Beden Eğitimi ve Sporun Amaçları

bireylerin vücutlarında bulunan fazla kaloriler azalmakta, bireylerin bağışıklık sistemleri kuvvetlenmekte, solunum ve dolaşım sistemleri iyi hale gelmekte, sağlıklı beslenme sağlanmakta, birçok spor branşına ait birbirinden ayrı kabiliyet, yöntem ve izlenecek yollar öğretilmektedir (Güllü, 2007, s. 33).

Beden eğitimi ve spor, bireylerin zihinsel ve düşünce yönüyle gelişmelerine katkı sağlamasıyla beraber, fiziksel yeterliliklerinin ahenk içinde olması, sosyalleşme süreçlerinde bireylerin hayatlarını devam ettirirken, sağlam, üretken ve mutlu olmasında önemi büyüktür. İnsanların beden eğitimi ve spor etkinliklerini yapmaları sonucunda, kazanacakları başarılar kişinin ülkesini en iyi şekilde temsil etmesi ve reklamını yapması açısından önemlidir (İnal, 2003 s. 35).

Beden eğitimi ve spor etkinliklerini yapan bireyler, hem iş hem de spor becerileri arasında denklik olduğunda, toplum içerisindeki yerleri, maddi gelirlerinin eskiye oranla çoğalmasından dolayı değişmektedir. Bu durumlardan dolayı toplumdaki statüler doğrusal olarak değiştirmekte ve hareketlilik yaşanmasını sağlamaktadır (Erkal, 1982).

2.3.3. Beden Eğitimi ve Sporun Amaçları

Ulusların gelecekteki varlığı gereken niteliğe erişmiş ve erişmekte olan nesillerine bağlıdır. Medeniyet, kişilere gösterilen değer ve bu değere bağlı olarak yöneltilen eğitim faaliyetlerine dayanır. Bireylerin psikolojik, fiziki, sosyal ve duyguya dayalı yönlerini bütün olarak değerlendirip geliştirmek, çağa uygun şekilde eğitimin ana ögelerindendir. Çoğunlukla bir devletin eğitim sistemi, o devletin kültürle ilgili yapısına ve yönetim yapısının gelişmişliğine işaret eder. Tüm bu bilgiler ışığında eğitimde, hedefin uygun şekilde yerine getirilmesi için kişilerin ve toplumun, zihinle ilgili gelişim ve eğitimi ile birlikte beden eğitimi ve sporu da uygulamaları gerekir. Beden eğitimi, genel eğitimin temel ögesidir (Özkan,1999).

Bireylerin düşüncelerini özgür şekilde ifade ederek hayallerinin peşinden gitmesi, kendini anlatması, ifade etmesi, kişiliğini ve kendini geliştirmesi gibi birçok özellikle donanımlı hale gelmelerinin yanında, beden ve ruh sağlıklarını geliştirmeleri beden eğitimi ve sporun temel amaçları içindedir. Bununla birlikte toplumsal ve ekonomik yükselme de temel amaçlarındandır. Beden eğitimi ve spor genel amaçlarına

23

bakıldığında çeşitli şekillerde gruplandırılmış, tanımlanmış ve yorumlanmıştır. Bunlardan bazıları ise şöyledir:

Beden eğitimi ve spor genel amaçları (Genelleme);

 Kişisel Bakımdan: Fiziksel, psikolojik ve sanatsal üretkenlik bakımından kişiye yarar sağlar. Çalışma durumunda ya da oyun yaralanmalarında ilk müdahaleyi uygulamak, uygun gündelik yaşam, gerekli besinleri düzenli olarak yemek, zararlı alışkanlık durumlarından arınmak, kültür ve ahlak gelişimi gibi konularda değer sağlar.

