Koçan Çapı (mm)

Farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının koçan çapına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçları, Çizelge 4.11’de, koçan çapına (cm) ilişkin ortalama değerler ve oluşan gruplar ise, Çizelge 4.12’de verilmiştir.

Çizelge 4.11. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçan Çapına Olan Etkilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları.

Çizelge 4.12’nin incelenmesinden görüleceği üzere, farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının, koçan çapına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçlarına göre, denemenin her iki yılında (2004-2005) çeşitler p < 0.05 düzeyinde önemli, azot dozları ise p< 0.01 düzeyinde önemli olmuştur. Birleştirilmiş yıllarda ise hem çeşitler, hem de azot dozları p<0.01 düzeyinde önemli, yıl, yıl x çeşit, yıl x gübre dozu, çeşit x gübre dozu ve yıl x çeşit x gübre dozu kombinasyonları ise istatistiksel olarak önemsiz olduğu görülmektedir.

Çizelge 4.12. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçan Çapına İlişkin Ortalama Değerler ve Duncan Çoklu Karşılaştırma Testine Göre Oluşan Gruplar.

Gübre Dozu

Çizelge 4.12’nin incelenmesinden görüleceği üzere, farklı ikinci ürün mısır çeşitlerinin koçan çapına olan etkileri ve oluşan gruplar, Duncan çoklu karşılaştırma testine göre her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Denemede en uzun koçan çapına Donana çeşidi her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda sırasıyla 53.2, 54.6 ve 53.9 mm. ile sahip olmuştur. Bu çeşidi aynı istatistiki gruba giren Girona çeşidi 52.3, 53.9 ve 53.1 mm. ile takip etmiştir.

Denemede en kısa koçan çapına Borja çeşidi 50.9, 51.5 ve 51.2 mm. ile sahip olmuştur. Girona çeşidi denemenin 2 yılında da Donana çeşidiyle aynı istatistiki grupta yer alırken, birleştirilmiş yıllarda ise farklı istatistiki grupta yer almıştır.

49 50 51 52 53 54 55

2004 2005 2004-05

Yıllar

Koçan Çapı

Borja Girona Donana

Şekil 4.11. Farklı Mısır Çeşitlerinin Koçan Çapına olan (mm) Etkileri

Şekil 4.11’de görüldüğü üzere, denemede kullanılan çeşitlerin koçan çapları birbirinden farklı olmuştur. Çeşitlere ait koçan çapı değerleri 50.9 mm. – 54.6 mm.

arasında değişmiştir. Denemeden elde edilen sonuçlardan da görüldüğü üzere, koçan çapı çeşitlere bağlı olarak değişmektedir. Aynı koşullarda yetiştirilen farklı çeşitlerde koçan çapı bakımından farklılıklar olduğu Köycü ve Yanıkoğlu (1987), Sağlamtimur ve Okant (1987), Konuşkan (2000) tarafından yapılan çalışmalarda da belirlenmiştir.

Farklı azot dozu uygulamalarının koçan çapına etkileri, her iki yetiştirme yılında ve birleştirilmiş yıllarda istatistiksel olarak önemli olmuştur (4.12). Azot dozlarının koçan çapına etkileri, her iki deneme yılında benzer olarak, düşük azot dozlarından yüksek azot dozlarına çıkıldıkça koçan çapı kalınlaşmıştır. Çalışmada en kalın koçan çapı değerleri, denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda N35

azot dozunda tespit edilmiş olup, sırasıyla 53.9, 55.4 ve 54.7 mm. olurken, en ince koçan çapı değerleri, denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda N15 azot dozunda sırasıyla 49.3, 50.9 ve 50.1 mm. olmuştur. Çalışmada en ince ve en kalın koçan çapı değerleri, denemenin her iki yılında aynı azot dozlarında gerçekleşmesi, yıl x azot dozu interaksiyonunun istatistiksel olarak önemsiz olduğunu göstermektedir (Çizelge 4.12).

