Araştırmanın birinci alt probleminde; “Çevre Bilimi Dersi Çevre Sorunları Ünitesinde, eleştirel düşünme becerilerini temel alan öğretim uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin “Çevre Sorunları ile İlgili Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Başarı Testi” ne ilişkin erişileri arasında anlamlı bir farklılaşma var mıdır?” sorusuna cevap aranmıştır. Bunun için deney ve kontrol gruplarının “Çevre Sorunları İle İlgili Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Başarı Testi” nin öntest, sontest ve erişilerine ait test puan ortalamaları ilişkisiz t-testi analiz sonuçlarına bakılarak karşılaştırılmıştır.
Grupların özelliklerinin denkleştirilmesi amacıyla öğretmen adaylarının bilişsel hazır bulunuşluluklarına bakılmıştır. Bilişsel hazır bulunuşluluk için deney ve kontrol grubu olarak seçilen Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı 2. sınıf öğrencilerine “Çevre Sorunları İle İlgili Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Başarı Testi” ön test olarak uygulanmıştır. Deney ve kontrol gruplarının ön test sonuçları arasında fark olup olmadığı t testiyle yoklanmış, sonuçlar Tablo 16’ da verilmiştir.
Tablo 16
Grupların Çevre Bilimi Dersi Çevre Sorunları Ünitesiyle İlgili Ön Test Ortalamaları, Ön Test Başarı Oranları ve t Testi Sonuçları
Grup N Ort. Test Başarı Oranı S.S t p Başarı Ön Test D Deney 34 65,85 % 53 15,71 1,350 0,179* B Kontrol 35 60,25 % 49 18,36
* p>0,05 olduğu için fark anlamsızdır.
Tablo 16’da verilen değerlere göre, deney grubu öğrencilerinin ön testle ilgili test başarı oranı % 53, kontrol grubu öğrencilerinin ise % 49 olduğu belirlenmiştir. Ön testle ilgili test başarı oranları, öğrencilerin testten aldıkları puan ortalamalarının testten alınabilecek maksimum puana oranlanarak bulunmuştur. Öğrencilerin bu testten alabilecekleri maksimum puan 124’dür. Deney (Ort.=65,85; S.S=15,71) ve kontrol (Ort.=60,25; S.S=18,36) grubundaki öğrencilerin ön test puan ortalamaları ve test oranları arasında çok az bir fark olmasına rağmen yapılan t testi analizine göre her iki grup arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır ( t(67)=1,350; p=0,179; tek-
yönlü). Bu durumda deney ve kontrol grubu öğrencilerinin ön test puanları arasında anlamlı fark bulunamadığı için bilişsel hazırbulunuşluluk düzeyleri açısından birbirlerine denk oldukları söylenebilir.
“Çevre Sorunları ile İlgili Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Başarı Testi”, deney ve kontrol grubundaki öğrencilere araştırmayla ilişkili etkinlik uygulamalarından sonra son test olarak uygulanmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin son testten aldıkları puan ortalamaları ve genel başarı oranları dikkate alınarak iki grup kendi aralarında t-testine bakılarak karşılaştırılmış, sonuçlar Tablo 17’de verilmiştir.
Tablo 17
Grupların Çevre Bilimi Dersi Çevre Sorunları Ünitesiyle İlgili Son Test Ortalamaları, Son Test Başarı Oranları ve t Testi Sonuçları
Grup N Ort. Test Başarı Oranı S.S t p Başarı Son Test D Deney 34 115,91 % 94 13,05 8,130 0,000* B Kontrol 35 86,25 % 70 16,93
*p<0,05 olduğu için fark anlamlıdır.
Tablo 17’de verilen değerlere göre, deney grubu öğrencilerinin son testle ilgili test başarı oranı % 94, kontrol grubu öğrencilerinin ise % 70 olduğu belirlenmiştir. Son testle ilgili test başarı oranları, öğrencilerin testten aldıkları puan ortalamalarının testten alınabilecek maksimum puana oranlanarak bulunmuştur. Öğrencilerin bu testten alabilecekleri maksimum puan 124’dür. Deney (Ort.=115,91;
S.S=13,05) ve kontrol (Ort.=86,25; S.S=16,93) grubundaki öğrencilerin son testle
ilgili başarı puan ortalamaları ve test oranları, yapılan t testi analizine göre her iki grup arasında deney grubu yönünde anlamlı bir farklılık göstermiştir ( t(67)=8,130;
p=0.000; tek-yönlü).
Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin ön test ve son testten aldıkları puanların test başarı oranları ve test ortalamaları arasındaki farklar alınarak öğrencilerin başarı düzeyi erişileri belirlenmiştir. Ön test, son test ve erişi puanlarının her birinin aritmetik ortalamaları Tablo 18’de verilmiştir.
