Çalışmaya dahil edilen 68 hastanın %61,8’i erkek, %38,2’si kadın iken yaş ortalaması 75,81±8,33 (min:65, maks:97) olarak hesaplanmıştır. Tablo 1’de hastaların demografik ve klinik özellikleri sunulmuştur. Hastaların boy, kilo, VKİ, kol çevresi ve baldır çevresi ortalaması sırasıyla 1,64±0,09, 71,3±14,81, 26,65±5,14, 26,26±4,04 ve 32,87±5,7 olarak bulunmuştur. 42 hastada (%61,8) fenotipik ve 56 hastada (%82,4) etiyolojik kriter gözlenmiştir. Hastaların %13,2’sinde dekübit yarası gözlenirken 34 hastada (%50) enfeksiyon görülmüştür. Hastaların laboratuvar bulguları incelendiğinde medyan CRP değeri 37 (min:0,58, maks:337,21), ortalama albümin değeri 3,37±0,57 ve medyan D vitamini değeri 10,68 (min:3, maks:60,6) olarak hesaplanmıştır.
Tablo 4 - Hastaların demografik ve klinik özellikleri
n:68
Bulgular n(%), ort±SS(min-maks) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir.
Hastaların mevcut ek hastalıklarına ilişkin frekans ve yüzde değerler Tablo 5’te verilmiştir; 34 (%50) hastada koroner arter hastalığı, 49 (%72,1) hastada hipertansiyon, 21 (%30,9) hastada DM, 17 (%25) hastada kalp yetmezliği, 5 (%7,4) hastada PTE, 8 (%11,8) hastada SVO, 11 (%28,9) hastada BPH (benign prostat
30
hiperplazisi) ve 8 hastada (%11,8) KBY (kronik böbrek yetmezliği) saptanmıştır.
Hastaların %45,6’sında onkolojik hastalık bulunurken bu hastaların %22,6’sında akciğer, %3,2’sinde rektum, %9,7’sinde prostat, %9,7’sinde kolon, %3,2’sinde pankreas, %3,2’sinde over, %6,5’inde mide, %12,9’unda hepatoselüler karsinom,
%3,2’sinde mesane, %3,2’sinde renal hücreli kanser, %3,2’sinde MDS (miyelodisplastik sendrom), %3,2’sinde meme kanseri, %3,2’sinde aplastik anemi ve
%12,9’unda primeri bilinmeyen kanser bulunmaktaydı. Hastaların diğer tanılarının dağılımına bakıldığında; %16,2’sinde plevral efüzyon, %5,4’ünde depresyon,
%13,5’inde hipotiroidi, %35,1’inde KOAH, %13,5’inde şizofreni, %5,4’ünde siroz,
%8,1’inde Parkinson ve %2,7’sinde Alzheimer olduğu belirlenmiştir.
Tablo 5-Hastaların ek hastalıklarının dağılımı
n:68
Koroner arter hastalığı 34 (50)
Hipertansiyon 49 (72,1)
Onkolojik hastalık 31 (45,6)
Akciğer kanseri 7 (22,6)
Rektum kanseri 1 (3,2)
Prostat kanseri 3 (9,7)
Kolon kanseri 3 (9,7)
Pankreas kanseri 1 (3,2)
Over kanseri 1 (3,2)
Mide kanseri 2 (6,5)
Hepatoselüler karsinom 4 (12,9)
Primeri bilinmeyen 4 (12,9)
Mesane kanseri 1 (3,2)
Renal hücreli karsinom 1 (3,2)
MDS 1 (3,2)
31
Hastaların hastane yatış süreleri, yatış nedenleri, beslenme şekilleri ve mortalite oranları Tablo 6’da verilmiştir. Buna göre, hastaların medyan hastanede yatış süresi 14 (min:1, maks:96) gündür; 15 (%22,1) hasta ağrı palyasyonu, 30 (%44,1) hasta oral alım bozukluğu, 2 (%2,9) hasta hipernatremi, 4 (%5,9) hasta hipervolemi, 7 (%10,3) hasta solunum yetmezliği, 1 (%1,5) hasta dekübit yara, 6 (%8,8) hasta solunum yetmezliği, 1 (%1,5) hasta hepatik ensefalopati, 1 (%1,5) hasta selülit ve 1 (%1,5) hasta kolanjit nedeniyle hastaneye yatırılmıştır. Hastaların %45,6’sı normal beslenirken,
%41,2’si ONS(oral nütrisyon sıvısı), %2,9’u parenteral, %4,4’ü rejim 1 ve 2, %2,9’u ONS ve parenteral ve %1,5’i pürin kısıtlı diyet ile beslenmiştir. Mortalite oranları incelendiğinde sıfır ayda ölen 7 hasta (%10,3), bir ayda ölen 11 (%16,2) hasta, üç ayda ölen 14 (%20,6) hasta ve altı ayda ölen 17 (%25) hasta olmuştur.
