Bilgi Talepleri

5549 sayılı Kanun’un 19’uncu maddesi-nin (l) bendi ile Başkanlığımıza yabancı ülkelerdeki muadil kuruluşlarla bilgi ve belge değişiminde bulunabilme yetki ve görevi verilmiştir. Bu kapsamda Başkan-lığımız, mali istihbarat birimi olarak kendisiyle aynı misyonu yüklenmiş mu-adil kuruluşlarla bilgi alışverişinde bulu-nabilmektedir. Uluslararası bilgi alışveri-şinin önemli bir kısmı Egmont Grubuna üye olan diğer mali istihbarat birimleri ile gerçekleşmektedir.

Egmont Grubu, suç gelirlerinin aklanma-sı ve terörün finansmanı ile mücadelede ülkelerin ulusal sistemlerini geliştire-bilmelerine yardımcı olmak ve uluslara-rası bilgi değişiminin önündeki engelleri kaldırmak amacıyla 1995 yılında kurul-muş, Başkanlığımız ise Egmont Grubuna 29 Haziran 1998 tarihinde üye olmuştur.

31.12.2011 tarihi itibari ile toplam 127 ülkenin mali istihbarat birimi Egmont Grubuna üye bulunmaktadır.

Başkanlığımızca gerçekleşen uluslararası bilgi değişimi ekseriyetle mali istihbarat birimleri arasındaki özel güvenli iletişim ağı olan Egmont Secure Web aracılığıyla hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmekte-dir. Buna ek olarak Egmont Grubuna üye olmayan yurt dışı muadil kuruluşlarla da posta veya telefaks aracılığıyla bilgi alış-verişi yapılmaktadır.

0 20 40 60 80 100 120

32 Tablo 15- Yabancı Muadil Kuruluşlarla Yapılan Bilgi Alışverişinin Yıllara Göre Dağılımı

Yıl Yurt Dışından Gelen

Talep-ler Yurt Dışına Yapılan

Talepler

2006 136 132

2007 196 59

2008 143 46

2009 169 162

2010 188 63

2011 202 38

2011 yılı içerisinde Başkanlığımıza en fazla talepte bulunan yurt dışı muadil kuruluşların grafiksel görünümü aşağı-daki gibidir. Yurt dışından yapılan

top-lam bilgi talepleri özellikle Belçika, Al-manya ve Birleşik Krallık mali istihbarat birimleri tarafından gönderilmiştir.

Grafik 10- 2011 Yılında En Fazla Bilgi Talebi Gönderen Yabancı Muadil Kuruluşların Dağılımı

2011 yılında Başkanlığımız 25 adet ya-bancı mali istihbarat birimine 38 adet bilgi talebinde bulunmuştur.

Bu taleplerin %31,6’sı Belçika, Fransa, İngiltere ve Lüksemburg mali istihbarat birimlerine yapılmıştır.

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0% 27,0%

18,9%

16,2%

5,4% 5,4% 5,4% 4,7% 4,7% 4,1% 4,1% 4,1%

33 2.2. Analiz, Değerlendirme ve

İnce-leme Faaliyetleri

MASAK, terörün finansmanın ve suç ge-lirlerinin aklanmasının önlenmesi ve bu suçların tespitine yönelik olarak analiz, değerlendirme çalışmalarını yapmakta olup, suç gelirlerinin aklanmasının tes-piti kapsamında sayılanlara ilaveten in-celeme de yapmaktadır.

Analiz; 5549 sayılı Kanun kapsamında toplanan muhtelif veriler ile alınan ihbar ve bildirimlerin, istatistiki ve analitik yöntemler kullanılarak ve teknik araçlar yardımıyla işlenmesi suretiyle bunlardan nitelikli mali istihbarat elde etmeye yö-nelik olarak yapılan çalışmalardır.

Değerlendirme; MASAK’ın nüfuz ettiği olaylar veya yapılan analizlere istinaden malvarlığına ve kişilere yönelik olarak aklama suçuyla ilgili ciddi şüphe ve ema-relerin ortaya çıkarılmasına yönelik ola-rak yapılan çalışmalardır.

