Coğrafya Programı

Danimarka‟da Coğrafya Programı 7.- 9. sınıf düzeylerinde okutulan disiplinler arası derslerden birisidir. Coğrafya dersi aracılığıyla öğrencilerin kendi ülkelerinin ve diğer ülkelerin coğrafi yapısını tanıması, insan ve doğa arasındaki etkileĢimi, bu etkileĢimin ve doğal kaynaklar ile teknolojinin kullanımının sonuçlarını görmesi ve bu doğrultuda içinde yaĢadığı dünyaya yönelik bir bilinç ve sorumluluk duygusu kazanması hedeflenmektedir.

4.2.3.1 Programın genel özellikleri

Danimarka‟da Coğrafya Programı‟nın orijinal adı “Geografi” dir. Bu ders, ilköğretim 7. sınıf düzeyinde 30, 8. sınıf düzeyinde 60, 9. sınıf düzeyinde 30‟ar saat olmak üzere toplam 120 saat üzerinden verilmektedir. Program “Giriş, Amaç, İçerik,

Öğretme-öğrenme Süreçleri ve Değerlendirme” olmak üzere dört bölümden

oluĢmaktadır.

Programın “Giriş” kısmında Coğrafyanın “Bölgesel ve Küresel Gelişim”, Doğal

Çevre ve Bu Çevrenin Yok Edilmesi”, Kültür ve Yaşam Koşulları” ve “Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları” olmak üzere dört bilgi ve beceri alanına göre

yapılandırıldığı ifade edilmektedir. Bunun dıĢında programda coğrafyanın, fizik/kimya ve biyoloji gibi bilimlerle iliĢki içerisinde olduğu, bu bağlamda dersin disiplinler arası bir yapıya sahip olduğu vurgulanmaktadır.

Programın “Amaç” kısmında, coğrafyanın sınıf düzeylerindeki genel ve özel amaçlarına yer verilmektedir. Programın “İçerik” kısmında ise programın içeriğini oluĢturan kriterlere, bu kriterlerin coğrafyanın amaçları doğrultusunda nasıl Ģekillendiğine ve coğrafya konularının nelerden oluĢtuğuna yer verilmektedir.

Programın “Öğretme-öğrenme Süreçleri” boyutunda öğrencilerin bilgiyi nasıl organize ettiği, yapılandırdığı; “Değerlendirme” boyutunda da öğrencilerin istenen öğrenme düzeyine ne ölçüde ulaĢtığı konuları ele alınmaktadır.

129 4.2.3.2 Programın yapısı

Danimarka‟da Coğrafya dersi, 7.-9. sınıf düzeylerinde okutulmaktadır. Bu düzeylerde coğrafya dersi disiplinler arası bir yapıya sahiptir; yani diğer sosyal bilimlere ait disiplinlerle iliĢki içerisindedir.

AĢağıda Danimarka Coğrafya Ders Programı‟nın yapısal incelemesi yapılmıĢtır. Ġlk olarak programda yer alan amaçlara ve davranıĢlara, ikinci olarak içerik incelemesine, üçüncü olarak programın öğretme-öğrenme süreçleri boyutuna ve son olarak da değerlendirme boyutuna değinilmiĢtir.

4.2.3.2.1 Programın amaçları

Yukarıda da belirtildiği gibi, Danimarka‟da Coğrafya dersi 7.-9. sınıf düzeylerinde okutulan disiplinler arası derslerden birisidir. Program iki farklı düzeyde amaçtan oluĢmaktadır. Bunlardan ilki genel amaçlar, ikincisi ise özel amaçlardır. Özel amaçlar “Slutmal” ve “Delmal” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Danimarka‟nın Coğrafya Ders Programı‟nda 9. sınıf düzeyiyle ilgili “Slutmal” ve 8. ve 9. sınıf düzeyiyle ilgili olarak da “Delmal”e yer verilmektedir. AĢağıda programda yer alan bu genel ve özel amaçlara değinilmektedir.

