Bilgisayarca Düşünme Becerilerine Yönelik Yapılan Çalışmalar

Alan yazın incelemesi sonucunda bilgisayarca düĢünme becerilerine yönelik olarak yapılan yurt içi ve yurt dıĢı çalıĢmalar kronolojik olarak ele alınmıĢtır. Bilgisayarca düĢünme becerilerine yönelik yapılan yurt içi ve yurt dıĢı çalıĢmalar Ģu Ģekildedir.

Czerkawski ve Lyman (2015) yaptıkları çalıĢmada bilgisayarca düĢünmenin yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerdeki mevcut durumun incelemesi ve bilgisayarca düĢünme becerilerinin STEM disiplinleri dıĢındaki konular ile olan ilgisini tartıĢmıĢlardır. ÇalıĢma sonucunda yükseköğretimde bilgisayarca düĢünmenin mevcut durumu hakkında kapsamlı bir bakıĢ ortaya konulmuĢtur.

Korkmaz ve diğerleri (2015), bir ölçek uyarlama çalıĢması yapmıĢlardır. Ölçek uyarlama çalıĢmasının yanı sıra öğrencilerin bilgisayarca düĢünme becerileri düzeylerini belirlemek de amaçları arasındadır. Ölçek uyarlama çalıĢmasını ortaokul düzeyinde yapmak istemiĢler ve 7. sınıf ve 8. sınıfta öğrenim gören toplamda 241

92

kiĢilik öğrenci grubu ile yapmıĢlardır. ÇalıĢma sonucunda öğrencilerin bilgisayarca düĢünme becerilerinin yüksek seviyede olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Korkmaz ve diğerleri (2015) çalıĢmasında ise betimsel tarama modeli kullanılarak 1306 yükseköğrenimde eğitim gören üniversite öğrencilerinin bilgisayarca düĢünme becerilerini farklı değiĢkelere göre incelemek hedeflenmiĢtir. AraĢtırmanın sonucuna göre öğrencilerin bilgisayarca düĢünme becerileri orta ve yüksek seviyelerde çıkmıĢtır. Özellikle teknoloji fakültesi ve enstitü öğrencilerinin bilgisayarca düĢünme becerileri diğer öğrencilere göre daha yüksek seviyededir.

Kalelioğlu ve diğerleri (2016), yaptıkları çalıĢmada bilgisayarca düĢünme tanımını, kapsamını ve teorik temellerini ortaya koyabilmek için 125 adet çalıĢmanı nitel analizini yaparak çeĢitli sonuçlar elde etmeye çalıĢmıĢlardır. Elde edilen çalıĢmalardan bilgisayarca düĢünme için genel bir çerçeve oluĢturularak alan yazına katkı sağlaması amaçlanmıĢtır.

Levi Weese (2016) tarafından yapılan çalıĢmada ise bilgisayarca düĢünme becerileri STEM eğitimi ve STEM disiplinleri ile birleĢtirilerek STEM eğitimin bilgisayarca düĢünmede öğrencilerin kendilerine yeterliğine etkilerini incelemek amaçlanmıĢtır. Swaid (2015) tarafından yapılan çalıĢmada da aynı Ģekilde STEM eğitimi ve STEM disiplinleri ile bilgisayarca düĢünme becerileri bir arada ele alınarak bir çalıĢma yapılmıĢtır. Swaid bu çalıĢmasında STEM eğitimine bilgisayarca düĢünme becerilerini getirmek amacından yola çıkarak bu konuyla ilgili yapılan çalıĢmalar ve entegre edilmesi durumunda oluĢabilecek avantajlardan bahsetmiĢtir.

ġahiner ve Kert (2016) yaptıkları çalıĢmada 2006 yılı ile 2015 yılları arasında bilgisayarca düĢünme ile ilgili yapılan çalıĢmaların araĢtırmasını yaparak bu çalıĢmaların değiĢen seyrini incelemeyi amaçlamıĢtır. Yapılan bu tarama sonucunda elde edilen analiz bulgularına göre bilgisayarca düĢünme kavramı birçok alanda ve farklı isimler ile çalıĢılmıĢ bir konudur. Son yıllarda bilgisayarca düĢünme ile ilgili yapılan çalıĢmalarda da artıĢ olduğu tespit edilmiĢtir.

Çakır (2017) tarafından hazırlanan “Ters yüz sınıf uygulamalarının fen bilimleri 7. sınıf öğrencilerinin akademik baĢarı, zihinsel risk alma ve bilgisayarca düĢünme becerileri üzerine etkisi” isimli yüksek lisans tez çalıĢmasında ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersinde ters yüz sınıf uygulamalarının öğrenci

93

baĢarısına, hatırlama düzeyine, zihinsel risk alma becerisine ve bilgisayarca düĢünme becerileri üzerine etkisini araĢtırmak amaçlanmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemini 26 deney grubu ve 27 kontrol grubu olmak üzere toplamda 53 öğrenci oluĢturmuĢtur. AraĢtırma sonuçlarına göre deney grubu ve kontrol grubu öğrencileri arasında deney grubu lehine fen bilimleri dersi akademik baĢarıları arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiĢtir. Deney grubu öğrencilerinin zihinsel risk alma becerileri ortalamaları daha yüksek çıksa da aralarında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık tespit edilememiĢtir. Bilgisayarca düĢünme becerileri anlamında ise bir artıĢ olduğu görülmekte fakat anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Korkmaz ve diğerleri (2017), yaptıkları çalıĢmada bilgisayarca düĢünme beceri düzeylerini belirleyebilmek amacı ile üniversite düzeyi öğrencilerine bir ölçek çalıĢması yapmıĢlardır. Likert tipinde hazırlanan ölçek toplamda 5 faktör ve 29 maddeden oluĢmaktadır.

