IV. BULGULAR
4.5. BeĢinci Soru Ġçin Alan Bilgilerine Ait Bulgular ve Yorumlar
ġekil 7.
Soru 5:
Dolu bir su ĢiĢesinde açılan delikten Ģekilde görüldüğü gibi su akmaktadır. Bu sırada ĢiĢenin kapağı açıktır. Kapak kapatılırsa ne gözlemleriz? Nedeni nedir?
62
Tablo 31. 1. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğretmen Ġfadeleri Yaygın Alan Bilgisi Özel Alan Bilgisi Alan ve Öğrenci Bilgisi Alan ve Öğretim Bilgisi
“…Ģimdi kapak kapatılınca açık hava basıncı etki etmeyecektir. Dolayısıyla suyun akma hızında
değiĢiklik gözlemleriz bence.” C
“Bu soru onların seviyesinin çok üstünde bence. Çok üstünde hem de. Ortaokul seviyesi ile alakası yok bu sorunun. Kapak açık olduğunda suyun bir basıncı var. Açık olduğu zaman, açık hava basıncı suya etki eder. Ama deliğin olduğu tarafta da açık hava basıncı var. KarĢılıklı denge durumundadır. Kapak kapatıldığı zaman kapalı kap gaz basıncı devreye girer. Burada sıkıĢmıĢ havanın basıncı devreye girer. Bu durum biraz daha değiĢik sonuçlar çıkarır.”
B C
“Kapak açıkken sıvı basıncından ve açık hava basıncından dolayı su akıyor. Kapattığımızda kapalı kaplardaki basınçtan dolayı daha hızlı akmasını bekleriz.”
C
“…bu sınavlarda da çıkan bir soruydu. Öyle hatırlıyorum. …biz bunu çocuklara yaptırıyorduk. 7.sınıf mı 8.sınıf mıydı? Onu da karıĢtırıyorum Ģu an. 7‟de yapmıĢtık. Kapağı kapattığımız zaman dıĢ taraftan bir basınç e: söyleyemedim. Nasıl çözerdim dersek, kapağı kapattığımızda suyun akıĢının kesildiğini söylüyorum ben.”
B
“Sıvı miktarına ve hava miktarına, ĢiĢenin içine bağlı olarak sıvı azalmaya baĢlayacak. Yani akıĢ hızı düĢecek, belli bir süre sonra sızıntı haline gelir. ġiĢenin cam ĢiĢesi ya da plastik olması bir Ģeyi değiĢtirecek. Havanın sıcaklığının değiĢip değiĢmediği de çok önemli ama bizim için su kesilecektir diye bir cevap verirdi diyeni doğru kabul ederdik. Bu kadar ayrıntılı istemezdik.”
B
ġiĢenin kapağı kapatıldığında su akıĢı durur. Kapak açıkken üstten gelen açık hava basıncı, ĢiĢedeki delikten sıkıĢan havanın rahatça dıĢarı çıkmasını sağlamaktadır. Böylece ĢiĢedeki hava basıncı artmamaktadır. Kapak kapatılınca delikten içeri giren açık hava basıncı suyun akıĢını durdurmaktadır. Bu durumu günlük hayatta yağ ĢiĢelerinin çabuk boĢalabilmesi için ikinci delik açılmasıyla da görmekteyiz.
“Şimdi kapak açık olduğunda açık hava basıncı da etki ediyor şişeye ama kapattığımızda etki etmeyecek o yüzden daha hızlı akacağını düşündüm.” cevabı yanlıĢ olarak değerlendirilmiĢtir. Çünkü kapak açık olduğunda da kapalı olduğunda da açık hava basıncı ĢiĢeye etki edecektir.