4.2.3.2.1.1 Genel amaçlar

Danimarka Coğrafya Ders Programı‟nda Ģu genel amaçlara yer verilmiĢtir (Geografi, 2009: 3):

1. Coğrafya öğretimin amacı, öğrencilerin Danimarka ve dünyadaki yaĢamın önemli doğal ve kültürel kaynakları hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır. Öğrenciler, toplumların coğrafi kaynaklarını kullanmasına yönelik bilgi, kavram ve iliĢkilere dair bir anlayıĢ edinmelidir. Eğitim, öğrencilere coğrafyanın ve coğrafi araĢtırmanın bireyin dünya anlayıĢına katkıda bulunan diğer bilimlerle nasıl etkileĢime girdiğine iliĢkin bir bakıĢ açısı kazandırmalı, doğal ve kültürel coğrafyayı çalıĢmaya yardımcı olmalıdır.

2. Eğitim, çeĢitli çalıĢma biçimlerini kullanmalıdır. Büyük ölçüde öğrencinin kendi incelemelerine, coğrafi kaynakları kullanmasına dayanmalıdır. Eğitim, öğrencinin doğal ve kültürel coğrafyaya, bilim ve teknolojiye ilgi ve merakını geliĢtirmeli, onların öğrenmeye daha fazla arzu duymasını sağlamalıdır. 3. Eğitim, öğrencilere yabancı kültürlere yönelik bir bakıĢ açısı kazandırmalı,

onların dünyaya, doğaya, doğal kaynakların ve teknolojinin kullanımına yönelik sorumluluklarını geliĢtirmelidir. Bu paralelde öğrenciler, yerel ve küresel olarak doğa ile insanın etkileĢimine yönelik tutum ve eylem yeteneklerine güvenmelidirler.

Yukarıda coğrafyaya iliĢkin sıralanan genel amaçlarda odaklanılan nokta, öğrencilerin sadece Danimarka değil, diğer ülkelerdeki doğal ve kültürel kaynakları

130

tanıması, farklı kültürleri tanıması, doğaya ve teknolojinin kullanımına yönelik bir bilinç kazanmasıdır.

4.2.3.2.1.2 Özel amaçlar

Programda genel amaçların yanı sıra, sınıf düzeyinde özel amaçlara da yer verilmektedir.

Yukarıda da ifade edildiği gibi, Danimarka‟da Coğrafya dersi 7.-9. sınıf düzeylerinde okutulmaktadır. Ancak Coğrafya Programı‟nda 9. sınıf düzeyiyle ilgili “Slutmal”e ve 8. ve 9. sınıf düzeyiyle ilgili olarak da “Delmal”e yer verilmektedir.

Her sınıf düzeyinde “Bölgesel ve Küresel Gelişim”, “Doğal Çevre ve Bu Çevrenin

Yok Edilmesi”, “Kültür ve Yaşam Koşulları ”ve “Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları” olmak üzere dört temel bilgi ve beceri alanı bulunmaktadır. Ancak

“Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları” öğrenme alanı; bilgiyi elde etme, düzenleme, çalıĢma için uygun araç ve gereçleri belirleme gibi hususları içermesi bakımından diğer öğrenme alanlarından ayrılmaktadır.

AĢağıda bu öğrenme alanlarına ayrıntılı olarak yer verilmektedir.

4.2.3.2.1.2.1 Coğrafya dersinin öğrenme alanları düzeyinde dokuzuncu sınıf ortak özel (temel) amaçları

Bölgesel ve Küresel Gelişim. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri edinmesini

sağlamalıdır (Geografi, 2009: 4):

 Bölgesel ve küresel düzeyde doğal coğrafi iliĢkilere yönelik örnekler vermek,

 MetropolleĢmeyi ve küresel nüfusu tanımlamak,

 Ekonomi, üretim, tüketim, çevre ve nüfustaki bölgesel ve küresel modellerin örneklerini vermek,

Doğal Çevre ve Bu Çevrenin Yok Edilmesi. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri

edinmesini sağlamalıdır (Geografi, 2009: 4):  Ġçsel ve dıĢsal coğrafi döngüyü tanımlamak,

 Dünyadaki iklim değiĢikliklerini, iklimin ve havanın temel özelliklerini tanımlamak,

 Buz, su ve rüzgârın doğadaki Ģekilleri nasıl biçimlendirdiğini açıklamak,

 Dünyanın farklı bölgelerindeki yaĢam koĢullarına iliĢkin iklim, toprak ve su arasındaki bağlantıyı tanımlamak ve açıklamak,

 Yenilenebilir doğal kaynakların insanlar tarafından yok edilmesine iliĢkin örnekler vermek.