46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56

2004 2005 2004-05

Yıllar

Koçan Çapı

15 kg N 25 kg N 35 kg N

Şekil 4.12. Farklı Azot Dozlarının Koçan Çapına (mm) Etkileri

Şekil 4.12 ‘de görüldüğü üzere, mısırda uygulanan azot dozu miktarı arttıkça koçan çapında önemli bir derecede kalınlaşma görülmektedir. Artan azot dozlarında bitkinin vejetatif organları (sap ve yaprak) daha iyi gelişmekte ve dolayısıyla daha iyi fotosentez yapmakta, topraktan daha fazla su ve besin maddesi alınmaktadır (Williams ve ark., 1968). Koçana daha fazla besin elementi taşınmakta ve sonuçta koçan çapı gibi verim unsurları olumlu yönde etkilenmektedir. Kaplan ve Aktaş (1993), Sezer ve Yanbeyi (1997), Turgut ve ark., (1997), Kara ve ark., (1999), Saruhan ve Şireli (2005) ve Turgut (2000)’un yaptıkları çalışmalarda, azot dozu miktarı arttıkça koçan çapının arttığını bildirirken, Ülger ve ark., (1996) ise kontrol uygulamasına göre azotlu gübre uygulamalarında koçan kalınlığının arttığını fakat 10, 20 ve 30 kg/da azot uygulamaları arasında istatistiksel bir farkın ortaya çıkmadığını bildirmişlerdir.

4.7. Koçandaki sıra sayısı (adet/koçan)

Farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının koçanda sıra sayısına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçları, Çizelge 4.13’de, koçanda sıra sayısına (adet) ilişkin ortalama değerler ve oluşan gruplar ise, Çizelge 4.14’de verilmiştir.

Çizelge 4.13. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçanda Sıra Sayısına Olan Etkilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları.

Çizelge 4.13’ün incelenmesinden görüleceği üzere, farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının, koçandaki sıra sayısına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçlarına göre, denemenin ilk yılında (2004) çeşitler p < 0.05 düzeyinde önemli çıkarken denemenin ikinci yılında (2005) ve birleştirilmiş yıllarda (2004-5) p< 0.01 düzeyinde önemli çıkmıştır. Azot dozları ise her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda p< 0.01 düzeyinde önemli olmuştur.

Birleştirilmiş yıllarda ise, yıl p < 0.05 düzeyinde önemli çıkarken, yıl x çeşit, yıl x gübre dozu, çeşit x gübre dozu ve yıl x çeşit x gübre dozu kombinasyonları ise istatistiksel olarak önemsiz çıkmıştır.

Çizelge 4.14. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçanda Sıra Sayısına İlişkin Ortalama Değerler ve Duncan Çoklu Karşılaştırma Testine Göre Oluşan Gruplar.

Gübre Dozu

Çizelge 4.14’ ün incelenmesinden görüleceği gibi, farklı ikinci ürün mısır çeşitlerinin koçanda sıra sayısına olan etkileri ve oluşan gruplar, Duncan çoklu karşılaştırma testine göre her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Çeşitlerin koçandaki sıra sayıları 15.4 – 17.7 arasında değişmiştir. Denemede en fazla koçan sayısına Donana çeşidi ayrı ayrı ve birleştirilmiş yıllarda sırasıyla 17.3, 17.7 ve 17.5 adet ile sahip olmuştur. Bu çeşidi Girona çeşidi 16.2, 16.7 ve 16.5 adet ile takip etmiştir. Denemede en az koçanda sıra sayısına ise Borja çeşidi 15.5, 15.9 ve 15.7 adet ile sahip olmuştur.

Şekil 4.13’ den görüldüğü gibi denemede kullanılan çeşitlerin koçanda sıra sayısına ait değerler birbirinden farklı olmuştur. Özellikle Donana çeşidinin koçandaki sıra sayısı diğer iki çeşide göre yüksek olmuştur. Koçanda sıra sayısı bakımından çeşitler arasında farklılıklar olduğu Eşiyok ve ark. (2004) tarafından yapılan çalışmalarda da belirlenmiştir.

14 14.5 15 15.5 16 16.5 17 17.5 18

2004 2005 2004-05

Yıllar

Koçanda Sıra Sayısı

Borja Girona Donana

Şekil 4.13. Farklı Mısır Çeşitlerinin Koçandaki Sıra Sayılarına (adet) Etkileri

14.5 15 15.5 16 16.5 17 17.5 18

2004 2005 2004-05

Yıllar

Koçandaki Sıra Sayısı

15 kg N 25 kg N 35 kg N

Şekil 4.14. Farklı Azot Dozlarının Koçandaki Sıra Sayısına (adet) Etkileri

Farklı azot dozu uygulamalarının, koçandaki sıra sayısına etkileri, her iki yetiştirme yılında ve birleştirilmiş yıllarda istatistiksel olarak önemli olmuştur (Çizelge 4.14). Azot dozlarının koçandaki sıra sayısına etkileri, her iki yılda da

