CEDTDX Tüm Test için Regresyon Analizi

Bu bölümde CEDTDX için yapılan hiyerarşik regresyon analizine ait bulgular tablolar halinde verilmiştir.

Tablo 11. CEDTDX Toplam Puanlarına İlişkin Hiyerarşik Regresyon Modeli

Değişim İstatistikleri Model R R² Düzelt ilmi ş R² Hes aplanan Std. Hata R²’deki

Değişme Değişme F’deki df1 df2 F’deki değişmeye göre p sonucu 1 ,048 ,002 -,001 6,009 ,002 ,721 2 626 ,487 2 ,372 ,138 ,117 5,643 ,136 7,449 13 613 ,000 3 ,535 ,286 ,264 5,153 ,148 31,582 4 609 ,000 4 ,593 ,352 ,326 4,930 ,066 12,260 5 604 ,000 5 ,596 ,355 ,329 4,921 ,003 3,047 1 603 ,081

Öğrencilerin CEDTDX toplam puanlarını yordamak amacıyla “blockwise” (Hiyerarşik) yöntemi kullanılarak regresyon analizi yapılmıştır. Gerçekleştirilen analiz sonucunda CEDTDX’ten alınan sonuçlara göre öğrencilerin EDB düzeylerindeki varyansın yaklaşık % 36’sı açıklanmıştır. Toplam 5 blok olarak gerçekleştirilen analizlerde 1. bloğa bağımsız değişken olarak öğrencilerin yaş ve cinsiyet değişkenleri dahil edilmiştir. Analiz sonucunda yaş ve cinsiyetin CEDTDX’teki farklılaşmaya (varyans) anlamlı bir katkı yapmadığı görülmektedir (R=0,048, R²=0,002, p>0,05). Söz konusu iki değişken birlikte CEDTDX’te gözlenen toplam varyansın yaklaşık % 0,002’sini açıklamaktadır.

2. modelde bloğa sosyo-ekonomik değişkenler dâhil edilmiştir. Sosyo- ekonomik değişkenler CEDTDX toplam puanları üzerindeki farklılaşmaya anlamlı bir katkı yapmaktadır (R=0,37, R²=0,14, p<0,05). Sosyo-ekonomik değişkenler önceki değişkenlerle birlikte CEDTDX’teki toplam farklılaşmanın yaklaşık % 14’ünü açıklamaktadır. Farklılaşmadaki değişme anlamlıdır (F=7,5; p<0,05). Sosyo- ekonomik değişkenlerin CEDTDX’in önemli yordayıcılarından biri olduğu söylenebilir.

3. bloğa önceki değişkenlerin CEDTDX toplam puanları üzerinde yaptığı farklılaşmaya ilave olarak, öğrencilerin okul başarı puanı (OBP) değişkeni eklenmiştir. Öğrencilerin OBP değişkeni (Türkçe, matematik, sosyal bilgiler ve fen bilgisi ders notu) CEDTDX toplam puanlarındaki farklılaşmaya anlamlı bir katkı yapmaktadır (R=0,54, R²=0,29, p<0,05). OBP diğer değişkenlerle birlikte CEDTDX’teki toplam farklılaşmanın yaklaşık %29’unu açıklamaktadır. OBP tek başına CEDTDX’teki farklılaşmaya yaklaşık % 15’lik bir katkı yapmaktadır. Farklılaşmadaki değişme anlamlıdır (F=31,6; p<0,05). OBP’nin CEDTDX’in önemli yordayıcılarından biri olduğu söylenebilir.

4. bloğa öğrencilerin akademik benlik algılamalarına ilişkin veriler girilmiştir. Öğrencilerin akademik benlik algılamalarıyla CEDTDX arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir (R=0,59, R²=0,35, p<0,01). Öğrencilerin akademik benlik algılamaları önceki değişkenlerle birlikte CEDTDX’teki toplam varyansın yaklaşık %35’ini açıklamaktadır. Önceki değişkenlerin tümü CEDTDX’teki tüm varyansın % 28,6’sını açıklayabilirken, öğrencilerin akademik benlik algılamalarına ilişkin verilerle bu oran %35,2’ye ulaşmıştır. ABK CEDTDX’teki varyansa tek başına % 6,6’lık bir katkı yapmaktadır. Varyanstaki değişme anlamlıdır (F=12,3; p<0,05). ABK CEDTDX’in önemli yordayıcılarından biridir.

