olmakta ve sigortalı işsizler niteliklerine daha uygun işler
arayabilmektedir.
beplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde, işçilerin çalışmadıkları süreler için kısa çalışma ödeneği ödenmekte-dir.
Kısa çalışma uygulaması 2003 yılında mevzuatımıza girmiş bir uygulama olmakla birlikte, ilk uygulaması 2005 yılında görülen kuş gribi vakaları nedeniyle olmuştur. Daha sonra 2008 yılında başlayan krizle birlikte daha fazla işveren tara-fından talep edilir hale gelmiştir. Krizin, istihdam üzerindeki daraltıcı etkisinin azaltılmasına katkı sağlamıştır. Bu dönem-de yaklaşık 217 bin kişiye yaklaşık 201,69 milyon TL ödönem-deme yapılmıştır. Bu sayede hem firmaların tekrar işe alma, eğitim ve işe uyum için gerekli olan bir takım giderlerinin önüne geçilmiş, hem de işçilerimizin çalışılmayan dönemde gelir devamlılığı sağlanmıştır.
Çalışanların kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için, işyerinin genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zor-layıcı sebeplerden etkilendiğinin tespiti ve çalışanların da prim ödeme bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması gerekmektedir. Kısa çalışma ödeneği işyerinde bu sebeplerle çalışılmayan süreler için verilmekte olup, miktarı sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alı-narak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu miktar aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçe-memekte olup, 2015 yılının I. Dönemi için bu tutarlar 715,43 TL ile 1.788,57 TL arasında değişmektedir.
Kısa çalışma ödeneğinin süresi de 3 aydır. Bu süreyi 6 aya kadar uzatmaya ve ödenen sürelerin işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Ücret Garanti Fonu ödemeleri ve İş Kaybı Tazminatı hak-kında bizi bilgilendirir misiniz?
Avrupa Birliğinin işverenin aczi durumunda ücretli çalışan-ların korunması ile ilgili kabul ettiği 80/897 sayılı yönerge ile bu yönergeyi tadil eden 2002/74 sayılı yönergesi; üye ülkeleri, işverenin aczi halinde işçilerin ücret ve diğer sosyal haklarını güvenceye kavuşturmak için işletmenin mal varlı-ğından bağımsız ve cebri icraya konu olmayacak “garanti kurumu” oluşturmakla yükümlü kılmıştır. Bu kapsamda üc-ret garanti fonu, Avrupa Birliğine uyum süreci çerçevesinde 2003 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
Ücret Garanti Fonu işverenin; aciz, iflas, iflasın ertelenmesi ve konkordato nedeniyle ödeme güçlüğüne düştüğü hal-lerde, işçilerinin alamadıkları 3 aylık ücret alacaklarını kar-şılamak için oluşturulmuştur. Bu uygulama ile çalışanların mağduriyetleri belirli miktarlarda giderilmektedir. Fon, iş-verenlerin işsizlik sigortası primi olarak ödedikleri primlerin yüzde birinden oluşmaktadır. 2005 yılından bu yana 53.610 kişiye toplam 108,8 milyon TL ödeme gerçekleştirilmiştir. 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çer-çevesinde, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlarda iş sözleşmesine dayalı olarak ücret karşılığı çalışanlardan, iş sözleşmeleri sona ermiş olanlara iş kaybı tazminatı öden-mektedir.
Hizmet akdinin sona erdiği tarihte aynı işveren ile hizmet akdi kesintisiz 550 ila 2200 gün devam edenlere 90 ila 240 gün arasında ödeme gerçekleştirilmektedir. Ödeme miktarı ise günlük net asgari ücretin iki katıdır. Engelli vatandaşları-mız için ise bu tutar, günlük net asgari ücretin dört katı ola-rak belirlenmiştir.
İş kaybı tazminatı alan işsizlerimize; sosyal güvenlik kuruluş-ları kesintilerinin yatırılması, danışmanlık, meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi ve yeni iş bulma hizmetleri de verilmektedir.
Soma’da meydana gelen maden faciası ile ilgili olarak Baş-kanlığınız tarafından yürütülen bir çalışma oldu mu?