131 sağlamalıdır (Geografi, 2009: 4):

 Ulusal ve küresel bakıĢ açısı yönünden önemli kiĢileri öğrenmek,

 Danimarka‟nın nüfusunu ve kentsel geliĢimini etkileyen önemli konuları tanımlamak ve açıklamak,

 Ġnsanların kendi yaĢamlarını ve diğer toplumların yaĢamlarını ele almak,

 Kültürlerarası ve kiĢilerarası iliĢkilerde yakınlığı ele almak,

 Doğal kaynakların kullanımının toplumlar üzerindeki çevresel etkisini değerlendirmek,

 KüreselleĢmenin nedenlerine ve sonuçlarına iliĢkin örnekler vermek,

 Coğrafyaya dayalı uluslararası anlaĢmazlıkların nedenlerine iliĢkin örnekler vermek,

Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri

edinmesini sağlamalıdır (Geografi, 2009: 4):

 Coğrafi araçlar ve kaynaklar vasıtasıyla bölgesel ve küresel örnekler arasındaki iliĢkileri ve problemleri keĢfetmek,

 Bir bakıĢ açısı yaratmak amacıyla elektronik veri araçları kadar dijital haritalar ve uydu görüntüleri baĢta olmak üzere, haritaları ve küreleri kullanmak,

 Öğrencilerin doğal ve kültürel manzara ile ilgili deneyimlerine ve gözlemlerine dayanarak kayıt ve ölçüm yapmak,

 Akademik metinlerdeki bilgiyi okumak, anlamak ve değerlendirmek,

 Sunum, kayıt ve anketler yapmak, bilgiyi elde etmede bilgi teknolojilerini kullanmak,

 Uygun bir coğrafi dil kullanmak,

Yukarıda sıralanan 9. sınıf düzeyindeki Slutmal‟de “Bölgesel ve Küresel

Gelişim” kısmında, bölgesel ve küresel bağlamda nüfus, ekonomi, üretim ve

tüketim gibi öğelere; “Doğal Çevre ve Bu Çevrenin Yok Edilmesi” kısmında iklim değiĢikliklerine, coğrafi döngülere, yeryüzü Ģekillerinin biçimlemesinde etkili olan buz, su, rüzgâr gibi faktörlere ve doğal kaynakların insanlar tarafından kullanılmasına ve tahribine yönelik olaylara, “Kültür ve Yaşam Koşulları” kısmında küreselleĢmeye, kültürler arası iliĢkilere ve bu iliĢkilerde coğrafyanın yarattığı etkilere ve son olarak “Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları” kısmında da öğrencinin gözlemlerine, deneyimlerine ve teknolojik veri araçlarıyla coğrafi olaylar hakkında bilgiye ulaĢmasına vurgu yapılmaktadır.

4.2.3.2.1.2.2 Sekizinci sınıf düzeyinde coğrafyanın temel amacı

Bölgesel ve Küresel Gelişim. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri edinmesini

sağlamalıdır (Geografi, 2009: 5):

 Ticaret rüzgârları baĢta olmak üzere, küresel rüzgâr sistemlerinin ana öğelerini saptamak,

 Küresel su döngüsünü tanımlamak,

132

iklim bölgeleri ile ekili alanlara ayrılmasını açıklamak(biyoloji ile ortak),

 Dünyadaki depremlerin, volkanların, dağların dağılımını ifade etmek,

 Küresel nüfusun büyümesini ve dağılımını bilmek,

 Dünyadaki Ģehirlerin dağılımını bilmek,

 Hem geliĢen hem de geliĢmekte olan ülkelerde piyasa, iĢgücü, taĢıma ve ham madde ile ilgili endüstrinin yerini tanımlamak,