İnceleme; aklama suçunun işlendiği hu-susunda olguların varlığının tespitine yönelik olarak yapılan çalışmalardır.

MASAK 5549 sayılı Kanunun 19’uncu maddesine göre, terörün finansmanı ve suç gelirlerinin aklanması suçlarıyla ilgili analiz ve değerlendirme çalışmalarını Maliye Uzmanları vasıtasıyla yaparken;

suç gelirlerinin aklanması suçuyla ilgili incelemeleri ise Vergi Müfettişleri, Güm-rük ve Ticaret Müfettişleri, Bankalar Ye-minli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Ku-rumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uz-manları marifetiyle yerine getirmektedir.

MASAK bünyesinde yapılan analiz, de-ğerlendirme ve incelemeler çeşitli kay-naklara dayanarak başlatılabilmekte olup bunların başlıcaları; Cumhuriyet

Savcılıklarından gelen talepler, kamu kurum veya kuruluşları ile yurt içindeki veya yurt dışındaki özel ya da tüzel kişi-lerden alınan ihbarlar ile 5549 sayılı Ka-nuna göre şüpheli işlemleri bildirmekle görevli olan yükümlülerce intikal ettiri-len şüpheli işlem bildirimleridir.

2.2.1. Analiz ve Değerlendirme Çalış-maları

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele meka-nizmasında en önemli kurumsal yapıla-rın başında mali istihbarat birimleri gelmektedir. Mali istihbarat birimleri arasında işbirliği yapılmasına yönelik olarak kurulan EGMONT Grubu mali is-tihbarat birimini;

“Suçtan elde edildiğinden şüphe duyulan gelirlere ve potansiyel terörün finans-manına veya karapara aklama ve terörün finansmanı ile mücadele amacıyla ulusal mevzuat ve düzenlemelerin gerektirdiği mali bilgilere ilişkin bildirimleri topla-mak, (ulusal mevzuatın izin verdiği ölçü-de bunları talep etmek), analiz etmek ve ilgili makamlara sevk etmekle sorumlu merkezi ulusal birim” şeklinde tanımla-maktadır.

Günümüzde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele eden her ülkede idari yapısı, yeri, yetkisi de-ğişse de “mali bilgileri alan, analiz eden, sonuçlarını ilgili birimlere dağıtan (mali istihbarat fonksiyonu)” bir mali istihba-rat birimi bulunmaktadır.

Ülkemizin mali istihbarat birimi olan MASAK tarafından da, yapılan analiz ça-lışmaları sonucunda gerekli görülen hu-suslarda ilgili kurum ve kuruluşlar bilgi-lendirilmektedir.

34 2.2.1.1. Aklama Suçuna İlişkin

Ana-liz ve Değerlendirme Çalışmaları MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinden analiz

çalışmala-rına tabi tutulan ve aklama suçu açısın-dan nitelikli olduğu anlaşılanlar hakkın-da analiz ve değerlendirme dosyası açıl-maktadır.

Tablo 16- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları (2002-2011) Yıl Analiz ve Değerlendirme Kapsamındaki

Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı

2002 212 125

Grafik 11- Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Sonuçlandırılma Oranı (2002-2011)

2007-2011 yılları arasında sonuçlandırı-lan aklama suçu kapsamındaki analiz ve değerlendirme dosyaları dikkate alındı-

ğında, öncül suç bağlamında çeşitlenme olmakla beraber uyuşturucu kaçakçılığı, dolandırıcılık ve tefecilik gibi belirli suç-ların ön plana çıktığı görülmektedir.

