Bilimsel Süreç Becerileri

Öğretmenlerin üçü de bilimsel süreç becerilerinin dersleri için oldukça önemli olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenlerden biri (APO), etkinlik yaptırırken öğrencilerin bazılarının sonuç odaklı, bazılarının süreç odaklı gözlem yaptıklarını fark ettiğini dile getirmiştir. Bu konuda öğretmenlerin görüşleri aşağıdaki gibidir:

Öğretmen Melisa: Fen için oldukça önemli olduğunu düşünüyorum. Bir öğrencinin gözlem, tahmin, karşılaştırma sınıflandırma yapabilmesi, deney yapabilmesi ve bazı şeyleri kazanıyor olması lazımki fendeki bazı şeyleri yapabilsin, öğrenebilsin. Ben bazen derslerimde kullanmayı unuttuğum zamanlar oluyor ama kullanmaya çalışıyorum genelde. Özellikle tahmin yapmalarını istiyorum. Ne düşünüyorlar, ne bekliyorlar gözlem yapınca nasıl bir sonuca varacaklar diye onları kullandırtmaya çalışıyorum….

Öğretmen Büşra: Tabi ki çok önemli olduğunu düşünüyorum. Çocuğun hitabetini, bakış açısını geliştiriyor. Tahmin etmesini, gözlemlerken neye bakması gerektiğini geliştiriyor. Mesela bazı öğrenciler çok farklı gözlemliyor. Bazıları sonuç odaklı, bazıları süreç odaklı gözlemliyor. Bazı öğrenciler sürece de bakıyor önceden ne yaptığını falan da yazıyor. Geçen sene 6. sınıflarda alveol modeli yaptığımız bir etkinlik vardı. Oyun hamuruyla içini boş olarak denedik, normalde içleri boş olduğu için o şekilde yapmak istemiştik ama birbirine tutturamadık olmadı. Bende olmayınca öğrencilere yuvarlak içi dolu olarak yapın dedim, nasıl yaptığımızı yazacağız dedim. Çoğu öğrencinin gözlem notlarına baktığımda yuvarlak olarak yapmış, üzerine damarları çizdik yazmış. Bir öğrenci de önce, içi boş olarak denedik olmadı daha sonra içi dolu olarak yaptığını yazmış. O çocuğun gözlemi gayet iyi benim için açıkçası…..

Öğretmen Efnan: Evet kesinlikle önemli. 5. sınıflarda elektrik konusunu anlattım bugün. Pil sayısını arttıkça ampul parlaklığı nasıl etkilenir ya da ampul sayısını artırdığımda pil ömrü bundan nasıl etkilenir bu konuda bağımlı bağımsız değişkenleri anlatmam gerekliydi. Fen için olmazsa olmazlardan birisi.

Öğretmenlerin üçü de derslerinde bilimsel süreç becerilerine yer verdiklerini söylemişlerdir. Öğretmenlerden biri (APD), yapılan etkinlik sonrası sonuç kısmını vurgulamanın önemli olduğunu, öğrencilerin etkinlikleri ne amaçla yaptığını bilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu konuda öğretmenlerin görüşleri aşağıdaki gibidir:

Öğretmen Melisa: …Bilim uygulamaları dersinde çok vermeye çalıştım. Çünkü orada hazırlamaları gereken bir rapor var. Tahmin gözlem ve yorum kısımların istendiği bir rapor.5.sınıflar baya bir zorlandı bu konuda. Neyi yapacaklarını bilemediler. Gözlem nasıl bir

şey tahmin nasıl bir şey bilmiyorlar. İlk başlarda beraber yaptık. Sınıfta dönüt verdim, yanlışlarını düzelttik. Sonra tek tek raporları okuttum, eksik yerleri söyledik. Sınıfta tahmin, gözlem ve sonuç kısımlarını inceledik tek tek okuduk. Özellikle sonuç kısmını vurgulamak lazım bazı öğrenciler neyi neden yaptığını anlayamayabiliyor.

