Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum

Araştırmanın birinci alt problemi “Maarif müfettişlerinin denetim sürecinde öğretmenlerden beklentileri ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeyleri branşlarına göre anlamlı farklılık göstermekte midir?” şeklinde düzenlenmiştir. Branş değişkenine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini anlamak için Kruskal Wallis (X²) testi yapılmıştır. Uygulanan Kruskal Wallis (X²) testi sonuçları Tablo 3’de verilmiştir.

Tablo 3 Maarif Müfettişlerinin Denetim Sürecinde Öğretmenlerden Beklentileri ve Beklentilerin Gerçekleşme Düzeylerinin Branş Değişkenine Göre Farklılaşmasına İlişkin

Kruskal Wallis (X²) Testi Analizi Sonuçları*

Madde

EYUDER YAYINLARI 151

Kruskal Wallis (X²) testi analizi sonuçlarına göre maarif müfettişlerinin denetim sürecinde öğretmenlerden beklentileri ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeylerine ilişkin verdikleri yanıtlarda çoğu maddede branş değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Müfettiş görüşleri beklenti düzeylerine göre madde 30, 35, 43 ve 45’te, gerçekleşme düzeylerine ilişkin ise 12, 26, 27, 28, 37 ve 46. maddelerde branş değişkenine göre anlamlı biçimde farklılaşmıştır. Ankette yer alan 30. maddeye ilişkin beklenti düzeyi branş değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında branşı sosyal bilimler olan müfettişler bu maddeye ilişkin diğer gruplara oranla daha yüksek beklentiye sahiptir. Aynı şekilde ankette yer alan 35. maddeye ilişkin beklenti düzeyi branş değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında branşı sosyal bilimler olan müfettişler bu maddeye ilişkin diğer gruplara oranla daha yüksek beklentiye sahiptir.

Madde 43 de ise beklenti düzeyi branş değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Fakat bu farklılık branşı sosyal bilimler olan müfettişler ile branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişler arasındadır. Branşı sosyal bilimler olan müfettişlerin bu maddeye ilişkin beklentileri branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişlere oranla daha yüksektir. Madde 45’de ise branşı sınıf öğretmenliği ve sosyal bilimler olan müfettişlerin beklenti düzeyi branşı fen bilimleri olan müfettişlere göre daha yüksek olduğu görülmektedir.

Gerçekleşme düzeyi açısından ankette yer alan 12. Maddeye bakıldığında branşı fen bilimleri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşme düzeyine ilişkin görüşleri anlamlı farklılık göstermektedir. Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin branşı sınıf öğretmenliği ve sosyal bilimler olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşündükleri görülmektedir.

Madde 26 ve madde 27’de de branşı fen bilimleri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşme düzeyine ilişkin görüşleri anlamlı farklılık göstermektedir. Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin branşı sınıf öğretmenliği ve sosyal bilimler olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşündükleri görülmektedir.

Madde 28’de branşı sosyal bilimler olan müfettişlerle branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişler arasında anlamlı farklılık görülmektedir. Branşı sosyal bilimler olan müfettişlerin branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşündükleri görülmektedir. Madde 37’de ise branşı fen bilimler olan müfettişlerle branşı sınıf öğretmenliği olan

EYUDER YAYINLARI 152 müfettişler arasında anlamlı farklılık görülmektedir. Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşündükleri görülmektedir.

46. madde de branşı fen bilimleri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşme düzeyine ilişkin görüşleri diğer branşlara göre anlamlı farklılık göstermektedir. Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin branşı sınıf öğretmenliği ve sosyal bilimler olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşündükleri görülmektedir. Araştırma bulguları incelendiğinde branşı sosyal bilimler olan müfettişlerin beklentilerinin yüksek olduğu fakat beklentilerinin gerçekleşmediklerini düşündükleri söylenebilir. Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin ise daha az beklentiye sahip olduğu ve beklentilerinin gerçekleştiğini düşünmekte oldukları söylenebilir.