0,59

Sonuçlanan Dosya Sayısı/Değerlendirilen Dosya Sayısı

35 Tablo 17- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Konularına Göre Dağı-lımı (2007-2011)

YIL ÖNCÜL SUÇUN KONUSU DOSYA SAYISI TOPLAM

2007

Uyuşturucu 52

353

Dolandırıcılık 13

Gümrük Kaçakçılığı 13

Evrakta Sahtecilik 10

Kıymetli Maden Kaçakçılığı 3

SPK Suçları 3

Tefecilik 3

Haksız Zenginleşme 2

Örgütlü Suç 2

Akaryakıt Kaçakçılığı 1

Göçmen Kaçakçılığı 1

İllegal Kumar 1

Usulsüz Mali İşlemler 245

Diğer 4

2008

Uyuşturucu Kaçakçılığı 61

324

Dolandırıcılık 35

Gümrük Kaçakçılığı 21

SPK Suçları 11

Örgütlü Suç 10

İllegal Kumar 10

Evrakta Sahtecilik 6

Kıymetli Maden Kaçakçılığı 4

Zimmet 4

Haksız Zenginleşme 3

Akaryakıt Kaçakçılığı 2

Organ ve Doku Ticareti 2

Rüşvet Almak 2

Tefecilik 2

Sigara Kaçakçılığı 1

Fuhuşa Teşvik Yardım ve Aracılık Etmek 1

İhaleye Fesat Karıştırma 1

Usulsüz Mali İşlemler 141

Diğer 7

2009

Uyuşturucu Kaçakçılığı 25

152

Dolandırıcılık 13

Örgütlü Suç 10

Gümrük Kaçakçılığı 9

Haksız Zenginleşme 9

Akaryakıt Kaçakçılığı 6

İhaleye Fesat Karıştırma 6

Tefecilik 5

Rüşvet 5

Evrakta Sahtecilik 4

Fuhuşa Teşvik Yardım ve Aracılık Etmek 4

Zimmet 4

Göçmen Kaçakçılığı 1

SPK Suçları 1

İllegal Kumar 1

Usulsüz Mali İşlemler 48

Diğer 1

36

YIL ÖNCÜL SUÇUN KONUSU DOSYA SAYISI TOPLAM

2010

Uyuşturucu Kaçakçılığı 19

93

Dolandırıcılık 13

Gümrük Kaçakçılığı 9

Tefecilik 8

Örgütlü Suç 6

Evrakta Sahtecilik 6

İhaleye Fesat Karıştırma 4

Rüşvet 4

Göçmen/İnsan Kaçakçılığı 3

Haksız Zenginleşme 3

Zimmet 2

Kıymetli Maden Kaçakçılığı 1

SPK Suçları 1

Uyuşturucu Kaçakçılığı 15

Dolandırıcılık 11

Akaryakıt Kaçakçılığı 5

Zimmet 4

Gümrük Kaçakçılığı 4

Örgütlü Suç 3

Göçmen/İnsan Kaçakçılığı 3

Haksız Zenginleşme 2

İhaleye Fesat Karıştırma 2

Marka Taklitçiliği 2

Rüşvet 2

Evrakta Sahtecilik 2

Sigara Kaçakçılığı 2

SPK Suçları 1

Usulsüz Mali İşlemler 13

Diğer 5

Maliye Uzmanları tarafından yapılan de-ğerlendirme çalışması sonucunda, ele alınan olayda aklama suçunun işlendiği tespit edildiğinde, konuyla ilgili olarak yetkili ve görevli Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulmakta; suç du-yurusunda bulunmaya yetecek derecede olmasa da aklama suçu açısından ciddi emare tespit edilen konular, 5549 sayılı Kanun’un 2’nci maddesinde unvanları sayılan denetim elemanları marifetiyle daha ayrıntılı incelemeye tabi tutulmak-tadır. Bu bağlamda, 2011 yılında sonuç-landırılan değerlendirme çalışmalarının

% 29’u incelemeye sevk edilmiştir.

2.2.1.1.1. Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda Bilgilendirilen Kurumlar

Aklama suçuna ilişkin yapılan analiz ve değerlendirmelerde farklı kurumların görev alanlarına giren hususlarla karşı-laşılması halinde, bu kurumlar da bilgi-lendirilmektedir. Bu kapsamda 2011 yılı içerisinde suç gelirlerinin aklanması su-çuna ilişkin analiz ve değerlendirmeler sonucunda, 3189 kişi hakkında çeşitli kurumlara bilgilendirme yapılmıştır.

