Barış Eğitimi için Gerekli Öğrenme Temaları

Barış eğitimi, önceki bölümlerinde belirtilen hedefler, ilkeler ve kavramları öğrencilere kazandırılması için birtakım öğrenme temalarına gerek duymaktadır. Bu temalar aynı zamanda barış eğitiminin teorik düzeyde ne olduğunun anlaşılması adına önemli görülmektedir. barış eğitimi için gerekli öğrenme temaları konumunda olan bu alt dallar aynı zamanda barış eğitimi için alt disiplinleri oluşturmaktadırlar.

Şekil 2.5. Barış Eğitimi için Gerekli Öğrenme Temaları ( Bajaj ve Chiu, 2009). Kalkınma Eğitimi Çevresel Eğitim Sosyal Adalet Nüfus Eğitimi İnsan Hakları Eğitimi Çatışma Çözme Eğitimi Barış Eğitimi

2.2.7.1. İnsan Hakları Eğitimi

Çalışmada dolaylı barış eğitiminin unsurları içerisinde insan hakları konusuna değinilmiştir. Gerekli bir öğrenme teması olarak insan hakları eğitimine değinilecektir.

İnsan hakları eğitimi adaletsizliklerin yaratmış olduğu politik baskıları, insan güvenliği, sefalet, sivil kavgalar ve önyargılar ile ilgilenir. Barış eğitiminin bu türü tam ve geniş bir açıklamadır. Barış eğitimcileri insan hakları evrensel bildirgesinin ışığı altında ekonomik, sosyal ve politik adaletin geliştirilmesini amaçlarlar. Barış eğitimcileri azınlıklara kendi toplulukları içerisinde haklarını korumayı öğretmeyi amaçlamaktadır. Çin, Miyanmar ve Ruanda gibi ülkelerde insan hakları çalışmaları öğrencilere şiddete ilişkin problemler üzerine uluslar arası bir bakış açısı kazandırmaya çalışmaktadır (Harris, 2010).

İnsan hakları ve özgürlüklerin yok sayılması sadece kişisel bir trajedi değildir, bu sosyal ve politik anlamdaki huzursuzlara neden olan koşulları oluşturur. Bu aynı zamanda toplumlar ve ülkeler arasında çatışmalara neden olan bir durumdur. İnsan hakları evrensel bildirgesinin ilk cümlesinde de bildirdiği gibi insan haklarına saygı duymak ve değer vermek özgürlüklerin, adaletin ve barışın dünyadaki temeli olarak addedilmelidir ( Bar- Tal, 2010).

Evans ve Diğerleri (1999) tarafından konuyla ilgili kavramlar şu şekilde sıralanmıştır.

 İnsan hakları: kanunların güvenliği altında güvenlik ve özgürlük içinde yaşanan haklardır.

 İnsanların karşılıklı ilişkilerinde haklar: aile hakları, çocuk hakları, azınlık hakları, mal-mülk hakları.

 Kamusal özgürlük ve politik haklar: ifade özgürlüğü, sendikal haklar, demokratik haklar, hareket özgürlüğü, dinsel özgürlük.

2.2.7.2. Kalkınma ve Gelişmişlik Eğitimi

Gelişim kavramı genel anlamı ile yeryüzünde bulunan insanların gelişimini tanımlamaktadır. Barış eğitimcileri gelişmişlik kavramını yapısal şiddetin ortadan kaldırılması için kullanmaktadırlar. Sınıflarda öğrenciler yoksulluğun yaratmış olduğu durumları öğrenirler ve bu yoksulluğa bağlı olarak ortaya çıkan yapısal şiddet diğer çalışma konusudur. Aktif dünya vatandaşları tarafından inşa edilecek barışçıl toplumun amacı dünya kaynaklarının daha adil bir biçimde paylaşımı ve kullanımıdır. Bu strateji ile şiddet kullanılmadan barış ortamının oluşturulması sağlanır.

Barış eğitimcilerinin kaygılandığı şey geçtiğimiz yüzyılda dünya kaynaklarının adil paylaşılmamış olmasıdır. Onların eleştirdiği nokta gelişmiş kapitalist ekonomiler tarafından oluşturulmuş olan yoksulluk ve sefalettir. Gelişmiş ekonomilerin ana çoğunluğun haklarını ihlal ederek bunu yaptığını düşünmektedirler. İnsani gelişmişlik ve çevrenin korunması gerekir. Dr. Marthin Luther King ve Jr. Mohandas Gandhi ve binlerce diğer aktivist 20 yüzyılda yaşanan ana çatışmaları şiddet kullanmadan çözmeye çabalamışlardır, onlar şiddeti oluşturan sosyal koşulların altındaki nedenleri araştırmışlardır (Bar- Tal- 2002).

Barışçıl bir ortamın yaratılabilmesi için adaletli bir dağılım, dengeli bir ekonomik gelişmişlik, kritik noktalardandır. Barış eğitimi bunun için şu konu başlıklarını kapsar (Harris, 2010):

 Gelir dağılımının toplumlarda ve toplumlar arasında eşir olmasını sağlamak

 Yoksulluğu azaltmak için uluslar arası kuruluş ve örgütlerin rolünü arttırmak.