63
“Dediğim gibi kapatınca kapalı bir kap olduğu için kapalı kaplardaki gaz basıncını düşündüm. Gaz hacmi daha küçük bir yere sıkıştığında basıncı artar. Basıncın artmasıyla daha hızlı akmasına sebep olur diye düşündüm.” ifadesinde öğretmenin kapalı gaz basıncını düĢünmesi oldukça doğru bir yaklaĢım olarak görülmektedir. Fakat su aktıkça gaz hacmi artarak, içteki gaz basıncı azalmaktadır. Kapak kapandığında ise içerideki hava basıncı dıĢarıdaki gaz basıncından daha küçük olduğu için su akmayacaktır. Öğretmen tam tersi su akıĢının hızlanacağını söyleyerek kapalı gaz basıncını doğru bir Ģekilde açıklayamamıĢtır.
“…yaptığımız deneylerden, çocuklarla yaptığımız deneylerden. Pet şişeyi delerek yapmıştık. Orada da durduğunu gözlemledik. Tabi ki bunun teorik bilgi açısından durduğunu hatırlıyorum.” Ģeklinde açıklama yapan öğretmenin bu deneyi sınıfında daha önceden denediği ve gözlemleri neticesinde doğru sonuca ulaĢtığı görülmektedir. Fakat öğretmenin su akıĢının neden durduğunu açıklayamadığı görülmektedir.
“…şöyle bir örnekle anlatırdım çocuklara: Anneniz yağ tenekesi satın alıyor. Bunun diğer tarafına bir delik daha açıyor bıçakla. Ya da şişeden suyu döktüğünüzde „bluk bluk bluk‟ tarzında hani bir sıvı bir hava içeri bir dışarı bir dışarı şeklinde başlardık. Hava giremiyor, hava giremediği için de su da dışarı çıkamıyor yani.” ifadesinde günlük yaĢam ile iliĢkilendirdiği, dikkat çekici bir örnek seçerek dersi anlatabileceği görülmektedir. Soruyu günlük yaĢam ile iliĢkilendirerek anlatması doğru bir yaklaĢım olmaktadır. Fakat doğru açıklamayı tam olarak gerçekleĢtirememiĢtir.
“Bu soru onların seviyesinin çok üstünde bence. Çok üstünde hem de. Ortaokul seviyesi ile alakası yok bu sorunun.” ifadesi öğrencilerin hazırbulunuĢluğu hakkında bilgi içerdiği için alan ve öğrenci bilgisi kapsamında değerlendirilmiĢtir. Sorunun ortaokul seviyesinin üstünde olduğunun söylenmesi yanlıĢ kabul edilmiĢtir. Sıvı basıncını etkileyen değişkenleri deneyerek keşfeder ve bu değişkenler arasındaki ilişkiyi analiz eder. Gazların da sıvılara benzer şekilde basınç uyguladıkları vurgulanır. Ġfadeleri 7. sınıf fen bilimleri kazanımlarında yer almaktadır. Bu kazanımların kazandırılması için bu tarz etkinlikler yapılabilmektedir.
BaĢka bir öğretmen “…bu sınavlarda da çıkan bir soruydu. Öyle hatırlıyorum. …biz bunu çocuklara yaptırıyorduk.” açıklamaları ile bu durumu doğrulamaktadır.
64
Tablo 19. 2. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğretmen Ġfadeleri Yaygın Alan Bilgisi Özel Alan Bilgisi Alan ve Öğrenci Bilgisi Alan ve Öğretim Bilgisi
“ġimdi kapak açık olduğunda açık hava basıncı da etki ediyor ĢiĢeye ama kapattığımızda etki etmeyecek o yüzden daha hızlı akacağını düĢündüm.”
C
“Su akmaya devam ettikçe buradaki gaz basıncı da azalacaktır. Bir noktadan sonra su akıĢı yavaĢlayacak. Zaten sıvı aktığı için sıvı basıncı da azalacak. Yani deliğin olduğu hizaya kadar su akıĢı yavaĢlayarak devam edecek.”
B
“Dediğim gibi kapatınca kapalı bir kap olduğu için kapalı kaplardaki gaz basıncını düĢündüm. Gaz hacmi daha küçük bir yere sıkıĢtığında basıncı artar. Basıncın artmasıyla daha hızlı akmasına sebep olur diye düĢündüm.”