3. 2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum

Araştırmanın ikinci alt problemi “Maarif müfettişlerinin denetim sürecinde öğretmenlerden beklentileri ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeyleri kıdemlerine göre anlamlı farklılık göstermekte midir?” şeklinde düzenlenmiştir. Kıdem değişkenine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini anlamak için Kruskal Wallis (X²) testi yapılmıştır. Uygulanan Kruskal Wallis (X²) testi sonuçları Tablo 4’de verilmiştir.

Tablo 4 Maarif Müfettişlerinin Denetim Sürecinde Öğretmenlerden Beklentileri ve Beklentilerinin Gerçekleşme Düzeylerinin Kıdem Değişkenine Göre Farklılaşmasına İlişkin

Kruskal Wallis (X²) Testi Analizi Sonuçları

Madde No Kıdem (Yıl) N Sıra ort. X2 sd p Fark (U) Madde No Kıdem (Yıl) N Sıra ort. X2 sd p Fark (U)

EYUDER YAYINLARI 153

*Tabloda kıdem değişkeni açısından anlamlı farklılık gösteren maddeler belirtilmiştir.

Kruskal Wallis (X²) testi analizi sonuçlarına göre maarif müfettişlerinin denetim sürecinde öğretmenlerden beklentileri ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeylerine ilişkin verdikleri yanıtlarda çoğu maddede kıdem değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Müfettiş görüşleri beklenti düzeylerine göre madde 12, 17, 22, 30, 31, 36, 43 ve 49. maddelerde, gerçekleşme düzeylerine ilişkin ise 14, 23, 25, 26, 29, 30, 31 ve 46. Maddelerde anlamlı biçimde farklılaşmıştır.

EYUDER YAYINLARI 154 Ankette yer alan 12. Maddeye ilişkin beklenti düzeyi kıdemi 21-25 yıl olan müfettişlerle kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler arasında anlamlı farklılık göstermiştir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında kıdemi 21-25 yıl olan müfettişler kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişlere oranla daha yüksek beklentiye sahiptir. 17, 31, 36 ve 49. maddelerde beklenti düzeyi kıdem değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında kıdemi 8-15 yıl ve 16-20 yıl olan müfettişlerin kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişlere göre daha yüksek bir beklentiye sahip olduğu görülmektedir.

Madde 22 kıdemi 8-15 yıl olan müfettişlerle kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler arasında anlamlı farklılık göstermiştir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında kıdemi 8-15 yıl olan müfettişler kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişlere göre daha yüksek beklentiye sahiptir. Madde 30 ve 43’te ise kıdemi 8-15 yıl olan müfettişler ile kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kıdemi 8-15 yıl olan müfettişler daha yüksek beklentiye sahiptir.

Gerçekleşme düzeyi açısından 14. maddeye bakıldığında kıdemi 8-15 yıl olan müfettişlerle kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşmesine ilişkin görüşleri anlamlı farklılık göstermiştir. Kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler kıdemi 8-15 yıl olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşünmektedir. Madde 23, 25, 26, 31 ve 46’da kıdemi 8-15, 16-20 ve 25 yıl ve üzeri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşmesine ilişkin görüşleri anlamlı farklılık göstermiştir. Kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler kıdemi 8-15 yıl ve 16- 20 yıl olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşünmektedir.

Madde 29’da kıdemi 8-15, 21-25 ve 25 yıl ve üzeri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşmesine ilişkin görüşleri anlamlı farklılık göstermiştir. Kıdemi 21-25 yıl olan müfettişler ile kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler kıdemi 8-15 yıl olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşünmektedir. Madde 30’da ise kıdemi 16-20 yıl olan müfettişlerle kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişlerin bu maddenin gerçekleşmesine ilişkin görüşleri anlamlı farklılık göstermiştir. Kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişler kıdemi 16- 20 yıl olan müfettişlere göre bu maddenin daha yüksek düzeyde gerçekleştiğini düşünmektedir.