Tablo 6 - Hastaların hastane yatış süreleri, yatış nedenleri, beslenme şekilleri ve mortalite oranları
n:68
Hastane yatış süresi (gün) 14(1-96)
Yatış nedeni
Ağrı palyasyonu 15(22,1)
Oral alım bozukluğu 30(44,1)
Hipernatremi 2(2,9)
Hipervolemi 4(5,9)
Solunum yetmezliği 7(10,3)
Dekübit yara 1(1,5)
İdrar yolu enfeksiyonu 6(8,8)
Hepatik ensefalopati 1(1,5)
32
NG 1(1,5)
ONS+parenteral 2(2,9)
Pürin kısıtlı diyet 1(1,5)
Sıfırıncı ay mortalite 7(10,3)
Birinci ay mortalite 11(16,2)
Üçüncü ay mortalite 14(20,6)
Altıncı ay mortalite 17(25)
Bulgular n(%) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir.
Tablo 7’de hastaların GLİM sınıflama, MNA ve QOL skorlarına ait tanımlayıcı istatistikler sunulmuştur. GLİM sınıflamaya göre 39 hastada (%57,4) malnütrisyon görülmüştür. GLİM sınıflamaya göre 29 hastada (%42,9) malnütrisyon gözlenmezken 23 hastada (%33,8) hafif ve 16 hastada (%23,5) ağır malnütrisyon belirlenmiştir.
Hastaların MNA toplam skor ortalaması 8,37±2,77 (min:2, maks:14) olarak bulunurken 8 hastanın (%11,8) MNA skoru 12-14, 34 hastanın (%50) 8-11 ve 26 hastanın (%38,2) 0-7 arasında olduğu tespit edilmiştir. Hastaların QOL toplam skor ortalaması 49,88±8,87 (min:19, maks:64) olarak hesaplanmıştır.
Tablo 7-Hastaların GLİM sınıflama, MNA ve QOL skorlarına ait tanımlayıcı istatistikler
n:68
MNA toplam skor 8,37±2,77(2-14)
MNA sınıflama
12-14 8(11,8)
8-11 34(50)
0-7 26(38,2)
QOL toplam skor 49,88±8,87(19-64)
Bulgular n(%) veya ort±SS(min-maks) ile gösterilmiştir.
Hastaların GLIM kriterlerine göre belirlenen malnütrisyon durumuna bağlı genel özellikleri Tablo 8’de karşılaştırılmıştır. Hastaların malnütrisyon varlığına ile yaş
33
(p=0,828), boy (p=0,223), baldır çevresi (p=0,078), dekübit yarası (p=0,282), enfeksiyon durumu (p=0,806), CRP (p=0,472), D vitamini değerleri (p=0,999) ve hastane yatış süreleri (p=0,761) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Malnütrisyonu olanlarda erkek hasta yüzdesi olmayanlara göre istatistiksel olarak daha yüksek (p=0,048)’ti. Malnütrisyon saptanan hastaların kilo (p=0,009), VKİ (p<0,001), kol çevresi (p=0,003) ve albümin düzeyleri (p=0,049) ortalaması görülmeyenlere göre istatistiksel olarak daha düşük bulunmuştur.
Malnütrisyonu olan hastaların tamamında fenotipik ve etiyolojik kriter gözlenmiştir (p<0,001). Malnütrisyon durumuna göre hastaların ek hastalıklarının dağılımı incelendiğinde, koroner arter hastalığı (p=0,462), hipertansiyon (p=0,250), DM (p=0,278), kalp yetmezliği (p=0,203), PTE (p=0,644), SVO (p=0,272), BPH (p=0,999) ve KBH (p=0,715) oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmezken; malnütrisyonu olan hastalarda onkolojik hastalık bulunma yüzdesi olmayanlara göre daha yüksek gözlenmiştir (p=0,038). Malnütrisyon görülen hastalarda normal beslenme oranı daha düşük iken; ONS ile beslenme oranı malnütrisyon görülmeyen hastalara göre daha yüksek bulunmuştur (p=0,021).
Malnütrisyon durumuna göre sıfır (p=0,225) ve bir aylık mortalite (p=0,100) oranları açısından fark bulunmamış, malnütrisyon olanlarda üç aylık mortalite oranı daha yüksek saptanmıştır (p=0,016). Altı aylık mortalite yüzdesi malnütrisyon olan hastalarda daha yüksek gözlense de bu fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p=0,066).
