Bu bölümde açıklanan yöntemlerle toplanan verilerin, problemler ve alt problemlerle ilgili olarak istatistikler sonuçları ve bu sonuçlara ilişkin yorumlar yer almaktadır.
Demografik Anketten Elde Edilen Bulgular
Araştırmanın bu bölümünde öğretmenlerin demografik özelliklerine ilişkin bulgu ve yorumlara yer verilmiştir.
Tablo 13. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Okul Türüne Göre Dağılımı
Okul f %
Fen Lisesi 18 10.5
Anadolu Öğretmen Lisesi 28 16.3
Anadolu Lisesi 126 73.2
Toplam 172 100
Tablo 13’te görüldüğü gibi örneklem grubundaki 172 öğretmenin; %10.5’i fen lisesinde, %16.3’ü Anadolu öğretmen lisesinde, %73.2’si ise Anadolu lisesinde görev yapmaktadır.
52
Tablo 14. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Cinsiyete Göre Dağılımı
Cinsiyet f %
Erkek 94 54.7
Kadın 78 45.3
Toplam 172 100
Tablo 14’te görüldüğü gibi örneklem grubundaki 172 öğretmenin 94’ü (% 54.7) erkek, 78’i (% 45.3) kadındır.
Tablo 15. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Yaşa Göre Dağılımı
Yaş f % 20-30 24 14 31-40 99 57.6 41-50 39 22.7 51-üstü 10 5.8 Toplam 172 100
Ankete katılan 172 öğretmenin %14’ü 20-30 yaş arasında, %57.6’sı 31-40 yaş arasında, %22.7’si 41-50 yaş arasında, %5.8’i ise 51 ve üstü yaşındadır.
53
Tablo 16. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Mezun Oldukları Okul Durumuna Göre Dağılımı
Mezun Olunan Okul f %
Eğitim Fak. 93 54.1
Öğretmen Okulu 2 1.2
Açık Öğretim Fak. 4 2.3
Fen Edebiyat Fak. 65 37.8
Diğer 8 4.7
Toplam 172 100
Ankete katılan 172 öğretmenin %54.1’i eğitim fakültesinden, %1.2’si öğretmen okulundan, %2.3’ü açık öğretim fakültesinden, %37.8’i fen edebiyat fakültesinden, %4.7’si ise diğer fakültelerden mezun olmuştur.
54
Tablo 17. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Branşa Göre Dağılımı
Branş f % Edebiyat 31 18 Matematik 28 16.3 İngilizce 21 12.2 Kimya 16 9.3 Biyoloji 14 8.1 Tarih 11 6.4 Coğrafya 10 5.8 Fizik 9 5.2 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8 4.7 Beden Eğitimi 8 4.7 Felsefe 5 2.9 Rehberlik 4 2.3 Bilişim Teknolojileri 4 2.3 Müzik 2 1.2 Resim 1 0.6 Toplam 172 100
Ankete katılan 172 öğretmenin %18’i Edebiyat, %16.3’ü Matematik, %12.2’si İngilizce, %9.3’ü Kimya, %8.1’i Biyoloji, %6.4’ü Tarih, %5.8’i Coğrafya, %5.2’si Fizik, %4.7’si Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, %4.7’si Beden Eğitimi, %2.9’u Felsefe, %2.3’ü Rehberlik, %2.3’ü Bilişim Teknolojileri, %1.2’si Müzik, %0.6’sı ise Resim öğretmenidir.
55
Tablo 18. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Mesleki Deneyime Göre Dağılımı
Yıl f % 1-5 24 14 6-10 21 12.2 11-15 66 38.4 16-20 41 23.8 21 ve üzeri 20 11.6 Toplam 172 100
Ankete katılan 172 öğretmenin %14’ü 1-5 yıl arasında, %12.2’si 6-10 yıl arasında, %38.4’ü 11-15 yıl arasında, %23.8’i 16-20 yıl arasında, %11.6’sı ise 21 ve üzeri yıl görev yapmaktadır.