37 Tablo 18- Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda Yıl İçerisinde İstihbari Nite-likte Bilgilendirme Yapılan Kurumlar (01.01.2011-31.12.2011)

KURUM ADI KİŞİ SAYISI

EMNİYET TEŞKİLATI 1305

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 552

ADLİ BİRİM 516

MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI 240

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI 232

VERGİ DENETİM KURULU 210

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 80

DİĞER BAKANLIKLAR 34

ÜNİVERSİTELER 10

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU 6

DİĞER 4

TOPLAM 3189

Grafik 12- Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda Yıl İçerisinde İstihbari Nite-likte Bilgilendirme Yapılan Kurumlar (01.01.2011-31.12.2011)

1305

552 516

240 232 210 80 34 10 6 4

Bilgilendirilen Kurumlar

38 2.2.1.1.2. Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucu Ortaya Çıkan Öncül Suç Konuları Suç gelirlerinin aklanması suçuna ilişkin analizler sonucunda 2011 yılında yapılan bilgi-lendirme işlemlerinin konularına göre dağılımı aşağıda gösterilmiştir.

Tablo 19- Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda İstihbari Bilgilendirme Konu-ları (01.01.2011-31.12.2011)

ÖNCÜL SUÇ KONUSU KİŞİ SAYISI

Uyuşturucu Kaçakçılığı 1023

Tefecilik 965

Şüpheli Para Hareketleri 425

Dolandırıcılık 189

Vergi Kaçakçılığı 180

Örgütlü Suç 118

Gümrük Kaçakçılığı 100

Yolsuzluk 51

İhaleye Fesat Karıştırma 30

Görevi Kötüye Kullanma 20

Göçmen/İnsan Kaçakçılığı 14

Akaryakıt kaçakçılığı 9

Rüşvet 6

Zimmet 5

Sigara kaçakçılığı 4

Sahtecilik 4

Diğer 46

TOPLAM 3189

39 Grafik 13- Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda İstihbari Bilgilendirme Ko-nuları (01.01.2011-31.12.2011)

2.2.1.2. Terörün Finansmanı Suçu-na İlişkin ASuçu-naliz ve Değerlendirme Çalışmaları

MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinden analiz çalışmala-rına tabi tutulan ve terörün finansmanı suçu açısından nitelikli olduğu anlaşılan-

lar hakkında değerlendirme dosyası açılmaktadır. Terörün finansmanı suçu kapsamında 2007-2011 yılları arasında açılan ve çalışması tamamlanan dosyala-ra ilişkin istatistikler aşağıdaki gibidir.

Tablo 20- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları(2007-2011)*

Yıl Analiz ve Değerlendirme

Kapsamın-daki Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı

2007 2 1

2008 40 12

2009 59 37

2010 70 30

2011 77 36

*18 Ekim 2006 tarihinde yürürlüğe giren 5549 sayılı Kanun’a istinaden 08.11.2007 tarihinde Terörün Finansmanına İlişkin Analiz ve Değerlendirme Grubu oluşturulmuş ve çalışmalarına başlamıştır.

32,08%

30,26%

13,33%

5,93%

5,64%

3,70%

3,14% 1,60%

4,33%

İstihbari Bilgilendirme Konuları

Uyuşturucu Kaçakçılığı

%32,08

Tefecilik %30,26 Şüpheli Para Hareketleri

%13,33

Dolandırıcılık %5,93 Vergi Kaçakçılığı %5,64 Örgütlü Suç %3,70 Gümrük Kaçakçılığı %3,14 Yolsuzluk %1,60

Diğer %4,33

40 Grafik 14- Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Sonuçlandırılma Oranı (2007-2011)

Tablo 21- Suç Duyurusunda Bulunulan Kişi Sayısı YILLAR Terör Örgütü

Üyesi Olmak Terörün

Finansmanı Terör Örgütüne

Yardım TOPLAM

2009 2 2 4

2010 223 119 12 354

2011 7 7 14

TOPLAM 225 128 19 372

41 Grafik 15- Haklarında Suç Duyurusunda Bulunulan Kişilerin Yüzde Dağılımı

(2009-2011)

