Ayvalık Turizminin En Temel Sorunları ve Nedenleri

Tablo 3’te katılımcıların Ayvalık turizminin en temel sorunlarına yönelik görüşlerini ifade ettikleri görüşmelerin analizi sonucunda ortaya çıkan kod ve temalar yer almaktadır.

Tablo 3. Ayvalık Turizminin En Temel Sorunlarına Yönelik Katılımcı Görüşleri Tema: 2 –Temel Sorunlar (175)

Alt Temalar Kodlar

1.1. Altyapı

1.2. Turizm İşletmeleri

1.3. Temizlik ve görüntü kirliliği

1.4. Fiyat istikrarsızlığı

1.5. Yerel halkın turizme bakışı

1.6. Destinasyon markalaşması

Altyapı (68)

✓Su kesintisi ve kanalizasyon (20) ✓Trafik (15) ✓Yollar (11) ✓Otopark (9) ✓İnternet ağı (3) ✓Hava kirliliği (3) ✓İkinci konut (2) ✓Elektrik kesintisi (2) ✓Dereler (2)

✓Sezonluk nüfus değişimi Turizm İşletmeleri (48) ✓Tesis sayısı ve türleri (13) ✓Kalifiye personel (8) ✓İşletmelerin işbirliği (5) ✓Hizmet kalitesi (5)

✓Plajların düzensiz olması (4) ✓Yabancı dil (4)

✓Yenilik ve değişim (3) ✓Turizmin ikinci iş olması (2) ✓Nitelikli turist (2) ✓Turist rehberi (2) Temizlik ve görüntü (18) ✓Temizlik (11) ✓Görüntü kirliği (7) Fiyat (15)

✓Fiyat ve kalite standardı (8) ✓Yüksek fiyat uygulanması (7) Yerel halkın turizme bakışı (10) ✓Turizm anlayışı (6)

✓Turistlerin önerileri (2) ✓Restorasyon yardımı ✓Tarih bilgisi eksikliği

Destinasyon markalaşması (8) ✓Destinasyon tanıtımı yetersiz (4) ✓Zeytinin markalaşması (3) ✓ Rum evleri olarak pazarlama

68

1.7. Kurum ve kuruluşlar

Kurum ve kuruluşlar (8) ✓Denetleme ve yaptırım (4) ✓Ruhsatsız tesislerin kontrolü (2) ✓Tabiat parkı bilgilendirme ofisi ✓Yatırımcının yeterince çekilememesi

Katılımcıların Ayvalık turizminin en temel sorunlarına yönelik değerlendirmeleri yedi alt temada toplanmıştır. Yapılan kodlamaların yaklaşık % 39’u (68) alt yapı alt temasında yer almaktadır. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan değerlendirmelerde, su kesintisi ve taşma ve kötüye sebep olan kanalizasyon (20 katılımcı), yüksek sezonda yaşanan trafik sıkışıklığı (15 katılımcı), yolların düzensiz ve yetersiz olması (11 katılımcı), yüksek sezonda otoparkların düzensiz ve pahalı olması (9 katılımcı), bazı bölgelerde internetin yetersiz olması (3 katılımcı), kış aylarında pirina ve kömür kokusunun yarattığı hava kirliliği (3 katılımcı), çok sayıda ikinci konut yapımına izin verilmesi (2 katılımcı), elektrik kesintisi (2 katılımcı), zeytin kara suyunun derelere akması, ıslah olmayan derelerin taşması (2 katılımcı) ve yaz ile kış nüfus farkının 6 kat olmasıyla altyapının yetersiz kalması gibi sorunlara (1 katılımcı) yönelik ifadeler yer almaktadır.

Yapılan kodlamaların yaklaşık % 27’si (48) turizm işletmeleri alt temasında yer almaktadır. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan değerlendirmelerde, destinasyondaki konaklama, yiyecek-içecek ve eğlence tesisi sayısının yetersiz olması, tabiat parkında tuvalet, Sarımsaklı Plajında engelliye uygun hizmetler, günübirlik teknelerin barınacağı iskelenin bulunmaması ve deniz sporlarının yeterince yapılamaması (13 katılımcı), turizm sezonu kısa olması sebebiyle kalifiye personelin bölgeye çekilememesi (8 katılımcı), konaklama tesislerinin tur operatörüne fiyat verme ile tur operatörünün transfer, rehberlik taleplerini karşılamada birlikte hareket edememesi, Sarımsaklı’daki plaj ve konaklama tesislerinin geç (Haziran ayında) açılması (5 katılımcı), bazı plajların düzensiz olması ve plaj spor turnuvalarının düzenlenememesi (5 katılımcı), otellerin hizmet kalitesi ve yiyecek içecek işletmelerinin yemek çeşitliliğine ilişkin eksiklikleri (4 katılımcı), işletmelerdeki yabancı dil bil bilen personel sayısının az olması (4 katılımcı), yenilik ve değişime açık olunmaması (3 katılımcı), herşey dahil sistemiyle nitelikli turistin çekilememesi (2 katılımcı), turizm işletmecilerinin mesleğinin turizm olmaması veya