Tablo 18
Grupların Çevre Bilimi Dersi Çevre Sorunları Ünitesiyle İlgili Ön Test, Son Test ve Erişi Ortalamaları
Ön Test Son Test Erişi Grup N Ort. Test Başarı Oranı Ort. Test Başarı Oranı Ort. Test BaşarıOranı Erişi
D
Deney 34 65,85 % 53 115,91 % 94 50,06 % 41 B
Tablo 18’de verilen değerlere göre, deney grubu öğrencilerinin son testten aldıkları puanlarla ön testten aldıkları puanların farkına dayanarak hesaplanan erişileriyle ilgili test başarı oranı % 41, kontrol grubu öğrencilerinin ise % 21 olduğu belirlenmiştir. Erişilerle ilgili test başarı oranları, öğrencilerin son testten aldıkları puan ortalamaları ile ön testten aldıkları puan ortalamaları arasındaki fark puanının maksimum puana oranlanarak bulunmuştur. Öğrencilerin bu testten alabilecekleri maksimum puan 124’dür Deney grubundaki öğrencilerin (Ort.=50,06) başarı testiyle ilgili erişileri kontrol grubundaki öğrencilere (Ort.=26,05) göre daha fazla olduğu görülmüştür.
Öğrencilerin “Çevre Sorunları ile İlgili Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Başarı Testi”ne ilişkin son test puan ortalamaları Tek Faktörlü Kovaryans Analizi (ANCOVA) kullanılarak aynı testin ön test puanları ile kovaryans edilmiştir. Deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin ön test puanlarının t-testi analiz sonuçlarına göre farklılık göstermemesine rağmen her iki grup arasında ön test puan ortalamalarının çok az farklılık göstermesi Tek Faktörlü Kovaryans Analizinin (ANCOVA) kullanımını ortaya çıkarmıştır (Büyüköztürk, 2002). Tablo 19’da ön test puan ortalamalarına göre düzeltilmiş son test puan ortalamaları verilmiştir.
Tablo 19
Grupların Çevre Bilimi Dersi Çevre Sorunları Ünitesiyle İlgili Son Test Puan Ortalamalarının Ön Test Puan Ortalamalarına Göre Betimsel İstatistikleri
Grup N Son Test Başarı Ortalaması
Son Test Düzeltilmiş Başarı Ortalaması Başarı Son Test D Deney 34 115,91 115,60 B Kontrol 35 86,25 86,60
Tablo 19’daki verilere göre ön test puan ortalamalarıyla kovaryans edilmemiş son test puan ortalaması deney grubundaki öğrenciler için 115,91; kontrol grubundaki öğrenciler için 86,25’dir. Kovaryans analizinden sonra deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin birbirlerine denkleştirilmiş ön test başarı puan ortalaması 63,02 olduğu belirlenmiştir. Kovaryans analizinden önce öğrencilerin ön test başarı
puan ortalaması deney grubu için 65,85; kontrol grubu için 60,25’dir. Kovaryans analizinden sonra ön test puanlarına göre düzeltilmiş son test puan ortalaması deney grubundeki öğrenciler için 115,60; kontrol grubundaki öğrenciler için 86,6 olarak bulunmuştur. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin son test puan ortalamaları arasında gözlenen farkın anlamlı olup olmadığına ilişkin yapılan ANCOVA sonuçları Tablo 20’de verilmiştir.
Tablo 20
Başarı Testinin Ön Teste Göre Düzeltilmiş Son Test Puanlarının Deney ve Kontrol Grubuna Göre ANCOVA Sonuçları
Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F Anlamlılık Düzeyi (p) Başarı Ön Test (Reg.) 289,486 1 289,486 1,250 0,268* Deney ve Kontrol Grubu 14069,940 1 14069,940 60,770 0,000** Hata 15049,219 65 231,526
*p>0,05 olduğu için fark anlamsızdır. **p<0,05 olduğu için fark anlamlıdır. Eleştirel düşünme becerilerini temel alan etkinliklerin kullanıldığı deney grubu ile geleneksel öğretim tekniklerinin kullanıldığı kontrol grubundaki öğrencilerin başarı testine ait ön testten aldıkları puanlar arasında anlamlı bir farkın olmadığı bulunmuştur [F(1-65)= 1,250, p>0,05]. Çevre Bilimi Dersi Çevre Sorunları
Ünitesi, Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Başarı Testinin ön test puanlarına göre, deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin aynı başarı testinin son testine ait düzeltilmiş ortalama puanları arasında anlamlı bir farkın olduğu belirlenmiştir [F(1-65)=60,770, p<0,05]. Bu anlamlılık düzeyi, 0,05’ den küçük olduğu
için, eleştirel düşünme becerilerini temel alan Çevre Bilimi Dersi, Çevre Sorunları Ünitesinin işlendiği grubun erişisi, geleneksel öğretim teknikleriyle dersi işleyen grubun erişisinden anlamlı derecede yüksektir.
Bu bulgulara dayanarak eleştirel düşünme becerilerini temele alan Çevre Bilimi dersi, Çevre Sorunları Ünitesinin davranışlarının kazanımında geleneksel anlayıştan daha etkili olduğu söylenebilir. Eleştirel düşünme becerilerini temele alan Çevre Bilimi Dersi, Çevre Sorunları Ünitesinin işlendiği grubun öğrencilerinin bu ünitenin davranışlarını kazanmasında daha etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.