3. BANKA VE SAĞLIK ÇALIŞANLARI AÇISINDAN ERGONOMİK RİSK ALGISI 38
3.2. BULGULAR
3.2.2. Betimsel İstatistikler
Tablo 3.8 de ölçek ve alt boyut puanlarına ait ortalama, standart sapma bilgilerinden oluşan betimsel istatistiklerine yer verilmiştir.
Tablo3. 8. Ölçek ve Alt Boyut Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Alt Boyutlar N 𝐗𝐗𝐗𝐗� SS Çarpıklık R R
Eğitim ve Bilgilenme 100 3,50 0,72 0,02 1
Fiziksel Koşullar 100 2,60 0,92 0,11 0,33** 1 OFİSLERDE ERGONOMİK
RİSK1
100 2,95 0,67 0,03 0,76** 0,86**
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Tablo 3.8 deki bulgulara göre katılımcıların eğitim ve bilgilenmeye ilişkin algı puanı (3,50±0,72) “katılıyorum” düzeyinde; fiziksel koşullara ilişkin algı puanı (2,60±0,92) “kararsızım” düzeyinde; ofislerde ergonomik risk algısı puanı (2,95±0,67) “kararsızım” düzeyinde tespit edilmiştir.
Tablo 3.8’de ölçek puanlarının katılımcıların mesleğine göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.9. Ölçek Puanlarının Mesleğe Göre Karşılaştırılması
Değişken Meslek N 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T P Banka Çalışanı 50 3,64 0,75 Eğitim ve Bilgilenme 1,99 0,049 Sağlık Çalışanı 50 3,36 0,67 Banka Çalışanı 50 2,48 0,98 Fiziksel Koşullar -1,27 0,205 Sağlık Çalışanı 50 2,71 0,84 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Banka Çalışanı 50 2,94 0,73 -0,19 0,852
Eğitim ve bilgilenme alt boyut puanlarının mesleğe göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (t=1,99; p<0,05). Sağlık çalışanlarının eğitim ve bilgilenme puanı, banka çalışanlarının puanlarına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir.
Fiziksel koşullar alt boyut ve ofislerde ergonomik risk algısı ölçek puanlarının mesleğe göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
3.2.3. Banka Çalışanlarına İlişkin Bulgular
Tablo 3.9’da banka çalışanı katılımcıların demografik özelliklerine göre frekans ve yüzde dağılımı gösterilmiştir.
Tablo 3.9. Banka Çalışanı Katılımcıların Demografik Özelliklerine Göre Dağılımı Demografik
Değişken Gruplar n %
Cinsiyet Kadın 32 64,0
Erkek 18 36,0
Medeni durum Evli 20 40,0
Bekar 30 60,0
30 yaş altı 28 56,0
Yaş 30-35 yaş 15 30,0
36 yaş ve üstü 7 14,0
Ön lisans 13 26,0
Öğrenim düzeyi Lisans 30 60,0
Lisansüstü 7 14,0
Araştırmaya katılan 50 banka çalışanının %64’ü kadın, %36’sı erkektir. Banka çalışanlarının %40’ı evli, %60’ı bekardır. Banka çalışanlarının %56’sı 30 yaş altı, %30’u 30-35 yaş, %14’ü 36 yaş ve üstüdür. Banka çalışanlarının %26’sı ön lisans, %60’ı lisans, %14’ü lisansüstü düzeyde öğrenim görmüştür.
Tablo 3.10’da banka çalışanlarının iş güvenliği, kaza riski ve ofis ortamındaki ergonomi durumuna ilişkin cevaplara yer verilmiştir.
