4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA
4.17. CERES-Maize Bitki Büyüme Modelinin Testi
Kahramanmaraş’ta iki yıl yürütülen mısır denemesinden derlenen toprak, bitki parametreleri ile iklim istasyonundan sağlanan iklim verileri kullanılarak CERES-Maize (V.4) bitki büyüme modeli test edilmiştir.
CERES-Maize (V.4) bitki büyüme modeli ile tahmin edilen parametreler, gerçek değerleri ile birlikte aşağıdaki çizelgelerde verilmiştir.
Çizelge 4.33. Borja Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N15 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.33’ün incelenmesinden görüleceği üzere, N15 dozunda tepe püskülü çiçeklenme süresi ve hasat indeksi deneme değerlerinden daha düşük, yaprak alan indeksi ve tanedeki azot içeriği ise daha yüksek tahmin edilmiştir. Verim ise ilk yıl daha düşük tahmin edilirken ikinci daha yüksek tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.34. Borja Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N25 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.34’ün incelenmesinden görüleceği üzere, N25 dozunda verim, hasat indeksi ve danenin azot içeriği daha düşük tahmin edilmişti. Tepe püskülü çiçeklenme süresi ilk yıl daha yüksek ikinci yıl ise daha düşük tahmin edilirken yaprak alan indeksi her iki yılda da daha yüksek tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.35. Borja Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N35 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.35’in incelenmesinden görüleceği üzere, N35 dozunda hasat indeksi ve danenin azot içeriği daha düşük tahmin edilirken, tepe püskülü çiçeklenme süresi her iki yılda da daha yüksek tahmin edilmiş, verim ise her iki yılda da daha düşük tahmin edilmiştir. Yaprak alan indeksi ilk yıl daha yüksek ikinci yıl ise daha düşük tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.36. Girona Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N15 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.36’nın incelenmesinden görüleceği üzere, N15 dozunda tepe püskülü çiçeklenme süresi ve hasat indeksi her iki yılda düşük, yaprak alan indeksi her iki yılda da daha yüksek tahmin edilmiştir. Danenin azot içeriği ilk yıl yüksek ikinci yıl ise düşük tahmin edilirken, verim ise ilk yıl düşük ikinci yıl ise yüksek tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.37. Girona Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N25 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.37’nin incelenmesinden görüleceği üzere, N25 dozunda tepe püskülü çiçeklenme süresi, hasat indeksi, verim ve danedeki azot her iki yılda da düşük, yaprak alan indeksi ise daha yüksek tahmin edilmiştir. Yaprak alan indeksi ise her iki yılda da yüksek tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.38. Girona Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N35 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.38’in incelenmesinden görüleceği üzere, N35 dozunda tepe püskülü çiçeklenme süresi ve yaprak alan indeksi hasat indeksi her iki yılda da yüksek tahmin edilirken, verim, hasat indeksi ve danedeki azot her iki yılda da düşük tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.39. Donana Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N15 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.39’un incelenmesinden görüleceği üzere, N15 dozunda tepe püskülü çiçeklenme süresi, hasat indeksi ve danedeki azot her iki yılda da düşük tahmin edilirken, yaprak alan indeksi her iki yılda da yüksek, verim ise ilk yıl düşük ikinci yıl ise yüksek tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.40. Donana Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N25 Dozunda Elde Edilen Deneme ve Simülasyon Değerleri.
2004 2005
Çizelge 4.40’ın incelenmesinden görüleceği üzere, N25 dozunda tepe püskülü çiçeklenme süresi, hasat indeksi, verim ve danedeki azot her iki yılda da düşük tahmin edilirken, yaprak alan indeksi ilk yıl yüksek ikinci yıl ise düşük tahmin edilmiştir.
