Bakım Hizmetlerine Yönelik Faaliyetler

Korunma kararı ve/veya bakım tedbiri kararı alınmış olup, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, Çocuk evleri sitesi, çocuk evlerinde bakılan çocukların korunması, bakımı, eğitimi, bir iş ve meslek sahibi yapılarak topluma yararlı bireyler hâline getirilmeleri ile ilgili her türlü çalışmaları yürütülmektedir.

Çocukların barındırıldığı kuruluşlarda verilen koruma ve bakım hizmetlerinin standartlarını, ilke, usul ve esaslarını belirleme, izleme ve değerlendirme çalışmaları yapılmaktadır.

Geçmiş yıllarda korunmaya ve bakıma ihtiyacı olan çocuklara verilen hizmetlerde kuruluş bakımı öncelikli iken, son yıllarda kuruluş bakımında bulunan çocukların; öncelikle ailesi yanına döndürülmesi, evlat edinme, koruyucu aile hizmetinden yararlandırılması, bunun mümkün olmadığı durumlarda çocuk evine ve çocuk evi sitesi yerleştirilmesi hedeflenmektedir. Halen kuruluş bakımından aile odaklı hizmetlere, koğuş tipi kuruluşlardan çocuk evi ve çocuk evi sitesi gibi ev tipi bakım modeline geçiş yönünde çalışmalar sürdürülmektedir.

84 Tablo 50: Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığına Bağlı Kuruluşlara İlişkin İstatistikler

Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığına Bağlı Kuruluşlar

Kuruluş Türü Sayı Kapasite Fiilen Bakılan

Çocuk Yuvası (0-6 Yaş) 1 80 59

Çocuk Yuvası (7-12 Yaş) 3 158 137

Çocuk Yuvası (0-12 Yaş) 2 160 127

Çocuk Yuvası ve Yetiştirme Yurdu (0-18 Yaş) 4 333 254

Çocuk Evleri Sitesi (0-18) 92 6388 5257

Kız Yetiştirme Yurtları 2 100 122

Erkek Yetiştirme Yurtları 6 363 274

Çocuk Evi (0-18) 1092 6277 5626

Genel Toplam 1202 13859 11856

3.4.1.Çocuk Yuvaları

0-12 yaş arası korunmaya muhtaç çocukların, bedensel, eğitsel, psiko-sosyal gelişimlerini, sağlıklı bir kişilik ve iyi alışkanlıklar kazanmalarını sağlamakla görevli ve yükümlü yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Gerekli durumlarda 12 yaşını bitirmiş korunmaya muhtaç kız çocukları da yuvalarda bakılabilmektedir. 2016 yılı sonu itibariyle 6 çocuk yuvasında toplam 323 çocuğumuza fiilen bakılmaktadır.

3.4.2.Yetiştirme Yurtları

13–18 yaş arası korunmaya muhtaç çocukları korumak, bakmak ve bir iş veya meslek sahibi edinmeleri ve topluma yararlı kişiler olarak yetiştirilmelerini sağlamakla görevli ve yükümlü olan yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. 2016 yılı sonu itibariyle 8 yetiştirme yurdunda toplam 396 çocuğa fiilen bakılmaktadır. Ayrıca, çocuk yuvası ve kız yetiştirme yurdu olarak 0-18 yaş çocuklara hizmet veren 4 kuruluşumuzda 254 çocuğumuza fiilen bakılmaktadır.

3.4.3.Çocuk Evleri Sitesi

0-18 yaş arası en fazla 12 çocuğun üçer kişilik odalarda kaldığı, çocukların yaşlarına uygun gelişim ihtiyaçları dikkate alınarak site içerisinde inşa edilen, müstakil villa tipi evlerden oluşan aile ortamına benzer yapı ve ilişki sisteminde hizmet veren yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. 2016 yılı sonu itibariyle 92 çocuk evleri sitesinde (631 villa tipi ev) toplam 5257 çocuğumuza fiilen bakılmaktadır.

3.4.4.Çocuk Evleri

Her ilin sosyal, kültürel ve fiziksel yapısı çocuk yetiştirmeye uygun bölgelerinde, tercihen il merkezinde, okullara ve hastanelere yakın apartman dairesi veya müstakil dairelerde 0-18 yaş grubu 5 - 8 çocuğun bir ev ortamı oluşturularak bakıldığı hizmet modelidir. 2016 yılı sonu itibariyle 1092 çocuk evinde toplam 5626 çocuğumuza fiilen bakılmaktadır.

