• Sonuç bulunamadı

Bu çalışmada elde edilen en önemli sonuçlar şunlardır:

 Değişkenlerin korelasyon matrisine göre tüm çalışma değişkenlerinin tüm kurtoz ve eğiklik değerleri kabul edilebilir bir aralıkta kalmaktadır. Böylece, tüm değişkenler uyumlu ve tüm göstergeler iyi kabul edilmiştir.

 Çalışma değişkenleri için korelasyon matrisi petrol fiyatı ile ticari açıklık arasında % 41'lük bir korelasyon gösterirken kalan % 59'lık oran diğer faktörlerden kaynaklanmaktadır.

Ayrıca, petrol fiyatları ile GSYİH arasında yüzde 75 dolayında önemli bir ilişki vardır ve bu da ekonominin ülkede çeşitlendirilmemesi ve petrole olan aşırı bağlılığın doğal bir sonucudur; Bununla birlikte, petrol fiyatı ile ithalat arasında % 49 oranında anlamlı bir korelasyon vardır, kalan yüzde 51'luk oran ise diğer faktörlerden kaynaklanmaktadır. Tablo 4.2'de ticaret dengesi, petrol fiyatının oynaklığıyla (ilişki katsayısı değeri 0.89) harika derecede pozitif bir ilişkiye sahip olduğu gösterilmiştir.

 Üç test (ADF ve PP) kullanılarak incelenmiştir, Tüm testlerin sonuçları, tüm zincirlerin ilk farkda kararlı olduğunu göstermektedir.

 VAR modelinin gecikme uzunluğunun belirlenmesinde kullanılan kriterlerden, tüm kriterlerin (FPE, AIC, SC ve HQ) %5 oranında en iyi gecikme uzunluğunu seçtikten sonra uzunluk gecikmesinin ber eşit olduğu anlamına gelir.

 Petrol fiyatlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini incelemek amacıyla, çalışma IRF analizini kullanmıştır, Petrol fiyatının, incelenen yıllar boyunca GSYİH üzerinde olumlu bir etkisi olmuştur, bu da petrol fiyat artışının. Dönemlerin çoğunda GSYİH'nın artmasına veya iki değişken arasındaki teorik ilişkinin doğasına paralel olarak uzun vadede olum lu etki etmesine neden

olmuştur; Bu durum, hipotezi teyit etmektedir (petrol fiyatları ile ekonomi büyümesi arasında pozitif bir ilişki vardır). Petrol fiyat şokları, birinci yıldan onuncu yıla kadar ticaret dengesi üzerinde olumlu bir etki yapmış ve üçüncü yılda en yüksek şok oranına ulaşmıştır. Petrol fiyatlarındaki rasgele bir şokun standart sapmasının ithalat üzerinde olumlu etkisi vardır, bu etki üçüncü yılda en yüksek noktasına ulaşmış ve ardından dönemin sonuna kadar istikrar kazanmıştır. Küresel petrol fiyatlarındaki olumlu bir şok, Libya'nın ithalatında olumlu etkilere neden olmuştur, dolayısıyla, petrol fiyatlarının Libya'nın ithalatında ve kısa ve uzun vadede yorumlanmasında güçlü bir etkisi olduğu söylenebilir, GSYİH şoklarının petrol fiyatları üzerindeki etkisi, etkinin olumlu ve olumsuz olduğu en istikrarlı şoklardan biridir, olumlu etki net olmakla birlikte, etki çoğu yıllarda sıfıa yaklaşan düşük tepki katsayısıyla azalmaktadır.  Petrol fiyatlarındaki olumlu% 1'lik değişim, GSYİH üzerinde% 29'luk bir pozitif

etkiye sahiptir ve geri kalan% 71'i diğer etkenlerden kaynaklanmaktadır. Buna ek olarak, ticaret dengesinde% 1'lik bir artış Libya GSYİH'sını% 0,08 oranında artıracaktır; Ticaret açıklığı Libya'nın GSYİH'sini olumlu yönde etkilerken, ticaret açıklığının yüzde 1 artması GSYİH'yi yüzde 23, diğer faktörlere bağlı olarak yüzde 77 azaltacak. Bu, petrol dışı ihracat hacmindeki% 2'yi aşmayan hacmin azalmasından kaynaklanıyor; Bu, Libya'nın ticaretin hidrokarbonlar dışındaki kalkınma çabalarına rağmen tekli ihracattan ve petrol gelirlerine bağımlılık probleminden mustarip olmaya devam ettiğini gösteriyor;

Bu, ekonomik dalgalanmalara ve petrol sonrası planlamaya uyum sağlayabilen bir ekonomi oluşturmak için yeni politikalar arayışına yol açıyor; Sonuçlar, ham petrol fiyatlarının, ticaret dengesi ve ithalatın ekonomik büyüme üzerinde uzun vadeli olumlu bir etkiye sahip olduğunu; Buna ek olarak, ticaret açıklığının ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediğini göstermektedir.

Bunun nedeni petrol dışı ihracat hacminin hala % 2'yi geçmemesidir; Bu durum, Libya’nin, ticaretin hidrokarbonlar dışındaki kalkınma çerçevesindeki tüm çabalarına rağmen hala tek ihracata ve petrol gelirlerine bağımlılık sorununa maruz kaldığını göstermektedir. Bu, ekonomik dalgalanmalara karşı dirençli bir ekonomi inşa etmek için petrol sonrası aşamayı planlamak için yeni politikalar

arayışına neden olmaktadır, Genel olarak, sonuçlar, ham petrol fiyatlarının, ticaret dengesi ve ithalatın uzun vadeli ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediğini; ticari açıklığının ise ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediğini göstermektedir.