Çizelge 4.41. Donana Çeşidinin 2004-2005 Yıllarında N35 Dozunda Elde Edilen
Çizelge 4.41’in incelenmesinden görüleceği üzere, N35 dozunda hasat indeksi, verim ve danedeki azot her iki yılda da düşük tahmin edilmiştir. Yaprak alan indeksi ve tepe püskülü çiçeklenme süresi, ilk yıl yüksek ikinci yıl ise düşük tahmin edilmiştir. Çiçeklenme Süresi Deneme ve Simülasyon Grafiği
51
Şekil 4.36. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0
3.4 3.6 3.8 4 4.2 4.4 4.6
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Yaprak Alan indeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.38. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tepe Yaprak Alan İndeksi Grafiği
0 200 400 600 800 1000 1200
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tane Verimi (kg/da)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.39. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tane Verimi Grafiği
0 200 400 600 800 1000 1200
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tane Verimi (kg/da)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.40. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tane Verimi Grafiği
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tanedeki Azot içeriği
Deneme Simülasyon
Şekil 4.41. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tanedeki Azot İçeriği Grafiği
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tanedeki Azot içeriği
Deneme Simülasyon
Şekil 4.42. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tanedeki Azot İçeriği Grafiği
0 10 20 30 40 50 60
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Hasat İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.43. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Hasat İndeksi Grafiği
0 10 20 30 40 50 60
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Hasat İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.44. Borja Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Hasat İndeksi Grafiği
55 56 57 58 59 60 61 62 63
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi (Gün)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.45. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi Deneme ve Simülasyon Grafiği
54 55 56 57 58 59 60 61 62 63
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi (Gün)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.46. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 1 2 3 4 5 6
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Yaprak Alan İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.47. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Yaprak Alan İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 1 2 3 4 5 6
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Yaprak Alan İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.48. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Yaprak Alan İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tane Verimi (kg/da)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.49. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tane Verimi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tane Verimi (kg/da)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.50. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tane Verimi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tanedeki Azot içeriği
Deneme Simülasyon
Şekil 4.51. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tanedeki Azot İçeriği Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tanedeki Azot içeriği
Deneme Simülasyon
Şekil 4.52. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tanedeki Azot İçeriği Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 10 20 30 40 50 60
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Hasat İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.53. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Hasat İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 10 20 30 40 50 60 70
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Hasat İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.54. Girona Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Hasat İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
58 58.5 59 59.5 60 60.5 61 61.5 62 62.5 63
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi (Gün)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.55. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi Deneme ve Simülasyon Grafiği
55 56 57 58 59 60 61 62 63 64
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi (Gün)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.56. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 1 2 3 4 5 6
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Yaprak Alan İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.57. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Yaprak Alan İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Yaprak Alan İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.58. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Yaprak Alan İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tane Verimi (kg/da)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.59. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tane Verimi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tane Verimi (kg/da)
Deneme Simülasyon
Şekil 4.60. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tane Verimi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tanedeki Azot içeriği
Deneme Simülasyon
Şekil 4.61. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Tanedeki Azot İçeriği Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Tanedeki Azot içeriği
Deneme Simülasyon
Şekil 4.62. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Tanedeki Azot İçeriği Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 10 20 30 40 50 60 70
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Hasat İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.63. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2004 Yılına Ait Hasat İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
0 10 20 30 40 50 60 70
15 kg/da N 25 kg/da N 35 kg/da N
N Dozları
Hasat İndeksi
Deneme Simülasyon
Şekil 4.64. Donana Çeşidinin Farklı Azot Dozlarında 2005 Yılına Ait Hasat İndeksi Deneme ve Simülasyon Grafiği
Modelin geçerliliğinin kanıtlanması derlenen verilerin niteliğine bağlıdır.
CERES-Maize modelinin testi için gerekli yüksek nitelikli verilerin büyüme mevsimi boyunca toplanması gerekmektedir.
Genellikle model tahmini ile deneysel sonuçların uyumu kabul edilebilir veya mükemmel düzeydedir. Tahmin edilen ve ölçülen değerler arasındaki fark çok büyük olduğunda, bu durum zararlı etkisi, bitki organlarının farklı tanımları veya farklı birimler kullanılması gibi nedenlerle ortaya çıkar.
Tepe püskülü çiçeklenme süresi bakımından, her iki yılda ve bütün çeşitlerde sonuçlar birbirine yakın çıkmıştır. Ancak N dozlarının artmasıyla denemede gözlenen değerler düşerken tahmin edilen değerler değişmemiştir. Program N dozlarının değişmesine duyarlı olmamıştır.
Danedeki azot içeriği bakımından, her iki yılda ve bütün çeşitlerde N15
dozunda deneme sonuçları tahmin edilen sonuçlardan küçük ve birbirlerine çok yakın çıkarken, N25 ve N35 dozlarında deneme değerleri tahmin edilen değerlerin üzerinde çıkmıştır. Girona ve donana çeşitleri N15 dozunda diğer dozlara göre daha düşük sonuç vermiş, deneme değerlerine oldukça yakın sonuç verirken Borja çeşidi
üç azot dozunda da aynı sonucu vermiştir. Program N25 ve N35 dozlarında duyarlı olmamıştır.