benzer olarak azot dozlarının artmasıyla artış göstermiştir. Çalışmada en yüksek koçandaki sıra sayısı değeri, her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda 35 kg N/da azot uygulamasından (sırasıyla 17.1, 17.5 ve 17.3 adet) elde edilmiştir. En düşük koçandaki sıra sayısı değerleri ise, her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda 15 kg N/da azot dozu uygulamasından (sırasıyla 15.5, 15.7 ve 15.6 adet) elde edilmiştir. En yüksek ve en düşük koçandaki sıra sayısı değerlerinin, her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda aynı azot dozlarında gerçekleşmesi, yıl x azot dozu interaksiyonunun istatistiksel olarak önemsiz olduğunu göstermektedir (şekil 4.14).

Şekil 4.13’te görüldüğü gibi, mısırda uygulanan azot dozu miktarının artışı, bitki gelişimini olumlu yönde etkilemiş, dolayısıyla koçan kalınlığına bağlı olarak koçandaki sıra sayısı artmıştır. Ogunlela ve ark. (1988), Köycü ve Yanıkoğlu (1987), Sağlamtimur ve Okant (1987) ve Öktem (1996) tarafından yapılan çalışmalarda, azot gübrelemesine bağlı olarak, bitkinin vejetatif aksamından olan koçanların kalınlıkları arasındaki farklılıklar olabileceği ifade edilmektedir.

4.8. Koçandaki tane sayısı (adet/koçan)

Farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının koçanda tane sayısına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçları, Çizelge 4.15’de, koçanda tane sayısına (adet) ilişkin ortalama değerler ve oluşan gruplar ise, Çizelge 4.16’de verilmiştir.

Çizelge 4.15’in incelenmesinden görüleceği üzere, farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının, koçandaki sıra sayısına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçlarına göre, denemenin her iki yılında (2004-2005) çeşitler p < 0.05 düzeyinde önemli çıkarken birleştirilmiş yıllarda (2004-05) p< 0.01 düzeyinde önemli çıkmıştır. Azot dozları ise her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda p< 0.01 düzeyinde önemli olmuştur. Birleştirilmiş yıllarda ise, yıl p < 0.05 düzeyinde önemli çıkarken, yıl x çeşit, yıl x gübre dozu, çeşit x gübre dozu ve yıl x çeşit x gübre dozu kombinasyonları ise istatistiksel olarak önemsiz çıkmıştır.

Çizelge 4.15. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçanda Tane Sayısına Olan Etkilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları.

Çizelge 4.16. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçanda Tane Sayısına İlişkin Ortalama Değerler ve Duncan Çoklu Karşılaştırma Testine Göre Oluşan Gruplar.

Gübre Dozu

Çizelge 4.16’da görüldüğü üzere, farklı mısır çeşitlerinde koçandaki tane sayısı değerleri, denemenin ikinci yılında birinci yıla göre daha yüksek olmuştur.

Koçandaki tane sayısı, koçan boyu ve kalınlığı ile doğru orantılıdır. Denemenin

ikinci yılında koçan boyu ve çağı değerlerinin daha yüksek olması, koçandaki tane sayısına olumlu etki yaptığı düşünülmektedir (Hassan, 2000; Turgut, 2000).

Farklı mısır çeşitlerinin koçanda tane sayısına etkileri ve oluşan gruplar, Duncan çoklu karşılaştırma testine göre her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (Çizelge 4.16). Denemede en fazla koçanda tane sayısına Donana çeşidi her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda sırasıyla 544.9, 578.6 ve 561.7 adet tane ile sahip olmuştur. Bu çeşidi Girona çeşidi 526.9, 553.9 ve 540.4 adet tane ile takip etmiştir. Denemede en az koçanda tane sayısına Borja çeşidi 503.3, 522.2 ve 512.8 adet tane ile sahip olmuştur.