 Sosyal Bakımdan: Bireylerin toplumla kaynaşması yani sosyalleşmesi bakımından önemlidir. Arkadaş bulmak, iyi ilişkiler kurmak, gruplarda kurallara uymak ve görevini yerine getirmeyi öğrenmek gibi nitelikleri kazandırır. Ayrıca toplum tarafından dışlanan, suçlu, sıkıntılı kişilerin kendini tekrar kazanmasını sağlar.

 Ekonomik Bakımdan: Bireyde kendi görev ve sorumluluklarının sahibi olmasını sağlar. Üretken ve kendini sürekli geliştirme nitelikleri kazandırır. Çalışma ortamında kullandığı araç, gereç ve malzemeleri düzgün şekilde kullanır ve muhafaza eder. Topluma karşı yararlı bir insan olmaya çalışır.

Milli Eğitim Bakanlığı ve Açak tarafından yapılan, genel eğitim sistemi içinde yer alan beden eğitimi ve sporun genel hedeflerine bakacak olursak;

 Eğitim gören bireylerin bedenen, ruhen ve fikren sağlığını korumak ve daha iyi hale gelmesini sağlamak,

 Atatürk İlke ve İnkılapları, Anayasa, Milli Eğitim Bakanlığı’nın temel yasaları ve hedefleri istikametinde, bireylerin nitelikleri çerçevesinde; bireysel ve sosyal bağlamda sağlıklı, rahat, neşeli, kurallara uyan, olumlu, akıl yürütücü ve davranışları uyumlu olan özelliklere sahip olmak,

 Milli değer ve yargılarına sahip çıkan, yaşamın bütün kurallarına uyumlu bireyler yetiştirmek,

24

 Cesaretli, uygun ve mantıklı kararlar verebilen, sözü doğru olan, kendine hâkim olabilen, kendini kontrol edebilen, rekabet edebilecek ve hırslı bireyler yetiştirmek,

(MEB, 1997; Açak, 2005, s. 9).

MEB’in bünyesinde Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 04.12.1987 yılında 232 sayılı kararı kapsamında 1987-1988 eğitim ve öğretim senesi dâhil olmak üzere yürürlüğe giren, Yayımlar Dairesi Başkanlığı’nın 30.09.1997 senesinde 6242 numaralı kararıyla düzenleme yapılarak ve geliştirilerek tekrar basılan; İlköğretim, Lise ve Dengi Okullar Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programları genel hedefleri şu şekilde açıklanmıştır:

 Atatürk’le birlikte ünlü düşünürlerin beden eğitimi ve spor kavramıyla ilgili yapmış olduğu açıklamaları, vermiş oldukları bilgileri ve söyledikleri sözleri açıklayabilmek.

 Bireylerin organizma ve sistemlerinin uygun olarak güçlendirmesini ve geliştirmesini sağlamak.

 Bireylerin sinir, adale ve eklemlerinin eşgüdümlü şekilde hareket etmesini geliştirmek.

 Bireylerde düzgün ve uygun durma alışkanlığını kazandırmak,

 Beden eğitimi ve spor konusuyla alakalı bireylere; ana bilgi, maharet, davranış ve huy niteliklerini aşılamak.

 Bireylerin, ezgi ve uyum eşliğindeki ritim ve müzikle birlikte vücutlarını oynatma ve kımıldatmalarını sağlamak.

 Bireylerin halk dansıyla alakalı başlıca malumatları ve maharetleri benimseyerek, yapmaya arzulu olmalarını sağlamak.

 Ülkemizde kutlanan milli bayramların ve günlerin değerini bilerek anlam ve hedefleri doğrultusunda, isteyerek katılımı sağlamak.

 Bireylere, beden eğitimi ve sporun sağlık için faydalı olduğunu anlatmak ve öğretmek. Bununla birlikte serbest vakitlerini, spor aktiviteleriyle harcamalarına arzulu olmalarını sağlamak.

 Bireylere temel olan sağlık kurallarını ve ilk yardım kapsamındaki bilgi, açıklama, uygulama, beceri ve davranışları öğretmek.