Hasat indeksi bakımından, üç çeşitte de yıllar arasında fark olmuştur. 2005 yılında 2004 yılına göre hasat indeksi daha yüksek tahmin edilmiştir. Ancak her iki yılda da üç çeşit için yapılan tahminler deneme değerlerinden düşük olmuştur.
Denemeden elde edilen sonuçlar gübre dozları arttıkça yükselirken, program gübre dozlarına karşı duyarsız kalmış herhangi bir artış olmamıştır.
Yaprak alan indeksi bakımından, iki yılda da bütün çeşitler arasında ve üç N seviyesinde de denemeden elde edilen değerler arasında farklılıklar olurken, tahmin edilen değerlerde önemli bir farklılık olmamıştır. Her iki yılda da N dozları arttıkça yaprak alan indeksi değerlerinde denemede artış olurken, tahmin edilen değerler sabit kalmıştır yada önemsiz farklar olmuştur. Denemeden ikinci yılda elde edilen değerler, ilk yıla göre tahmin edilen değerlere daha çok yaklaşmıştır. Program N dozları artışına karşı duyarsız kalmıştır.
Tane verimi bakımından, üç çeşitten elde edilen değerler, her iki yılda ve üç N dozunda farklı olmuştur. Denemenin ilk yılında tahmin edilen değerler, ikinci yıla göre daha düşük olmuştur. Her üç çeşitte ve N15 dozunda program, deneme değerlerine çok yakın sonuçlar elde etmiştir. Gübre dozları arttıkça deneme değerleri artarken tahmin edilen değerler sabit kalmıştır. Program yüksek N dozlarına karşı duyarsız kalmıştır.
CARBERRY ve ark. (1989), yarı kurak bölgelerde CERES-Maize bitki büyüme modelinin gözlem sonuçları yakın değerler kestiremediğini belirtmiştir.
Anılan bölgelerde modelin uyumlu sonuçlar tahmin edebilmesi için bitki fenolojisi, yaprak gelişimi, dane gelişimini tanımlayan fonksiyonların yöreye uyarlanması gerektiğini ifade etmiştir. HODGES ve ark.(1987), CERES-Maize modelini kalibre etmişler ve %92-101 oranlarında tahminler taptığını saptamışlardır. PLANTUREUX ve ark. (1991), CERES-Maize modelini kalibrasyonunu ve yöreye uygun düzeltilmesi yapıldıktan sonra gözlenen değerlere yakın sonuçlar verdiğini belirtmişlerdir. WU ve ark. (1989), kalibre edilen CERES-Maize modelinin kurak yıllarda gözlenen değerden daha az, yağışlı yıllarda ise daha fazla kestirdiğini
gözlemişlerdir. LIU ve ark. (1989), CERES-Maize modelinin mısır dane verimini
%90-103.6 oranında gerçeğe yakın tahmin ettiğini bulmuşlardır.
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER
5.1 Sonuçlar
Bu araştırma 2004 – 2005 yıllarında, Kahramanmaraş şartlarında farklı mısır çeşitleri ile farkı azot dozlarının ikinci ürün mısır bitkisinde verim, verim unsurları ve bazı tarımsal karakterler üzerine etkisinin belirlenmesi ve bu sonuçların CERES-Maize Bitki Büyüme Modelinden elde edilen sonuçlarla karşılaştırmak ve bölge şartlarında kullanılabilirliliğini test etmek amacı ile yapılmıştır. Deneme, bölünmüş parseller deneme desenine göre, 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Deneme; sıra arası sabit (70 cm), 3 farklı çeşit (Borja, Girona, Doana) ve 3 farklı azot dozu (15, 25 ve 35 kg/da) olacak şekilde yapılmıştır. Azot gübresi olarak Üre (%46N) kullanılmıştır. Fosfat ise Triple Süper Fosfat (% 45-47) formunda ve 8 kg P2O5/da olacak şekilde her parsele eşit olarak uygulanmıştır. Azotlu gübre miktarının yarısı ve Fosfatın tamamı ekimle beraber sıra yanlarına banda, azotlu gübrenin diğer yarısı ise bitkilere ikinci su verilişten hemen önce sıra yanlarına banda uygulanmıştır.