2.2.1.2.1. Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda Bilgilendirilen Kurumlar

MASAK bünyesinde terörün finansmanı suçu açısından yapılan analiz ve değer-lendirme çalışmaları sonucunda 2011

yılı içerisinde toplam 987 gerçek/tüzel kişi hakkında çeşitli kurumlarla bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Nitelikli ve istihbari bilgi paylaşımında bulunulan kurumların dağılımı aşağıdadır.

Tablo 22- Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda Yıl İçerisinde İstihbari Nite-likte Bilgilendirme Yapılan Kurumlar (01.01.2011/31.12.2011)

KURUM ADI KİŞİ SAYISI

Emniyet Genel Müdürlüğü 286

Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı 274

Cumhuriyet Savcılıkları/Mahkemeler 216

Jandarma Genel Komutanlığı 157

Gelir İdaresi Başkanlığı 47

Dışişleri Bakanlığı 5

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı 2

TOPLAM 987

42 Grafik 16- Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları Sonucunda Yıl İçerisinde İstihbari Nite-likte Bilgilendirme Yapılan Kurumlar (01.01.2011/31.12.2011)

2.2.1.3. Genel Analiz Çalışmaları 2.2.1.3.1. Stratejik Analiz ve Değer-lendirme Çalışmaları

Terör örgütleri ve yandaşı kuruluşları-nın legal görünümde faaliyet gösteren unsurlarının ortaya konulması amacıyla, kişi veya kuruluşların devlet kuruluşları ve belediyelerden ihale alıp almadıkları-nın belirlenmesine yönelik analiz çalış-ması yapılmıştır. Yapılan analiz çalışma-ları sonucuna göre; devlet kuruluşçalışma-ları ve belediyelerinden ihale alan 5 gerçek ve 15 tüzel kişi ve bu kişilerle bağlantılı olan 11 kişi hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığına bilgi verilmiş olup, ayrıca devlet kuruluşları ve belediyelerinden ihale alan 5 gerçek ve 15 tüzel kişi hak-kında ise mali inceleme yapılması için Gelir İdaresi Başkanlığına bilgi verilmiş-tir.

2.2.2. Aklama Suçu İncelemeleri

5237 sayılı TCK’nın 282’nci maddesin-deki suçtan kaynaklanan mal varlığı de-ğerlerinin aklanması suçu kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda daha ayrıntılı inceleme yapılması gerek-tiği belirtilen dosyalar ile Başkanlıkça özelliği sebebiyle doğrudan incelemeye gönderilmesi kararlaştırılan dosyalar, işin gerektirdiği uzmanlık ihtiyaçları da dikkate alınarak, 5549 sayılı Kanun’un 2’nci maddesinde belirtilen denetim elemanlarına incelenmek üzere sevk edilmektedir.

İncelemeye tabi tutulan inceleme dosya-larının yıllar itibarıyla seyri aşağıda gös-terilmiştir.

43 Tablo 23- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları (2007-2011)

Yıl İnceleme Kapsamındaki

Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı

2007 363 112

2008 319 201

2009 181 76

2010 148 73

2011 124 58

Grafik 17- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları (2007-2011)

Başkanlığımızca denetim elemanları vası-tasıyla yürütülen aklama suçu inceleme-leri sonucunda yapılmış suç duyuruları-nın yaduyuruları-nında, analiz ve değerlendirme

ça-lışmaları sonucunda yapılmış suç duyuru-ları da bulunmakta olup, söz konusu suç duyuruları topluca aşağıda gösterilmiştir.

