Deneysel Müdahalenin Kullanılan Öğrenme Stratejileri Üzerindeki Etkis

Deneysel müdahalenin deney ve kontrol gruplarının kullandıkları öğrenme stratejilerine etkisini belirlemek için yapılan karışık ölçümler için varyans analizi sonuçları Çizelge 22’de verilmiştir:

Çizelge 22: Deneysel Müdahalenin Deney ve Kontrol Gruplarının Kullandıkları Öğrenme Stratejilerine Etkisine İlişkin Karışık Ölçümler İçin Varyans Analizi Sonuçları Ölçüm: Strateji Kaynak Tip III Kareler Toplamı df Karelerin Ortalaması F Sig. Faktör 1 Sphericity Assumed 106,323 1 106,323 ,190 ,664

Greenhouse-Geisser 106,323 1,000 106,323 ,190 ,664 Huynh-Feldt 106,323 1,000 106,323 ,190 ,664 Lower-bound 106,323 1,000 106,323 ,190 ,664 Faktör 1* Bölüm Sphericity Assumed 1079,604 3 359,868 ,642 ,589 Greenhouse-Geisser 1079,604 3,000 359,868 ,642 ,589 Huynh-Feldt 1079,604 3,000 359,868 ,642 ,589 Lower-bound 1079,604 3,000 359,868 ,642 ,589 Hata (Faktör 1) Sphericity Assumed 73967,632 132 560,361 Greenhouse-Geisser 73967,632 132,000 560,361 Huynh-Feldt 73967,632 132,000 560,361 Lower-bound 73967,632 132,000 560,361

Çizelge 22’ye göre, deneysel müdahale öncesi ve sonrasında deney ya da kontrol gruplarının öğrenme stratejileri toplam puanları arasında anlamlı herhangi bir farklılığa rastlanmamıştır F(3-132)= 359,86, p > ,01.

Deney ve kontrol gruplarının deneysel müdahale öncesi ve sonrasında hangi öğrenme stratejilerini kullandıklarının belirlenmesi amacıyla betimleyici istatistiklerine bakılmıştır. Bu amaçla son-test istatistikleri Çizelge 23’te sunulmuş, açıklamalar yapılmış ve bulgular sayfa 71’de sunulan ön uygulama bulgularıyla karşılaştırılmıştır.

91

Çizelge 23: Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği Son Test Betimleyici İstatistikleri

Sıra No

Ölçek Maddesi X Ss

Yineleme Stratejileri

18 Bu derse, konuyu kendi kendime tekrar ederek çalışırım.

5,43 1,43 23 Bu derse çalışırken, derste aldığım notları ve okunacak kaynakları

tekrar tekrar okurum. 5,58 1,42

32 Bu dersle ilgili önemli kavramları hatırlamak için anahtar kelimeleri

ezberlerim. 5,40 1,47

42 Bu dersle ilgili önemli terimlerin bir listesini oluşturur ve listeyi

ezberlerim. 4,42 1,78

Ortalama

5,20 1,52

Açımlama Stratejileri

27 Bu derse çalışırken, ders notları, okuma ödevleri ve tartışmalar gibi

farklı kaynaklardan edindiğim bilgileri bir araya getiririm. 5,40 1,41 34 Mümkün olduğu sürece, bu derste öğrendiğim konuyla diğer

derslerdeki konular arasında ilişki kurmaya çalışırım. 4,86 1,55 36 Bu dersle ilgili metinleri okurken, önceden bildiklerimle

okuduklarım arasında ilişki kurmaya çalışırım. 5,49 1,34 38 Bu derse çalışırken, okuduğum kaynaklardaki ana fikirlerin ve derste

dinlediğim kavramların özetlerini çıkarırım. 5,31 1,61 40 Bu dersteki kaynakları, okuduklarım ve derste dinlediklerim

arasında ilişki kurarak anlamaya çalışırım. 5,51 1,29 47 Ders kaynaklarından okuyarak edindiğim fikirleri, anlatım ve

tartışma gibi diğer sınıf etkinliklerinde de kullanmaya çalışırım. 5,10 1,54

Ortalama

5,27 1,45

Örgütleme Stratejileri

14 Bu ders için verilen okumaları yaparken, düşüncelerimi toplamama

yardımcı olması için materyalin ana hatlarını çıkarırım. 4,97 1,48

21 Bu derse çalışırken, okuduklarım ve derste aldığım notların

üzerinden geçerek en önemli düşünceleri bulmaya çalışırım. 5,84 1,25 25 Bu derse çalışırken konuları daha iyi anlamak için basit

şemalar, tablolar ya da diyagramlar çizerim. 5,33 1,65 35 Bu derse çalışırken sınıfta aldığım notları gözden geçirir ve önemli

kavramlarla ilişkili ana hatları çıkarırım. 5,63 1,31

Ortalama

92 Yardım Arama Stratejileri

19 Bu derste öğrenmekte zorlandığım konu olsa bile, öğrenmek için

kimseden yardım istemeden kendi kendime çalışmayı denerim. 4,05 1,96 31 Öğretmenden iyi anlamadığım kavramları açıklamasını isterim.