5. ve son bloğa önceki değişkenlerin yanına öğrencilerin pilot veya normal okulda okuma durumlarına ilişkin veriler dahil edilmiştir. Pilot ve normal okulda okuma değişkeni ile CEDTDX toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (R=0,60, R²=36, p>0,01). Pilot veya normal okulda okuma değişkeni önceki değişkenlerle ile birlikte CEDTDX’ teki toplam varyansın yaklaşık % 36’sını açıklamaktadır. Pilot veya normal okulda okuma değişkeni, diğer değişkenler kontrol edildiğinde, tek başına CEDTDX’teki varyansın % 0,003’ünü açıklayabilmektedir. Varyanstaki değişme anlamlı değildir (F=3,05; p>0,05). Bu sonuçlara göre uygulanan yeni programların CEDTDX toplam puanları üzerinde etkili olmadığı söylenebilir. Yeni programı uygulayan öğrenciler testten daha yüksek sonuçlar alamamışlardır.

Bu sonuçlara göre CEDTDX üzerinde etkili olan değişkenler, en fazla olandan başlayarak, okul başarıları, sosyo-ekonomik düzey ve akademik benlik algılamaları olmuştur. Öğrencilerin yaşı, cinsiyeti ve yeni ve eski programı uygulama değişkenleri CEDTDX toplam puanları üzerinde etkili değildir.

Tablo 12. CEDTDX Toplam Puanlarına İlişkin Standartlaştırılmış Regresyon Katsayıları

Std.laştıılmamış Katsayılar

Std.laştırılmış

Katsayılar İkili Kısmi Model Bağımsız Değişkenler B Std. Hata B t p r r (Sabit) 4,12 7,45 ,55 ,58 Yaş ,15 ,40 ,01 ,36 ,72 -,03 ,01 Blok 1 Cinsiyet -,49 ,42 -,04 -1,17 ,24 ,04 -,05 Baba Öğ. Durumu ,07 ,23 ,01 ,33 ,75 ,25 ,01 Baba sağ/ölü ,20 1,42 ,00 ,14 ,89 ,02 ,01 Baba öz/üvey 2,11 1,91 ,04 1,11 ,27 -,01 ,05 Anne Öğ. Durumu ,47 ,23 ,09 2,08 ,04 ,27 ,08 Anne sağ/ölü 4,47 3,57 ,04 1,25 ,21 ,04 ,05 Anne öz/üvey -1,81 2,51 -,02 -,72 ,47 -,03 -,03 Evde Yaş. Kiş. Sayısı ,17 ,21 ,04 ,83 ,41 -,12 ,03 Kardeş Sayısı -,66 ,19 -,15 -3,43 ,00 -,23 -,14 Kaçıncı Çocuk ,27 ,19 ,06 1,44 ,15 -,08 ,06 Aylık Gelir ,69 ,24 ,12 2,87 ,00 ,25 ,12 Kiracı/Ev sahibi 1,33 ,46 ,10 2,87 ,00 ,17 ,12 Müstakil/Apartman -1,54 ,49 -,12 -3,12 ,00 ,06 -,13 Blok 2 Oda Sayısı ,04 ,31 ,00 ,13 ,90 ,15 ,01 Türkçe Notu 1,04 ,21 ,20 4,87 ,00 ,38 ,19 Sos. Bil. Notu ,09 ,21 ,02 ,41 ,68 ,29 ,02 Matematik Notu ,42 ,21 ,09 2,03 ,04 ,35 ,08 Blok 3 Fen Notu ,36 ,22 ,08 1,69 ,09 ,36 ,07 Sözel ABK ,47 ,52 ,04 ,92 ,36 ,27 ,04 Sayısal ABK 1,05 ,44 ,10 2,37 ,02 ,31 ,10 Fen Bilimleri ABK 2,26 ,36 ,22 6,33 ,00 ,34 ,25 Sos. Bilimler ABK ,04 ,41 ,00 ,10 ,92 ,15 ,00 Blok

4

İkna ABK -,27 ,40 -,03 -,67 ,50 ,15 -,03 Blok

5 Pilot/Normal ,76 ,44 ,06 1,75 ,08 ,04 ,07 Bağımlı Değişken: CEDTDX Toplam. (Kodlamalar: Erkek=1, Kız=2; Baba/Anne Sağ/Öz=1, Ölü/Üvey= 2; Kiracı=1, Ev Sahibi=2; Müstakil=1, Apartman=2; Normal Okul=1, Pilot Okul=2 şeklinde girilmiştir.)

Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin yapılan t testi sonucunda sosyo- ekonomik değişkenlerden anne eğitim durumu, kardeş sayısı, aylık gelir, kiracı-ev sahibi olma ve müstakil/apartmanda yaşama değişkenlerinin anlamlı olduğu görülmektedir. Okul başarısı içinde Türkçe ve matematik notlarının, ABK içinde ise sayısal ve fen bilimleri alanına ilişkin akademik benlik algılamalarının anlamlı olduğu görülmektedir. Diğer değişkenler önemli bir etkiye sahip değildirler.