Tablo 19. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Bilgisayar Kullanma Deneyimine Göre Dağılımı Yıl f % 1-5 14 8.1 6-10 67 39 11-15 70 40.7 16-20 18 10.5 21 ve üzeri 3 1.7 Toplam 172 100
Ankete katılan 172 öğretmenin %8.1’i 1-5 yıl arasında, %39’u 6-10 yıl arasında, %40.7’si 11-15 yıl arasında, %10.5’i 16-20 yıl arasında %1.7’sı ise 21 ve üzeri yıldır bilgisayar kullanmaktadır.
56
Tablo 20. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Kullanmayı Öğrenme Durumuna Göre Dağılımı
Etkileşimli Tahta Öğrenme
Durumu f %
Kendi kendime öğrendim. 51 29.7
Tahtayı aldığımız şirketin yetkilisi
öğretti. 5 2.9
Hizmetiçi eğitim aldım. 116 67.4
Toplam 172 100
Ankete katılan 172 öğretmenin %29.7’si etkileşimli tahtayı kendi kendine, %2.9’u etkileşimli tahtanın alındığı şirket yetkilileri, %67.4’ü hizmetiçi eğitim alarak etkileşimli tahtayı kullanmayı öğrenmiştir.
Tablo 21. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Etkileşimli Tahtayla İlgili Hizmetiçi Eğitim Alma Durumuna Göre Dağılımı
Hizmetiçi Eğitim Alma
Durumu f %
Evet 137 79.7
Hayır 35 20.3
Toplam 172 100
Tablo 21’den de anlaşıldığı gibi araştırmaya katılan öğretmenlerin %79.7’si etkileşimli tahtayla ilgili hizmetiçi eğitim alırken, %20.3’ü hizmetiçi eğitim almamıştır.
57
Tablo 22. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Etkileşimli Tahtayla İlgili Hizmetiçi Eğitimleri Yeterli Bulma Durumuna Göre Dağılımı
Hizmetiçi Eğitimi
Yeterli Bulma Durumu f %
Evet 52 30.2
Hayır 120 69.8
Toplam 172 100
Ankete katılan öğretmenlerin %30.2’si etkileşimli tahtayla ilgili verilen hizmetiçi eğitimleri yeterli bulurken, %69.8’i yeterli bulmamaktadır.
Tablo 23. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Kullanma Deneyimine Göre Dağılımı
Yıl f %
1-3 169 98.3
4-6 2 1.2
7-9 1 0.6
Toplam 172 100
Tablo 23’ten de anlaşıldığı gibi ankete katılan öğretmenlerin %98.3’ü 1-3 yılları arasında, %1.2’si 4-6 yılları arasında, %0.6’sı ise 7-9 yılları arasında etkileşimli tahta kullanmaktadır. Etkileşimli tahtanın Türkiye’de eğitim ortamlarına yeni giren bir teknoloji olduğunu görülmektedir.
58
Tablo 24. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Kullanma Sıklıklarına Göre Dağılımı
Kullanma Sıklığı f %
Her ders 33 19.2
En az günde bir kere 23 13.4
Sadece belirli
konularda 90 52.3
Haftada bir kere 15 8.7
Hiç 11 6.4
Toplam 172 100
Araştırmaya katılan 172 öğretmenin %19.2’si her ders, %13.4’ü en az günde bir kere, %52.3’ü sadece belirli konularda, %8.7’si haftada bir kere etkileşimli tahta kullanırken; %6.4’ü ise hiç etkileşimli tahta kullanmamaktadır.
Tablo 25. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Etkileşimli Tahtada Kullandıkları Materyallere Göre Dağılımı
Materyaller f %
Tahtayla birlikte gelen yazılımı 26 15.1
Web tabanlı materyalleri 50 29.1
Kendi hazırladığınız
materyalleri 86 50
Hiç 10 5.8
Toplam 172 100
Tablo 25’ten de anlaşıldığı gibi araştırmaya katılan 172 öğretmenin %15.1’i tahtayla birlikte gelen yazılımları, %29.1’i web tabanlı materyalleri, %50’si kendi hazırladığı materyalleri kullanırken; %5.8’i ise hiç materyal kullanmamaktadır.
