Belediye Meclisi (Başkanlığı) Seçimler

Her dönemde olduğu gibi bu dönemde de belediye başkanlarını belirlemek amacıyla belediye meclisi seçimleri yapılır ve belediye meclisine seçilmiş kişiler arasında en fazla oyu alan kişi Belediye Başkanlığına aday olurdu. DP döneminde 1950 ve 1955 olmak üzere 2 defa Belediye Meclisi Seçimleri yapılmış ve her yerde olduğu gibi Denizli’de de oyların çoğunu DP almış ve yerelde de gücünü korumuştur.

2.5.2.1. 1950 Belediye Meclisi Seçimleri

1950 yılı ekim ayında TBMM’de yerel yönetimlerle ilgili seçimlerin yapılması kararı alınması üzerine, ülke genelinde olduğu gibi Denizli’de de seçim hazırlıkları başlamıştır174_{. Bu seçimlere mevcut partilerden DP, CHP ve MP katılmıştır. DP}

Denizli teşkilatı, seçim çalışmalarını her yerde seçimleri kesin biçimde kazanacak şekilde hareket etmiş ve kendisini kazanmaya mecbur görmüştür. Bir halk ve memleket hizmeti üzerinde duracak ve faziletli olarak çalışacak insanları bir şehrin halkı seçecek kudret ve şuura kabataslak olsun eriştikleri gün Belediyeciliğin manası anlaşılmış olacaktı. Belediye seçimlerinin arifesinde halkın Belediye mefhumu üzerinde oyu ile dururken bunun yaşadığı muhitin bütün hayatiyetine tesir yapacak mahiyette bir milli dava olduğu bilinmelidir şeklinde bilgilerin mevcut olduğu Yeni Denizli gazetesinin verilerinden açık bir biçimde anlaşılmaktadır 175_{. Söz konusu}

durum, Denizli genelinde milletvekili genel seçimlerine olduğu gibi hem belediye meclisi hem de il genel meclisi seçimlerine ciddi bir önem verildiğini ortaya çıkarmaktadır.

3 Eylül 1950 tarihinde yapılacak olan Belediye Meclisi seçimleri için Denizli’de partiler arasında ciddi bir çekişme başlamış ve hem DP hem de DP daha fazla meclis üyeliği elde etmek amacıyla kıyasıya bir mücadele içerisine girmişlerdir. Bu nedenle her iki parti de seçimlerden önce belediye meclisi üyelerini belirlemiş ve seçim kampanyalarına başlamışlardır. Sonuç olarak, Belediye Meclisi üyeleri belirlendikten sonra üyeler arasında Denizli vilâyetinin yeni başkanı seçilmiştir. İl Genel Meclisi’nde DP’li üyeler çoğunlukta olduğundan DP’liler arasında aday gösterilen kişi oylamayı kazanarak Belediye Başkanı olmayı başarmıştır.

174 _{Yeni Denizli, 5 Eylül 1950, Sayı: 1078.} 175 _{Yeni Denizli,29 Ağustos 1950, Sayı: 1077.}

74 Belediye Meclisi üyeleri belirlendikten sonra ağırlığını DP’li üyelerin oyları neticesinde Denizli’nin yeni Belediye Başkanı DP’den Turan Bahadır isimli kişi olmasına karar verilmiştir 176. Aynı şekilde ilçe belediye meclisleri de yeni belediye başkanlarını belirlemişlerdir. Buna göre, 1950 yılında Denizli vilâyeti ve ilçe başkanları şu kişilerden oluşmaktadır:

a) Denizli Belediye Başkanı :A. Turan Bahadır (DP) b) Tavas Belediye Başkanı : Abdullah Yılmazçoban c) Çal Belediye Başkanı : Abdurrahman Deda d) Çivril Belediye Başkanı : Nuri Balaban e) Babadağ Belediye Başkanı : Mehmet Özer f) Baklan Belediye Başkanı : Nihat Özel g) Kale Belediye Başkanı : Yusuf Barutçu h) Sarayköy Belediye Başkanı : Mehmet Sezer

Söz konusu belediye başkanlarının da varlığından anlaşılacağı üzere, 1950 Belediye Meclisi seçimleri sonunda hem Denizli merkez hem de vilâyete bağlı ilçelerin tamamında seçimleri DP’li adaylar kazanmışlardır. 1950’ye kadar hep tek parti yani CHP’li belediye başkanları tarafından idare olunun Denizli belediyeleri, 1950’den itibaren DP’liler tarafından idare olunmaya başlamıştır. Bu da, ildeki siyasal değişimleri ve gelişimleri göstermesi bakımından önemlidir.