0 50 100 150 200 250 300 350 400

2007 2008 2009 2010 2011

363

319

181

148 124

112

201

76 73 58

İnceleme Kapsamındaki Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı

44 Tablo 24- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi Sayısı (2007-2011)

Yıl Analiz ve

Değerlendirme Aklama Suçu

İncelemesi Toplam Suç

Duyurusu

2007 39 288 327

2008 3 228 231

2009 - 115 115

2010 30 356 386

2011 72 105 177

Toplam 144 1092 1236

Grafik 18- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi Sayısı (2007-2011)

0 50 100 150 200 250 300 350 400

2007 2008 2009 2010 2011

39

3 0

30 72

288

228

115

356

105

Analiz ve Değerlendirme Aklama Suçu İncelemesi

45 Tablo 25- Öncül Suçlar İtibariyle Haklarında Aklama Suçu Duyurusunda Bulunulan Kişi Sayısı (2007-2011)

Öncül Suç 2007 2008 2009 2010 2011 Yıl

Top-lamı Uyuşturucu Madde

Ticareti 47 97 53 26 34 257

Gümrük Kaçakçılığı 145 14 - 69 - 228

Dolandırıcılık 62 29 10 56 32 189

Yasa Dışı Bahis ve

Kumar Oynatılması - - - 165 5 170

Resmi ve Özel

Belge-de Sahtecilik 57 18 34 15 8 132

Akaryakıt

Kaçakçılı-ğı 10 25 - 30 8 73

Zimmet - 5 1 10 30 46

Tefecilik - - 3 4 31 38

Sigara Kaçakçılığı 5 24 - - 3 32

Diğer 1 19 14 11 26 71

Genel Toplam 327 231 115 386 177 1236

Grafik 19- Öncül Suçlar İtibariyle Haklarında Aklama Suçu Duyurusunda Bulunulan Kişi Sayısı (2007-2011)

0 50 100 150 200 250

300 257

228

189 170

132

73 46 38 32

71

46 01.01.2007 ile 31.12.2011 tarihleri

ara-sında aklama suçunun işlendiği gerekçesi ile 1236 kişi hakkında suç duyurusunda bulunulmuş olup, söz konusu suç duyuru-larından 257’sinin öncül suçunun uyuştu- rucu madde ticareti, 228’inin gümrük kaçakçılığı, 189’unun dolandırıcılık, 170’inin ise yasa dışı bahis ve kumar oy-natılması olduğu görülmektedir.

3. Yükümlülük Denetimi Faaliyetleri 3.1. Programlı Yükümlülüklere

Uyum Denetimleri

Yükümlülük denetimi faaliyetleri, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ön-lenmesi Hakkında Kanun ve ilgili mevzu-ata göre münferiden veya bir denetim programı kapsamında yürütülmektedir.

2011 yılında, Başkanlığımızca iki ayrı yükümlülük denetimi programı hazır-lanarak uygulamaya konulmuştur. Dene-timler kimlik tespiti, şüpheli işlem bildi-rimi, uyum görevlisi atanması (uyum gö-revlisi atamak zorunda olan yükümlülerle sınırlı olarak), muhafaza ve ibraz yüküm-lülükleri yönünden gerçekleştirilmiş olup program kapsamında 77 adet yükümlü denetime tabi tutulmuştur.

Süregelen denetimler kapsamında ise 43 adet aracı kurumun uyum programı oluş-turma yükümlülükleri yönünden deneti-mi 2011 yılında tamamlanmıştır.

Yükümlülük denetimleri, Başkanlığımızca 2009 yılından itibaren programlı bir şe-kilde yürütülmekte olup, yükümlü grup-ları itibariyle istatistikî gerçekleşme tab-losuna aşağıda yer verilmiştir.

Tablo 26- Programlı Yükümlülüklere Uyum Denetimlerinin Yıllar İtibariyle Dağılımı (2009-2011)

Yıllara Göre Dağılımı 2009 2010 2011

Kıymetli Madenler Borsası Aracı

Kuruluşları 29 11 - - 11

İstanbul Altın Borsası Başkanlığı 1 1 - - 1

Talih ve Bahis Oyunları Alanında

Faaliyet Gösterenler 7 6 - - 6

Toplam 401 299 110 69 120

(*) Yatırım ve kalkınma bankaları dâhil edilmemiştir.

