ÖÖZZEETT Süperiyor Mezenterik arter (SMA) sendromu, dar açıyla orijin alan SMA ile aort arasında duedonumun üçüncü kıtasının sıkışmasıyla oluşan nadir bir hastalıktır. Zayıflamaya neden olan çeşitli durumların sonucu olarak, retroperitoneal yağ dokusunda azalmanın dar açılanmada etiyolojik faktör olduğuna inanılmaktadır. Ayrıca aortomezenterik daralma, bası yapan kitleye, Treitz ligamentinin anormal yüksek fiksasyonuna veya SMA’in aşağı seviyeden orijin almasına bağlı oluşabilir. SMA sendromuna kısa zamanda tanı konması, hastanın klinik tablosunda anlamlı düzelme sağlayabileceğinden kritik önem taşımaktadır. Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi (ÇKBT), SMA kompresyonuna bağlı duedonum obstrüksiyonunu doğrulukla ortaya koymayı sağlar. Biz bu yazıda, kronik gastrit sonucu gelişen bir SMA sendromu ÇKBT bulgularını sunmaktayız.
AAnnaahh ttaarr KKee llii mmee lleerr:: Mezenterik arter, süperiyor; süperiyor mezenterik arter sendromu;
duedonum; tomografi, X-ışını bilgisayarlı; gastroenterit
AABBSS TTRRAACCTT Superior mesenteric artery (SMA) syndrome is a rare disorder in which acute angula-tion of SMA causes compression of the third part of duodenum between the SMA and the aorta. De-crease of retroperitoneal fat tissue as a result of a variety of debilitating conditions is believed to be the etiologic factor causing acute angulation. Additionally, aortomesenteric narrowing can occur owing to extrinsic compression from a mass, abnormally high fixation or the ligament of Treitz or low origin of the SMA. It is crucial to diagnose SMA syndrome promptly because effective treat-ment of the disorder might significantly improve patients clinical conditions. MDCT allows accu-rate depiction of duodenal obstruction due to compression by the SMA. We present herein a case who developed SMA syndrome as a result of chronic gastritis. We also described the findings of MDCT.
KKeeyy WWoorrddss:: Mesenteric artery, superior; superior mesenteric artery syndrome; duodenum;
tomography, X-ray computed; gastroenteritis
TTuurrkkiisshh MMeeddiiccaall JJoouurrnnaall 22000099;;33((11))::4444--77 Dr. Nilgün IŞIKSALAN ÖZBÜLBÜLa
aRadyoloji Kliniği, Türkiye Yüksek İhtisas
Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Ya zış ma Ad re si/Cor res pon den ce:
Dr. Nilgün IŞIKSALAN ÖZBÜLBÜL Türkiye Yüksek İhtisas
Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Kliniği, Ankara, TÜRKİYE/TURKEY nilgunisiksalan@yahoo.com
Cop yright © 2009 by Türk Tıp Dergisi
OLGU SUNUMU
sa fe yi azal tan her du ru mun, du e do num ho ri zon tal par ça sı nın kom pre se ol ma sı na ne den ola bi le -ce ği bi lin mek te dir.1-8 Biz bu ya zı da, kro nik gas trit ’e bağ lı ge li şen SMAS’ nun çok ke sit li bil gi -sa yar lı to mog ra fi (ÇKBT) bul gu la rı nı sun ma yı amaç la dık. Kro nik gas trit ile SMAS ara sın da ki bu iliş ki bil gi le ri mi ze gö re da ha ön ce ta nım lan ma -mış tır.
OL GU SU NU MU
67 ya şın da ki ka dın has ta bu lan tı, kus ma, hal siz -lik, ki lo kay bı ve ye mek ler den son ra ra hat sız lık his si-ağ rı ne de niy le has ta ne mi ze baş vur muş tu.
Anam nez de 1 haf ta da 9 ki lo kay bet ti ği (yak la şık ki lo su nun %20’si) öğ re nil di. De tay lı gö rüş me de ki lo kay bı nın uzun za man dan be ri var ol du ğu an -cak son za man lar da ar tış gös ter di ği an la şıl dı. Üç yıl ön ce, tek rar la yan mi de ka na ma sı öy kü sü mev-cut tu. Her han gi bir ope ras yon, trav ma ve ya uzun sü re li ya tak is ti ra ha ti ni ge rek ti ren tıb bi bir du rum ta nım la mı yor du. Fi zik mu a ye ne de ka şek tik ol du -ğu göz le nen has ta nın kan ba sın cı 80/50 mm Hg ve kalp hı zı 120 atım/dk idi. Yay gın kas at ro fi si ve za yıf lı ğı olan has ta nın sis tem mu a ye ne le ri do ğal -dı. La bo ra tu ar bul gu la rı nor mal sı nır lar day -dı.
SMAS sen dro mu ön ta nı sıy la ön ce lik le stan dart sır tüs tü po zis yon da ya pı lan ab do men US’ de, aor-to me zen te rik açı 21° idi. Ta ki ben in tra ve nöz ve oral kon trast mad de ve ri le rek, 2.5 mm ke sit ka lın-lı ğı kul la nı la rak por tal faz da ya pı lan ab do men BT’de, mi de-prok si mal du e do num da be lir gin dila tas yon sap tan dı. Ka rın içi yağ do ku sun da be lir -gin azal ma dik ka ti çek ti. SMA ile aort ara sın da ki me sa fe 6 mm olup azal mış tı. Di la te du e do nal segment ka lib ras yo nu, SMA kom şu lu ğun da in cel -mek tey di (Re sim 1A). Sa git tal re for mat gö rün tü de aor to me zen te rik açı nın <25º ol du ğu kon fir me edil di (Re sim 1B). Üst gas tro in tes ti nal sis te min en dos ko pik in ce le me sin de, an trum mu ko za sı at-ro fik ve in cel miş, yer yer hi pe re mik eat-roz yon lar içer mek tey di. Bul bus hi pe re mik, ödem li ve de for -me idi. Mi de den en dos ko pi sı ra sın da alı nan bi-yop si so nuç la rı kro nik gas trit ile uyum lu gel di.