460 480 500 520 540 560 580 600

2004 2005 2004-05

Yıllar

Koçanda Tane Sayısı

Borja Girona Donana

Şekil 4.15. Farklı Mısır Çeşitlerinin Koçandaki Tane Sayılarına (adet) Etkileri

Şekil 4.15.’den görüldüğü üzere denemede kullanılan çeşitlerin koçanda tane sayıları birbirinden farklı olmuştur. Özellikle Donana çeşidinin koçandaki tane sayısına ait değerleri diğer iki çeşide göre yüksek olmuştur. Çeşitlere ait koçandaki tane sayıları 503.3 – 578.6 tane arasında değişmiştir. Koçanda tane sayısı bakımından eşitler arasında farklılıklar olduğu Gözübenli (1997), Konuşkan (2000), Kuşaksız ve Yener (2003) tarafından yapılan çalışmalarda da belirlenmiştir.

Faklı azot dozu uygulamalarının koçanda tane sayısına etkileri, her iki yetiştirme yılında ve birleştirilmiş yıllarda istatistiksel olarak önemli olmuştur (Çizelge 4.16). Çalışmada en yükse koçanda tane sayısı değerleri, denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda N35 azot dozunda (sırasıyla 578.4, 609.5 ve 593.9 adet), en düşük koçanda tane sayısı değerleri, denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda N15 azot dozunda (sırasıyla 467.5, 486.3 ve 476.9 adet) tespit edilmiştir. Çalışmada en düşük ve en yüksek koçanda tane sayısı değerlerinin denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda aynı azot dozlarında gerçekleşmesi, yıl x azot dozu interaksiyonunun istatistiksel olarak önemsiz olduğunu göstermektedir (Çizelge 4.16).

0 100 200 300 400 500 600 700

2004 2005 2004-05

Yıllar

Koçanda Tane Sayısı

15 kg N 25 kg N 35 kg N

Şekil 4.16. Farklı Azot Dozlarının Koçandaki Tane Sayısına (adet) Etkileri

Şekil 4.16’da görüldüğü üzere, mısırda uygulanan azot dozu miktarı arttıkça koçandaki tane sayısı değerlerinde artış görülmektedir. Azot dozu miktarı arttıkça, bitki büyüme ve gelişmesi daha iyi olmaktadır, bu gelişme koçan boyu ve koçan çapı gibi verim unsurlarını dolayısıyla koçandaki tane sayısını olumlu yönde etkilemektedir (Kün, 1994; Turgut, 2000). Çalışmamızdaki bulgularımıza benzer olarak, Pradkar ve Sharma (1993), Weinhold ve ark. (1995), Gözübenli (1997), Ülger ve ark. (1997), Turgut (2000), Çokkızgın (2001), Gökmen ve ark. (2001) ve Presterl

ve ark. (2003)’nın yapmış oldukları çalışmalarda, artan azot dozlarının koçandaki tane sayısını artırdığını bildirmişlerdir.

4.9. Tek Koçan Verimi (g)

Farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının tek koçan verimine olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçları, Çizelge 4.17’de, tek koçan verimine (g) ilişkin ortalama değerler ve oluşan gruplar ise, Çizelge 4.18’de verilmiştir.

Çizelge 4.17. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçanda Tane Sayısına Olan Etkilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları.

Çizelge 4.17’nin incelenmesinden görüleceği üzere, farklı yetiştirme sürelerine sahip 3 mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının, tek koçan verimine etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçlarına göre, denemenin her iki yılında (2004-2005) ve birleştirilmiş yıllarda (2004-05) azot dozları p< 0.01 düzeyinde önemli, çeşitler denemenin ilk yılında (2004) ve birleştirilmiş yıllarda p< 0.01 düzeyinde önemli denemenin ikinci yılında (2005) ise p < 0.05 düzeyinde önemli olmuştur.

Denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda yıl, yıl x çeşit, yıl x gübre, yıl x

denemenin ilk yılında p < 0.01 düzeyinde önemli olurken denemenin ikinci yılında ve birleştirilmiş yıllarda önemsiz olmuştur.

Çizelge 4.18. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Koçanda Tane Sayısına İlişkin Ortalama Değerler ve Duncan Çoklu Karşılaştırma Testine Göre Oluşan Gruplar.

Gübre Dozu

Çizelge 4.18’in incelenmesinden görüleceği üzere, farklı ikinci ürün mısır çeşitlerinin tek koçan verimine olan etkileri ve oluşan gruplar, Duncan çoklu karşılaştırma testine göre her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Denemede en yüksek tek koçan verimi, her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda Donana çeşidi sırasıyla 253.9, 243.9 ve 240.6 g. ile sahip olmuştur. Bu çeşidi Girona çeşidi 240.0, 221.6 ve 218.6 g. ile takip etmiştir.