Tablo 8-Hastaların malnütrisyon durumuna göre genel özelliklerinin karşılaştırılması
Yok (n:29)
Var
(n:39) P
Yaş 75,55±7,32(65-94) 76±9,1(65-97) 0,828
Cinsiyet 0,048
Erkek 14(48,3) 28(71,8)
Kadın 15(51,7) 11(28,2)
Boy 1,62±0,1(1,5-1,85) 1,65±0,09(1,4-1,79) 0,223
Kilo 76,63±14,56(52-115) 67,33±13,89(40-109) 0,009
VKİ 29,11±4,24(22,5-38,86)
24,83±5,03(17,31-40,58)
<0,00 1 Kol çevresi 27,9±4,09(19-37) 25,04±3,58(17-32) 0,003
Baldır çevresi 33(27-53) 31(21-42) 0,078
Fenotipik kriter 3(10,3) 39(100) <0,00
1
34
Etiyolojik kriter 17(58,6) 39(100) <0,00
1
Dekübit yara 2(6,9) 7(17,9) 0,282
Enfeksiyon durumu 15(51,7) 19(48,7) 0,806
CRP 38(0,58-275) 36(1-337,21) 0,472
Albümin 3,52±0,61(2,25-4,83) 3,25±0,53(1,98-4,31) 0,049
D vitamini 17,72(3-60,6) 10,46(3,39-35,27) 0,999
Ek hastalıklar
Koroner arter hastalık 16(55,2) 18(46,2) 0,462
Hipertansiyon 23(79,3) 26(66,7) 0,250
DM 11(37,9) 10(25,6) 0,278
Kalp yetmezliği 5(17,2) 12(30,8) 0,203
PTE 3(10,3) 2(5,1) 0,644
SVO 5(17,2) 3(7,7) 0,272
BPH 4(30,8) 7(28) 0,999
Onkolojik hastalık 9(31) 22(56,4) 0,038
KBH 4(13,8) 4(10,3) 0,715
Bulgular n(%), ort±SS(min-maks) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Mann-Whitney U test, Pearson ki-kare test, Fisher’s Exact test. Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
Tablo 9’da malnütrisyon durumuna göre hastaların MNA ve QOL skorları karşılaştırılmıştır. Malnütre olan hastaların MNA (p<0,001) ve QOL (p=0,021) toplam skor ortalaması olmayan hastalara göre istatistiksel olarak daha düşük bulunmuştur.
Malnütrisyon gelişmeyen hastalarda MNA skorunun 12-14 ve 8-11 puan arasında olması; malnütrisyon gelişen hastalarda ise MNA skorunun 0-7 puan arasında olma yüzdesi daha yüksek bulunmuştur (p<0,001).
35
Tablo 9- Hastaların malnütrisyon durumuna göre MNA ve QOL skorlarının karşılaştırılması
Yok (n:29)
Var
(n:39) p
MNA toplam skor 10,17±2,22(6-14) 7,03±2,37(2-11) <0,001
MNA sınıflama <0,001
12-14 8(27,6)a 0(0)b
8-11 19(65,5)a 15(38,5)b
0-7 2(6,9)a 24(61,5)b
QOL toplam skor 52,72±7,3(33-63) 47,77±9,41(19-64) 0,021
Bulgular n(%) veya ort±SS(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Pearson ki-kare test.
Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
Hastaların GLIM sınıflandırmasına göre genel özellikleri Tablo 10’da karşılaştırılmıştır. Hastaların GLIM sınıflandırmasına göre yaş (p=0,767), cinsiyet (p=0,134), boy (p=0,367), baldır çevresi (p=0,184), dekübit yarası (p=0,467), enfeksiyon durumu (p=0,713), CRP (p=0,665), albümin (p=0,073), D vitamini değerleri (p=0,300) ve hastane yatış süreleri (p=0,277) bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Ağır malnütre hastaların kilo (p=0,029), VKİ (p=0,001) ve kol çevresi (p=0,001) ölçümleri malnütre olmayan hastalara göre daha düşük gözlenmiştir. Hafif ve ağır malnütre hastaların tamamında fenotipik ve etiyolojik kriter görülmüştür (p<0,001). GLIM sınıflandırmaya göre hastaların ek hastalıklarının dağılımı incelendiğinde, koroner arter hastalığı (p=0,229), hipertansiyon (p=0,249), DM (p=0,554), PTE (p=0,842), SVO (p=0,388) ve KBH (p=0,715) oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Hafif malnütre hastalarda kalp yetmezliği, ağır malnütre olan ve malnütre olmayan hastalara göre daha fazla bulundu (p=0,040). Ağır malnütre hastalarda BPH görülmezken en yüksek yüzde ile hafif malnütre hastalarda olduğu belirlenmiştir (p=0,019). Ağır malnüre hastalarda onkolojik hastalık oranı malnütre olmayan hastalara göre daha yüksektir (p=0,049). Malnütre olmayan hastalarda normal beslenme yüzdesi ağır malnütre hastalara göre daha yüksek bulunmuştur (p=0,039). GLIM sınıflandırmasına göre sıfır (p=0,234), bir (p=0,073) ve altı aylık mortalite (p=0,111) oranları açısından fark bulunmamış, hafif malnütre hastalarda üç aylık mortalite oranı malnütre olmayan hastalara göre daha yüksek görülmüştür (p=0,038).
