Bağlamsal Bilgiler

TEOG ilçe merkezi başarılarına göre seçilmiş olan dört farklı okuldaki sınıf öğrenci mevcutlarının farklılık gösterdiği bilgisine ulaşılmıştır. Bilgiler Tablo 4.2’de sunulmuştur.

Tablo 4. 2. Okullardaki Ortalama Sınıf Mevcutları

YDA: Yabancı Dil Ağırlıklı sınıflar.

Tablo 4. 2’ de görüldüğü üzere TEOG sınavı başarı sıralamasında üst sırada yer alan A ve D okullarında sınıf mevcutlarının ortalama 30-40 kişi; sıralamada sonlarda yer alan B ve C okullarının sınıf mevcutlarının 13 ile 20 arasında değişiklik gösterdiği görülmektedir. A ve D okullarında çalışan öğretmenler, okullarının TEOG sınavındaki başarısı sonucunda sınıf mevcutlarının arttığını fakat bu artışın eğitim-öğretim sürecine yansımasının olumsuz olduğunu belirtmişlerdir.

Biraz istenen, talep edilen başarılı bir okul olarak ön plana çıkıyorsa sınavlarda herkes, aslında civarda oturmasa bile bir şekilde çocuğunu buraya kaydettirme yolunu buluyor. Başka bir okulda okuyup da buranın başarılı olduğunu duyup gelen çocuk da var. Mevcudumuz şiştikçe verimimiz azalıyor ister istemez.(Öğret A1)

A ve D okullarında beşinci ve altıncı sınıf seviyelerinde ayrıca yabancı dil ağırlıklı sınıflar da bulunmaktadır. İngilizce sınavıyla öğrenci alınan bu sınıfların mevcutları 30’ar kişide tutulmuştur. A okulunda bulunan yabancı dil ağırlıklı sınıfların dışındaki beşinci ve altıncı sınıfların mevcutlarının 40 ve üzerinde olduğu görülmektedir. B ve C okullarında yabancı dil sınıfları bulunmamakta ve görüldüğü üzere sınıf mevcutları ortalama 20 civarı veya 20’den azdır. Öğretmenler B ve C okullarında öğrenci devamsızlığının yüksek olduğunu vurgulayarak, resmi öğrenci

mevcutlarının eğitim-öğretim yılı boyunca tam olarak okulda bulunmadıklarını belirtmişlerdir.

Sınıflar yaklaşık 20 civarında ama doğrusu hepsini bir arada pek göremiyoruz. Bağa, bahçeye çalışmaya giden çok oluyor bizimokulda.(ÖğretB1)

Yönetici görüşme verileri, sınıfların eğitim-öğretime hazırlığının yaz tatili sonunda, eğitim-öğretimin başlamasından kısa bir süre önce yapıldığını (n=4) göstermiştir. Bu süreç ortalama Ağustos ayı sonu ile Eylül ayının ilk iki haftasını kapsamaktadır.

Yaz tatilinin sonlarına doğru sıralarımızla ilgili tüm hazırlıklarımız biter. Eğitim-öğretim dönemine güzel bir şekilde hazır olur hepsi. (YB)

Derslikler düzenlenirken yaş gruplarının (n=3) ve sınıf mevcutlarının (n=4) göz önünde bulundurularak ayarlamalar yapıldığı belirtilmiştir. Yıpranmış olan öğrenci sıralarının tadilatıyla ilgilenilip (n=4), eksiklikler için gerekli mercilere başvurulmaktadır. Fakat hem derslik sayısının hem de kaynak yetersizliğinden dolayı tüm dersler için standart derslikler oluşturulduğu ifade edilmiştir.