Araştırma bulguları incelendiğinde kıdemi 8-15 ve 16- 20 yıl olan müfettişlerin beklentilerinin daha yüksek olduğu ve beklentilerinin gerçekleşmediğini düşündükleri söylenebilir. Kıdemi 25 yıl ve üzeri olan müfettişlerin ise beklentilerinin daha az ve beklentilerinin gerçekleştiğini düşündükleri söylenebilir. Kıdem arttıkça beklenti azalıp, beklentilerin gerçekleşmesine ilişkin daha olumlu düşünceye sahip olunduğu söylenebilir.

Sonuçlar

Öğretmenlerin geliştirilmesinde denetim faaliyetlerinin önemli olduğu noktasında alan yazında bir görüş birliğinin olduğu söylenebilir. Denetim sürecinde öğretmenlerin maarif müfettişlerden, maarif müfettişlerinin öğretmenlerden beklentileri vardır. Öğretmenlerin beklentilerini araştıran pek çok çalışma olmasına rağmen denetmenlerin beklentileri üzerinde çalışan araştırmacılar oldukça azdır.

Aküzüm'ün (2012) yaptığı çalışmada, eğitim denetmenlerinin, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin mevcut denetim uygulamalarını, çağdaş denetim ilkeleri açısından yetersiz gördükleri, bu nedenle denetim sürecine ilişkin algılarının düşük, beklentilerinin ise, yüksek düzeyde olduğu görülmüştür.

Gökçe’nin (1994) yaptığı araştırmaya göre denetmenler, ders denetimi amaçlarının gerçekleşmesi sırasında; denetim ilkelerine "büyük ölçüde", öğretmenler ise, "çok az" uyulduğu inancındadırlar. Denetmenler, denetim ilkelerine "büyük ölçüde" uyulduğunda; ders denetimi amaçlarının da "büyük ölçüde" gerçekleşeceğini düşünürken; öğretmenler, denetim ilkelerine "çok az"

uyulduğunda ders denetimi amaçlarının "hiç" gerçekleşmeyeceğini düşünmektedirler.

Bu araştırma maarif müfettişlerinin denetim sürecinde öğretmenlerden beklentilerini ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada maarif müfettişlerinin denetim sürecinden beklentileri ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeyleri branş ve

EYUDER YAYINLARI 155 kıdem değişkenlerine bakılarak incelenmiştir. Bu amaçla araştırmacı tarafında geliştirilen ölçme aracı 90 maarif müfettişine uygulanmıştır. Sonuçlar sunulurken öncelikle anlamlı fark bulunan durumlar ortaya konulmuştur.

Branş değişkenine ilişkin sonuçlar

Araştırma sonucunda, genel olarak branşı sosyal bilimler olan müfettişlerin beklentilerinin branşı sınıf öğretmenliği ve fen bilimleri olan müfettişlere oranla daha üst düzeyde olduğu görülmüştür. Bu beklentilerin gerçekleşme düzeyine bakıldığında branşı fen bilimleri olan müfettişlerin branşı sınıf öğretmenliği ve sosyal bilimler olan müfettişlere göre beklentilerinin daha fazla düzeyde gerçekleştiği görülmüştür.

Beklenti düzeyi:

Branşı sosyal bilimler olan müfettişler, diğer branşlardaki müfettişlere oranla:

• Öğretmenlerin zümre öğretmenler kurulu toplantısına katılmasını ve alınan kararları uygulamasını,

• Öğretmenlerin zamanı iyi kullanmasını, daha çok beklemektedir.

Branşı sosyal bilimler olan müfettişler, branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişlere oranla:

• Öğretmenlerin bireysel yaşamlarına özen göstermesini daha çok beklemektedir. Branşı sınıf öğretmenliği ve sosyal bilimler olan müfettişler, branşı fen bilimleri olan müfettişlere oranla:

• Öğretmenlerin okuldaki yanlış uygulamalara karşı çıkmasını daha çok beklemektedir.