 Dünyadaki fakir ve zengin bölgelerin dağılımını bilmek,

Doğal Çevre ve Bu Çevrenin Yok Edilmesi. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri

edinmesini sağlamalıdır (Geografi, 2009:5):

 Volkanizmanın ve depremlerin sıra dağların oluĢumuna etkisini ifade etmek,

 Hava, erozyon, ulaĢım/taĢımacılık/taĢınma, tortulaĢma ve kaya oluĢumu gibi coğrafi süreçleri bilmek,

 Sıcaklık, basınç, nem ve rüzgâr hızı baĢta olmak üzere, hava ve iklim ile ilgili olayları bilmek ve temel/fizik kavramlarını kullanmak (fizikle / kimyayla ortak),

 Karbondioksitin nasıl yayıldığı baĢta olmak üzere, dünyanın iklimine insan etkisini ve doğal iklim çeĢitliliğini bilmek,

 Doğadaki karbon döngüsünü ve suyun ana özelliklerini tanımlamak, (fizik/kimya ve biyolojiyle ortak)

 Doğanın tasarımına etki eden tortu türleri, taĢınma, buz, su ve rüzgâr erozyonunun örneklerini vermek,

 Danimarka‟da buzulların oluĢumunu öğrenmek ve yeryüzü Ģekillerini tanımlamak için basit coğrafi terimleri kullanmak,

 Doğal koĢulları etkileyen ve doğal koĢullara etki eden farklı ekim örneklerini açıklamak ve örnekler vermek(biyolojiyle ortak),

 Temiz su elde etmek için Danimarka‟daki gerekli koĢulları öğrenmek (biyoloji, fizik ve kimya ile ortak olarak),

 Danimarka‟da ve diğer bölgelerde ham maddelerin oluĢması ve tüketilmesi konusunda bilgi sahibi olmak.

Kültür ve Yaşam Koşulları. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri edinmesini

sağlamalıdır (Geografi, 2009: 5):

 Danimarka‟nın ve yabancı bölgelerin isimlerini ve yerlerini bilmek,

 Danimarka‟daki ve diğer geliĢmiĢ ülkelerdeki kentsel yapıyı ve kentleĢmeyi bilmek,

 Farklı geliĢme düzeyindeki ülkelerde nüfus büyümesi hakkında bilgiye sahip olmak,

 Fakir ülkelerdeki yaĢam koĢullarından yola çıkarak kendi yaĢamlarını karĢılaĢtırmak,

 Bölgelerin ticari ve ekonomik koĢullarını karĢılaĢtırmak,

 Yabancı ülkelerin kültürleri ile kendi kültürleri hakkında bilgi sahibi olmak,

 Doğadaki ham maddelerin tüketimi konusunda bilgi sahibi olmak,

 Yiyeceklerle ilgili bilgi sahibi olmak,

 Fosil yakıtlar, nükleer ve yenilenebilir enerji baĢta olmak üzere, yerel, bölgesel ve küresel olarak enerji üretimi hakkında bilgi sahibi olmak,

 Toplumların içme suyu üzerinde etkiye sahip olan çevresel koĢulları hakkında bilgi sahibi olmak,

 Hizmet ve iĢ sektörünün değiĢimi ve iletiĢim modelleri, altyapı, bölgesel ve küresel ticaret hakkında bilgi sahibi olmak,

133

olmak,

 AB, NATO, Dünya Bankası ve UN gibi gruplar baĢta olmak üzere, ülkeler ve ülkelerin çözüm tartıĢmalarındaki rollerini bilmek ve onların arasındaki politik, askeri ve ekonomik iĢbirliği hakkında bilgi sahibi olmak.

Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri

edinmesini sağlamalıdır (Geografi, 2009: 6):

 Deneyimler, hikâyeler, resimler, filmler, haritalar, metinler, elektronik medya ve istatistiksel olarak coğrafi kaynaklar ve araçlar yoluyla farklı bölgelerdeki yaĢam koĢullarını öğrenmek,

 Jeoloji, yağıĢ miktarı/sağanak, iklim, trafik ve yaĢam gibi yerel, bölgesel ve küresel olarak coğrafi koĢulları karĢılaĢtırmak,

 Enerji, hava, iklim, doğal felaketler, tüketim, iĢ koĢulları ve nüfus dağılımı baĢta olmak üzere, doğal kaynakların insanlar tarafından yok edilmesi ile ilgili günümüz doğa olayları ve problemleri üzerine bir bakıĢ açısı elde etmek,

 Akademik metinlerdeki bilgiyi okumak ve anlamak,

 Ġklim değiĢikliği, yeryüzü Ģekillerinin oluĢumu, bitki örtüsü, yaĢam koĢulları, ticaret, alt yapı ve fiziksel planlama gibi coğrafi temelli soruların cevaplarına iliĢkin bilgi elde etmek için veriler toplamak ve haritaları kullanmak,

 Basit haritalar yapmak ve haritanın tasarım ilkeleri hakkında bilgi sahibi olmak,

 Hava gözlemi, alt yapı, yerleĢim örnekleri baĢta olmak üzere, yerel bölge ve gezilerde basit coğrafi çalıĢmalar yapmak,

 Fiziksel ve tematik haritayı anlamada temel coğrafi kavramların bilgisine sahip olmak,

 Veri toplamak, bilgi almak ve bilgiyi yaymak için dijital teknolojileri kullanmak (biyoloji, fizik ve kimya ile ortak olarak).

Yukarıda sıralanan 8. sınıf düzeyindeki Delmal‟in “Bölgesel ve Küresel Gelişim” kısmında, rüzgâr sistemlerine, su döngüsüne, dünyanın iklim bölgelerine ayrılmasına, canlıların doğal ortamlara uyumuna, depremlerin ve volkanların dünyadaki dağılımına, nüfusun ve Ģehirlerin dağılımına, ülkelerin ekonomik gücüne, zenginliklerine ve fakirliklerine göre dağılımlarına; “Doğal Çevre ve Bu Çevrenin

Yok Edilmesi” kısmında volkanizma, deprem, sıcaklık, basınç, atmosferdeki

karbondioksit döngüsü gibi doğal olaylara, Danimarka‟da suyun yeniden arıtılması çabalarına ve hammaddenin kullanımına ve tüketimine; “Kültür ve Yaşam Koşulları” kısmında daha çok yerel düzeyde bölgelerde mevcut olan yaĢam koĢullarına, bölgelerin ekonomik ve ticari yapılarına ve tüm bunlarda etkili olan doğal kaynakların kullanımına, AB, NATO, Dünya Bankası ve UN gibi uluslar arası kuruluĢların, ülkelerin soruna yönelik çözüm tartıĢmalarında nasıl bir yere sahip olduğuna, “Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları” kısmında da öğrencilerin çeĢitli materyalleri kullanarak coğrafi bölgeler ve coğrafi olaylar hakkında bilgi sahibi olmasına, elde ettiği verileri okuma becerilerine, inceleme ve gözlem yapma çalıĢmalarına odaklanılmaktadır.

134

4.2.3.2.1.2.3 Dokuzuncu sınıf düzeyinde coğrafyanın temel amacı

Bölgesel ve Küresel Gelişim. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri edinmesini

sağlamalıdır (Geografi, 2009: 7):

 Küresel döngünün oluĢumunu ve dünyanın iklim bölgelerine ayrılmasını bilmek,

 Tektonik tabaka teorisiyle ilgili olarak dağların, volkanların ve depremlerin dağılımını bilmek,

 Ġnsanların gezegenin farklı bölgelerine niçin ve nasıl yerleĢmiĢ olduğunu açıklamak ve analiz etmek,

 Çevresel etkileri ve dünyadaki ekonomik iliĢkileri anlamak,

 Doğal kaynakları ve bu kaynakların yok edilmesini ele almak.