Has ta nın kli ni ği ve gö rün tü le me bul gu la rı ışı ğın -da kro nik gas trit ’e se kon der ge li şen SMAS ta nı sı ko nul du. Trun kal va go to mi ve gas tro en te ros to mi
ya pıl dı. Pos to pe ra tif komp li kas yon oluş ma dı. Has -ta ope ras yon dan 3 ay son ra gö rül dü, şika yet le ri - ta-ma men kay bol muş tu.
A
B
RE SİM 1A, B: Oral ve in tra ve nöz kon trast mad de ve ri le rek ya pı lan ab do men bil gi sa yar lı to mog ra fi A) Ak si yel ke sit te; mi de (M) ve du e do num da (D) di la tas yon, du e do num 3. kı ta sı nın sü pe ri yor me zen te rik ar ter (SMA) ile aort (Ao) ara -sın dan ge çer ken ba sı lan dı ğı (ok) gö rül mek te dir. Ka rın içi yağ do ku su be lir gin azal mış tır. B) Sa git tal gö rün tü de, SMA ile aort ara sın da ki açı (α< 25º) dar dır.
TAR TIŞ MA
açı-nın art ma sı sağ la na bi lir. Kon ser va tif te da vi nin başa rı sız ol du ğu semp to ma tik ol gu lar da cer ra hi en di -ke dir. Gas tro je ju nos to mi, du e do no je ju nos to mi ya da Tre itz li ga men ti nin di viz yo nu ile du e do nu mun ser best leş ti ril me si de ne ne bi lir.1-3,5
So nuç ola rak, SMAS ol duk ça en der rast la nan bir üst gas tro in tes ti nal obs trüks yon ne de ni dir.
Semp tom la rı ti pik tir an cak ge çi ci ol du ğun dan ko-lay lık la at la na bi lir. Bar yum lu üst GIS ça lış ma la rı ve en dos ko pi bul gu la rı nons pe si fik ola bi lir. Ke sin ta -nı için no nin va ziv gö rün tü le me yön tem le rin den US ve ÇKBT kul la nı la bi lir. ÇKBT asemp to ma tik ve semp to ma tik dö nem de aor to me zen te rik açı ve me-sa fe de azal ma yı net lik le or ta ya ko ya bil mek te dir.
1. Welsch T, Büch ler MW, Ki en le P. Re cal ling su pe ri or me sen te ric ar tery syndro me. Dig Surg 2007;24:149-56.
2. Ag ra wal GA, John son PT, Fish man EK. Mul ti -de tec tor row CT of su pe ri or me sen te ric ar tery syndro me. J Clin Gas tro en te rol 2007;41: 62-5.
3. Roy A, Gi sel JJ, Roy V, Bo u ras EP. Su pe ri or me sen te ric ar tery (Wil ki e’s) syndro me as a re-sult of car di ac cac he xi a. J Gen In tern Med 2005;20:C3-4.
4. Al ti ok H, Lu bicky JP, De Wald CJ, Her man JE.
The su pe ri or me sen te ric ar tery syndro me in pa ti ents with spi nal de for mity. Spi ne 2005;30:
2164-70.
5. Bi ank V, Wer lin S. Su pe ri or me sen te ric ar tery syndro me in chil dren: a 20-ye ar ex pe ri en ce.
JPGN 2006;42:522-5.
6. Unal B, Ak tas A, Ke mal G, Bil gi li Y, Gu li ter S, Dap han C, et al. Su pe ri or me sen te ric ar tery syndro me: CT and ul tra so nog rap hic fin dings.
Di agn In terv Ra di ol 2005; 11:90-5.
7. Ko nen E, Ami ta i M, Ap ter S, Gar ni ek A, Ga yer G, Nass S, et al. CT an gi og raphy of su pe ri or me sen te ric ar tery syndro me. AJR 1998;171:
1279-81.
8. Ne ri S, Sig no rel li SS, Mon da ti E, Pul vi ren ti D, Cam pa ni le E, Di Pi no L, et al. Ul tra so und im-a ging in di im-ag no sis of su pe ri or me sen te ric im- ar-tery syndro me. Jo ur nal of In ter nal Me di ci ne 2005;257: 346-51.
KAYNAKLAR
akayasu Arteriti etyolojisi bilinmeyen, daha çok aort ve ana dalları-nı tutan kronik bir vaskulittir. İlk defa 1905 yılında Japon oftalmo-log Takayasu tarafından tanımlanan ve sıklıkla kadınları tutan bu hastalık, daha çok hayatın 2. ve 3. dekadları arasında ortaya çıkar. Daha çok Japonya, kuzeydoğu Asya, Hindistan ve Meksika’da görülmekle birlikte tüm dünyadan vaka bildirimleri olmaktadır. İnflamatuar bir vaskülit olan Taka-yasu Arteriti kendisini atar damarlarda stenoz, oklüzyon ve anevrizmalar-la gösterir. Dönem dönem remisyon ve alevlenmelerle seyreden bu vaskülit farklı semptomlarla ortaya çıkabilmektedir.1-3