bulunan milli renkleri tahkir kastı ile bulunduğu yerden söküp kaldıran veya yırtan, bozan yahut diğer herhangi bir suretle tezlil eden kimse hakkında da aynı ceza verilir.

Bu madde de yazılı cürüm yabancı bir memlekette bir Türk tarafından işlenirse, ceza üçte birden eksik olmamak üzere artırılır.”

Mülga Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenlemeye ilişkin olarak; herkes tarafından işlenebilen bir suçtur. Failin yabancı oluşu ve dolayısıyla Türk Bayrağına hususi bir

227 _{Erem, Faruk, Ceza Hukukunda Türk Bayrağı, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/ 38/302/2832.}

pdf, ( 07.09.2009)

228 _{Erem, Faruk, Ceza Hukukunda Türk Bayrağı, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/ 38/302/2832.}

saygı ile bağlı olmayışı suçun varlığını ortadan kaldırmayacaktır.229 Kanun koyucu Türk Bayrağını ve hakimiyet alametini koruma altına almıştır. Hakimiyet alameti Türk Devleti fikrini maddi surette temsil ve ifade eden şeylerde vardır. Milli renklerden kasıtta; aynı şey üzerinde olmasalar bile beyaz ve al rengin yanyana konulmuş olması kafidir.230 Kanun maddesin de sayılan milli değerlere haiz şeylere karşı hakaret suçunun işlenmesi halinde 1-3 sene arasında hapis cezası verilebilecektir. Yurtdışında bir Türk tarafından işlenmesi suçun ağırlaştırıcı sebebidir.

Yeni Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenlemede mülga Türk Ceza Kanunu’ndan farklılıkları vardır.

300. madde 1. fıkrasında Türk Bayrağını ve Anayasa’da belirlenen beyaz al yıldızlı bayrak özelliklerini taşıyan ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Egemenlik Alameti231 olarak kullanılan işaretlerini koruma altına almıştır. Devletin Egemenlik

Alameti; silahlı kuvvetler veya resmi daireler veya kuruluşlar tarafından daimi nitelikte kullanılan alametler, sancaklar, ay-yıldız, TC işareti, milli marş232 ve benzeri şeylerdir.233 Doğan Soyaslan ise devletin parasını da Devletin egemenlik alameti olarak kabul etmesine karşın; Yargıtay’ın tam aksi görüşte kararı mevcuttur.234 Hakarete karşı korumanın söz konusu olabilmesi için muhakkak bayrakta ay-yıldızın olması gerekmektedir.

Madde 300/2. fıkrasında ise; İstiklal Marşına hakaret düzenlenmiştir. İstiklal Marşına hakaret, daha hafif bir suç olarak görülmüş ve daha hafif bir ceza ile

229 _{Erem, Faruk, Ceza Hukukunda Türk Bayrağı, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/ 38/302/2832.}

pdf, Erişim Tarihi (07.09.2009)

230 _{Erem, Faruk, Ceza Hukukunda Türk Bayrağı, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/ 38/302/2832.}

pdf, Erişim Tarihi (07.09.2009)

231 _{Egemenlik Alameti; Devletin başlıca unsuru olup bireysel iradelere egemen olan ve devlet de dirlik}

ve düzeni sağlamaya yarayan yüksek iradenin temsilini ifade eden cansız şeylerdir. Bkz.Öztürk, Nejat, Türk Ceza Kanunu Şerhi ve Tatbikatı, C I., Ankara 1970, sh. 438.

232 _{“İstiklal Marşı ; Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılmış,TBMM tarafından 12 Mart 1921 tarihli}

toplantı da milli marş olarak kabul edilmiştir.Anayasamızın değişmeyecek hükümleri (4.md.) arasın da sayılan 3. maddesinin 3. fıkrasına göre, Türkiye Devletinin milli marşı olarak kabul edilmiştir.”

233 _{Çetin, sh. 179.}

234 _{“Ülkenin ekonomik durumuna bağlı olarak değeri zaman içinde azalan ya da çoğalan para TCK.}

nun 145. Maddesinde sözü edilen egemenlik belirtisi (hakimiyet alameti) Sayılamaz. Bu maddedeki egemenlik belirtisinin ancak bayrak gibi milli renkler, sancak ve istiklal marşı gibi değeri ölçülemeyen manevi kavram olarak düşünülmesi gerekir.” (Yargıtay Ceza Genel Kurulu- 21. 02. 1983- 1982/4-565 E. – 1983/77 K.,Bkz.www.kazanci.com.tr)

cezalandırmayı uygun görmüştür. 1. fıkrada görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi iken, 2. fıkrada Sulh Ceza Mahkemesi görevlidir.235

3. fıkrada ise; yabancı ülkede Türk vatandaşının 300. madde 1. ve 2. fıkralar aleyhine hareket etmesi halinde cezasının arttırılması öngörülmüştür.

Kanun koyucu düzenlemede hakaret suçunun alenen işlenebileceğini düzenlemiştir. Türk Bayrağına alenen işlenmeyen bir hakaret suçunun varlığı halinde ceza sorumluluğundan söz etme imkanı olmayacaktır.

3.5.3. Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve