• Sonuç bulunamadı

Aletleri ve nesneleri bildiren birleşik adlar:

İkinci Bölüm

8. Aletleri ve nesneleri bildiren birleşik adlar:

ahäksüti "suda çözünmüş kireç taşı"

ahäktaş "kireç taşı"

aḫurçob "kalıp, ayakkabı derisini biçimlendirmek için kullanılan âlet"

alavkuräk "ateş almak için kullanılan kısa saplı metal kürek; faraş"

alḳındıḳayraḳ "bıçakları keskinleştirmek için kullanılan siyahımsı taş, bileği taşı"

altingugird "çok hızlı yanan sarı renkli kimyasal madde"

altinḳazıḳ "kutup yıldızı"

amaçboyunturuḳ "çift süren veya arabaya koşulan hayvanların birlikte yürümelerini sağlamak için boyunlarına geçirilen bir tür ağaç çember ve toprağı açmak için boyunduruğun ucuna bağlanan demir dişli ağaç alet"

aşpiçaḳ "kemik kırmak, et kesmek için kullanılan büyük bıçak"

aştäḫtä "hamur açmak ve kesmek için kullanılan tahta"

atäşkuräk "ateş almak için kullanılan kısa saplı metal kürek; faraş"

aybaltä "ucu aya benzeyen uzun saplı bir balta türü"

ayinäbänd "camlı, camla süslenen"

aymamä "ay"

ay(i)näyicähan "dünyayı gösteren efsanevi ayna"

aypärçä "hilal"

azıḳtiş "azı dişi"

basḳanteri "kuzunu derisinin dışındaki derilerin tümü"

başmäḳalä "manşet"

belküräk "bel"

boyinbaġ "hayvanların boynuna takınan halat"

boyinturuḳ "boyunduruk"

cävhärlimu "limon asidi"

cinçiraḳ "lamba"

çaycoş "isıtıcı, çaydanlık"

çayçäḳa "ufak tefek şeyler için harcanan para; çay parası"

çayġolçä "ısıtıcı, çaydanlık"

çayḳaşıḳ "çay kaşığı"

çäḳmaḳtaş "çakmak taşı"

çärḫpäläk "su gücüyle çalışıp büyük arktan su çıkaran mekanizma, su değirmeni, donma dolap"

çilläsuvi "kışın tarlalara ve ağaçlara verilen su"

çiraḳpayä "üstüne lamba koymak için ağaç veya demirden yapılan araç"

daşḳazan "düğünlerde, merasimlerde yemek yapılan büyük kazan"

dästḫaṭ "elle yazılan mektup, imza"

dästmayä "sermaye"

devartaş "taştan yapılan duvar, yollarda engel olarak konan taş"

dolänämunçaḳ "sarımsı ve benli büyük boncuk"

durdanä "inci"

äççıḳtaş "demir sülfatından elde edilen, halk arasında ilâç olarak kullanılan bir tür asitli tuzuz taş hâline getirilen biçimi"

älmänäḫ "yazar ve şairlerin tarihi, siyasi ve edebi eserlerinin toplamı"

gäzçob "uzunluğu bir metre kadar olan, ölçmek için kullanılan, ağaçtan yapılan araç"

güldästä "buket, gül demeti"

gülab "çiçeksuyu, çiçek parfümü"

gülḳayçi "çiçekleri kesmek ve şekil vermek için kullanılan makas"

gülḳaġaz "duvar kâğıdı; genellikle odaların veya kapalı alanların duvarlarını süslemeye yarayan süs kâğıdı"

gülkörpä "genellikle duvarlara asmak, döşeklerin üzerine örtmek için çok süslü bir biçimde elde dikilen perde"

ġaltäkärabä "tek tekerli, insan gücüyle yürüyen araba"

ġaltäkmalä "ekmeye hazırlanan tarlanın toprağının düzlemek amacıyla kullanılan, silindire benzeyen kısa ağaçtan yapılan ağır bir araç"

ġozäpoçaḳ "pamuğun kuruyan kabuğu"

‛aṭrṣabun "hoş kokulu sabun"

ḫaläçob "eşiği sürmek için kullanılan ucu ince kısa ağaç"

ḫantäḫtä "yemek masası"

ḫaṭçob "okunmakta olan sayfayı kolayca bulabilmek için bu sayfanın arasına konulan çöp veya bir parça kağıt"

ipäkpaḫtä "lifleri uzun, ince ve kolayca kopmayan pamuk"

işpeç "iğnelik"

ḳadaḳtaş "ağırlığı 400gr olan taş"

ḳalämtäraş "kalemtıraş"

ḳarinbaġ "atın karnının altından geçirilerek at arabasına bağlanan tasma, bağ"

ḳayraḳtaş " masat, bileği taşı, kayrak"

ḳaziḳromal "süsleme amacıyla çiviye asılan her şey"

kärvanḳuş "yazın gecenin yarısında gökyüzünün doğu tarafında görünen bir takım küçük yıldız"

kiristälgilas "kristal bardak"

ḳıliçbaġ "kılıç kayışı"

ḳılköprik "sırat köprüsü"

ḳırrätaş "kenarlı taş"

közaynäk "gözlük"

közmunçaḳ "göz boncuğu, nazar boncuğu"

ḳıymätäḫtä "eti kıyma yapmak için kullanılan tahta"

ḳolbaġ "beşik bağı"

ḳolḳab "eldiven"

ḳoltiḳtäyaḳ "koltuk değneği"

ḳolyazmä "el yazması"

ḳoşaḳaġız "iki ağızlı silah; çifte"

ḳoşaḳ ärḳan "birkaç koyun ve keçi bağlanan halat"

ḳoşḳulaḳ "iki tarafında tutağı olan kap veya tepsi"

ḳoştıġ "iki namlulu, iki uçlu kılıç"

ḳoştirnaḳ "çift tırnak işareti"

ḳoyinçontäk "iç cep"

közyaşi "gözyaşı"

ḳumtaş "kum taşı, kuvarsit"

kunbäy‛ "günlük verilen para, gündelik"

längärçöb "jimnastikçilerin halat üzerinde yürürken dengelerini korumak için elerinde tuttukları direk"

läyläkḳar "lapa lapa kar"

malyaġı "kuyruk yağı; hayvanlardan elde edilen yağ"

maşpayä "yeşil mercimeğin gövdesi"

maycuvaz "bitkilerin yağını elde etmek için kullanılan geleneksel araç"

mayçiraḳ(ġ) "don yağı lambası, gaz lambası"

mıḫçop "ağaçtan yapılan çivi"

milligram "miligram"

muztaġ "buz dağı"

nanḫamir "ekmek hamuru"

ösimlikyaġı "bitki yağı"

ölikṭäbi‛ät "cansız nesneler"

payteşä "balta"

pärçinmıḫ "döşemeci çivisi"

peştäḫtä "tezgah"

pilläġozä "koza"

piltäbäḫmäl "kumaş türü"

poçaḳpillä "ipek böceğinin deldiği ağı"

popänäkot "su yosunu"

postdunbä "koyun kuyruğunun derisi"

roznamä "gazete"

simyaġaç "elektrik, telefon direği"

supätaġ "doruğunda düz yeri olan dağ"

supaltabaḳ "özlü kilden yapılan derin tabak"

surmäçob "sürme çubuğu"

şäbçiraḳ "karanlıkta lâmba gibi parlayan efsanevi mücevher"

şamçiraġ "mum"

şäyṭanteri "pamuktan dokunmuş bir tür kalın dokuma"

şipirmäḳılıç "bir tür ucu eğik kılıç"

taġburni "dağın dışarıya doğru kabaran kesimi"

taşboran "yukarıdan aşağıya şiddetle düşmekte olan taşlar"

taşkömir "taş kömürü"

tägçärm "ayakkabıların tabanında kullanılan dayanıklı deri parçası, pençe"

temirḳafäs "demirden yapılan kafes"

temirḳaziḳ "demirkazık; kutup yıldızı"

temirtäk "demir parçası, işe yaramayan eskimiş bıçak"

ṭälaḳḫaṭ "boşanma ilamı"

ṭälaḳnamä "boşanma ilamı"

temirdäftär "yasal yazıların defteri"

ṭillätiş "altından yapılan diş"

temirtaş "demir madeni, demir cevheri"

tikçizıḳ "dikey"

tonġızoḳ "yabanî domuzları avlamak için kullanılan büyük ok"

torḳavaḳ "akbaba kuşunu barındırmak için alt kısmı kabak kabuğundan veya tahtadan çember şeklinde yapılan özel örgü kafesi"

toyḫat "davetiye"

ṭumarnusḫa "muska biçiminde yazılan yazı"

turptäraş "rende"

tuyäṣändiḳ "büyük sandık"

tuzġolçä "su ile tuzun karıştırıldığı derin bir tabak"

yaġaçayaḳ (çobayaḳ) "cambaz ayaklığı"

yastiḳcild "yastık kılıfı"

yäkkäçob "köprü olarak kullanılan direk"

yerḳabıġı "yer kabuğu"

yeroçaḳ "yerde kazılan ocak"

yeryaġı "petrol; yer yağı"

yilnamä "bir yılda bir kez basılan dergi; bir yılın olaylarını kapsayan kitap"

yolkira "yol parası"

ẓäfärnamä "savaşlarda kazanılan başarıları hikâye eden yapıt"

zährihälahäl "efsanelere göre hemen öldürücü zehir"

zähri ḳatil "ölümcül zehir"

zämbileşik "dallardan dokunan perde veya kapı"

zämbilġaltäk "el arabası"

żärbcädväli "çarpım çizelgesi"

zinäpayä "merdiven"