Ailenin gelir durumu yükseldikçe CEDTDX testinden aldıkları puanlar artmaktadır. Müstakil yerine apartmanda oturma testten alınan puanları olumlu etkilemiştir. Bu durum çalışma grubunda yer alan ve müstakil evde oturanların genellikle gece-kondu tipi evde yaşıyor olmalarıyla açıklanabilir. Ev sahibi olma testten alınan puanlara olumlu yansırken, kardeş sayı arttıkça testten alınan puanlarda düşüş olmaktadır. Daha yüksek bir gelire sahip olma, kiracı yerine ev sahibi olma, müstakil yerine apartmanda yaşıyor olma ve daha az kardeş sayısına sahip olmanın testten alınan puanlara olumlu etki yapması, sosyo–ekonomik açıdan varlıklı ailelerin çocuklarının daha başarılı olduğu şeklinde yorumlanabilir. Bu aileler daha varlıklı olmaları ve daha az çocuğa sahip olmalarından dolayı çocuklarının eğitimiyle daha yoğun olarak ilgilenebilmekte, gerekli maddi koşulları daha iyi sağlayabilmektedirler. Anne eğitim durumu yüksek olan çocukların testten daha yüksek puan almaları, eğitimli annelerin çocuklarıyla daha bilinçli olarak ilgilenebilmesini, yönlendirebilmesini ve çocuklara gerekli imkânların daha iyi karşılanabilmesini sağlamaktadır. Bu koşullar sosyo-ekonomik anlamda üst seviyede olan ailelerin çocuklarının CEDTDX’te daha başarılı olmasına neden olmaktadır.

Yenilenen programlarımızda eleştirel düşünme becerilerinin kazandırılmasından tüm dersler sorumludur. Ancak eleştirel düşünme özelde sosyal bilgiler ve Türkçe dersinin kazandırması gereken bir beceri türü olarak gösterilmektedir. Okul başarısı içinde CEDTDX üzerinde öğrencilerin Türkçe dersindeki başarılarının en fazla etkiye sahip olması bu beklentiyi karşılamaktadır. Diğer yandan öğrencilerin matematik başarıları testten alınan puanlara olumlu katkı yapmaktadır. Sosyal bilgiler dersinin ise CEDTDX toplam puanları üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı görülmektedir.

ABK içerisinde öğrencilerin fen bilimlerine ve sayısal alanlara ilişkin algılamalarının testten alınan puanları olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Kendilerini fen bilimleri ve sayısal alanlara karşı yeterli ve ilgili gören öğrenciler CEDTDX’ten daha yüksek sonuçlar elde etmektedirler. Sözel ve sosyal bilimler alanlarına ilişkin ABK algılamaları ise testten alınan puanlara önemli bir katkı yapmamaktadır.

Pilot veya normal okulda okuma durumları ele alındığında, yeni ve öğrenci merkezli olarak hazırlanan programlara göre öğrenim gören öğrencilerin testten daha yüksek puanlar almaları beklenirdi. Ancak elde edilen sonuçlar bunu desteklememektedir. Bu durumun yeni programların gereği gibi uygulanamadığından kaynaklanmış olabileceği ileri sürülebilir.

Ülkemizde, yapılan bazı çalışmalarda öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerinin yeterli olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır (Kürüm, 2002; Kökdemir, 2003). Eleştirel düşünmenin ne olduğunu gereği gibi bilmeyen ve öğretiminin nasıl sağlanacağı konusunda beceri sahibi olmayan öğretmenlerin bu beceriyi nasıl kazandıracakları en önemli sorulardan biridir. Mevcut programlar kâğıt üzerinde eleştirel düşünme becerilerini kazandırmaya dönük olarak hazırlanmış olsa da, uygulamadaki başarı, öğretmenin sınıfın kapısını kapattıktan sonra neler yapabileceğiyle sınırlıdır. Bu konudaki sorular öğretmenlerin öğretmen olmadan önce aldıkları hizmet öncesi ve öğretmen olduktan sonra aldıkları hizmet içi eğitimlerin niteliğine kadar uzandırılabilir.

Bu sonucun bir başka nedeni, çalışma grubunda yer alan öğrencilerin yeni programa göre öğrenim görme sürelerinin sınırlı olması olabilir. İki yıllık bir zaman dilimi uzun gibi görünse de, öğrencilerin CEDTDX’ten alacakları sonuçları etkilemede yeterli olamayabilir. İlerleyen dönemlerde söz konusu becerilerin yeniden test edilmesi daha sağlıklı sonuçlar verebilir.

Bu sonucun başka bir nedeni, yeni programa göre öğrenim gören öğrencilerin 5. sınıfa kadar eski programla öğrenim görmeleri olabilir. Öğrenciler 5. sınıfa kadar eski programla öğrenim görmüş, 5. ve 6. sınıfta ise yeni programa göre öğrenim görmüşlerdir. 1. sınıftan itibaren yeni programa göre öğrenim gören öğrencilerin takip edilerek başarılarının incelenmesi daha net sonuçlar verebilir.