Tablo 3.10. Banka Çalışanlarının İş Güvenliği, Kaza Riski ve Ofis Ortamındaki Ergonomik Duruma İlişkin Görüşlerinin Dağılımı
Hayır Evet
Sorular N % N %
1. Daha önce (Lisede, stajda veya bir eğitim kurumundan) iş güvenliği eğitimi/dersi
aldınız mı? 14 28,0 36 72,0
2. Ailenizde ya da yakın akrabalarınızda iş kazası geçiren veya meslek hastalığına
yakalanan biri var mı? 40 80,0 10 20,0
3. Bilgisayar başında dinlenmek amaçlı düzenli aralar veriyor musunuz? 23 46,0 27 54,0
4. Düzenli egzersiz yapma alışkanlığınız var mı? 41 82,0 9 18,0
5. Dinlenme aralarında gevşemek için boyun, sırt ve omuz egzersizleri yapıyor
musunuz? 30 60,0 20 40,0
6. Bilgisayar ile çalıştıktan sonra boyun, sırt ve omuz ağrısından yakınıyor musunuz? 8 16,0 42 84,0
7. Yaşamınız boyunca boyun, sırt ve omuz bölgesini ilgilendiren yaralanma öykünüz
var mı? 43 86,0 7 14,0
8. Boyun, sırt veya omuz bölgenizde ağrı/sızı/rahatsızlık hissi sebebiyle son 6 ay
içinde izin/rapor aldınız mı? 39 78,0 11 22,0
Banka çalışanlarının %72’si daha önce iş güvenliği eğitimi almış, %54’ü bilgisayar başında dinlenmek amaçlı düzenli aralar vermekte, %84’ü bilgisayar ile çalıştıktan sonra boyun, sırt ve omuz ağrısından yakınmaktadır.
Tablo 3.11’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının cinsiyetine göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.11. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Cinsiyetine Göre Karşılaştırılması
Değişken Cinsiyet N 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T P
Eğitim ve Bilgilenme Kadın 32 3,60 0,77 -0,50 0,619
Erkek 18 3,71 0,72
Fiziksel Koşullar Kadın 32 2,31 0,99 -1,63 0,109
Erkek 18 2,78 0,93 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Kadın 32 3,04 0,71 1,35 0,184 Erkek 18 2,76 0,75
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının cinsiyetine göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.12’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının medeni durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.12 Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Medeni Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Medeni
Durum n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T P
Eğitim ve Bilgilenme Evli 20 3,55 0,66 -0,69 0,493
Bekar 30 3,70 0,81
Fiziksel Koşullar Evli 20 2,67 0,94 1,10 0,278
Bekar 30 2,36 1,01 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Evli 20 2,89 0,67 -0,38 0,707 Bekar 30 2,97 0,78
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının medeni durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.13’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının yaş gruplarına göre karşılaştırılmasına ait tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.13. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Yaş Gruplarına Göre Karşılaştırılması
Değişken Yaş Grupları n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS F P
Anlamlı Fark
Eğitim ve
Bilgilenme
A-30 yaş altı 28 3,47 0,85
B-30-35 yaş 15 3,84 0,55 1,67 0,200
C- 36 yaş ve üstü 7 3,89 0,60
A-30 yaş altı 28 2,22 0,89 C>A, B
Fiziksel Koşullar B-30-35 yaş 15 2,61 1,12 3,51 0,038 B>A C- 36 yaş ve üstü 7 3,24 0,60
OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1
A-30 yaş altı 28 3,15 0,73 A>B, C
B-30-35 yaş 15 2,77 0,70 3,57 0,036
C- 36 yaş ve üstü 7 2,44 0,48
Eğitim ve bilgilenme alt boyut puanlarının banka çalışanlarının yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir. Fiziksel koşullar alt boyut (F=3,51; p<0,05) ve ofislerde ergonomik risk algısı ölçek (F=3,57; p<0,05) puanlarının banka çalışanlarının yaş gruplarına göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla gerçekleştirilen LSD post hoc testi sonuçlarına göre;
- 36 yaş ve üstü banka çalışanlarının fiziksel koşullara ilişkin algı puanı, 35 yaş ve altı banka çalışanlarının puanlarına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir. 30-35 yaş banka çalışanlarının fiziksel koşullara ilişkin algı puanı, 30 yaş altı banka çalışanlarının puanına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir.