C
“…yaptığımız deneylerden, çocuklarla yaptığımız deneylerden. Pet ĢiĢeyi delerek yapmıĢtık. Orada da durduğunu gözlemledik. Tabi ki bunun teorik bilgi açısından durduğunu hatırlıyorum.”
B
“…Ģöyle bir örnekle anlatırdım çocuklara: Anneniz yağ tenekesi satın alıyor. Bunun diğer tarafına bir delik daha açıyor bıçakla. Ya da ĢiĢeden suyu döktüğünüzde „bluk bluk bluk‟ tarzında hani bir sıvı bir hava içeri bir dıĢarı bir dıĢarı Ģeklinde baĢlardık. Hava giremiyor, hava giremediği için de su da dıĢarı çıkamıyor yani. Yer değiĢtiremiyorlar tarzında bir Ģey anlatırdım herhalde.”
B
“Dediğim gibi kapatınca kapalı bir kap olduğu için kapalı kaplardaki gaz basıncını düşündüm. Gaz hacmi daha küçük bir yere sıkıştığında basıncı artar. Basıncın artmasıyla daha hızlı akmasına sebep olur diye düşündüm.” ifadesinde öğretmenin kapalı gaz basıncını düĢünmesi oldukça doğru bir yaklaĢım olarak görülmektedir. Fakat su aktıkça gaz hacmi artarak, gaz basıncı azalmaktadır. Kapak kapandığında ise içerideki hava basıncı dıĢarıdaki gaz basıncından daha küçük olduğu için su akmayacaktır. Öğretmen tam tersi su akıĢının hızlanacağını söyleyerek kapalı gaz basıncını doğru bir Ģekilde açıklayamamıĢtır.
“…yaptığımız deneylerden, çocuklarla yaptığımız deneylerden. Pet şişeyi delerek yapmıştık. Orada da durduğunu gözlemledik. Tabi ki bunun teorik bilgi açısından durduğunu hatırlıyorum.” Ģeklinde açıklama yapan öğretmenin bu deneyi sınıfında daha önceden denediği ve gözlemleri neticesinde doğru sonuca ulaĢtığı görülmektedir. Fakat öğretmen su akıĢının neden durduğunu açıklayamadığı için kısmen doğru kabul edilmiĢtir.
65
“…şöyle bir örnekle anlatırdım çocuklara: Anneniz yağ tenekesi satın alıyor. Bunun diğer tarafına bir delik daha açıyor bıçakla. Ya da şişeden suyu döktüğünüzde „bluk bluk bluk‟ tarzında hani bir sıvı bir hava içeri bir dışarı bir dışarı şeklinde başlardık. Hava giremiyor, hava giremediği için de su da dışarı çıkamıyor yani. Yer değiştiremiyorlar tarzında bir şey anlatırdım herhalde.” açıklamasında günlük yaĢam ile iliĢkilendirildiği, dikkat çekici bir örnekle anlatılmaya çalıĢıldığı için özel alan bilgisi kapsamında değerlendirilmiĢtir. Fakat net ve doğru açıklamaları yapamadığı için kısmen doğru kabul edilmiĢtir.
Tablo 20. 3. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğretmen Ġfadeleri Yaygın Alan Bilgisi Özel Alan Bilgisi Alan ve Öğrenci Bilgisi Alan ve Öğretim Bilgisi “Hayır, yok.” A
“ġu an bir Ģey diyemiyorum.” C
“Yok, galiba.” B
“Bence yok. Kapak falan her Ģey verilmiĢ.” A
“Birkaç seviye daha su olabilirdi. Daha aĢağısı daha uzağı daha yukarısı daha yakını gibi. 2-3tane mesela. Sıvı basıncının yükseklikten ne kadar… Görsellikten bir Ģey kalsın akıllarında.”