47 3.2. Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve

Kesilen İdari Para Cezaları Yükümlülük ihlal incelemesi, uyum dene-timi sırasında belirlenen veya MASAK Başkanlığına bildirilen ya da Başkanlıkça tespit edilen yükümlülük ihlallerine iliş-kin olarak 5549 sayılı Kanun’da sayılan denetim elemanları tarafından gerçekleş-tirilen münferit bir denetimdir.

Söz konusu incelemeler sonucunda yü-kümlülüğe aykırı bir davranışla karşıla-şılması halinde yükümlülüğün türüne göre 5549 sayılı Kanun’un 13’üncü mad-desi ile Kabahatler Kanunu’na istinaden idari para cezası veya Kanun’un 14’üncü maddesine göre adli ceza uygulanmakta-dır.

İdari para cezaları, Kanun’un 3 ve 6’ncı maddeleri ile 4’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan kimlik tespiti, devamlı bilgi verme ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülüklerinden herhangi birini ihlal eden yükümlülere karşı uygulanmakta olup ayrıca kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülüklerine uyulmaması

durumunda yükümlülüğü yerine getir-meyen görevliye de idari para cezası uy-gulanmaktadır.

5549 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan yükümlülüklere uyulmaması durumunda, eksikliklerin giderilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması için yüküm-lülere Başkanlıkça 30 günden az olma-mak üzere süre verilmektedir. Verilen süre içinde eksikliklerini gidermeyen ve gerekli tedbirleri almayan yükümlüler hakkında bahse konu madde uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.

2011 yılında idari para cezasına konu edilen yükümlülüğe aykırı fiil sayısı 89 adet olarak tespit edilmiştir. 2007-2011 yılları arasında uygulanan idari para ce-zalarının yükümlülüğe aykırı fiillere ve idari para cezası tutarlarına göre dağılı-mına ilişkin tablolar aşağıda yer almakta-dır.

Tablo 27- İdari Para Cezasına Konu Fiillerin Yıllar İtibariyle Dağılımı (2007-2011)

Yıllar 2007 2008 2009 2010 2011

Kimlik Tespiti Yükümlülüğü 41 355 17 127 66

Şüpheli İşlem Bildirimi

Yükümlülüğü 18 13 10 5 23

Toplam Fiil Sayısı 59 368 27 132 89

Tablo 28- İdari Para Cezası Tutarlarının Yıllar İtibariyle Dağılımı (2007-2011)

Yıllar 2007 2008 2009 2010 2011 Toplam

Ceza Tutarı

(TL) 120.700 2.337.210 341.004 1.452.441 1.292.284 5.543.639

48 3.3. Adli Cezalar

5549 sayılı Kanun’un 7 ve 8’inci mad-deleri ile 4’üncü maddesinin ikinci fıkra-sında yer alan bilgi ve belge verme, mu-hafaza ve ibraz ve şüpheli işlem bildiri-minde bulunulduğunu yükümlülük dene-timi ile görevlendirilen denetim eleman-ları ile yargılama sırasında mahkemeler dışında, işleme taraf olanlar dahil hiç kimseye açıklamama yükümlülüklerin-den herhangi birini ihlal eyükümlülüklerin-den kişilere anılan Kanun’un 14’üncü maddesine isti-naden adli ceza uygulanmaktadır.

Aklama ve terörün finansmanı suçları ile mücadelede önleyici tedbirler kapsa-mında düzenlenen yükümlülüklerden kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülükleri gerek önleyici tedbirlerin gerekse yükümlülük denetimlerinin te-melini oluşturmaktadır. Bu nedenle, yü-kümlülük denetimlerinde öncelik bu ko-nulara verilmekte olup söz konusu yü-kümlülüklere aykırı davranışların cezası idari para cezasıdır. Diğer taraftan, adli cezayı gerektiren fiiller denetimlerde çok sıklıkla rastlanılabilecek türden fiiller değildir. Dolayısıyla, hakkında adli ceza uygulanan kişi sayısı idari para ceza-larına göre düşüklük göstermektedir.