36
Tablo 10-Hastaların GLİM sınıflandırmasına göre genel özelliklerinin karşılaştırılması
Yok
Yaş 75,55±7,32(65-94) 76,78±8,53(65-97) 74,88±10,03(65-96)
Boy 1,62±0,1(1,5-1,85) 1,64±0,09(1,4-1,75) 1,66±0,09(1,5-1,79) 0,367 Kilo 76,63±14,56(52-115)a 68,52±14,43(43-109)a,b 65,63±13,34(40-90)b 0,029 VKİ 29,11±4,24(22,5-38,86)a 25,45±4,7(18,37-40,6)a,b 23,92±5,51(17,31-40)b 0,001 Kol çevresi 27,9±4,09(19-37)a 26,11±3,4(21-32)a,b 23,5±3,35(17-29)b 0,001 Baldır
CRP 38(0,58-275) 30(1,07-208) 49,1(1-337,21) 0,665
Albümin 3,52±0,61(2,25-4,83) 3,34±0,39(2,21-4,04) 3,12±0,67(1,98-4,31) 0,073 D vitamini 17,72(3-60,6) 9,37(3,39-33,19) 15,14(3,75-35,27) 0,300 Ek
hastalıklar Koroner arter
hastalık 16(55,2) 13(56,5) 5(31,3) 0,229
Hipertansiyon 23(79,3) 17(73,9) 9(56,3) 0,249
DM 11(37,9) 6(26,1) 4(25) 0,554
37
Bulgular n (%), ort±SS(min-maks) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. ANOVA, Kruskall-Wallis test, Pearson ki-kare test, Fisher’s Exact test. Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
Tablo 11’de GLIM sınıflandırmasına göre hastaların MNA ve QOL skorları karşılaştırılmıştır. Hafif ve ağır malnütre olan hastaların MNA toplam skor ortalaması malnütre olmayan hastalara göre istatistiksel olarak daha düşük bulunmuştur (p<0,001). Malnütrisyon gelişmeyen hastalarda MNA skorunun 12-14 puan arasında olma oranı hafif ve ağır malnütre hastalara göre ve 8-11 puan arasında olma oranı ağır malnütre hastalara göre daha yüksek iken, hafif ve ağır malnütre hastalarda 0-7 puan arasında olma oranı daha yüksek bulunmuştur (p<0,001). Hafif ve ağır malnütre hastalar ile malnütre olmayan hastaların QOL toplam skor ortalaması arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmamış (p=0,072) olsa da malnütre hastalarda QOL skorununun daha düşük bulunması dikkate değerdir.
Tablo 11- Hastaların GLİM sınıflandırmasına göre MNA ve QOL skorlarının karşılaştırılması
Yok
toplam skor 10,17±2,22(6-14)a 7,61±2,08(3-11)b 6,19±2,56(2-11)b <0,001 MNA
toplam skor 52,72±7,3(33-63) 47,61±10,81(19-64) 48±7,28(36-62) 0,072
Bulgular n(%) veya ort±SS(min-maks) ile gösterilmiştir. ANOVA, Pearson ki-kare test. Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
38
Tablo 12’de sıfır aylık mortaliteye göre hastaların genel özellikleri karşılaştırılmıştır. Hastaların sıfır aylık mortaliteye göre genel özellikleri karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir (p>0,05).