Öğretmen Büşra: Elimden geldiği kadar derslerimde BSB kullanıyorum. Çoğu öğrenci tahmin gözlem yapıyor. Deney tasarla desem yapabilecek öğrenci var ama hepsi yapamaz. Öğretmen Efnan: Bağımlı bağımsız değişkeni bile anlatamadığım için kek üzerinden benzetme yaparak verdim. Üzüm miktarını değiştirmem kekin kıvamını değiştirdiğini falan söylüyorum. Ama sınavda da bu kek örneğini verenler olmuş. Fene çok uyarlayamadılar. Bilim konusunda biraz daha soyut kalıyor.

Öğretmenler öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmek konusunda herhangi bir ek çalışma yapmadıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenlerden biri (APD), öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmenin öğrencileri sürece birebir katarak mümkün olabileceğine inanmaktadır. Bu konuda öğretmenlerin görüşleri aşağıdaki gibidir:

Öğretmen Melisa: Birebir sürece öğrencileri dahil etmeye çalışıyorum. Onların da deney yapmalarını sağlıyorum. Bazı zamanlar onlara da sınıftan tahmin alın ya da sınıfta siz de öğretmen gibi davranın ne yaptınız gözleminiz ne gibi sorular yöneltin diyorum….

Öğretmen Büşra: Ders içinde tahmine yer veriyorum. Kitapla da bunu destekliyorum. Kitapta tahmin kutucukları var bunun üzerine düşüyorum. Gözlem ve çıkarım yapmaya da yer veriyorum ama ekstra BSB geliştirmek için bir şey yapmıyorum.

Öğretmen Efnan: Önce öğrencilere anlatıyorum ne yapacağımızı şu aşamalarda yapacağız diye. Problem durumunu veriyorum yapmalarını istiyorum. Öğrencilerin hepsi bir şeyler söylüyor dediğim gibi çok olmuyor ama bilsinler diğer yıllar için bir temel oluşsun diye vermeye çalışıyorum. Bir bağımlı bağımsız değişken nedir dediklerinde biliyoruz demelerini istiyorum.

Öğretmenler öğrencilerin en çok bağımlı, bağımsız değişkenleri bulma konusunda sıkıntı yaşadıklarını söylemişlerdir. Bu konuda öğretmenlerin görüşleri aşağıdaki gibidir:

Öğretmen Melisa: ….Öğrenciler de en çok bağımlı bağımsız değişkenler de problemleri var maalesef. 5.sınıfta öğreniyorlar ama 7.sınıfa da gelse baya bir sıkıntı var. Mesela basit elektrik

devresi verilirken bağımlı bağımsız ve kontrol değişkenini öğreniyorlar. Ama 5.sınıfın verdiği bir şey mi bilmiyorum çocuklar onu pekiyi algılamadan devam ettiği zaman ileriki sınıflara aktaramıyorlar. Onunla ilgili sürekli her deneyde yaptırmak gerekiyor. Ben şu anda 6.sınıflara da bunu tam oturtmuş değilim. Bunun bir eksiklik olduğunu fark ediyorum. Bağımlı bağımsız değişkenin adını biliyorlar ama ne anlam ifade ettiğini bilmiyorlar. 5.sınıfta öğrendikten sonra özellikle deneylerde bağımlı değişkenimiz şu bağımlı değişkenimiz şu diye buldurtmak söyletmek, söylemek lazım.

Öğretmen Büşra: Değişkenlere önem veriyorum ama anlamakta zorlanıyorlar. Bağımlı bağımsız değişkenlerde sıkıntı yaşıyorum. 5.sınıfta görüyorlar ama çoğu unutuyor 6.sınıfta tekrar anlatıyoruz hatta 7 ve 8.sınıfta da veriyoruz.

Öğretmen Efnan: Değişkenleri anlatmakta zorlanıyorum dediğim gibi benzetme yaparak anlatmaya çalıştım. Çok da başarılı olduğunu söylemem.