Bu kapsamda, Başkanlığımızca 2011 yı-lında savcılıklara, muhafaza ve ibraz kümlülüğü ile bilgi ve belge verme yü-kümlülüğünü ihlal etmeleri nedeniyle iki kişi hakkında suç duyurusunda bulunul-muştur.

4. Dış İlişkilere Yönelik Faaliyetler 4.1. FATF Türkiye III. Tur Karşılıklı

Değerlendirme Süreci

Suç gelirlerinin aklanması ile mücadele amacıyla 1989 yılında kurulan ve daha sonra faaliyet alanına terörün finansmanı ile mücadeleyi de dahil eden FATF, bu amaçla 49 (40+9) tavsiye kararları yayınlamış³ ve ülkelerin aklama ve terö-rün finansmanı ile mücadele sistemlerini bu tavsiyelere göre değerlendirmiştir.

OECD Merkezinde faaliyet gösteren FATF’ın Türkiye dâhil 34 ülke ve 2 bölge-sel kuruluş olmak üzere toplam 36 üyesi bulunmaktadır.

Türkiye, 1994, 1998 ve 2006 yıllarında olmak üzere bugüne kadar üç kez FATF değerlendirmesine tabi tutulmuştur. Tür-kiye III. Tur Değerlendirme Raporu 21-23 Şubat 2007 tarihinde Strasbourg’ta ger-çekleştirilen FATF Genel Kurulu’nda gö-rüşülerek kabul edilmiştir.

III. Tur Değerlendirme Raporunda, 49 Tavsiyenin; 11’inden “uyumsuz” (NC), 22’sinden “kısmen uyumlu” (PC), 12’sinden “büyük ölçüde uyumlu” (LC), 3’ünden “uyumlu” (C) ve 1’inden “uygu-lanamaz” (NA) notu verilen ülkemiz, de-ğerlendirme tarihinden itibaren Raporda tenkit edilen ve eksiklik olarak belirlenen hususların düzeltilmesine yönelik olarak mevzuat ve uygulama bakımından önemli gelişmeler göstermiştir.

3 FATF tarafından, karapara aklama ile mücadele kap-samında 1990 yılında yayınlanmış olan “40 Tavsiye”, 1996 yılında revize edilmiş ve 2003 yılında tekrar gözden geçirilerek yayınlanmıştır. FATF, ayrıca 2001 yılında terörün finansmanı konusunda 8 Özel Tavsiyeyi yayınlamış, 2004 yılında buna 9. Özel Tavsiyeyi ilave etmiştir. Böylece aklama ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamındaki FATF Tavsiyeleri sayısı 49 olmuştur.

49 FATF Türkiye Değerlendirme Raporunda

tenkit edilen hususlara ilişkin olarak kay-dedilen gelişmeler, FATF’a sunulan iler-leme raporları (follow-up reports) ile değerlendirilmektedir. Buna göre 2007 yılı Şubat ayındaki FATF Genel Kuru-lu’nda Türkiye’nin, düzenli takip kapsamında⁴ Raporda belirtilen eksiklik-lere yönelik kaydettiği gelişmelerin yer alacağı Birinci İlerleme Raporunun 2009 yılı Şubat dönemi FATF Genel Kurulu’nda görüşülmesine karar verilmiştir. Devam

tenkit edilen hususlara ilişkin olarak kay-dedilen gelişmeler, FATF’a sunulan iler-leme raporları (follow-up reports) ile değerlendirilmektedir. Buna göre 2007 yılı Şubat ayındaki FATF Genel Kuru-lu’nda Türkiye’nin, düzenli takip kapsamında⁴ Raporda belirtilen eksiklik-lere yönelik kaydettiği gelişmelerin yer alacağı Birinci İlerleme Raporunun 2009 yılı Şubat dönemi FATF Genel Kurulu’nda görüşülmesine karar verilmiştir. Devam

Belgede Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (sayfa 31-0)