4,43 1,82 39 Bu dersteki herhangi bir konuyu anlamazsam, sınıftaki bir başka

öğrenciden yardım isterim. 5,24 1,62

43 Sınıfta gerek duyduğum zaman yardım isteyebileceğim öğrencileri

belirlemeye çalışırım. 5,05 1,76

Ortalama

4,69 1,79

Anlamayı İzleme Stratejileri

15 Başka şeyler düşündüğüm için çoğu zaman derste önemli noktaları

kaçırırım. 3,38 1,80

16 Bu dersle ilgili bir şeyler okurken, okuduklarıma odaklanmamı

sağlayacak sorular sorarım. 4,35 1,46

20 Bu dersle ilgili bir şeyler okurken kafam karıştığında, geri döner ve

kafamı karıştıran şeyi çözmeye çalışırım. 5,63 1,39

22 _{Ders kaynaklarını anlamak zorsa, bu kaynakları}

okuma yöntemimi değiştiririm. 5,26 1,44

28 Yeni bir ders kaynağını ayrıntılı çalışmadan önce nasıl

düzenlendiğine bakarım. 5,34 1,46

29 Çalıştığım dersi anladığımdan emin olmak için kendime sorular

sorarım. 5,55 1,44

30 _{Dersin özelliği ve öğretmenin öğretme sitiline uygun olacak}

şekilde ders çalışma yöntemimi değiştirmeye çalışırım. 4,94 1,46 33 Bu ders için çalışırken sadece materyali okuyup geçmek yerine,

materyal üzerinde düşünür ve benden ne öğrenmem beklendiğine karar veririm.

5,12 1,33

44 Bu derse çalışırken hangi kavramları iyi anlamadığımı belirlemeye

çalışırım. 5,33 1,41

45 Bu derse çalışırken, her çalışmada neler yapacağımı belirlemek için

kendime hedefler koyarım. 5,26 1,56

46 Derste not tutarken kafam karışırsa bu karışıklığı dersten sonra

hemen düzeltirim. 5,13 1,53

Ortalama

5,02 1,48

93

Çizelge 23 incelendiğinde, Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği son testinden elde edilen verilere göre öğretmen adaylarının X=5,44 ortalama ile en çok örgütleme stratejilerini, X=4,69 ortalama ile en az yardım arama stratejilerini kullandıkları görülmektedir.

Yineleme stratejilerinde 23. madde “Bu derse çalışırken, derste aldığım

notları ve okunacak kaynakları tekrar tekrar okurum” X= 5,58 ortalama ile

öğretmen adayları tarafından en fazla işaretlenen, 42. madde “Bu dersle ilgili önemli

terimlerin bir listesini oluşturur ve listeyi ezberlerim” X= 4,42 ortalama ile

öğretmen adayları tarafından en az işaretlenen madde olmuştur.

Açımlama stratejilerinde 40.madde “Bu dersteki kaynakları, okuduklarım ve

derste dinlediklerim arasında ilişki kurarak anlamaya çalışırım” X = 5,51 ortalama

ile öğretmen adayları tarafından en çok işaretlenen, 34.madde “Mümkün olduğu

sürece, bu derste öğrendiğim konuyla diğer derslerdeki konular arasında ilişki

kurmaya çalışırım” X=4,86 ortalama ile öğretmen adayları tarafından en az

işaretlenen madde olmuştur.

Örgütleme stratejilerinde 21.madde “Bu derse çalışırken, okuduklarım ve

derste aldığım notların üzerinden geçerek en önemli düşünceleri bulmaya çalışırım”

X= 5,84 ortalama ile öğretmen adayları tarafından en fazla işaretlenen, 14.madde “Bu ders için verilen okumaları yaparken, düşüncelerimi toplamama yardımcı

olması için materyalin ana hatlarını çıkarırım” X= 4,97 ortalama ile öğretmen

adayları tarafından en az işaretlenen madde olmuştur.

Yardım arama stratejilerinde 39.madde “Bu dersteki herhangi bir konuyu

anlamazsam, sınıftaki bir başka öğrenciden yardım isterim” X= 5,24 ortalama ile

öğretmen adayları tarafından en fazla işaretlenen, 19.madde “Bu derste öğrenmekte

zorlandığım konu olsa bile, öğrenmek için kimseden yardım istemeden kendi kendime

çalışmayı denerim” X= 4,05 ortalama ile öğretmen adayları tarafından en az

işaretlenen madde olmuştur.