59
Ortaöğretim Öğretmenlerinin Etkileşimli Tahta Kullanımı Öz-yeterlik Algı Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanmakta kendilerini yeterli hissedip hissedemediğini araştırmak üzere öz-yeterlik ölçeğinde sorulan sorulara verilen cevapların ortalamaları tablo 26’da gösterilmiştir.
Tablo 26. Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Öz-yeterlik Algısı Anketine Verdikleri Cevapların Ortalamaları
Öz-yeterlik Faktörleri Sayı Ortalama Standart Sapma Etkileşimli tahtayla ilgili sistem
bilgisi 172 2.18 0.8894
Dijital kaynakları etkileşimli tahtada
kullanabilme 172 2.89 0.8286
Etkileşimli tahtayı derse entegre
edebilme 172 3.06 0.8176
Etkileşimli tahtanın dâhili
özelliklerini kullanabilme 172 2.93 0.7527
Etkileşimli tahtayla birlikte harici
aygıtları kullanabilme 172 2.47 0.9845
Genel Ortalama 172 2.70 0,8545
Tablo 26’ya göre ankete katılım gösteren öğretmenlerin; öz-yeterlik algısını ölçmek adına sorulan sorulardan en yüksek ortalamaya sahip faktör, etkileşimli tahtayı derse entegre edebilme yetenekleridir (X =3.06). Bu faktörü etkileşimli tahtanın dâhili özelliklerini kullanabilme yeteneği takip etmektedir. Öğretmenlerin sorulan sorulardan en düşük ortalamaya sahip faktör ise etkileşimli tahtayla ilgili sistem bilgisi yeteneğidir (X =2.18). Bu bulgulara göre öğretmenlerin kendilerini etkileşimli tahtayı derse entegre etme konusunda yeterli hissettikleri, ancak etkileşimli tahtayla ilgili sistem bilgisinde yeterli hissetmedikleri söylenebilir. Öğretmenlerin etkileşimli tahta öz-yeterlik algılarının genelde orta seviyede olduğu görülmektedir (X =2.7). Araştırmanın bu bulgusu Yalçınkaya’nın (2013) gerçekleştirdiği araştırmanın “öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanımına yönelik
60
öz-yeterlik düzeylerinin katılıyorum düzeyinde olduğu ve öğretmenlerin kendilerine güven duyduklarını göstermektedir.” bulgusunu desteklemektedir. Bu bulgulardan anlaşıldığı gibi öğretmenler kendilerini etkileşimli tahta konusunda genel anlamda yeterli hissetmektedirler.
Demografik Değişkenlere Göre Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Kullanımı Öz- yeterlik Algı Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Araştırmanın alt amaçları, öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanımı öz-yeterlik algı düzeylerinin; cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, bilgisayar kullanma deneyimi, hizmetiçi eğitim alma durumuna göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya çıkarmaktır.
Cinsiyet Değişkenine Göre Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Kullanımı Öz- yeterlik Algı Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Araştırmaya katılan öğretmenlerin, etkileşimli tahta kullanma öz-yeterlik algılarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Öz- yeterlik algısı alt faktörlerinin, cinsiyete göre istatistiksel farklılık gösterip göstermediğini test etmek üzere bağımsız örneklem t testi analizi uygulanmış ve tablo 27’de özetlenmiştir.