Derslere göre düşünüp ayrı ayrı önlemler alamıyoruz standart sınıflar oluşturmak zorundayız. (YA)

Okul yöneticileri, eğitim-öğretimin başlamasından kısa bir süre önce sınıflarda ortalama olarak mevcutların belirlendiğini belirtmişler ve sıraların sayılarını sınıf temelinde öğrenci mevcutlarına göre hazırladıklarını dile getirmişlerdir. Yöneticilerin bu konudaki ifadeleri şu şekildedir:

Biz öğrenci sayılarına göre sınıflarda sıra ayarlaması yapıyoruz. Fazladan birkaç takım sıramızı illaki depolarımızda bulundurunuz. Eğitim-öğretim yılı başında eksik ve fazla sıraya sahip olan sınıflar sıralarla desteklenir. (YD)

Yöneticiler, sınıflara öğrenci sıraları temininde öğrencilerin yaş gruplarını/boyları dikkate aldıklarını belirtmişlerdir. Sınıflardaki sıraların yükseklikleri öğrencilerin yaşlarına göre seçilmektedir.

Çocukların yaşına uygun sıra bulmaya çalışıyoruz. Tabii bu her zaman bizim elimizde olmuyor. Bazen bizim dışımızdan kaynaklanan sebeplerle uygun olmuyor ama en küçük sıraları beşlerden başlayarak altı, yedi ve sekizinci sınıftaki çocukların boylarına göre ayarlamaya çalışıyoruz. (YA)

Okul bünyesinde hem ilkokul hem ortaokul bulunan D okulunun yöneticisi, aynı sıraları iki ayrı okul grubunun da kullanmak zorunda kaldığını belirmiştir. Hem ilkokul hem de ortaokuldaki öğrencilerin aynı sıraları kullanmasından dolayı öğrencilerin boy ve yaş gruplarına göre düzenleme yapmakta sıkıntılar yaşadıklarını dile getirmiştir.

Bizde ikili öğretim olduğu için bazı sorunlar yaşıyoruz. Ortaokulda sekizinci sınıfa gelmiş bir öğrencinin oturacağız sıra yüksekliği ile ilkokul öğrencisinin oturacağı sıra yüksekliği arasında fark olduğu için problemler yaşanıyor. Ama bunu bir şekilde mecburiyet olduğu için göz ardı etmek zorunda kalıyoruz. Çünkü herhangi bir yapabileceğimiz bir şey yok, bu şekilde devam ediyoruz biz. (YD)

Okul yöneticileri öğrenci sıralarını eğitim-öğretim sürecine hazırlarken yıpranmış sıraların yenilenmesi ile ilgilendiklerini belirtmişlerdir. Tamirat ve tadilat işlemlerinin bu dönemde tamamlanmaya çalışıldığı ifade edilmiştir.

Çok eskimiş, yıpranmış sıralar olursa onların tamiratını yaptırıyoruz. (YA)

Okul yöneticilerinden YA, öğrenci sıralarının okullara maliyetinin olmadığını, Milli Eğitim Müdürlüğünün okullara öğrenci sıralarını ücretsiz olarak gönderdiğini belirtmiştir. Öğrenci sırası talepleri alınan okulların sıralamaya konup Bakanlık tarafından taleplerin karşılandığını ifade etmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı kendisi yapıyor, ihaleye çıkarıyor ihale usulü temin ve tamirat ile ilgili işlemleri yaptırıyor. Bizim herhangi bir giderimiz olmuyor. Sadece sıramızın gelmesini bekliyoruz, belli bir sıra var çünkü. (YA)

Okul yöneticileri, öğrenci sıralarındaki eksikler için Milli Eğitim Bakanlığının ilgili birimi olan Ders Araçları ve Donatım Merkezi’ne başvurduklarını belirtmişlerdir. Elde edilen bulgular göstermektedir ki başvurudan sonra istenen malzemelerin geliş tarihi belli olmamakla birlikte bazen istenilen özelliklere en yakın, o sırada var olan ürünler de gönderilmektedir. Başvuru sırasında sadece adet ve yükseklik bilgilerini verdiklerini, ilgili birimin de kendilerine standart sıralar gönderdiklerini belirtmişlerdir. YA ise özel öğretim sınıfı için tekli sıra talebinde bulunduklarını ve sınıfı tekli sıralarla düzenlediklerini dile getirmiştir.