C
Soruda eksik veya gereksiz bilgi bulunmamaktadır. Emin olmadan verilen cevaplar kısmen doğru özel alan bilgisi kabul edilmiĢtir. “Birkaç seviye daha su olabilirdi. Daha aşağısı daha uzağı daha yukarısı daha yakını gibi. 2-3tane mesela. Sıvı basıncının yükseklikten ne kadar… Görsellikten bir şey kalsın akıllarında.” öğretmen açıklamasında farklı bir etkinliğe dikkat çekmektedir. Öğretmenin etkinliği sıvı basıncının derinliğe bağlı olduğunu gösteren bir etkinliktir. Bu soruda açık hava basıncının etkisi söz konusu olduğu için öğretmenin soru üzerindeki farklı yaklaĢımı yanlıĢ özel alan bilgisi kapsamında değerlendirilmiĢtir.
66
Tablo 21. 4. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğretmen Ġfadeleri Yaygın Alan Bilgisi Özel Alan Bilgisi Alan ve Öğrenci Bilgisi Alan ve Öğretim Bilgisi
“Sıvı basıncını, sıvı basıncının nelere bağlı olduğunu, nasıl değiĢtiğini, açık hava basıncını bilmeleri gerekiyor.”
B
“Sıvı basıncı, açık hava basıncı, hatta kapalı kaptaki gaz
basıncı.” A
“Yine açık hava basıncını bilmek lazım, sıvı basıncını
bilmeleri gerekir.” B
“Sıvı basıncı, gaz basıncı. Kapağı kapattığımızda dıĢtaki gaz basıncını engellediğimiz için orada bir durma olacağını düĢünmesi gerekir. Bence atmosfer basıncı ve sıvı basıncı bilgisini bilmeli. Bir de derinlik ile bunun arttığını bilmeli. Hani derinlik arttıkça suyun aktığı mesafe değiĢiyor. Ama bunun için gerekli değil tabi ki.”
B
“…doğada boĢluk kabul ediliyor. Mutlaka birini bir Ģey dolduracak, dolu bir yeri de baĢkası gelip dolduramıyor. Yani yer değiĢtirme olması Ģart. Hava basıncı Ģart. Hava basıncına bağlıyoruz iĢte normalde atmosfer basıncı AMA dolu olan yere baĢkası gelip oturamıyor. Önce su çıkacak ya da önce hava girecek gibi bir Ģey anlatırdım herhalde.”
C
Bu soruda, açık hava basıncı, kapalı kaplardaki gaz basıncı, sıvı basıncı bilinmelidir. Öğretmen ifadelerine bakıldığında sadece bir öğretmenin hepsine değindiği görülmektedir. Diğer öğretmenler kapalı kaplardaki gaz basıncına hiç değinmemiĢtir. Ayrıca su ile pet ĢiĢe arasında adezyon kuvveti, yüzey gerilimi olduğu da söylenebilmektedir. Fakat bu noktaya hiçbir öğretmen değinmemiĢtir.
Sıvı basıncı, açık hava basıncının bilinmesi gerektiğini söyleyen öğretmen ifadeleri kısmen doğru olarak değerlendirilmiĢtir.
“…doğada boşluk kabul ediliyor. Mutlaka birini bir şey dolduracak, dolu bir yeri de başkası gelip dolduramıyor. Yani yer değiştirme olması şart. Hava basıncı şart. Hava basıncına bağlıyoruz işte normalde atmosfer basıncı AMA dolu olan yere başkası gelip oturamıyor. Önce su çıkacak ya da önce hava girecek gibi bir şey anlatırdım herhalde.” açıklamaları tam olarak doğru ve net olmadığı için yanlıĢ özel alan bilgisi kapsamında değerlendirilmiĢtir.