Araştırmada incelenen özelliklerin iki yıllık ortalamalarından elde edilen sonuçlar maddeler halinde aşağıda özetlenmiştir.
Tepe püskülü çıkarma süresi: Denemede azot dozları arttıkça tepe püskülü çıkarma süreleri kısalmış, en uzun tepe püskülü çıkarma süresi N15 kg/da azot uygulamasından 61.5 gün olarak elde edilirken, en kısa tepe püskülü çıkarma süresi 57.2 gün ile N35 kg/da azot uygulamasında elde edilmiştir. Denemede kullanılan çeşitlerden en fazla tepe püskülü çıkarma süresine Donana çeşidi 61.2 gün ile sahip olmuştur. Bu çeşidi Girona çeşidi 59.9 gün ve Borja çeşidi 57.2 gün ile takip etmiştir.
Koçan püskülü çıkarma süresi: Denemede azot dozları arttıkça koçan püskülü çiçeklenme süreleri kısalmış, en uzun koçan püskülü çıkarma süresi N15
kg/da azot uygulamasında 62.9 gün olarak elde edilirken, en kısa koçan püskülü çıkarma süresi 61.2 gün N35 kg/daazot uygulamasında elde edilmiştir. Denemede kullanılan çeşitlerden en fazla koçan püskülü çıkarma süresine Donana çeşidi 62.7
gün ile sahip olmuştur. Bu çeşidi Girona çeşidi 61.3 gün ve Borja çeşidi 58.8 gün ile takip etmiştir.
Bitki boyu: Denemede en uzun bitki boyu N35 kg/da azot uygulamasında 220.5 cm olarak elde edilirken, en kısa bitki boyu N15 kg/da azot uygulamasında 196.1 cm. olarak elde edilmiştir. Denemede kullanılan çeşitlerden en uzun bitki boyuna Donana çeşidi 213.6 cm. ile sahip olmuştur. Bu çeşidi Girona çeşidi 208.6 cm ile takip etmiştir. Denemede en kısa bitki boyu en erkenci çeşit olan Borja çeşidinden 203.2 cm. olarak elde edilmiştir.
İlk Koçan Yüksekliği: Azot dozu miktarı arttıkça ilk koçan yükseklikleri artmıştır. En uzun ilk koçan yüksekliği N35 kg/da azot uygulamasında 104.7 cm.
olarak elde edilirken, en kısa ilk koçan yüksekliği N15 kg/da azot uygulamasında 85.1 cm. olarak elde edilmiştir. Denemede kullanılan çeşitlerden en yüksek ilk koçan yüksekliği Donana çeşidinde 98.9 cm. ile sahip olmuş, bu çeşidi 96.2 cm. ile Girona çeşidi, 88.4 cm ile Borja çeşidi takip etmiştir.
Koçan boyu: Yapılan araştırma sonunda uygulanan azot dozu arttıkça bitkilerin koçan boylarının arttığı belirlenmiştir. En uzun koçan boyu N35 kg/daazot uygulamasında 22.4 cm. ile elde edilirken, en kısa koçan boyu 17.9 cm. ile N15 kg/da azot uygulamasından elde edilmiştir. Denemede, en uzun koçan boylarının her iki yılda da Donana çeşidinden 21.4 cm. olarak elde edilirken, en kısa koçan boyu Borja çeşidinden 19.4 cm. olarak elde edilmiştir.
Koçan Çapı: Denemede uygulanan azot dozu miktarı arttıkça koçan çapları artmıştır. Denemede en kalın koçan çapına 54.7 mm. ile N35 kg/da azot dozunda ulaşılmıştır. En ince koçan çapı ise 50.1 mm. olarak N15 kg/da azot uygulamasından elde edilmiştir. Denemenin ilk be ikinci yılında Girona çeşidi hem Borja çeşidi aynı istatistiki grupta yer almıştır. Donana çeşidi 53.9 mm. ile en kalın koçan çapına sahip olurken, bu çeşidi 53.1 mm. ile Girona çeşidi, 51.2 mm. ile Borja çeşidi takip etmiştir.