69

ikinci işleri olması (2 katılımcı) ve destinasyondaki turist rehberi sayısının az olması ile ilgili sorunlara (2 katılımcı) yönelik ifadeler yer almaktadır.

Diğer bir alt tema olan temizlik ve görüntü ise kodlamaların yaklaşık % 10’unu (18) oluşturmuştur. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan

değerlendirmelerde, kentin yüksek sezondaki temizlik sorunları (11 katılımcı) ve kentte kontrolsüz imar ile tarihi yapılardan kaynaklanan görüntü kirliliğine ilişkin sorunlar (7 katılımcı) ile ilgili ifadeler yer almaktadır.

Yapılan kodlamaların yaklaşık % 8’i (15) fiyat alt temasında yer almaktadır. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan değerlendirmelerde, bazı turizm işletmelerinde fiyat ve kalite standardının olmaması (8 katılımcı) ve bazı turizm işletmelerinin turistlere yüksek fiyat uygulamasına yönelik sorunlar (7 katılımcı) ile ilgili ifadeler yer almaktadır.

Yapılan kodlamaların yaklaşık % 6’sı (10) yerel halkın turizme bakışı alt temasında yer almaktadır. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan değerlendirmelerde, turizmin kısa vadeli kazanç olarak görülmesi (6 katılımcı), turistlerin önerilerine açık olunmaması (2 katılımcı), tarihi yapı restorasyon yardımından konut sahiplerinin bilgisi olmaması (1 katılımcı) ve destinasyon tarihi hakkında yeterince bilgi sahibi olunmamasına (1 katılımcı) yönelik ifadeler yer almaktadır.

Yapılan kodlamaların yaklaşık % 5’i (8) destinasyon markalaşması alt temasında yer almaktadır. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan değerlendirmelerde, destinasyon tanıtımının yeterince yapılamaması, emekli kenti destinasyon imajına sahip olması (4 katılımcı), Ayvalık zeytinyağının taklit ve tağşişi yapılması, zeytin ürünlerinin kültürel miras yerine ticari olarak pazarlanması (3 katılımcı) ve tarihi yapıların Rum evleri olarak pazarlanması (1 katılımcı) ifadeleri yer almaktadır.

Son alt tema olan festivallerin geliştirilmesi ise kodlamaların yaklaşık % 5’ini (8) oluşturmuştur. Bu alt temanın oluşmasını sağlayan değerlendirmelerde, yüksek fiyat uygulayan işletmelere yeterince yaptırım uygulanmaması (4 katılımcı), ruhsatsız konaklama tesislerinin yeterince kontrol edilememesi (2 katılımcı), Ayvalık Tabiat Parkına özel bir bilgilendirme ofisi olmaması (1 katılımcı) ve turizm koruma gelişim bölgesi olmadığından yatırımcıların bölgeye yeterince çekilememesi ile ilgili (1 katılımcı) ifadeler yer almaktadır.

70

Ayvalık turizminin en temel sorunlarına yönelik katılımcıların söylemleri şu şekildedir:

K5: Bence iki temel başlık var. Birincisi; turizm işletmecilerinin esas mesleğinin

turizm olmaması ya da ikinci bir iş olarak yapmalarıdır. Turizmde profesyonel ve kurumsal olunmaması, bizim şehrimizin en büyük sorunudur. İkincisi, halkın çoğunluğunun geçim kaynağının turizm olmamasıdır. Halk, ne kadar turizm ile iç içe olursa destinasyonun sorunlarını çözmek daha kolay olur. Bunlar, birbirini tetikleyen unsurlardır. Eğer bu iki temel sorun yerine getirilseydi hizmet kalitesi, pahalılık, işletmeden paraların ödenmemesi, gürültü gibi bize gelen şikayetler olmazdı. Çünkü turizm bilincine sahip profesyoneller buna çok özen gösterirlerdi. Bunun aksine kendi sektöründe titiz çalışıp turizm sektöründe de aynı titizliği devam ettirenler de var. Çok şikayet aldığımız bazı işletmelere temel sorunları iletiyoruz ama ısrarla aynı şikayeti alıyorsak bunun değiştirilemeyeceğini görüyoruz. Biz, her zaman rica etme yöntemini kullanıyoruz. İşletmelerde nadiren pozitif yaklaşımla olumlu değişimler olsa da konuşmayla bu iş çözülemiyor. Cezai müeyyideler uygulanmalı ki ancak o şekilde değişim gerçekleşir. Ya da turistler, bu sorunlu işletmeleri tercih etmediğinde destinasyonun sürdürülebilirliği gerçekleşmezse o işletmeler de ayakta kalamazlar.