Anlamayı izleme stratejilerinde 20.madde “Bu dersle ilgili bir şeyler okurken

kafam karıştığında, geri döner ve kafamı karıştıran şeyi bulmaya çalışırım” X=

94

şeyler düşündüğüm için çoğu zaman derste önemli noktaları kaçırırım” X= 3,38

ortalama ile öğretmen adayları tarafından en az işaretlenen madde olmuştur.

Öğretmen adaylarının Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri öntest-sontest uygulamalarından elde ettikleri puanların ortalamaları karşılaştırıldığında öğretmen adaylarının yineleme Xöntest=5,10, Xsontest=5,20; açımlama Xöntest=5,25,

Xsontest=5,27; örgütleme Xöntest=5,31, Xsontest=5,44; anlamayı izleme Xöntest= 4,96,

Xsontest=5,02 stratejilerini kullanımlarında artış olduğu gözlenirken, yardım arama

Xöntest= 4,81, Xsontest= 4,69 stratejilerini kullanımlarında ön-testten son-teste bir azalma olduğu görülmektedir.

Ön testlerden elde edilen verilere göre öğretmen adayları en çok açımlama, en az yardım arama stratejilerini kullanırken; son testlerden elde edilen verilere göre en çok örgütleme, en az yardım arama stratejilerini kullanmaktadırlar.

Öğretmen adaylarının kullandıkları öğrenme stratejilerinin bölümlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi için öntest-sontestlerden ulaşılan sonuçlar Çizelge 24’te karşılaştırmalı olarak verilmiştir:

95

Çizelge 24: Öğretmen Adaylarının Bölümlerine Göre Kullandıkları Öğrenme Stratejileri

Kullanılan Öğrenme Stratejisi

Bölüm

Xöntest Xsontest

Yineleme Okul Öncesi Öğrt. 21,00 21,27

İlk.Mat.Öğrt. 19,86 20,42

Fen Bil. Öğrt. 19,66 20,48

Sosyal Bil. Öğrt. 21,07 21,10

Ortalama 20,39 20,81

Açımlama Okul Öncesi Öğrt. 31,48 31,39

İlk.Mat.Öğrt. 30,77 31,94

Fen Bil. Öğrt. 31,03 31,40

Sosyal Bil. Öğrt. 32,57 31,90

Ortalama 31,46 31,65

Örgütleme Okul Öncesi Öğrt. 21,63 20,66

İlk.Mat.Öğrt. 21,33 22,05

Fen Bil. Öğrt. 20,62 22,55

Sosyal Bil. Öğrt. 21,40 22,65

Ortalama 21,24 21,97

Yardım arama Okul Öncesi Öğrt. 19,63 19,00

İlk.Mat.Öğrt. 18,83 19,55 Fen Bil. Öğrt. 19,00 18,22 Sosyal Bil. Öğrt. 19,52 18,30 Ortalama 19,24 18,76 Anlamayı İzleme Okul Öncesi Öğrt. 55,12 53,69 İlk.Mat.Öğrt. 54,38 56,05 Fen Bil. Öğrt. 53,59 58,70 Sosyal Bil. Öğrt. 55,17 56,47 Ortalama 54,56 56,22

Çizelge 24’te gösterilen bölümlere göre toplam puanların aritmetik ortalamaları (X) incelendiğinde, öğretmen adaylarının Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri ölçeği ön testine göre en fazla anlamayı izleme, en az yardım arama stratejilerini; Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri ölçeği son testine göre de yine en fazla anlamayı izleme, en az yardım arama stratejilerini kullandıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca öntestten-sonteste yineleme (Xöntest=20,39, Xsontest=20,81),

96

açımlama (Xöntest=31,46, Xsontest=31,65), örgütleme (Xöntest= 21,24,

Xsontest=21,97) ve anlamayı izleme (Xöntest=54,56, Xsontest=56,22) stratejileri toplam puanların ortalamalarında artış olurken; yardım arama (Xöntest=19,24,

Xsontest= 18,76) stratejileri toplam puanların ortalamalarında azalma meydana gelmiştir.

4.2.6.5 Deneysel Müdahale Sonucunda Yürütücü Biliş, Güdülenme ve Öğrenme

Belgede Öğrenme stratejileri öğretiminin öğretmen adaylarının akademik başarılarına, öğrenme güdülerine, kullandıkları öğrenme stratejilerine ve yürütücü bilişlerine olan etkisinin belirlenmesi (sayfa 108-114)