 Lagrange çarpanı (LM) testine göre artıklar arasındaki seri korelasyon problemi olmadığı anlaşılmıştır; RESET test istatistiği normallik testlerinin model sonuçlarında kullanılan formun geçerliliğini göstermiştir. Heteroskedastisite testinin sonuçları her ikisi de % 5'ten daha büyük olan R-kare ve F istatistiklerini içermektedir. Ayrıca, olasılık değerleri % 5'ten büyüktür, bu da modelin veri heteroskedastisite problemi olmadığı anlamına gelmektedir; Ek olarak, Jarque- Bera (LM BG) testi istatistiği, modelin seri korelasyon probleminden uzak olduğunu göstermiştir. Sonuçlar, CUSUM testinin, hattın % 5'lik güven aralığına girmesi nedeniyle boş-hipotezi reddedemediğimizi göstermiştir, böylece, parametreler modelin kararlı olduğuna işaret etmektedir. Son olarak, CUSUM test sonuçları, hattın %5 güven aralığına girmesi nedeniyle boş-hipotezi reddedemeyeceğimizi göstermiştir; Böylece, parametreler modelin kararlı olduğunu kanıtlamıştır.

 Petrol fiyatları ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir denge ilişkisi var  Tahmini hata düzeltme sonuçları (ECM), petrol fiyatları ile açıklayıcı ekonomik büyüme değişkenleri arasındaki uzun vadeli ilişkilde kısa vadeli dinamik işlemi temsil ettiğini ortaya koymuştur; Sonuçlar, kısa dönem sapma ile şok sonrasında uzun vadeli denge arasındaki uyum hızını temsil eden her hata düzeltmesinin (-1) negatif olduğunu ve %1 işletme düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermiştir. Hata düzeltme -0,68, bir önceki yılın şokundaki dengesizliğin %68'inin cari yıldaki uzun vadeli dengeye yakınsadığını göstermektedir.

 Nedensel test sonuçları, çalışma süresi boyunca petrol fiyatları (ithalat, GSYİH ve ticaret açıklığı) arasında nedensel iki yönlü bir ilişki olduğunu göstermektedir, nedensellik testlerinin sonuçları, petrol fiyatının ticaret dengesine tek yönlü etkisini gösterdi.

 Libya ekonomisi, büyük ölçüde petrol kaynaklarına dayanan tek yönlü bir ekonomidir,

 Petrol ithalatı, Libya'nın farklı sektörlerinin finansal kaynaklarının finansmanında temel oluşturuyor.

 Ortadoğu'daki istikrarsız siyasi durum ve çevre dostu temiz enerjiye yönelik talepler göz önüne'den sürüklenerek ulusal ekonominin bu benzin sektörüne bağlı olması, çevresindeki her şey olaydan etkilenebilir bir duruma sokmaktadır.  Son yıllarda petrol fiyatlarındaki hızlı dalgalanmalar, arz sıkıntısı değil, küresel

borsalarda spekülasyonlar ve politik sorunlar, savaşlar, iklim değişikliği ve felaketler, panik gibi diğer faktörlerden kaynaklanmaktadır.

 Petrol gelirleri, ulusal ekonominin finansmanında sanayi sektörüne yapılan zayıf katkı nedeniyle Libya'nın ekonomik kalkınmasının can damarıdır.

 Petrol fiyatlarının oynaklığı ulusal ekonominin denge veya dengesizlik durumlarının ana belirleyicilerinden birisidiri; 1986 ve 1998 krizlerinde bir çok göstergenin olumsuz etkilenmesi bu durumu onaylar niteliktedir.

 Çalışma, çalışmanın bazı değişkenleri ile petrolün fiyatı arasında bir korelasyon olduğunu göstermiştir; ikincisi, ekonomik indeksteki istikrar veya dengesizliğe yönelik motor ve liderin değişimidir.

 Petrol sektörü Libya ekonomisinin belkemiğini oluşturmaktadır, petrol gelirleri, önemli ekonomik ve sosyal değişmelere katkıda bulunmuştur, petrol, GSYİH'ye, genel bütçeye ve döviz sağlanmasına katkıda bulunmanın yanı sıra enerji kaynağı ve iç tüketimin önemli bir kaynağı olarak kullanılmaktadır. Libya ekonomisi, küresel ekonomik çevreye olan biten ve bunun sonucunda ortaya çıkan petrol fiyatlarındaki değişmelerden büyük ölçüde etkilenmektedir.

 Analiz sonuçları, başta uluslararası petrol fiyatları ile ilişkili petrol gelirleri ve gayri safi yurtiçi hasıla arasında güçlü bir ilişki olduğuna işaret ediyor ve Libya hükümetine bu tür bir emtia varlığının yarattığı fırsatlardan maksimum faydalanma sorumluluğunu yüklüyor; Bunun yanında hükümetin bu emtia gelirlerine alternatif yaratma gerekliliğine dikkat çekiyor.

 Çalışma petrol fiyatları ve değişkenler (GSYİH, ithalat, ticaret dengesi, ticaret açıklığı) arasında uzun vadeli bir ilişki olduğunu göstermektedir; Buna ek olarak, Ayrıca, nedensel test sonuçları, petrol fiyatları ile değişkenler (ithalat, GSYİH ve ticaret açığı) arasında kısa vadeli bir ilişki olduğunu gösterdi.