67
Tablo 22. 5. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğretmen Ġfadeleri Yaygın Alan Bilgisi Özel Alan Bilgisi Alan ve Öğrenci Bilgisi Alan ve Öğretim Bilgisi
“Bence çoğunun suyun akıĢ hızında değiĢiklik
gözlenmiĢtir diyebileceklerini düĢünüyorum.” A
“Öğrencilerin çoğu cevap veremez bu soruya. Veremez, çünkü bu soruya fen bilgisi öğretmenlerinin bile birçoğu cevap veremez. Ben bile Ģu an kafamdan bir Ģeyler söylüyorum.”
C
“Öğrenciler de böyle demiĢtir sanırım. Daha hızlı akar
demiĢlerdir.” A
“Bilen bir öğrenciye sorduğunuzu düĢünerek ya da o tarz bir cevap getireceğinizi düĢünerek, kapağı kapattığımız zaman yukarıdan onu aĢağıya iten bir gazın yani havanın olmadığını düĢünerek e: suyun
akıĢının duracağını söyleyeceklerini tahmin
ediyorum.”
A
“Su akmaya devam etmiĢtir, demiĢtir çoğunluğu.” A
Öğrencilerden gelen cevaplar değerlendirildiğinde öğretmenlerin tahminlerinin doğru olduğu görülmektedir. Hiçbir değiĢiklik olmaz, su akıĢı yavaĢlar, su daha hızlı akmaya devam eder, ĢiĢe patlar, su akıĢı kesilir, ĢiĢe büzülür Ģeklinde cevaplar olduğu görülmektedir. Soruyu boĢ bırakan öğrenci sayısının oldukça az olduğu bilinmektedir. Bu durumda “Öğrencilerin çoğu cevap veremez bu soruya. Veremez, çünkü bu soruya fen bilgisi öğretmenlerinin bile birçoğu cevap veremez. Ben bile şu an kafamdan bir şeyler söylüyorum.” açıklaması yanlıĢ özel alan bilgisi olarak değerlendirilmiĢtir. Öğrencilerin çoğunluğu soru hakkında görüĢ bildirmiĢtir.
68
Tablo 23. 6. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğrenci Cevapları Öğretmen Ġfadeleri
Doğru Özel Alan Bilgisi YanlıĢ Özel Alan Bilgisi Kısmen Doğru Özel Alan Bilgisi “Kapağı kapatılırsa su akıĢı kesilir. Çünkü hava giriĢi kesilmiĢ olur.”
“Bence yanlıĢ. Tamamen kesilmeyeceğini
düĢünüyorum” C
“Kapak kapatılırsa
hava basıncının
alttaki delikten baĢka hiçbir yerden etkisi olamayacağı için su
oradan geçemez,
yani dökülmez.”
“Açık hava basıncı akıĢı engeller mi diyor? Fakat kapattığımız zaman da kapalı gaz basıncı var. Ayrıca açık hava basıncı sıvı basıncını yeniyor mu yenmiyor mu bunu da bilmesi lazım. Elbette. Her sıkıĢtığım durumda olayı canlandırmaktan yanayımdır. Denerim, durumu gözlemlemeye çalıĢırım ama Ģöyle bir durum vardır: her yaptığımız deneylerde gözlem hataları da olabilir. Yani bulduğum sonucun doğruluğundan emin olamam. Farklı düzeneklerle birden fazla gözlemlemem gerekir. Çünkü açtığımız deliğin boyutları bile önemlidir burada.” C “Kapağını kapatırsak su yavaĢ yavaĢ azalarak durur. Nedenini bilmiyorum
ama ben bunu
denemiĢtim oradan biliyorum.”
“...doğru olabilir aslında böyle de
değerlendirebiliriz. Bir yere kadar akıp sonra buradaki basınçla eĢitlendiğinde durabilir de. Olabilir, ben bunu düĢünmemiĢtim. Bir yere kadar akıp sonra iç basınçla dıĢ basınç eĢitlendiğinde durabilir de. Evet, mantıklı buldum.”
B
“ġiĢe patlar.”