85

3.4.5.Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi (ÇEKOM)

Çocuk evlerinin illerde planlanması, açılış ve işleyişine ilişkin her türlü işlemler ile harcamaların yapılması, takibi, denetlenmesi ve çocuk evleri arasındaki koordinasyonun sağlanması amacıyla oluşturulan merkezlerdir. 2016 yılsonu itibariyle ülke genelinde 75 ilde 77 ÇEKOM hizmet sunmaktadır.

3.4.6.Çocuk Koruma, İlk Müdahale ve Değerlendirme Birimi (ÇOKİM)

Korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocuklar hakkında mahkeme kararı alınıncaya ve/veya uygun hizmet modeli belirleninceye kadar barınma ve temel gereksinimleri karşılanmak üzere hizmet veren birimlerdir.

2016 yılsonu itibariyle ülke genelinde 41 ilde 49 ÇOKİM hizmet vermektedir.

3.4.7.Hizmet Dönüşümü Kapsamında Yürütülen Faaliyetler

Bakanlığımız korunmaya muhtaç çocuklara ilişkin temel hizmet politikası; çocukların kuruluş bakımına alınmadan aile odaklı hizmet modellerinden yararlandırılması, kuruluş bakımında bulunan çocukların ise öncelikle aile yanına döndürülmesi, evlat edinme, koruyucu aile hizmetinden yararlandırılması; aile odaklı hizmet modellerinden yararlandırılamayan toplu bakım modeli olan kuruluş bakımında bulunan çocukların, ev tipi bakım modeli olan çocuk evine ve çocuk evleri sitesine yerleştirilmesi, suça sürüklenen, suç mağduru çocukların ise ihtisas kuruluşlarına naklinin gerçekleştirilmesidir. Bu kapsamda süreç içerisinde kademeli olarak ülke genelinde kuruluş hizmet dönüşümü çalışmaları gerçekleştirilerek, toplu bakım hizmeti sunan çocuk yuvası ve yetiştirme yurdu hizmetleri sonlandırılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda 2016 yılı Aralık ayı itibariyle dönüşümün

%92’si gerçekleştirilmiştir. Hizmet dönüşümü ve yatırım planlaması ile sonlandırılması düşünülen çocuk yuvası, yetiştirme yurtlarında, bakım altındaki toplam çocukların %8’inin bakımları sürdürülmektedir.

Kapasitenin çok altında hizmet veren ve fiziki koşulları hizmete uygun olmayan çocuk yuvası ve yetiştirme yurtlarının kamu kaynaklarının etkin kullanımı ve çocukların yüksek yararı göz önünde bulundurularak; durumu uygun olan çocukların aile odaklı hizmetlerden yararlandırılması, aile odaklı hizmetlerden yararlandırılamayan çocukların ise ev tipi kuruluşlara yerleştirilmeleri sağlanarak hizmeti sonlandırılmaktadır. Fiziksel koşulları hizmete uygun binaların ise iç mekan düzenlemesi yapılarak çocuk evleri sitesine dönüşümü gerçekleştirilmiştir. Ayrıca hizmeti sonlandırılan binalardan uygun olanlar ÇEKOM, ÇOKİM, ÇODEM hizmet binaları olarak kullanılmaktadır.

3.4.8.Çocuk Destek ve Gelişim Programı

Çocuk evleri, çocuk evleri sitesi, yetiştirme yurtları ve çocuk yuvalarında korunma ve bakım altında bulunan çocukların ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulacak modüllerin belirlenmesi, eğitimlerin standartlaştırılması, değişen şartlara göre kendini yenileyebilen, müdahale yöntemlerini de içeren bir modüler sistem oluşturulması amacıyla “Çocuk Destek ve Gelişim Programının” oluşturulmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bu kapsamda risk analizi yapılarak ihtiyaç ve sorunların tespit edilmesi amacıyla proje ekibi ve Bakanlığımız merkez ve taşra personelinin katılımı ile bir çalıştay gerçekleştirilerek çalışmalara

86

başlanılmıştır.