Tablo 12-Hastaların sıfırıncı ay mortalite durumuna göre genel özelliklerinin karşılaştırılması
Yok
VKİ 25,84(17,31-40,58) 25,35(20,96-29,75) 0,694
Kol çevresi 27(17-37) 25(21-30) 0,491
Baldır çevresi 32(21-53) 31(28-38) 0,927
Fenotipik kriter 36(59) 6(85,7) 0,238
Etiyolojik kriter 49(80,3) 7(100) 0,338
Dekübit yara 7(11,5) 2(28,6) 0,230
Enfeksiyon durumu 31(50,8) 3(42,9) 0,999
Hastanede kalış süresi 14(1-50) 13(4-96) 0,709
CRP 31,25(0,58-337,21) 77(22-112,34) 0,532
Albümin 3,37(1,98-4,83) 3,05(2,93-3,88) 0,161
D vitamini 10,68(3-60,6) 9(6,67-19,64) 0,830
Ek hastalıklar
Koroner arter hastalık 31(50,8) 3(42,9) 0,999
Hipertansiyon 44(72,1) 5(71,4) 0,999
DM 20(32,8) 1(14,3) 0,423
Kalp yetmezliği 17(27,9) 0(0) 0,179
PTE 4(6,6) 1(14,3) 0,429
SVO 7(11,5) 1(14,3) 0,999
BPH 10(31,3) 1(16,7) 0,650
Onkolojik hastalık 26(42,6) 5(71,4) 0,233
KBH 8(13,1) 0(0) 0,587
Beslenme şekli 0,156
Normal beslenme 30(49,2) 1(14,3)
ONS 24(39,3) 4(57,1)
Parenteral beslenme 1(1,6) 1(14,3)
r1+r2 2(3,3) 1(14,3)
NG 1(1,6) 0(0)
39
ONS+parenteral 2(3,3) 0(0)
Pürin kısıtlı diyet 1(1,6) 0(0)
Bulgular n(%) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. Mann-Whitney U test, Fisher’s Exact test.
Tablo 13’te sıfır aylık mortaliteye göre hastaların MNA ve QOL skorları karşılaştırılmıştır. Sıfır aylık mortaliteye göre hastaların MNA toplam skorları (p=0,471), MNA sınıflama oranları (p=0,530) ve QOL toplam skorları (p=0,579) açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmemiştir.
Tablo 13- Hastaların sıfırıncı ay mortalite durumuna göre MNA ve QOL skorlarının karşılaştırılması
Yok
Bulgular n (%) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. Mann-Whitney U test, Pearson ki-kare test.
Tablo 14’te bir aylık mortaliteye göre hastaların genel özellikleri karşılaştırıldığında; yaş (p=0,728), cinsiyet (p=0,184), kilo (p=0,190), VKİ(p=0,571), kol çevresi (p=0,957), baldır çevresi (p=0,980), fenotipik kriter (p=0,184), etiyolojik kriter (p=0,191), dekübit yarası (p=0,631), enfeksiyon durumu (p=0,742), CRP (p=0,400), albümin (p=0,908), D vitamini değerleri (p=0,757) ve hastane yatış süreleri (p=0,745) bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ölen hastaların boy ortalamaları yaşayanlara göre daha yüksek bulundu (p=0,017).
Hastalarda bir aylık mortaliteye göre ek hastalıklarının dağılımı açısından anlamlı fark gözlenmemiştir (p>0,05). Bir ayda ölen hastalarda rejim 1 ve rejim 2 beslenme yüzdesi yaşayanlara göre daha yüksek iken, normal beslenme yüzdesi daha düşük bulunmuştur (p=0,037).
40
Tablo 14-Hastaların birinci ay mortalite durumuna göre genel özelliklerinin karşılaştırılması
Yok (n:57)
Var
(n:11) p
Yaş 75,96±7,86(65-96) 75±10,84(65-97) 0,728
Cinsiyet
Erkek 33(57,9) 9(81,8) 0,184
Kadın 24(42,1) 2(18,2)
Boy 1,63±0,1(1,4-1,85) 1,67±0,04(1,6-1,72) 0,017
Kilo 70,26±14,68(40-115) 76,68±15,02(56,5-109) 0,190 BMI 26,5±5,02(17,31-40) 27,47±5,91(21,27-40,58) 0,571 Kol çevresi 26,25±4,17(17-37) 26,32±3,42(21-31) 0,957
Baldır çevresi 31(21-53) 33(27-41) 0,980
Fenotipik kriter 33(57,9) 9(81,8) 0,184
Etiyolojik kriter 45(78,9) 11(100) 0,191
Dekübit yara 7(12,3) 2(18,2) 0,631
Enfeksiyon durumu 29(50,9) 5(45,5) 0,742
CRP 31,25(0,58-275) 46,61(4,64-337,21) 0,400
Albümin 3,37±0,59(1,98-4,83) 3,35±0,52(2,69-4,45) 0,908 D vitamini 10,89(3-60,6) 9,71(5,43-19,64) 0,757 Ek hastalıklar
Koroner arter hastalık 29(50,9) 5(45,5) 0,742
Hipertansiyon 40(70,2) 9(81,8) 0,715
DM 19(33,3) 2(18,2) 0,482
Kalp yetmezliği 14(24,6) 3(27,3) 0,999
PTE 3(5,3) 2(18,2) 0,181
SVO 7(12,3) 1(9,1) 0,999
BPH 9(31) 2(22,2) 0,999
Onkolojik hastalık 24(42,1) 7(63,6) 0,189
KBH 7(12,3) 1(9,1) 0,999
Bulgular n(%), ort±SS(min-maks) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Mann-Whitney U test, Pearson ki-kare test, Fisher’s Exact test. Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
Bir aylık mortaliteye göre hastaların MNA ve QOL skorları Tablo 15’te karşılaştırılmıştır. Hastaların bir aylık mortaliteye göre MNA toplam skorları
41
(p=0,635), MNA sınıflama oranları (p=0,587) ve QOL toplam skorları (p=0,733) açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmemiştir.