“ġiĢe patlamaz. Yani en azından. Bu çocuk
bunu daha önce denememiĢ ya da
gözlemlememiĢtir. Hayal gücünü kullanmıĢ. ġiĢenin patlayacağını düĢünmüĢ. Sanırım Ģöyle düĢündü: Oradan sıvı akıyorsa, dopdolu, çok fazla, onun etkisi olarak düĢünmüĢtür. Tabi ki eksik ve yanlıĢ bir bilgi.”
A
“Su akmaya devam eder. Ama yavaĢlar. Çünkü içerideki hava
azalır, ĢiĢe
büzülebilir.”
“…tabi, zeki bir çocuk. Doğru da cevap vermiĢ ama su ĢiĢesinin plastikten olduğunu kabul etmiĢ ama öyle bir Ģey yok. Yani plastik bir ĢiĢe olduğunu, cam bir ĢiĢe olduğunu, termos gibi metal bir ĢiĢe olduğunu söyleyen bir Ģey yok. ÇalıĢkan ama zeki olmayan bir öğrenci.”
B
“Kapağı kapatılırsa su akışı kesilir. Çünkü hava girişi kesilmiş olur.” Ģeklindeki öğrenci cevabı öğretmen tarafından yanlıĢ olarak değerlendirilmiĢtir. Öğretmenin su akıĢının tamamen kesilmeyeceğini düĢünmesi yanlıĢ özel alan bilgisi kapsamında olmaktadır. Çünkü su akıĢı kesilecektir.
“Kapak kapatılırsa hava basıncının alttaki delikten başka hiçbir yerden etkisi olamayacağı için su oradan geçemez, yani dökülmez.” Ģeklindeki öğrenci cevabı doğrudur. Fakat öğretmen cevabı net olarak değerlendirememiĢtir. “Her sıkıştığım
69
durumda olayı canlandırmaktan yanayımdır. Denerim, durumu gözlemlemeye çalışırım…” Ģeklinde etkinliği deneyerek sonucu görebileceğini söylemiĢtir. Bire bir yaparak görmek tercih edilen bir durum olmakla birlikte öğretmenin durumu denemeden de açıklayabilmesi beklenmektedir. Bu sebepten yanlıĢ özel alan bilgisi olarak değerlendirilmiĢtir.
“Kapağını kapatırsak su yavaş yavaş azalarak durur. Nedenini bilmiyorum ama ben bunu denemiştim oradan biliyorum.” Ģeklindeki öğrenci cevabı için öğretmen “doğru olabilir, ben bunu düşünmemiştim…” diyerek kendi cevabının yanlıĢ olduğunu keĢfetmiĢtir. Öğrencinin daha önceden denediği için cevabı biliyor olması, öğretmenin de bu cevabı kabul etmesini düĢündürebilmektedir.
“Su akmaya devam eder. Ama yavaĢlar. Çünkü içerideki hava azalır, ĢiĢe büzülebilir.” öğrenci cevabına yapılan “…tabi, zeki bir çocuk. Doğru da cevap vermiş ama su şişesinin plastikten olduğunu kabul etmiş ama öyle bir şey yok. Yani plastik bir şişe olduğunu, cam bir şişe olduğunu, termos gibi metal bir şişe olduğunu söyleyen bir şey yok. Çalışkan ama zeki olmayan bir öğrenci.” değerlendirmesi doğru kabul edilmemiĢtir. Öğretmen ĢiĢenin hangi maddeden yapıldığı üzerinde durarak öğrencinin cevabını gerekçeleri ile net olarak açıklayamamıĢtır.
“Şişe patlar.” Ģeklindeki öğrenci cevabına, öğretmen “Şişe patlamaz. Yani en azından bu çocuk bunu daha önce denememiş ya da gözlemlememiştir. Hayal gücünü kullanmış. Şişenin patlayacağını düşünmüş. Sanırım şöyle düşündü: Oradan sıvı akıyorsa, dopdolu, çok fazla, onun etkisi olarak düşünmüştür. Tabi ki eksik ve yanlış bir bilgi.” açıklaması ile öğrencinin neden böyle bir çıkarımda bulunduğunu tahmin etmeye çalıĢarak ĢiĢenin patlamayacağını, öğrencinin yanlıĢ bilgiye sahip olduğunu söylemiĢtir. Öğretmenin ifadeleri doğru özel alan bilgisi kabul edilmiĢtir.
