• Sonuç bulunamadı

Bitkileri bildiren birleşik adlar:

İkinci Bölüm

2. Bitkileri bildiren birleşik adlar:

yelimbäliḳ "sazan balığı"

yolpäşşä "ev sineklerine benzeyen ve daha büyük kül renkli bir sinek"

zaġaräbäliḳ "sazan"

benzer kokulu meyveli bitki"

ärpäpayä "arpanın gövdesi"

eçki içäk "çok yıllık yabanî bir bitki"

eşäkmiyä "tohumu zehirli yabanî ot"

gavpeçäk "bir tür sarmaşık"

ġazayaġı "kaz ayaklarına benzeyen, tohumları çok küçük ve acı, solunum yolları ve böbrek hastalıklarının tedavisi için kullanılan bir bitki"

ġazoti "gövdesi dikenli bir bitki"

ġozäçänaḳ "pamuk bitkisinin iç bölümleri veya çeperleri"

ġozäpayä "pamuğu alınan pamuk bitkisi, pamuk gövdesi"

gülbänd "çiçek gövdesi"

gülbärg "gül yaprağı"

gülḫayri "çiçekleri kırmızı, beyaz, mor, yaprakları kalbe benzeyen çok yıllık süs bitkisi"

gülkasä "kaba benzeyen, diş görünüşü yeşil olan bir çiçek türü; kase çiçeği"

gülnar "nar ağacının çiçeği"

gülsäpsär "menekşegillerden, çok yıllık uzun ve ince yapraklı sarı veya mor çiçekli bir bitki"

gültacḫoraz (taciḫoraz) "çiçekleri horozibiğine benzeyen, çeşitli renkli, çok yıllık bir bitki"

ignäbärg "iğne yapraklılar"

ipargül "kokulu çiçek"

itaġız "çiçekleri köpeğin ağzına benzeyen çok yıllık bir bitki"

itburun "meyvesi kırmızı ve ekşi bir bitki, bu bitkinin meyvesi"

kasäçäbärg "çanak yaprağı"

ḳalämpirgül "tarlalarda ve bahçelerde yetişen sar ve beyaz çiçekli bir bitki"

ḳalämpirmunçaḳ "karanfil"

ḳandaġaç "kızılağaç"

mamäḳaymaḳ "karahindiba"

ḳarġaciydä "iğdegillerden, meyvesi iğdeden daha küçük olan bir yabanî bitki"

ḳaşḳargül "dalya, yıldız çiçeği"

känäkuncid "susamgillerden, sıcak bölgelerde yetişen ve yağ elde edilen bir bitki;

çörek otu"

kärnäygül "sarmaşıkgillerden çiçekleri mor, sarı, lacivert renkli ve yapışarak tırmanan bitki"

ḳoḳangül "dalya, yıldız çiçeği"

ḳonġırbaş "kuraklığa dayanıklı yabanî ot"

ḳoşḳulaḳ "yeni açmakta olan tomurcuk"

ḳoypeçäk "sarmaşıkgillerden, güzel çiçekli, sulak, nemli, dik ve düz yerlerde yapışarak tırmanan bitki"

ḳoytikän(äk) "yoncagillerden, kelebek şeklinde çiçek açan, çiçekleri beyaz, mor ve pembe renkli, kancaya benzeyen dikenleri olan, koyunların derisine yapışan bir bitki"

ḳozidumbä "mantargillerden, üst kısmı beyaz ve şapka biçiminde olan, yenilebilen bir bitki"

ḳoziḳarin "mantar"

ḳoziḳulaḳ "kuzukulağı"

ḳumäncir "kaktüs, atlas çiçeği"

ḳumpiyaz "süsengillerden, kökü soğana, çiçekleri ise lâleye benzeyen bir süs bitkisi"

ḳumsäbzi "çöllerde yetişen ve yenen bir bitki"

kuncutpayä "susam gövdesi"

ḳuşciydä "iğdegillerden, ufak iğdeli ağaç"

ḳuştili "yaprakları bademe, meyvesi serçenin diline benzeyen, büyük gövdeli, meyvesi ilaç olarak kullanılan bir ağaç"

laläḳızġaldaḳ "süsengillerden, kırmızı çiçekli, İlkbaharda yetişen bir bitki;

gelincik"

mamäsirkä "karahindibaya benzeyen bir çiçek"

mayçeçäk "sarıpapatya"

mäcnuntal "salkım söğüt"

mäcnuntut "dalları yüksek ve ince olan süs dutu"

mäkkäsupurgi "ada çayı, süpürge darısı"

märälḳulaḳ "gövdesi kalın, büyük yapraklı, zehirli bir bitki"

märvaridgül "papatya, yoğurt çiçeği"

märvaridtut "dutgillerden, yeşil yapraklı, ufak meyveli ağaç; bu ağacın tatlı, sulu meyvesi

mäymuncan "ahududu; ağaç çileği"

mehrigiya "adamotu"

mıḫçop "sinir otu"

nämazşamgül "akşamsefası"

näyşäkär "şeker kamışı"

pätäkildiz "ek kök"

peçäkgül "sarmaşıkgillerden, mor, mavi ve pembe renkli çiçekleri olan bir süs bitkisi"

piyazgül "zambak"

saçisunbul "çok yıllık bir bitki"

sällägül "bir bitki türü; rododendron"

sämbitgül "zakkum"

särvinaz "servigillerden, bir süs ağacı"

suvpiyaz "sulu bataklık yerlerde yetişen bir bitki"

suvräñ "dağlarda ve tepelerde yetişen bir ot"