Denemde en düşük tek koçan verimine Borja çeşidi 205.0, 207.7 ve 206.2 g. ile sahip olmuştur.

0 50 100 150 200 250 300

2004 2005 2004-05

Yıllar

Tek Koçan Verimi (g)

Borja Girona Donana

Şekil 4.17. Farklı Mısır Çeşitlerinin Tek Koçan Verimine (g) Etkileri

Şekil 4.17’ de görüldüğü üzere, denemede kullanılan çeşitlerin tek koçan verimleri birbirinden farklı olmuştur. Çeşitlere ait tek koçan verimleri 205.0 – 243.9 g. arasında değişmiştir. Tek koçan ağırlığı, koçan boyu ve koçan çapı ile doğru orantılı olan bir özelliktir. Yani koçan boyu ve çapı ne kadar yüksekse tek koçan ağırlığı da o kadar yüksek olur (Bruns ve Abbas, 2002). Tek koçan verimi bakımından çeşitler arasında farklılıklar olduğu Gözübenli (1997), Konuşkan (2000) tarafından yapılan çalışmalarda da belirlenmiştir.

Farklı azot dozu uygulamalarının, tek koçan verimine etkileri, her iki yetiştirme yılında ve birleştirilmiş yıllarda önemli olmuştur (Çizelge 4.18). azot dozlarının, tek koçan verimine etkileri, her iki yılda artan azot dozlarında yükselmiştir. Çalışmada en yüksek tek koçan verimi değerleri denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda, 35 kg N/da azot dozunda (sırasıyla 260.7, 252.4 ve 241.6 g) tespit edilirken, en düşük tek koçan verimi değerleri 15 kg N/da azot dozunda (sırasıyla 185.9, 191.1 ve 193.7 g) görülmüştür. Çalışmada en yüksek tek koçan verimi değerleri, denemenin her iki yılında da aynı azot dozlarında elde edilmesi, yıl x azot dozu interaksiyonunun istatistiksel olarak önemsiz olduğunu göstermektedir (Çizelge 4.18).

0 50 100 150 200 250 300

2004 2005 2004-05

Yıllar

Tek Koçan Verimi (g)

15 kg N 25 kg N 35 kg N

Şekil 4.18. Farklı Azot Dozlarının Tek Koçan Verimine (g) Etkileri

Şekil 4.18’de görüldüğü üzere, mısırda azot dozu miktarı arttıkça tek koçan veriminde yükselme görülmüştür. Ancak denemenin ilk yılı ve birleştirilmiş yıllarda N25 kg/da – N35 kg/da azot dozu uygulamalarındaki tek koçan verimi değerleri, istatistiksel olarak aynı grupta yer almıştır. Kaplan ve Aktaş (1993), Gözübenli (1997), Sezer ve Yanbeyi (1997), Turgut ve Ark. (1997), Kara ve ark. (1999), Turgut (2000) ve Saruhan ve Şireli (2005)’nin yaptıkları çalışmalarda, azot dozlarının artışına paralel olarak, tek koçan verimlerinin yükseldiğini bildirmişlerdir. Ülger ve ark. (1996), tek koçan veriminin azot dozu ile arttığını, ancak 20 ve 30 kg/da N uygulamaları arasında bir fark bulunmadığını ifade etmiştir.

4.10. Bitki Başına Koçan Sayısı (adet/bitki)

Farklı yetiştirme sürelerine sahip üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının bitki başına koçan sayısına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçları Çizelge 4.19’de, bitki başına koçan sayısına (adet/bitki) ilişkin ortalama değerler ve oluşan gruplar ise, Çizelge 4.20’de verilmiştir.

Çizelge 4.19. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Bitki Başına Koçan Sayısına Olan Etkilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları.

Çizelge 4.19’ un incelenmesinden görüleceği üzere, farklı yetiştirme süreleri üç mısır çeşidinde, farklı azot dozlarının bitki başına koçan sayısına olan etkilerine ilişkin varyans analiz sonuçlarına göre, gübre dozları denemenin her iki yılında (2004-2005) p< 0.01 düzeyinde önemli, çeşitler denemenin ilk yılında p < 0.05 düzeyinde önemli olurken, denemenin ikinci yılında ise önemsiz olmuştur.

birleştirilmiş yıllarda ise p< 0.01 düzeyinde. Birleştirilmiş yıllarda ise çeşitler ve gübre dozları **: p< 0.01 düzeyinde, çeşit x gübre dozu interaksiyonu p < 0.05 düzeyinde önemli olurken, yıl, yıl x çeşit, yıl x gübre dozu, yıl x çeşit x gübre dozu kombinasyonları ise istatistiksel olarak önemsiz olmuştur.