Tablo 15- Hastaların birinci ay mortalite durumuna göre MNA ve QOL skorlarının karşılaştırılması
Yok
Bulgular n (%) veya ort±SS(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Pearson ki-kare test.
Tablo 16’da üç aylık mortaliteye göre hastaların genel özellikleri karşılaştırılmıştır.
Hastaların üç aylık mortaliteye göre yaş (p=0,247), kilo (p=0,461), VKİ (p=0,755), kol çevresi (p=0,551), baldır çevresi (p=0,801), etiyolojik kriter (p=0,059), dekübit yarası (p=0,999), enfeksiyon durumu (p=0,549), CRP (p=0,716), albümin (p=0,372), D vitamini değerleri (p=0,654) ve hastane yatış süreleri (p=0,622) bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Üç ayda ölen erkek hasta yüzdesi yaşayanlara göre istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur (p=0,039). Ölen hastaların boy ortalamaları olmayanlara göre daha yüksektir (p=0,003). Ölen hastalarda fenotipik kriter görülme yüzdesi olmayanlara göre daha yüksektir (p=0,039). Üç aylık mortaliteye göre hastaların ek hastalıklarının dağılımı incelendiğinde, koroner arter hastalık (p=0,549), hipertansiyon (p=0,999), DM (p=0,197), kalp yetmezliği (p=0,999), SVO (p=0,999), BPH (p=0,444) ve KBH (p=0,999) oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Üç ayda ölen hastalarda PTE (p=0,044) ve onkolojik hastalık (p=0,029) bulunma yüzdesi yaşayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. İlk üç ayda ölen hastalarda yaşayanlara göre rejim 1 ve rejim 2 beslenme ve ONS+parenteral beslenme yüzdesi yüksek iken;
normal beslenme yüzdesi daha düşük bulunmuştur (p=0,004).
42
Tablo 16-Hastaların üçüncü ay mortalite durumuna göre genel özelliklerinin karşılaştırılması
Yok (n:54)
Var
(n:14) P
Yaş 76,41±7,78(65-96) 73,5±10,17(65-97) 0,247
Cinsiyet
Erkek 30(55,6) 12(85,7) 0,039
Kadın 24(44,4) 2(14,3)
Boy 1,62±0,1(1,4-1,85) 1,68±0,05(1,6-1,79) 0,003
Kilo 70,62±14,89(40-115)
73,92±14,75(54-109) 0,461
VKİ 26,75±4,94(17,31-40) 26,27±6,03(18,04-40,58) 0,755
Kol çevresi 26,41±4,16(17-37) 25,68±3,62(21-31) 0,551
Baldır çevresi 31,5(23-53) 32(21-41) 0,801
Fenotipik kriter 30(55,6) 12(85,7) 0,039
Etiyolojik kriter 42(77,8) 14(100) 0,059
Dekübit yara 7(13) 2(14,3) 0,999
Enfeksiyon durumu 28(51,9) 6(42,9) 0,549
CRP 33,63(0,58-275) 42,31(4,64-337,21) 0,716
Albümin 3,4±0,58(1,98-4,83) 3,24±0,56(2,21-4,45) 0,372
D vitamini 10,89(3-60,6) 9,71(5,43-19,64) 0,654 Ek hastalıklar
Koroner arter hastalık 28(51,9) 6(42,9) 0,549
Hipertansiyon 39(72,2) 10(71,4) 0,999
DM 19(35,2) 2(14,3) 0,197
Kalp yetmezliği 14(25,9) 3(21,4) 0,999
PTE 2(3,7) 3(21,4) 0,044
SVO 7(13) 1(7,1) 0,999
BPH 9(34,6) 2(16,7) 0,444
Onkolojik hastalık 21(38,9) 10(71,4) 0,029
KBH 7(13) 1(7,1) 0,999
Bulgular n(%), ort±SS(min-maks) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Mann-Whitney U test, Pearson ki-kare test, Fisher’s Exact test. Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
43
İlk üç aylık mortaliteye göre hastaların MNA ve QOL skorları Tablo 13’te karşılaştırılmış; MNA toplam skorları (p=0,157), MNA sınıflama oranları (p=0,258) ve QOL toplam skorları (p=0,336) açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır.