Soma’da yaşanan facianın ardından 4447 sayılı İşsizlik Si-gortası Kanununa Geçici 12. madde eklenerek, iki farklı öde-me yapılması öngörülmüştür. Bu kapsamda özetle;
a) Eynez maden ocağı işletmesinde kaza tarihi itibarıyla ça-lışanlara veya bu kişilerin hak sahiplerine, son aylık net üc-retleri esas alınarak Fondan 6 ay süre ile ödeme yapılması, b) Eynez, Atabacası ve Işıklar maden ocağı işletmelerinin, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı bakımından kapalı kaldığı sü-rede, çalışanların 6 aylık ücretlerinin işverenden tahsil edil-mek koşulu ile Fondan ödenmesi,
kararlaştırılmıştır.
Düzenlemenin (a) bendi kapsamında çalışanlara ve vefat edenlerin hak sahiplerine toplam 24 milyon TL ödeme ya-pılmıştır.
(b) bendi kapsamında ise müfettişler tarafından faaliyetleri durdurulan işyerlerinde çalışanlara toplam 53,7 milyon TL ödeme yapılmıştır. Bu ödemeler işverenden yasal faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
Son olarak eklemek istediğiniz bir husus var mı?
İŞKUR ailesi olarak, ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan işsizliği azaltmaya çalışıyoruz. İşsizlik Sigortası Dairesi olarak ise bundan bizim payımıza, işsizliğin sebep olduğu gelir kaybını belirli ölçü ve sürelerde karşılayarak bu sürecin etkilerini azaltmak düştü. Böylece işini kaybedenler için iş bulma sürecinin zaruri ihtiyaçları karşılayacak bir gelirle ge-çirilmesi sağlanmış olmakta ve sigortalı işsizler niteliklerine daha uygun işler arayabilmektedir. Bu da işgücünün verim-liliğini olumlu yönde etkilemektedir. Ayrıca, işsizlik sigorta-sı sağladığı gelir güvencesiyle, işsizlerin alım güçlerini belli ölçüde koruduğundan toplam talep üzerinde olumlu etki yapmaktadır.
İşsizlik sigortasının, Anayasamızın sosyal devlet olma ilke-sinin bir gereği olduğunun bilincinde olarak, işsizlik sigor-tasının en hızlı ve en doğru bir şekilde hak sahiplerine ulaş-tırılmasında her gün aynı özveri, şevk ve empati ile çalışan arkadaşlarımızı sizin aracılığınızla kutluyorum.
Ancak, insan odaklı hizmet anlayışımızı her gün daha ileriye taşımak için var gücümüzü sarf etmek mecburiyetinde oldu-ğumuzun da bilincindeyiz. Bu bilinç ve sorumlulukla
çalış-1964 yılında Safranbolu’da doğan Demir, lisans eğitimini 1984-1988 yılları arasında Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümünde tamamladı. 1989 yılında Türkiye İş Kurumunda memur olarak göreve başlayan Demir; şef, eğitim uzmanı ve şube müdürlüğü görevlerinde bulundu. 2000 yılından bugüne kadar da İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı görevini yürütmektedir.
İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanı
2013 Yılı 2014 Yılı Değişim Başvuru 2.359.304 2.375.583 1 Erkek 1.496.699 1.500.064 0 Kadın 862.605 875.519 1 Açık İş 1.481.196 1.735.892 17 Kamu 66.267 11.639 -82 Özel 1.414.929 1.724.253 22 İşe Yerleştirme 671.578 701.435 4 Erkek 466.155 478.839 3 Kadın 205.423 222.596 8 Normal 636.855 674.701 6 Engelli 34.476 26.350 -24 Eski Hükümlü-TMY 247 384 55 Kayıtlı İşgücü 4.540.488 4.839.211 7 Erkek 2.816.471 3.024.155 7 Kadın 1.724.017 1.815.056 5 Kayıtlı İşsiz 2.610.969 2.747.978 5 Erkek 1.561.203 1.633.255 5 Kadın 1.049.766 1.114.723 6 Yurtdışı Başvuru 1.663 1.555 -6 Yurtdışı Gönderme 55.369 39.644 -28
Tablo 1: İŞKUR GENEL VERİLERİ