Çizelge 4.20. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Çeşidinde, Farklı Azot Dozlarının Bitki Başına Koçan Sayısına İlişkin Ortalama Değerler ve Duncan Çoklu Karşılaştırma Testine Göre Oluşan Gruplar.

Gübre Dozu

Çizelge 4.20’nin incelenmesinden görüleceği üzere, farklı ikinci ürün mısır çeşitlerinin bitki başına koçan sayısına etkileri ve oluşan gruplar, Duncan çoklu karşılaştırma testine göre, denemenin her iki yılında bütün çeşitler aynı istatistiki grupta yer alırken, sadece Borja çeşidi birleştirilmiş yıllarda farklı istatistiki grupta yer almıştır. Denemede en yüksek bitki başına koçan sayısına Girona çeşidi her iki yılda ve birleştirilmiş yıllarda sırasıyla 0.911, 0.930 ve 0.921 adet/bitki ile sahip olmuştur. Bu çeşidi aynı istatistiki gruba giren Donana çeşidi sırasıyla 0.909, 0.923 ve 0.916 adet/bitki ile takip etmiştir. Denemede en küçük bitki başına koçan değerine ise, aynı istatistiki grupta yer alan Borja çeşidi sırasıyla 0.886, 0.905 ve 0.895 adet/bitki ile sahip olmuştur. Borja çeşidi denemenin her iki yılında Girona ve Donana çeşitleriyle aynı istatistiki grupta yer alırken, birleştirilmiş yıllarda ise farklı istatistiki grupta yer almıştır.

0.86 0.87 0.88 0.89 0.9 0.91 0.92 0.93 0.94

2004 2005 2004-05

Yıllar

Bitki Başına Koçan Sayısı (adet/bitki)

Borja Girona Donana

Şekil 4.19. Farklı Mısır Çeşitlerinin Bitki Başına Koçan Sayısına (adet/bitki) Etkileri

Şekil 4.19’ da görüldüğü üzere, denemede kullanılan çeşitlerin bitki başına koçan sayıları birbirlerinden farklı olmuştur. Çeşitlere ait en yüksek bitki başına koçan sayısı değerleri 0.886 - 0.930 adet/bitki arasında değişmiştir. Kamprath ve ark.

(1982), Anderson ve ark. (1984), Köycü ve Yanıkoğlu (1987), El-Agamy ve ark.

(1987), Paradkar ve Sharma (1993) tarafında yapılan çalışmalarda da, farklı çeşitlerde bitkide koçan sayısı bakımından farklılıklar olduğunu belirlemişlerdir.

Farklı azot dozu uygulamalarının bitki başına koçan sayısına etkileri, her iki yetiştirme yılında ve birleştirilmiş yıllarda istatistiki olarak farlı olmuştur (Çizelge 4.20). Çalışmada en yüksek bitki başına koçan sayısı değeri, denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda N35 kg/da azot dozunda tespit edilmiş olup, sırasıyla 0.925, 0.940 ve 0.933 adet/bitki olurken, en küçük bitki başına koçan sayısı değerleri denemenin her iki yılında ve birleştirilmiş yıllarda N15 kg/da azot dozunda sırasıyla 0.867, 0.889 ve 0.878 adet/bitki olmuştur. Çalışmada en yüksek ve en düşük bitki başına koçan sayısı değerleri, denemenin her iki yılında aynı azot dozlarında gerçekleşmesi, yıl x azot dozu interaksiyonunun istatistiksel olarak önemsiz olduğunu göstermektedir (Çizelge 4.20).

0.82 0.84 0.86 0.88 0.9 0.92 0.94 0.96

2004 2005 2004-05

Yıllar

Bitki Başına Koçan Sayısı (adet/bitki)

15 kg N 25 kg N 35 kg N

Şekil 4.20. Farklı Azot Dozlarının Bitki Başına Koçan Sayısına (adet/bitki) Etkileri

Şekil 4.20. Farklı Azot Dozlarının Bitki Başına Koçan Sayısına (adet/bitki) Etkileri