- 30 yaş altı banka çalışanlarının ofislerde ergonomik riske ilişkin algı puanı, 30 yaş üstü banka çalışanlarının puanlarına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir.
Tablo 3.14’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının öğrenim düzeyine göre karşılaştırılmasına ait tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.14. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Öğrenim Düzeyine Göre Karşılaştırılması
Değişken Öğrenim Düzeyi n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS F P
Eğitim ve Bilgilenme A-Ön lisans 13 3,71 0,77 B-Lisans 30 3,67 0,77 0,42 0,658 C- Lisansüstü 7 3,40 0,68 A-Ön lisans 13 2,73 0,73
Fiziksel Koşullar B-Lisans 30 2,44 1,06 0,79 0,460 C- Lisansüstü 7 2,17 1,06 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 A-Ön lisans 13 2,78 0,54 B-Lisans 30 2,94 0,79 0,80 0,454 C- Lisansüstü 7 3,22 0,80
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının öğrenim düzeyine göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.15’te ölçek puanlarının banka çalışanlarının daha önce iş güvenliği eğitimi alma durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.15. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının İş Güvenliği Eğitimi Alma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
İş Güvenliği
Eğitimi n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 14 3,43 0,67 -1,25 0,216
Evet 36 3,72 0,77
Fiziksel Koşullar Hayır 14 2,80 1,17 1,44 0,157
Evet 36 2,36 0,89 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 14 2,89 0,80 -0,32 0,753 Evet 36 2,96 0,71
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının iş güvenliği eğitimi alma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.16’da ölçek puanlarının banka çalışanlarının ailesinde iş kazası/meslek hastalığı yaşanma durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.16 Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Ailesinde İş Kazası/Meslek Hastalığı Yaşanma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Ailede İş
Kazası/ Meslek
Hastalığı n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 40 3,59 0,78 -1,04 0,303
Evet 10 3,86 0,60
Fiziksel Koşullar Hayır 40 2,54 0,99 0,88 0,381
Evet 10 2,23 0,95 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 40 2,94 0,77 -0,06 0,949 Evet 10 2,95 0,61
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının ailesinde iş kazası / meslek hastalığı yaşanma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.17’ de ölçek puanlarının banka çalışanlarının bilgisayar başında dinlenme amaçlı ara verme durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.17 Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Bilgisayar Başında Dinlenme Amaçlı Düzenli Ara Verme Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Bilgisayar Başında
Düzenli Ara n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 23 3,63 0,70 -0,04 0,964
Evet 27 3,64 0,80
Fiziksel Koşullar Hayır 23 2,37 1,00 -0,73 0,469
Evet 27 2,57 0,98 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 23 3,00 0,70 0,51 0,611 Evet 27 2,89 0,77
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının bilgisayar başında dinlenme amaçlı düzenli ara verme durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.18’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının düzenli egzersiz yapma durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.18 Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Düzenli Egzersiz Yapma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Düzenli
Egzersiz n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 41 3,69 0,68 0,96 0,340
Evet 9 3,42 1,03
Fiziksel Koşullar Hayır 41 2,47 0,97 -0,19 0,850
Evet 9 2,54 1,12 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 41 2,92 0,67 -0,36 0,720 Evet 9 3,02 1,02
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının düzenli egzersiz yapma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.19’da ölçek puanlarının banka çalışanlarının dinlenme aralarında gevşemek için boyun, sırt ve omuz egzersizleri durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.19. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Dinlenme Aralarında Gevşemek İçin Boyun, Sırt ve Omuz Egzersizleri Yapma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Gevşemek İçin
Egzersiz n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 30 3,57 0,67 -0,77 0,446
Evet 20 3,74 0,86
Fiziksel Koşullar Hayır 30 2,24 0,84 -2,15 0,037
Evet 20 2,83 1,10 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 30 3,09 0,57 1,83 0,073 Evet 20 2,71 0,89
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Eğitim ve bilgilenme alt boyut ve ofislerde ergonomik risk algısı ölçek puanlarının banka çalışanlarının dinlenme aralarında gevşemek için boyun, sırt ve omuz egzersizleri durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Fiziksel koşullara ilişkin algı puanlarının dinlenme aralarında gevşemek için boyun, sırt ve omuz egzersizleri durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (t=-2,15; p<0,05). Dinlenme aralarında gevşemek için boyun, sırt ve omuz egzersizleri yapan banka çalışanlarının fiziksel koşullara ilişkin algı puanları, dinlenme aralarında gevşemek için boyun, sırt ve omuz egzersizleri yapmayan banka çalışanların puanlarına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir.