70
Tablo 24. 7. GörüĢme Sorusuna Ait Alan Bilgilerinin Sınıflandırılması
Öğretmen Ġfadeleri Yaygın Alan Bilgisi Özel Alan Bilgisi Alan ve Öğrenci Bilgisi Alan ve Öğretim Bilgisi
“Öncelikle konuyu anlattıktan sonra ağzı açık ve kapalı ĢiĢelerle öğrencilerin önünde bu deneyi yapardım ve öğrencilerle nedenini, farklarını tartıĢırdım. Evet. Yani kapak açıp kapatarak değil ama farklı sıvı miktarlarına göre akıĢ hızı deneyini yapmıĢtım.”
A
“Bu Ģekilde bahsetmem. Ben bu deneyi kapalı kapak halinde çocuklara deniyorum. ġiĢeye bir miktar su dolduruyoruz, üstte bir miktar gaz kalıyor. ġiĢede üç farklı noktada delik açıyoruz. Bu deliklerin olduğu tarafa doğru ĢiĢeyi dik Ģekilde koyuyoruz. Hangi delikten ne kadar su akıyor, buna bakıyoruz. Bunun
amacı basıncın derinliğe bağlı olduğunu
gözlemleyebilmektir.”
C
“Yine bunda da deney yöntemini kullanırdım. Yani bu yapılan Ģeyi denerdim. Duruyor mu hızlanıyor mu yavaĢlıyor mu, deneme yanılma en güzeli olurdu.”
B
“Bizzat yaptığım bir Ģey. Biz bahçeye çıkıp bu deneyi yapıyoruz çocuklarla. Ama biz daha çok derinlik farkının basınca etkisini gözlemliyoruz. Ama kapağını kapatarak da durduğunu gözlemliyor çocuklar. Bire bir yapmak, her zaman benim tercihim o.”
B
“Aynısını yapardım. Hatta baĢıma gelen bir olayı da anlatırdım. Körler derneğinden gelen arkadaĢlar vardı 15-20 sene önce. Para toplamıĢlardı, meğer çok zenginlermiĢ. Bunu idrar yapan ĢiĢe diye çocuklara göstermiĢlerdi. Hani gösteri esnasında. O zaman internet bu kadar Ģey değil, çocuklar da bu kadar bilgili değiller bu konularda. Aynısı iĢte, okuyup üflüyordu ĢiĢe idrarını yapıyordu. Sonra okuyup üflüyordu, sıvı akıĢı kesiliyordu. Mavi kapakta küçük bir delik vardı aslında. Parmağıyla açıp kapatıyordu gibi. Bunu anlatırdım, mutlaka akıllarında kalırdı. YaĢadığımız Ģeyleri anlatınca daha kalıcı oluyor.”
A
Ġfadelere bakıldığında öğretmenlerin sınıfta deneyerek anlatmak istediklerini görmekteyiz. Bazılarının ise bu deneyi sıvı basıncının derinlik ile değiĢtiğini gösteren etkinlik ile karıĢtırdığı görülmektedir. Bu durum bazı öğretmenlerin konuya uygun etkinlikleri seçebilmede eksikliklerin olabildiği sonucunu çıkarmaktadır. Konu ile ilgili doğru örnekleri, etkinlikleri seçebilmek için konu alan bilgisine tam olarak hakim olunmalıdır.
“Aynısını yapardım. Hatta başıma gelen bir olayı da anlatırdım. Körler derneğinden gelen arkadaşlar vardı 15-20 sene önce. Para toplamışlardı, meğer çok
71
zenginlermiş. Bunu idrar yapan şişe diye çocuklara göstermişlerdi. Hani gösteri