Donatımdan malzeme istiyoruz fakat onlar da ellerinde ne varsa onu gönderiyorlar. Şöyle bir strateji izliyor il: “Önceliği ilk açılan okullara veriyoruz, onlara gönderiyoruz malzemeleri” diyor. Sıraları herhangi bir katalogdan seçme olayımız yok. Öğrenci sıraları genelde standart, ikili. Özel eğitim sınıflarımız var. Biz de bu sınıflarda tekli sıralar istedik, onları gönderdiler, onları kullanıyoruz. Çünkü orada çocuklar ikili oturduğu zaman sıkıntı çıkarabiliyorlar bazen. Şimdilik onlara istedik ama normal eğitim öğretim gören öğrencilere ikili sıralar kullanıyoruz. (YA)

Yönetici YC, okullarını ilçenin önde gelen zenginlerinden birinin yaptırdığını ve sürekli olarak ihtiyaçlarının bir bölümünü de karşıladığını belirtmiştir. Sıralar konusunda da farklı özelliklere sahip olan sıraların bahsettiği yardımsever tarafından yaptırılmış olduğunu dile getirmiştir.

Sizin de gördüğünüz gibi bir tane sınıfımızda standart dediğimiz sıralardan var. Diğer sınıflarda daha geniş masalı sıralardan var. Üstleri farklı bir maddeyle kaplanmış. Ben bu okula idareci olarak geldiğim zaman zaten vardı. Ben geldiğimden beri aynı sıralarda devam ediyoruz. Çoğunluğunda sandalyeler tek tek. Tek oldukları için öğrenciler tek tek de

oturtulabilir ama masalar ikili olduğu için hareket durumu zorlaşabilir. Masa ikili sandalyeler tekli olunca daha da anlamsız oluyor bence. Bağlı mı, ayrı mı belli olmuyor. Masa da tekli olsa oturak gibi öğretmenlerimiz daha değişik şekiller de deneyebilir. O biraz garip olmuş bence, ya birleşik olsun, ya ayrı olsun. Ben aslında onu ilk geldiğim zaman fark ettim ve hatta bu niye böyle acaba diye de düşündüm. Ama işte o şekilde gelmiş demek ki. (YC)

Okul yöneticilerinin tamamı, eğitim-öğretim yılına başlanmadan önce sınıfları hazırlarken sıraları klasik (sıralı) oturma düzeninde yerleştirdiklerini belirtmişlerdir. Düzenlemeyi yaparken sınıftaki öğrencilerin tümünün tahtayı görebileceği şekilde düzenlediklerini vurgulamışladır. Ayrıca YB, sıraları düzenlerken ışıklandırmayı dikkate aldıklarını belirtmiştir.

Okullar açılmadan sıraları normal şekilde [klasik (sıralı) düzeni kastediyor] yerleştiriyoruz. Öğrencilerin hepsinin yönü tahtaya dönük şekilde. (YA)

Çocukların oturma düzenini oluştururken ortamın ışıklandırması, tahtanın net bir şekilde görülebilmesi noktalarına dikkat ediyoruz. (YB)

Dersliklerdeki sıraların yerleşimi düzenlenirken tahtanın odak alındığı görülmektedir. Öğretim programı ise “öğrencilerin var olan yazılı metinleri okuyup ezberlemek yerine grupça bir oyun yaratıp sınıf arkadaşlarıyla oynaması, canlandırması gibi eylemsel olarak iletişimsel etkinliklerle meşgul olması” (MEB, 2018, s.4) şeklinde öğrencinin merkezde olduğunu açık bir dille ifade etmektedir. Öğrencinin uygulamalarla aktif rol üstlendiği programlardaki temalarda, kazanımlarda ve uygulanmasına yönelik belirtilen noktalarda vurgulanmaktadır. Ayrıca programların dayandırıldığı felsefeler tekrar düşünüldüğünde, yetiştirilmesi amaçlanan yapılandırarak, kendi deneyimleriyle öğrenen insan tipinin uygulamayla uyuşmadığı belirtilebilir. Derslikler hazırlanırken, program amaçlarının/felsefesinin yeterince dikkate alınmadığı izlenimi doğmaktadır.