şäkärḳamiş "şeker kamışı"

şäpälaḳgül "alman süseni"

şäyṭanbutäsi "haşhaş"

şäyṭankasä "şeytan otu"

şäyṭankavuş "ilkbaharda yetişen, kökü soğanlı, uzun yapraklı çok yıllık bir bitki"

taḳmägül "kızılcıkgillerden, gövdesi çok dikenli, ufak ve kokulu çiçekli yabâni bir bitki"

talkuçuk "söğüt ağacının yaprakları açmaya başlayan yeni dalları"

tizimgül "yabanî mine çiçeği"

tonġıztäraḳ "domuz dikeni"

topgül "başak biçiminde olan çiçekler; salkım baş çiçeklerin genel adı"

tugmägül "dalya, yabanî ebem gömeci"

tuyäpäypaḳ "çöllerde ve tepelerde yetişen çok yapraklı yabanî bitki"

yalġanbärg "iki yapraklı tomurcuk"

yältir(ä)baş "çöllerde ve kumlu yerlerde yetişen pırıltılı yapraklı yabanî bir ot"

zärpeçäk "sarmaşıkgillerden, başka bitkilerin gövdesine yapışarak tırmanan, sarımsı ince gövdeli yapraksız bir bitki"

ziġırpayä "susamgillerden; susama benzeyen bitkinin gövdesi"

b. Meyve ve sebze adları:

aşḳavaḳ "kavak"

atemçäy(i) "atın memesine benzeyen kırmızımsı üzüm"

ayimḳavaḳ "erken yetişen bir tür kabak"

badamzärdali "bademe benzeyen kayısı türü"

börikällä "bir tür yuvarlak kavun"

bulaḳoti "dereotu"

çälmä ḳavaḳ "bir tür kabak"

çilanciydä "iğdegillerden, olgunlaşan meyvesi iğdeye benzeyen bir ağaç ve bu ağcınmeyvesi.

çilimḳavaḳ "kabuğu su testisi olarak kullanılan bir tür kabak"

çinnitärb(v)uz "ala ve ince kabuklu erken olgunlaşan karpuz"

çitiriḳavun "koyu yeşil, ince kabuklu çok tatlı bir kavun türü"

dästaralmä "incire benzeyen elma"

däştpiyaz "prese"

äncirşäftali "incire benzer şeftali türü"

ärkanıḳavun "kabuğu toruncu ve sarı, uzun zaman saklanılabilen kavun türü"

gülkäräm "görünüşü güle benzeyen lâhana "

ḫalili üzüm "üzüm türü"

ḫatinyanġaḳ "bir tür badem"

ildizmevä "(şalgam, patates gibi) Bazı bitkilerin yenecek kökü"

itḳavun "yabanî kavun"

itüzüm "ufacık, siyah veya kırmızımsı meyveli, beyaz çiçekli bir bitki ve bu bitkinin meyvesi; it üzümü"

ḳayinänar "tadı mayhoş, taneleri kıpkırmızı nar"

käklikoti "kekik"

källä-i-zaġ "kalın kabuklu, siyahımsı mor renkli üzüm türü"

ḳoḳancoḫari "beyaz mısır"

ḳoybaş "kavun türü"

‛umrbaḳı "uzun zaman saklanabilen sert ve sarı kabuklu kavun türü"

mäkkäcoḫari "mısır"

mäkkäkadi "kestane kabağı"

mäkkäsaçiḳ "kabak türü"

mirzateräk "dümdüz yetişen kavak"

naḳşalmä "kabuğunun üzerinde kırmızı çizgileri olan elma"

nanciydä "iğdegillerden, dolgun ve etli olan iğde"

nasḳavaḳ "armuda benzeyen bir kabak türü"

paḫtä almä "uzun süre saklanamayan bir tür yumuşak elma"

ṣayibi üzüm "ince kabuklu, pembe ve erik renkli üzüm türü"

siltanpaşşayi "bir tür elma"

suvḳavaḳ "kabuğu sert ve dayanaklı bir tür kabak"

şatut "dutları siyah ve kırmızı, ekşi veya tatlı olan dut ağacı ve bu ağacın dutu"

şäftaliqaqı "kuru şeftali"

şäkärpäläk "etli ve tatlı kavun türlerinden biri"

şäkärängur "ince derili, açık yeşil bir çeşit üzüm"

taġalçä "dağ eriği"

taşḳavaḳ "çok sert kabuklu yenmeyen bir tür kabak"

urgäncikadi "turuncu renkli, boyunlu bir tür kabak"

zärġaldaḳşaftali "sarı ve büyük bir tür şeftali"