Oluk (2017) tarafından hazırlanan yüksek lisans tez çalıĢmasında öğrencilerin bilgisayarca düĢünme becerileri ile mantıksal matematiksel zeka özalgıları ve matematik dersi akademik baĢarıları ile iliĢkisini ortaya koymak amaçlanmıĢtır. AraĢtırmaya 4. sınıfta 103 öğrenci, 6. sınıfta 234 öğrenci, 8. sınıfta 254 öğrenci,10. sınıfta 185 öğrenci ve 12. sınıfta 294 öğrenci olmak üzere toplam 1070 öğrenci katılmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre sınıf seviyeleri arttıkça bilgisayarca düĢünme becerilerinde ve mantıksal matematiksel zekâ özalgı düzeylerinde bir gerileme olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Öğrencilerin bilgisayar kullanım süreleri arttıkça bilgisayarca düĢünme becerileri ve mantıksal matematiksel zekâ özalgı düzeylerinde de bir gerileme olduğu sonucu tespit edilmiĢtir. Bilgisayarca düĢünme becerileri ile mantıksal matematiksel zeka özalgı düzeyleri arasında pozitif yönde yüksek seviyede bir iliĢki ve matematik akademik baĢarı arasında da pozitif yönde orta seviyede bir iliĢki olduğu tespit edilmiĢtir.

Çakır ve Yaman (2018) tarafından yapılan çalıĢmada ters yüz sınıf modelinin öğrencilerin fen bilimleri dersindeki baĢarıları ve bilgisayarca düĢünme becerileri üzerine etkisini incelemek amaçlanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda sonuçlar deney grubunun puan ortalaması kontrol grubuna göre daha fazla çıkmıĢtır ancak istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık meydana gelmemiĢtir.

94

STEM nispeten genç ve geliĢmekte olan bir disiplinler kümesi olmasına rağmen hesaplama bilimleri, bilgisayarca düĢünme becerileri STEM mesleklerinde yaygındır. STEM alanları veya disiplinleri öncelikle daha güçlü bilgisayarların mevcudiyeti, yeni analitiklerin eriĢilebilirliği, yöntemleri farklı detaylı hesaplama modelleri geliĢtirilmesi sebebiyle deneysel yaklaĢımlarda bir Rönesans etkisi oluĢturmuĢtur (Korkmaz ve diğerleri (2017).

Bilgisayarca düĢünme becerileri ile ilgili Türkiye literatüründe fazla kaynak yer almamaktadır. Türkiye alan yazınında yer alan kaynaklardan bir kısmı ilgili çalıĢmalar bölümünde verilmiĢtir. Yurt dıĢı kaynaklarına bakıldığı zaman problem çözme becerileri ile bilgisayarca düĢünme becerilerinin araĢtırıldığı çalıĢmalara rastlanmaktadır. Ayrıca yurt dıĢı kaynakları arasında literatürde son zamanlarda daha fazla araĢtırılmıĢ olan STEM eğitimi yaklaĢımı ve Bilgisayarca DüĢünme Becerileri ile ilgili hem deneysel olan hem de STEM yaklaĢımının Bilgisayarca düĢünme becerilerine olan etkisinden söz eden çalıĢmalar da mevcuttur. Bunların dıĢında STEM yaklaĢımının katkı sunduğu veya artırdığı becerilere Bilgisayarca düĢünmenin de olumlu yönde etkilediğini veya artırdığını belirten çalıĢmalar da mevcuttur. Ayrıca yurt dıĢı kaynaklarında bilgisayarca düĢünme becerilerini teoriksel olarak açıklayan, bilgisayar biliminden itibaren, bilgisayarca düĢünmeyi ve ayrıntılı olarak da bilgisayarca düĢünme becerilerini ele alan kaynaklar mevcuttur. Bilgisayarca düĢünmenin ve bilgisayarca düĢünme becerilerinin dıĢında bilgisayar bilimi ve fen eğitiminde yapılan çalıĢmalar da mevcuttur.

95 III. BÖLÜM

YÖNTEM

Bu bölümde araĢtırma modeli, evren ve örneklem, araĢtırmanın değiĢkenleri, veri toplama araçları (akademik baĢarı testi, bilimsel süreç becerileri testi, bilgisayarca düĢünme becerileri ölçeği), uygulama, verilerin toplanması ve analiz kısımları yer almaktadır.