Tablo 3.20’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının bilgisayar ile çalıştıktan sonra boyun, sırt ve omuz ağrısından yakınma durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.20. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Bilgisayar ile Çalıştıktan Sonra Boyun, Sırt ve Omuz Ağrısından Yakınma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Bilgisayardan
Sonra Yakınma n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 8 3,78 0,46 0,55 0,583
Evet 42 3,61 0,79
Fiziksel Koşullar Hayır 8 3,04 0,87 1,80 0,078
Evet 42 2,37 0,98 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 8 2,59 0,31 -1,49 0,143 Evet 42 3,01 0,77
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının bilgisayar ile çalıştıktan sonra boyun, sırt ve omuz ağrısından yakınma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.21’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının yaşamı boyunca boyun, sırt ve omuz bölgesini ilgilendiren yaralanma durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3. 21.Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Yaşamı Boyunca Boyun, Sırt ve Omuz Bölgesini İlgilendiren Yaralanma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Yaşamı Boyunca
Yaralanma n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 43 3,61 0,78 -0,61 0,547
Evet 7 3,80 0,57
Fiziksel Koşullar Hayır 43 2,55 0,98 1,19 0,240
Evet 7 2,07 1,00 OFİSLERDE ERGONOMİK RİSK1 Hayır 43 2,92 0,75 -0,48 0,633 Evet 7 3,06 0,66
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının yaşamı boyunca boyun, sırt ve omuz bölgesini ilgilendiren yaralanma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.
Tablo 3.22’de ölçek puanlarının banka çalışanlarının boyun, sırt veya omuz bölgesinde ağrı/sızı/rahatsızlık hissi sebebiyle son 6 ay içinde izin/rapor alma durumuna göre karşılaştırılmasına ait bağımsız iki örneklem t testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3. 22. Ölçek Puanlarının Banka Çalışanlarının Boyun, Sırt veya Omuz Bölgesinde Ağrı/Sızı/Rahatsızlık Hissi Sebebiyle Son 6 Ay İçinde İzin/Rapor Alma Durumuna Göre Karşılaştırılması
Değişken
Son 6 Ay İçinde
Rapor n 𝐗𝐗𝐗𝐗 SS T p
Eğitim ve Bilgilenme Hayır 39 3,64 0,77 -0,07 0,943
Evet 11 3,65 0,70
Fiziksel Koşullar Hayır 39 2,53 0,94 0,73 0,469
Evet 11 2,29 1,15
Hayır 39 2,91 0,70
OFİSLERDE
ERGONOMİK RİSK1 Evet 11 3,03 0,86 -0,45 0,653
1: Risk algısı olarak ifade edileceğinden tüm puanlar ters kodlanmıştır.
Ofislerde ergonomik risk algısı ölçek ve alt boyut puanlarının banka çalışanlarının boyun, sırt veya omuz bölgesinde ağrı/sızı/rahatsızlık hissi sebebiyle
son 6 ay içinde izin/rapor alma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği (p>0,05) tespit edilmiştir.