Gerçekleşme düzeyi:

Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin, diğer branşlardaki müfettişlere oranla:

• Öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlarla ilgili denetmenden yardım almasına,

• Öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate almasına,

• Öğretmenlerin kılık-kıyafet ve davranışlarına özen göstermesine,

• Öğretmenlerin okulun fiziki yapısı ve çevresine duyarlı olmasına ilişkin beklentilerinin daha çok gerçekleştiği belirlenmiştir.

Branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişlerin, branşı sosyal bilimler olan müfettişlere oranla:

• Öğretmenlerin çağın gerektirdiği görsel-işitsel araçları (akıllı tahta, projeksiyon vs.) kullanabilecek yeterlikte olmasına ilişkin beklentilerinin daha az gerçekleştiği belirlenmiştir.

Branşı fen bilimleri olan müfettişlerin, branşı sınıf öğretmenliği olan müfettişlere oranla:

• Öğretmenlerin kendini geliştirmeye yönelik girişimlerde bulunmasına ilişkin beklentilerinin daha çok gerçekleştiği belirlenmiştir.

Kıdem değişkenine ilişkin sonuçlar Beklenti düzeyi:

• 21–25 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlarla ilgili denetmenden yardım almasını daha çok beklemektedir.

• 8-15 yıl ve 16-20 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, ölçme değerlendirmede yalnızca etkinlik sonucunda ortaya çıkan ürüne değil, öğrencilerin öğrenme süreçlerine de dikkat etmelerini daha çok beklemektedir.

EYUDER YAYINLARI 156

• 8–15 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin öğrenme etkinliklerini öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini göz önünde bulundurarak düzenlemesini daha çok beklemektedir.

• 8–15 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin zümre öğretmenler kurulu toplantısına katılmasını ve alınan kararları uygulamasını daha çok beklemektedir.

• 8-15 yıl ve 16-20 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin şube öğretmenler kurulu toplantısına katılmasını ve alınan kararları uygulamasını daha çok beklemektedir.

• 8-15 yıl ve 16-20 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin öğretimi coşku ile yapmasını daha çok beklemektedir.

• 8–15 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin bireysel yaşamlarına özen göstermesini daha çok beklemektedirler.

• 8-15 yıl ve 16-20 yıl kıdemi bulunan müfettişler, 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerine işlerine sargın/ adanmış olmasını daha çok beklemektedirler.

Gerçekleşme düzeyi:

• 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlerin, 8–15 yıl kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin kılavuz kitaplarını kullanmasına ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

• 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlerin, 8-15 yıl ve 16-20 yıl kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin öğrencilerin derse aktif katılımını desteklemesine ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

• 25 yıl ve üzerinde yıl kıdemi bulunan müfettişlerin, 8-15 yıl ve 16-20 kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin sınıf yerleşim düzenini öğrencilerin rahatça kullanabileceği nitelikte ve etkinliklere uygun olarak düzenlemesine ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

• 25yıl ve üzerinde yıl kıdemi bulunan müfettişlerin, 8-15 yıl ve 16-20 kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin öğrencilerin bireysel farklarını dikkate almasına ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

• Öğretmenlerin toplantı ve etkinliklere katılmaya istekli olmasına ilişkin, 21-25 yıl ve 8-15 yıl kıdemi bulunan müfettişlerin beklentilerinin 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlerin beklentilerine oranla daha çok gerçekleştiği belirlenmiştir.

• 25 yıl ve üzerinde kıdemi bulunan müfettişlerin, 16-20 yıl kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin zümre öğretmenler kurulu toplantısına katılmasına ve alınan kararları uygulamasına ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

• 25 yıl ve üzerinde yıl kıdemi bulunan müfettişlerin, 8-15 yıl ve 16-20 kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin şube öğretmenler kurulu toplantısına katılmasına ve alınan kararları uygulamasına ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

• 25 yıl ve üzerinde yıl kıdemi bulunan müfettişlerin, 8-15 yıl ve 16-20 kıdemi bulunan müfettişlere oranla, öğretmenlerin okulun fiziki yapısı ve çevresine duyarlı olmasına ilişkin beklentilerinin daha fazla gerçekleştiği belirlenmiştir.