Doğal Çevre ve Bu Çevrenin Yok Edilmesi. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri

edilmesini sağlamalıdır (Geografi, 2009:7):

 Dünyanın farklı bölgelerinde hem kısa hem de uzun dönemde meydana gelen aktiveleri açıklamak,

 Danimarka‟daki minerallerin ve kayaların genel oluĢumu hakkında bilgiye sahip olmak,

 Hava ve iklim değiĢimlerini, karasal iklimi ve deniz iklimini açıklamak için iklim ve iklim dalgalanması hakkındaki bilgiye baĢvurmak,

 Havayı ve iklimi etkileyen önemli faktörleri tanımlamak (fizik ve kimya ile ortak olarak),

 Danimarka„da ve dünyanın baĢka yerlerinde yeryüzü Ģekillerinin oluĢumunu açıklamak,

 Dünyanın çeĢitli bölgelerinde farklı Ģekillerde yaĢayan insanları anlamak için toprak, su, iklim ve yeryüzü hakkında bilgiye baĢvurmak,

 Dünyanın diğer bölgelerinde güvenli içme suyunun önemi ve yüzey suyunun oluĢumu hakkında bilgiye sahip olmak,

 Dünyadaki yenilenebilir doğal kaynakları ve bu çerçevede ortaya çıkan çıkar çatıĢmalarını değerlendirmek (biyoloji ve fizik ve kimya ile birlikte),

 Dünyanın farklı bölgelerinde enerjinin üretiminin devamlılığının nasıl sağlanabileceğini açıklamak ve buna iliĢkin örnekler vermek (fizik ve kimya ile birlikte),

 Dünya ve yaĢamın geliĢimi hakkında ortaya konan bilimsel fikirleri, yaĢamın temel koĢullarını ve dünyanın kaynağının ana özelliklerini açıklamak (biyoloji, fizik ve kimya ile birlikte).

Kültür ve Yaşam Koşulları. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri edinmesini

sağlamalıdır (Geografi, 2009: 7):

 Hem geliĢen hem de geliĢmekte olan ülkelerin nüfusu ve kentleĢme oranı arasındaki iliĢkiyi anlamak,

 Nüfusun büyümesinin, durmasının ve gerilemesinin sonuçları ve etkileri baĢta olmak üzere, toplumun bir biçimden diğerine geçiĢinin farklı demografiğini tanımlamak,

 Ġnsani GeliĢim Ġndeksi(HDI)31

ve Gayri Safi Milli Hasıla (GBD)³²kavramlarını bilmek ve dünyanın çeĢitli bölgelerindeki yaĢam koĢullarını anlamak için iĢ ve ekonomi bilgisine baĢvurmak,

31

Human Development Index (HDI): Ġnsani GeliĢim Ġndeksi (URL,32).

135

 Büyüme alanlarında ve dıĢ alanlarda iĢgücü fırsatları hakkında bilgiye sahip olmak,

 Bir bölgenin veya seçilmiĢ ülkelerin geliĢimi, önemi, kültürlerarası ve kiĢilerarası iliĢkileri hakkında bilgi sahibi olmak,

 Doğal kaynakların kullanımı ve tüketimi ile çevresel etkileri arasında bağlantılar kurmak,

 Enerji üretimi ve tüketimi arasındaki fark ile dünya enerji dengesi hakkında bilgiye sahip olmak,

 KüreselleĢme ve onun sonuçlarıyla bağlantı kurmak,

 Su ve diğer kaynakların, azınlık nüfusunun sınırlarının belirlenmesinin nasıl çatıĢmaya neden olabileceğini anlamak,

 Uluslar arası kuruluĢların dünya toplumları için önemini değerlendirmek.

Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları. Eğitim, öğrencilerin Ģu bilgi ve becerileri

edinmesini sağlamalıdır (Geografi, 2009: 7-8):

 Coğrafi kaynaklar ve araçlar yoluyla farklı bölgelerdeki problemleri ve yaĢam koĢullarını değerlendirmek,

 Enerji, hava, iklim, doğal felaketler, tüketim, yiyecek stoku, nüfus koĢulları baĢta olmak üzere, veri ve haritalarla çalıĢma yoluyla doğanın insan tarafından yok edilmesinin olası sonuçlarını, bugünün doğa olaylarını değerlendirmek ve analiz etmek,

 Hem basılı hem de dijital metinleri okumak, anlamak ve değerlendirmek,

 Elektronik medya aracılığıyla coğrafi bilgiyi toplamak ve iĢlemek, grafiksel görünüm oluĢturmak ve sunmak

 Uygun coğrafi terimleri tanımak ve kullanmak.