Tablo 17- Hastaların üçüncü ay mortalite durumuna göre MNA ve QOL skorlarının karşılaştırılması
Yok (n:54)
Var
(n:14) p
MNA toplam skor 8,61±2,8(2-14) 7,43±2,56(3-11) 0,157
MNA sınıflama 0,258
12-14 8(14,8) 0(0)
8-11 27(50) 7(50)
0-7 19(35,2) 7(50)
QOL toplam skor 49,35±9,41(19-64) 51,93±6,21(42-63) 0,336
Bulgular n(%) veya ort±SS(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Pearson ki-kare test.
Tablo 18’de altı aylık mortaliteye göre hastaların genel özellikleri karşılaştırılmıştır. Hastaların altı aylık mortaliteye göre yaş (p=0,321), kilo (p=0,269), VKİ (p=0,741), kol çevresi (p=0,414), baldır çevresi (p=0,842), etiyolojik kriter (p=0,269), dekübit yarası (p=0,680), enfeksiyon durumu (p=0,401), CRP (p=0,376), albümin (p=0,595), D vitamini değerleri (p=0,800) ve hastane yatış süreleri (p=0,207) bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmemiştir. Ölen erkek hasta yüzdesi yaşayanlara göre istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur (p=0,010). Ölen hastaların boy ortalamaları yaşayanlara göre daha yüksekti (p<0,001). Ölen hastalarda fenotipik kriter görülme yüzdesi yaşayanlara göre daha yüksekti (p=0,044). Hastaların ek hastalıklarının dağılımına bakıldığında, koroner arter hastalığı (p=0,779), hipertansiyon (p=0,761), kalp yetmezliği (p=0,529), SVO (p=0,999), BPH (p=0,999) ve KBY (p=0,669) oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Ölen hastalarda PTE (p=0,044) oranları daha yüksek görülse de bu fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p=0,095). Ölen hastalarda onkolojik hastalık bulunma yüzdesi, yaşayanlara göre daha yüksek (p=0,003) iken DM yüzdesi ise daha düşük saptanmıştır (p=0,049). Ölen hastalarda ONS+parenteral beslenme yüzdesi yaşayanlara göre daha yüksek iken normal beslenme yüzdesi daha düşük bulunmuştur (p=0,027).
44
Tablo 18 - Hastaların altıncı ay mortalite durumuna göre genel özelliklerinin karşılaştırılması
Yok (n:51)
Var
(n:17) P
Yaş 76,39±7,77(65-96) 74,06±9,87(65-97) 0,321
Cinsiyet
Erkek 27(52,9) 15(88,2) 0,010
Kadın 24(47,1) 2(11,8)
Boy 1,62±0,09(1,4-1,85) 1,69±0,05(1,6-1,79) <0,001 Kilo 70,15±15,11(40-115) 74,76±13,72(54-109) 0,269
VKİ 26,78±5,06(17,31-40)
26,29±5,53(18,04-40,58) 0,741 Kol çevresi 26,49±4,21(17-37) 25,56±3,5(21-31) 0,414
Baldır çevresi 31(23-53) 33(21-41) 0,842
Fenotipik kriter 28(54,9) 14(82,4) 0,044
Etiyolojik kriter 40(78,4) 16(94,1) 0,269
Dekübit yara 6(11,8) 3(17,6) 0,680
Enfeksiyon durumu 27(52,9) 7(41,2) 0,401
CRP 30(0,58-275) 46,61(4,64-337,21) 0,376
Albümin 3,39±0,56(1,98-4,83) 3,3±0,63(2,21-4,51) 0,595 D vitamini 10,89(3-60,6) 9,71(5,43-31,7) 0,800 Ek hastalıklar
Koroner arter hastalık 26(51) 8(47,1) 0,779
Hipertansiyon 36(70,6) 13(76,5) 0,761
DM 19(37,3) 2(11,8) 0,049
Kalp yetmezliği 14(27,5) 3(17,6) 0,529
PTE 2(3,9) 3(17,6) 0,095
SVO 6(11,8) 2(11,8) 0,999
BPH 7(30,4) 4(26,7) 0,999
Onkolojik hastalık 18(35,3) 13(76,5) 0,003
KBH 7(13,7) 1(5,9) 0,669
Hastanede kalış süresi 13(1-50) 20(4-96) 0,207
Beslenme şekli 0,027
Bulgular n(%), ort±SS(min-maks) veya medyan(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Mann-Whitney U test, Pearson ki-kare test, Fisher’s Exact test. Gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı farklar farklı üssel küçük harfler ile gösterilmiştir.