Öneriler

1. Denetim sürecinde maarif müfettişlerinin sürece ilişkin düşünceleri alınmalıdır.

2. Denetimde maarif müfettişlerinin beklentilerini ortaya koyabilmeleri için sağlıklı bir iletişim süreci geliştirilmelidir.

3. Denetim sürecinde belirlenen sorunlar çözülünceye kadar maarif müfettişi ve öğretmen arasındaki iletişim sürdürülmelidir.

EYUDER YAYINLARI 157 4. Maarif müfettişlerinin öğretmenlerin zümre ve şube öğretmenler kurulu toplantılarına katılmalarını ve alınan kararları uygulamalarını bekledikleri görülmektedir. Bu doğrultuda öğretmenlerin toplantılara katılma ve kararları uygulama konusunda daha özenli davranmaları sağlanabilir.

5. Maarif müfettişlerinin eğitim ve öğretim etkinlikleri ile ilgili yol gösterici rollerini uygulayabilmesi için öğretmenlerin işbirliğine açık olması sağlanmalıdır.

6. Denetim süreci sonunda istenen verimin elde edilmesi için öğretmenin denetime açık olması sağlanabilir.

7. Öğretmenler hizmet içi eğitimlere katılmaya teşvik edilebilir.

8. Denetmenlerin ve öğretmenlerin denetim sürecinden beklentileri ve bu beklentilerinin gerçekleşme düzeylerini karşılaştırmalı bir şekilde ortaya koyan çalışmalar yapılabilir.

9. Maarif müfettişlerinin beklentilerinin merkez ile köy ve kasabalarda çalışan öğretmenlere göre değişiklik gösterip göstermeyeceğini ortaya koyacak çalışmalar yapılabilir.

Kaynakça

Aküzüm, C. (2012). Türkiye'de ilköğretim okullarında eğitim denetimi: Bir meta-sentez çalışması Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.

Aydın, İ. (2013). Öğretimde denetim: durum saptama, değerlendirme ve geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Aydın, M. (2013). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.

Balcı, A. (2007). Etkili okul ve okul geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Başar, H. (2000). Eğitim denetçisi (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Başaran, İ. E. (1984). Eğitim yönetimi. Ankara: Kendi Yayını.

Burgaz, B. (1992). Türk eğitim sisteminde denetmenlerin başarılarını etkileyen nedenler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Hacettepe Üniversitesi.

Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (2. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Demirtaş, H. ve Güneş, H. (2002). Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.

Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H.H. (2012). How To Design and Evaluate Research In Education (8th ed). New York: McGraw Hill Higher Education.

Gökçe, F. (1994). Bağımsız ortaokullar ile ilköğretim okulları 2. kademesinde denetim amaçlarının gerçekleşmesi ve denetim ilkelerine uyulması konusunda denetçi ve öğretmen görüşleri (Ankara ili örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Henson, K., T. (2010). Supervision: A collaborative approach to instructional improvement.

Waveland: Long Grove, IL.

Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Kuran, K. (2002). Öğretmenlik mesleği (niteliği ve özellikleri) öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara, Mikro Yayın.

MEB (2011). Öğretmen Denetim Rehberi. www.mebk12.meb.gov.tr/meb/26035621 adresinden edinilmiştir.

MEB (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140524-18.htm adresinden edinilmiştir.

Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

EYUDER YAYINLARI 158 Özer, M. A. (1998). Yönetimin Denetlenmesinde Etkenlik Arayışları ve Son Gelişmeler, Sayıştay

Dergisi, (28) Ocak-Mart, 92-113.

Sergiovanni, T. J. ve Starratt, R. J. (1979). Supervision human perspectives.USA: McGraw-Hill, Inc.

Taymaz, H. (2013). Eğitim sisteminde teftiş kavramlar ilkeler yöntemler. Ankara:Pegem Akademi Yayıncılık.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

EYUDER YAYINLARI 159 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN OKULA YABANCILAŞMALARININ YORDAYICISI

Belgede OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİ İLE ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇOCUĞU TANIMA VE DEĞERLENDİRME SÜRECİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ (sayfa 153-162)