 Gelişmiş ülkelerin ticaret yapmasını sağlamak.

 Teknolojiden az gelişmiş ülkelerin de yararlanmasını sağlamak.

 Yaşam standartlarının arttırılması 2.2.7.3. Çevre

Geleneksel barış eğitimcileri, savaşın yaratmış olduğu tahribat ve onun sıklıkla görmezden gelinen bu tarafı ile ilgilenirler. Küresel ısınmanın artması ile birlikte nesli hızla tükenen hayvanlar, kirliliğin ters etkileri ile birlikte barış eğitimcileri şehirlerin ve insanların güvenliliğinin sadece askeri savaşlar ile tehlikeye girmediğini anladılar. Pek çok teknolojik ilerleme doğal dünyaya zarar vermektedir. Barış eğitimcileri bu gelişmelerin yaratmış olduğu çevresel tahribatı uygun teknolojiler ile gidermeyi amaçlar. Sürdürülebilir bir kalkınma için bu önemli görülmektedir. Bu noktada anlaşmaların rolü, Karadeniz Antlaşması, Kyoto Protokolü, vurgulanmaktadır (Harris, 2010).

Çevrenin korunması, bütün toplumların, insanların ve ulusların sorumluluğunda olması gereken bir konudur. Şurası belli olan bir husustur ki insanların çevre üzerindeki etkileri gelecekte yaşanabilir bir dünya bulmak konusunda umutları azaltmaktadır. Evans ve Diğerleri (1999) tarafından çevre eğitimi içerisinde yer alacak konular şu

şekilde sunulmuştur: Dünyadaki sera etkisi ve iklimsel değişiklikler, yer su ve hava kirliliği, evdeki ve endüstrideki çöplerin geri dönüşümü, alternatif enerji kaynakları, suyun korunması ve yönetilmesi, doğal kaynakların paylaşımı, yağmur alanlarının tahribatı, savaş araçlarının olumsuz etkileri (kara mayınları gibi.), barajlar ve çevreyle ilgili etkileri, çevresel konularla ilgili çalışma ihtiyaçları, biyolojik farklılıklar, gürültü kirliliği, endüstriyel kirlilik.

2.2.7.4. Evrensellik ve Kültürel Farklılıklar

Kültürel farklılıkların değerlendirilmesi konusunda eşitlik, adalet ve güvenlik gibi konular merkez noktalardır. Her kültürün kendine has bir birleştirici noktası vardır. farklı kültür ve sosyal oluşumların geri planındaki noktalar açıklanırken saygı gösterme, tanıma ve empati önemli görülmektedir. Bu konunun kapsadığı hususlar Evans ve Diğerleri (1999) tarafından şu şekilde aktarılmıştır:

 Kimlik

 Kültürlerin karşılaştırılması

 Kültürlerin diğer kültürler üzerindeki etkileri: köprüler ve sınırlar.

 Kültürlerin dünya mirasına katkıları

 Dünya barışının tesis edilmesine kültürlerin etkileri

Bu eğitim içerisinde ayrıca insanlara globalleşmenin olumlu ve olumsuz tarafları aktarılmaya çalışılır. Globalleşme kavramını 3 farklı türde değerlendirilebilir. Ekonomik, güvenlik, popülarizm. Gerçek şu ki globalleşme giderek artmaktadır ve bu etkinin azalması gibi bir durum şimdilik uzak ihtimaldir. Birbiriyle birlikte büyüyün

dünya şehirleri barışın inşa edilmesi için bir potansiyel taşımaktadır. Bu noktada barış eğitimcilerinin sormaları gereken soru bu potansiyelin nasıl harekete geçirilebileceğidir (Harris, 2010).

2.2.7.5. Çatışma Çözme Eğitimi

Bu eğitimin amacı öğrencilere şiddete başvurmaksızın çatışmalarını yönetmelerini sağlayacak tekniklerin aktarımıdır. Bir nevi şiddetin önüne geçmektir. Öğretmenlerin öğrencilere aktardığı şey öfkenin kontrol edilebilir olduğu sürece son derece normal bir duygu olduğudur. Barış eğitimcileri öğrencilere kavgaların önüne geçmek için öfke yönetim tekniklerini öğretirler. Şiddet davranış kalıpları genellikle fiziksel şiddetin kullanıldığı ailelerden öğrenilmektedir. Şiddet önleme programları çatışmaları insan varlığının doğal bir unsuru olarak kabul etmez. Kişilere haklarını nasıl savunacakları öğretilir (Harris ve Morrison, 2010, s. 84).

Milenyumun hemen başında Amerika’da en hızlı reformların yapıldığı alan çatışma çözme yaklaşımlarıdır. Barış eğitimcileri sağlıklı bir iletişin için gerekli olan becerileri postmodern toplumlarda öğrencilere aktarmaktadır. Pek çok program önyargıları bertaraf ederek bu eğitimi vermeyi amaçlar. Aynı zamanda öğrencilerin daha işbirlikli çalışmasını sağlayacak beceriler aktarılır (Shapiro, 2002).