Yukarıda sıralanan 9. sınıf düzeyindeki Delmal‟in “Bölgesel ve Küresel Gelişim” kısmında, yeryüzü Ģeklerinin oluĢumuna, çevresel koĢulların ekonomiye etkisine, insanların dünyanın farklı bölgelerine yerleĢme nedenlerine, “Doğal Çevre ve Bu

Çevrenin Yok Edilmesi” kısmında yeryüzü Ģekillerinin oluĢumuna, içme suyu elde

edilmesine, doğal kaynakların kullanımına ve yarattığı çıkar çatıĢmalarına; “Kültür

ve Yaşam Koşulları” kısmında nüfus, kentleĢme ve geliĢim arasındaki iliĢkiyi

anlamaya, nüfus artıĢının etkilerini görmeye, ülkeler arası iliĢkileri anlamaya, önemli problemlerden biri olan doğal kaynakların kullanımına, yok edilmesine ve ülkeler arasında ortaya çıkardığı tartıĢmalara ve son olarak “Coğrafyada Çalışma ve

Düşünme Yolları” kısmında da çeĢitli veri toplama araçlarını kullanarak dünyanın

farklı bölgelerinde meydana gelen doğa olaylarını, doğal felaketleri, doğaya verilen tahribin boyutlarını ve sonuçlarını inceleme çalıĢmalarına odaklanılmaktadır.

136 4.2.3.2.2 Ġçerik

Bu baĢlık altında, programın içeriğini oluĢturan kriterlere ve bu kriterlerin coğrafyanın amaçları doğrultusunda nasıl Ģekillendiğine yer verilmektedir.

Coğrafya öğretimi öncelikle öğrencilerin doğa/teknoloji üzerine edindikleri bilgi ve becerilere dayanmaktadır (Geografi, 2009: 13). Bu bağlamda 7. – 9 sınıf düzeyinde konular disiplinler arası bir yapıya sahiptir. Coğrafya “Bölgesel ve Küresel Gelişim”,

Doğal Çevre ve Bu Çevrenin Yok Edilmesi”, Kültür ve Yaşam Koşulları” ve

“Coğrafyada Çalışma ve Düşünme Yolları” olmak üzere dört temel bilgi ve beceri alanına ayrılmakta; ancak konular “Bölgesel ve Küresel Gelişim”, Doğal Çevre ve

Bu Çevrenin Yok Edilmesi”, Kültür ve Yaşam Koşulları” öğrenme alanları

çerçevesinde Ģekillenmektedir.

Coğrafya hem yerel, hem bölgesel hem de küresel olarak insanların etrafındaki gerçek dünya ile ilgilenir (Geografi, 2009: 21). Bu bağlamda coğrafyanın konuları; doğa ile insanın etkileĢimine, dünyanın çeĢitli bölgelerindeki yaĢam koĢullarına, yeryüzü Ģekillerinin oluĢumuna, insanlar ve kültürler arasındaki etkileĢime odaklanmaktadır. Dolayısıyla coğrafya ele aldığı konular bakımından fiziksel ve

kültürel coğrafya olarak ikiye ayrılmaktadır.

Coğrafyanın konuları genel olarak Ģu örneklere odaklanmaktadır (Geografi, 2009: 13):

 Bölge, ülke veya kıta olarak alanlar

 Ġklim, jeoloji, üretim, ticaret ve taĢıma olarak bölgesel ve küresel örnekler

 Ekonomik geliĢme, küreselleĢme, nüfus artıĢı, kaynakların kullanımı ve çevre

Belgede Danimarka ve Türkiye’ de uygulanan sosyal bilgiler programlarının analizi ve karşılaştırılması (sayfa 147-173)