Koçanda sıra sayısı: Koçan boyu ve koçan kalınlığında alınan sonuçlara paralel olarak uygulanan azot dozu miktarı arttıkça bitkilerin koçanda sıra sayıları da artmış, en fazla koçanda sıra sayısına 17.3 cm. ile N35 kg/da azot dozunda
adet ile elde edilmiştir. Çeşitler bakımından en fazla koçanda sıra sayısı Donana çeşidinden 17.5 adet olarak elde edilirken, bu çeşidi 16.5 adet olarak Girona çeşidi, 15.7 adet olarak Borja çeşidi takip etmiştir.
Koçanda Tane Sayısı: Denemede uygulanan azot dozu miktarı arttıkça koçanda tane sayısının hızlı ve önemli sayılarda arttığı belirlenmiştir. En fazla tane sayısı N35 kg/da azot dozunda yapılan ekimlerde 593.9 adet ile elde edilirken, en az tane sayısı N15 kg/da azot uygulamasında yapılan ekimlerden 476.9 adet olarak elde edilmiştir. Denemede Donana çeşidi 561.7 adet tane ile en fazla koçanda tane sayısına sahip olurken, bu çeşidi 540.4 adet ile Girona, 512.8 adet ile Borja çeşitleri takip etmiştir.
Koçanda Tane Ağırlığı: Denemede uygulanan azot dozu miktarı arttıkça koçanda tane ağırlığının arttığı belirlenmiştir. En fazla tane ağırlığı N35 kg/da azot dozundan 241.6 g. olarak elde edilirken, en az tane ağırlığı N15 kg/da azot uygulamasından 193.7 g. olarak elde edilmiştir. Çeşitler bakımından en fazla koçandaki tane ağırlığı 240.6 g. olarak Donana çeşidinden elde edilirken, bu çeşidi 218.6 g. olarak Girona, 206.2 g. olarak Borja çeşidi takip etmiştir.
Bitki başına koçan sayısı: Denemede uygulanan azot dozu miktarının artmasının, bitki başına koçan sayısına etkisi, çalışmanın her iki yılında da istatistiki olarak önemsiz olmuştur. Her iki yılda da çeşitler istatistiki olarak aynı grupta yer almıştır. Gübre dozlarında ise N25 ve N35 kg/da aynı istatistiki grupta yer alırken, N15 kg/da farklı grupta yer almıştır. En yüksek bitki başına koçan sayısı N35 kg/da azot dozundan 0.933 adet olarak elde edilirken, en yüksek bitki başına koçan sayısı ise N15 kg/da azot uygulamasından 0.878 adet olarak elde edilmiştir. Çeşitler bakımından en fazla bitki başına koçan sayısı 0.916 adet olarak Donana çeşidinden elde edilirken, bu çeşidi 0.921 adet olarak Girona, 0.895 adet olarak ta Borja çeşidi takip etmiştir.
Yaprak Alanı: Denemede uygulanan azot dozu miktarı arttıkça yaprak alanının arttığı belirlenmiştir. En yüksek yaprak alanı N35 kg/da azot dozundan 325.6 cm2 olarak elde edilirken, en düşük yaprak alanı N15 kg/da azot uygulamasından 260.9 cm2 olarak elde edilmiştir. Çeşitler bakımından en yüksek yaprak alanı 307.4 cm2 olarak Donana çeşidinden elde edilirken, bu çeşidi 296.2 cm2 olarak Girona, 279.9 cm2 olarak Borja çeşidi takip etmiştir.
Yaprak alan indeksi: Çeşitler denemenin ilk yılında aynı istatistiki grupta yer alırken, denemenin ikinci yılında ve birleştirilmiş yıllarda farklı gruplarda yer almıştır. En yüksek yaprak alanı indeksi N35 kg/da azot dozundan 4.623 olarak elde edilirken, en düşük yaprak alanı indeksi N15 kg/da azot uygulamasından 3.838 olarak elde edilmiştir. Çeşitler bakımından en yüksek yaprak alanı indeksi 4.388 olarak Donana çeşidinden elde edilirken, bu çeşidi 4.263 olarak Girona, 4.059 olarak Borja çeşidi takip etmiştir.
Bin tane ağırlığı: Denemede uygulanan azot dozu miktarı arttıkça bitkilerde bin tane ağırlıkları artmış, en yüksek bin tane ağırlığına N35 kg/da azot dozunda
Bin tane ağırlığı: Denemede uygulanan azot dozu miktarı arttıkça bitkilerde bin tane ağırlıkları artmış, en yüksek bin tane ağırlığına N35 kg/da azot dozunda