61
Tablo 27. Öğretmenlerin Öz-yeterlik Algısı Alt Faktörleri Puanlarının Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığını Belirlemek Üzere Yapılan Bağımsız
Örneklem T-testi Sonuçları
Cinsiyet N X t p
Etkileşimli tahtayla ilgili sistem bilgisi Erkek 94 2.449 -4.572 0.000 Kadın 78 1.860 Dijital kaynakları etkileşimli tahtada kullanabilme Erkek 94 3.015 -2.118 0.036 Kadın 78 2.749
Etkileşimli tahtayı derse entegre edebilme Erkek 94 3.057 0.025 0.980 Kadın 78 3.060 Etkileşimli tahtanın dâhili özelliklerini kullanabilme Erkek 94 3.029 -1.909 0.058 Kadın 78 2.811 Etkileşimli tahtayla birlikte harici aygıtları kullanabilme Erkek 94 2.642 -2.539 0.012 Kadın 78 2.265 Genel Ortalama Erkek 94 2.838 -2.785 0.217 Kadın 78 2.549
Tablo 27’ye göre öğretmenlerin etkileşimli tahtayla ilgili sistem bilgisine ilişkin öz-yeterlik algıları, cinsiyete göre istatistiksel olarak farklılaşmaktadır (t(170)= -4.572, p<0.05).
Farklılığa neden olan cinsiyet düzeyi ise yüksek ortalamaya sahip olan erkek öğretmenlerdir. Bu sonuca göre erkek öğretmenlerin etkileşimli tahtayla ilgili sistem bilgisi kadın öğretmenlere göre daha yüksektir.
Öğretmenlerin dijital kaynakları etkileşimli tahtada kullanabilme öz-yeterlik algıları, cinsiyete göre istatistiksel olarak farklılaşmaktadır (t(170)= -2.118, p<0.05). Farklılığa neden
62
göre erkek öğretmenlerin dijital kaynaklı etkileşimli tahtada kullanabilme bilgisi kadın öğretmenlere göre daha yüksektir.
Öğretmenlerin etkileşimli tahtayla birlikte harici aygıtları kullanabilme öz-yeterlik algıları, cinsiyete göre istatistiksel olarak farklılaşmaktadır (t(170)= -2.118, p<0.05). Farklılığa neden
olan cinsiyet düzeyi ise yüksek ortalamaya sahip olan erkek öğretmenlerdir. Bu sonuca göre erkek öğretmenlerin etkileşimli tahtayla birlikte harici aygıtları kullanabilme bilgisi kadın öğretmenlere göre daha yüksektir.
Bunların haricinde öğretmenlerin etkileşimli tahtayı derse entegre edebilme algıları (t(170)=0.025, p>0.05) ve etkileşimli tahtanın dâhili özelliklerini kullanabilme algıları
(t(170)=-1.909, p>0.05) cinsiyete göre farklılık göstermemektedir. Etkileşimli tahta
kullanımına yönelik öz-yeterlik anketinin genel ortalaması da (t(170)=-2.785, p>0.05)
cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Bu bulgu; Kocaoğlu’nun (2013) Kayseri’de 278 öğretmenle yaptığı çalışmadaki “FATİH projesinin getirmiş olduğu teknolojilere yönelik öz-yeterlik inançları, erkek ve bayan öğretmenler arasında anlamlı bir fark yaratmamıştır.” bulgusuyla paralellik göstermektedir. Bu paralellik seçilen örneklem grubunun benzerliğinden kaynaklanıyor olabilir. Ancak Yalçınkaya’nın (2013) Isparta’da 392 öğretmenle yaptığı araştırmaya göre “erkek öğretmenlerin bayan öğretmenlere göre etkileşimli tahta kullanımları ile ilgili öz-yeterliklerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.” bulgusuyla çelişmektedir.
Yaş Değişkenine Göre Öğretmenlerin Etkileşimli Tahta Kullanımı Öz-yeterlik Algı Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Araştırmanın diğer bir alt probleminde; ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin, etkileşimli tahta kullanma öz-yeterlik algılarının yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Öz-yeterlik algısı alt faktörlerinin yaşa göre istatistiksel farklılık gösterip göstermediğini test etmek üzere tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmış ve tablo 28’de özetlenmiştir.
63
Tablo 28. Öğretmenlerin Öz-yeterlik Algısı Alt Faktörleri Puanlarının Yaş Değişkenine Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığını Belirlemek Üzere Yapılan Tek
Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Sonuçları
N X SS F p Fark