2.5.2.2 1955 Belediye Meclisi Seçimleri

DP döneminde 1950 belediye meclisi seçimlerinden sonra ikinci seçimler 1955’te yapılmıştır. CHP Genel Sekreterliği’nin protesto ederek yer almadığı bu seçimlere DP, TKP ve müstakil adaylar katılmışlardır. Seçimlerden önce CHP il örgütlerinden bazılarının belediye seçimlerine girmek için çaba sarf ettiği ancak genel merkezin bu istekleri sert bir şekilde eleştirdiği basında yer edinmiştir. Ayrıca başka gazetelerde de, CHP’nin bazı yerlerde TKP lehine gizliden propaganda faaliyetleri yürüttüğü iddia edilmiştir 177_.

Denizli gazetesinin verdiği bilgilere göre, Denizli genelinde Belediye Meclisi seçimleri için adaylar arasında ciddi çekişmeler olmuştur. Söz konusu seçimlerde CHP

176 _{Yeni Denizli, 6-7-8-9 Eylül 1950, Sayılar: 1078-1079-1080-1081-1082.} 177 _{Tunç, Demokrat Parti Döneminde Kocaeli…, s.306.}

75 yer almadığı için, bu parti genel olarak bağımsız adayları desteklemiştir. Bu nedenle, seçim propaganda çalışmaları DP ile bağımsız adaylar arasında olmuştur. DP’nin il merkezinde düzenlemiş olduğu açık hava toplantıları gibi, bağımsızlar aynı şekilde toplantılar yapmışlardır 178_.

Denizli’de belediye meclisi seçimlerine DP ve müstakil adaylar katılmıştır. Seçimlerden önce belediye meclisi üyesi olmak isteyen çok sayıda kişi DP Denizli İl Başkanlığına başvuruda bulunmuştur. DP’nin muhalefette bulunduğu günlerde, bilhassa iktidara karşı ısrarla müdafaa ettiği prensip, seçimlerin tam bir serbesti ve itimat havası içinde yapılmasını sağlayacak olan adil teminat esası idi. O günlerde iktidarı elinde tutan CHP’ye bunu kabul ettirmek, çok zor bir iş olmuştur. DP, memlekette demokrasi temelinin atılmasını bu prensibin tatbikinde görüyor ve ısrarla halk efkârını bu esas etrafında toplamaya çalışıyordu. Partinin körü körüne bir muhalefet yolu değil prensipler etrafında fikir mücadelesi yaptığını ve böylece bugünkü muhalefete iyi bir örnek verdiğini ifade eder. Serbest bir seçimi temin gayesiyle işbaşına gelen Günaltay kabilesinin adli teminat prensibine karşı anlayış göstererek kabul etmesi memleket mukadderatı bakımından iyi bir icraattır 179_.

DP Vilayet Teşkilatı, belediye meclisi adaylarını tespit etmek amacıyla sadece Denizli’de değil kazalarda da aday yoklamaları yapmıştır. 13 Kasım 1955’te yapılan seçimler yani Belediye seçimleri için çalışmalar bir hayli hızlanmıştır. DP aday listesini Vilayet Seçim Heyetine vermiştir. Bundan başka, Belediye azalığı için kaza, nahiye ve köylerden yüzlerce müstakil adaylığını koyan şahıs bulunmaktadır. Ayrıca Babadağ nahiyesinde CHP seçime iştirake karar vermiştir. Dönem gazetelerinin verdiği bilgilere, Denizli genelinde belediye meclisi seçimlerine büyük bir önem verildiği anlaşılmaktadır 180 _.

13 Kasım 1955’te yapılan Belediye Seçimlerini Denizli’de büyük bir sükûnet içinde geçmiştir. Bu seçimde Denizli, Honaz, İnceler, Baklan, Çal, Yeşilyuva, Yatağan, Akalan, Sarayköy, Buldan, Güney, Kale, Kızılcaköy, Kızılcabölük, Nikfer, Zeyve, Karahisar181 ve Homada DP, Babadağ’da CHP, İsabey, Denizler, Ortaköy, Hançalar, Bekilli, Acıpayam, Çameli, Tavas, Çivril, Çıtak ve Bulkaz’da Müstakiller

178 _{Denizli, 27 Ekim 1955, Sayı: 1928.}

179 _{Demokrat Denizli, 7 Eylül 1950, Yıl 1, Sayı: 8.} 180_{Yeni Denizli, 27 Ekim 1955 Sayı:1928.} 181 _{Yeni Denizli, 14 Kasım 1955, Sayı: 1940.}

76 kazanmıştır182_{. Buna göre, 1955 yılında Denizli vilâyeti ve ilçe başkanları şu kişilerden}

oluşmaktadır:

1. Denizli Belediye Başkanı : A. Turan Bahadır 2. Tavas Belediye Başkanı : Abdullah Yılmazçoban 3. Çal Belediye Başkanı : Ahmet Yükseltürk 4. Çivril Belediye Başkanı : Ahmet Gündüz 5. Babadağ Belediye Başkanı : Mehmet Özer

6. Baklan Belediye Başkanı : Ramazan Küçükarpacı 7. Kale Belediye Başkanı : Nuri Şölen

8. Sarayköy Belediye Başkanı : İbrahim Kocatürk

182 _{Yeni Denizli,16 Kasım 1955, Sayı: 1942}

77