45
Altı aylık mortaliteye göre hastaların MNA ve QOL skorları Tablo 19’da karşılaştırılmıştır. Hastaların altı aylık mortalitesine göre yaşayan ve ölenlerde MNA toplam skorları (p=0,304), MNA sınıflama oranları (p=0,558) ve QOL toplam skorları (p=0,286) açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır.
Tablo 19-Hastaların altıncı ay mortalite durumuna göre MNA ve QOL skorlarının karşılaştırılması
Yok (n:51)
Var
(n:17) p
MNA toplam skor 8,57±2,76(2-14) 7,76±2,82(3-13) 0,304
MNA sınıflama 0,558
12-14 7(13,7) 1(5,9)
8-11 26(51) 8(47,1)
0-7 18(35,3) 8(47,1)
QOL toplam skor 49,22±9,57(19-64) 51,88±6,12(42-63) 0,286
Bulgular n(%) veya ort±SS(min-maks) ile gösterilmiştir. Student’s t test, Pearson ki-kare test.
Tablo 20’de malnütrisyonu olan hastalarda mortaliteye göre QOL skorları karşılaştırılmış; sıfır aylık (p=0,894), bir aylık (p=0,384) ve altı aylık (p=0,105) mortaliteye göre QOL toplam skorlarının istatistiksel açıdan anlamlı farklılık göstermediği görülmüştür. Üç ayda ölen hastaların QOL skor ortalaması yaşayanlara göre daha yüksek gözlense de bu fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p=0,078).
Tablo 20-Malnütrisyon olan hastalarda mortaliteye göre QOL skorlarının karşılaştırılması
n Ort±SS Medyan (min-maks) P
Sıfırıncı ay mortalite 0,894
Yok 33 47,64±10,08 48(19-64)
Var 6 48,5±4,76 48,5(42-55)
Birinci ay mortalite 0,384
Yok 30 47,03±10,16 47,5(19-64)
Var 9 50,22±6,16 50(42-63)
Üçüncü ay mortalite 0,078
Yok 27 46±9,99 45(19-64)
Var 12 51,75±6,72 50,5(42-63)
Altıncı ay mortalite 0,105
Yok 26 46,04±10,19 46(19-64)
Var 13 51,23±6,7 50(42-63)
Student’s t test, Mann-Whitney U test.
46
Hastalarda üç aylık mortaliteyi etkileyen risk faktörlerini belirlemek amacıyla çok değişkenli lojistik regresyon analizi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 21’de sunulmuştur. Yapılan analiz sonucunda, erkek cinsiyet, boy, onkolojik hastalık, normal beslenme ve malnütrisyon mortalite için risk faktörü olarak bulunmamıştır.
Tablo 21-Üçüncü ay mortaliteyi etkileyen risk faktörleri
OR(%95GA) p
Erkek cinsiyet 1,167(0,105-12,976) 0,900
Boy 1,059(0,945-1,187) 0,321
Onkolojik hastalık 1,822(0,39-8,506) 0,446 Normal beslenme 0,244(0,045-1,312) 0,100
Malnütrisyon 3,514(0,627-19,678) 0,153
Hastalarda altı aylık mortaliteyi etkileyen risk faktörlerini belirlemek amacıyla çok değişkenli lojistik regresyon analizi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 22’de sunulmuştur. Buna göre, erkek cinsiyet, boy, onkolojik hastalık, DM, normal beslenme ve malnütrisyon mortalite için risk faktörü olarak bulunmamıştır.
Tablo 22- Altıncı ay mortaliteyi etkileyen risk faktörleri
OR(%95GA) p
Erkek cinsiyet 1,186(0,137-10,271) 0,877
Boy 1,106(0,987-1,24) 0,084
Onkolojik hastalık 1,901(0,393-9,191) 0,424
DM 0,224(0,034-1,475) 0,120
Normal beslenme 0,442(0,106-1,847) 0,263
Malnütrisyon 1,878(0,423-8,333) 0,407
Şekil 1’de MNA skoru ile QOL skoru arasındaki korelasyon analizi sonucu sunulmuştur. MNA skoru ile QOL skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon gözlenmemiştir (p=0,219).
47
Şekil 1-MNA skoru ile QOL skoru arasındaki korelasyon
Şekil 2’de GLIM sınıflandırması ile QOL skoru arasındaki korelasyon analizi sonucu gösterilmiştir. GLIM sınıflandırması ile QOL skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde zayıf bir korelasyon olduğu belirlenmiştir (r=-0,286;
p=0,018).
Şekil 2-GLİM sınıflandırması ile QOL skoru arasındaki korelasyon
48