K9: Ayvalık turizminin en temel sorunları; destinasyon turizm faaliyetlerinin

profesyonellere bırakılmaması, destinasyon markalaşmasının gerçekleştirilememesi, turizmin 3 ay olmasına sebep olan yerli turist ile çalışılmasıdır. Önemli olan kitle turizmi ile çok turist getirmek değil para harcayan az sayıda kaliteli turist getirmektir. Şu anda Sarımsaklı her şey dahil sistemiyle Ayvalık merkez ve Cunda oda+kahvaltı sistemi ile çalışıyor. Destinasyon olarak oda+kahvaltı sitemine ya da en azından yarım pansiyon sitemine dönmemiz gerekiyor. Bu sistemin de çalıştırılması için tanıtım, markalaşmada ve tesislerin kendilerini yenilemesi konusunda profesyonellerin bu işe el atması gerekiyor. Bazı tesisler, para kazansa da yeniliğe açık olmadıklarından işletmelerini yenilemiyorlar. Altyapı sorunları, sadece bizim bölgemizde değil Türkiye genelinde yaşanmaktadır. Kaliteli yatak kapasitesinin çoğaltılması, yeşile yani doğaya ve kent temizliğine önem verilmelidir. Trafiğe, çöp, kanalizasyon ve su sorununa çözümler bulunması gerekiyor. Doğayı, hayvanları, denizi ve ormanları her şeyi korumamız gerekiyor.

71

K10: Birincisi, tüm kurumları ilgilendiren ve turizm toplantılarında en çok

konuşulan altyapı sorunudur. İkincisi, işletmelerin stabil kalite ve fiyat uygulamaması turistleri son derece etkiliyor. Mesela Avrupa’da bir restoranda porsiyon büyüklüğü, fiyatları aynıdır ve standart hizmet sunulur. Aynı hizmeti sunan otellerin fiyatları, birbirine yakındır. Üçüncüsü, sezonun kısa olmasıdır. Turizm işletmeleri, yatırımlar yapsa da turizm sezonu 50 gün ile sınırlıdır. Tabi ki kurumlar, sezonu uzatmak için sezon öncesi ve sonrası etkinliklerle her türlü çabayı gösteriyor. Binaların bakımsızlığı ve restorasyonu geciken tarihi yapılar, altyapı sorunlarıdır. Eski bir şehirde yaşamak, bazı altyapı sorunlarının çözümünü de zorlaştırıyor. Bu üç temel sorun dışında, otel ve restoranlarda yeterince kalifiye personel yok. Yabancı turistlerle iletişim için personel sayısı az ve yabancı dil eksikliği var. Tüm bunların en çatı problemi de Ayvalık’ın turizm bölgesi olmamasıdır. Türkiye İstatistik Kurumuna göre Ayvalık bir tarım bölgesidir. Turizm bölgesi olmaması, devletin turizm yatırımlarının buraya gelmemesine ve yerel halkın da turizm bölgesindeymiş gibi bilinçlenmemesine sebep oluyor. Turizm, ek bir kaynak gibi düşünülerek asıl öncelik zeytin, esnaflık, ticaret oluyor. Onun dışında yazın da bir restoran veya otel açalım turizm yapalım gibi ikincil bir meslek grubu olarak görülüyor.

K22: Ayvalık’ın en büyük sorunu, turizm mantığının yeteri miktarda oturmaması ve

mevcut yerel yönetimlerin destinasyona turizm bölgesi mantığıyla hizmet etmemesidir. Turizm belediyeciliğinin çok ayrı bir mantık olması gerekiyor. Hala bugün çöp, altyapı, destinasyonun önemli noktalarında kirli suları denize dökülmesi önlenemiyorsa destinasyonla ilgili sorunlar yaşadığımızı gösteriyor. Ama kontrolsüz bir kalabalık, düzensiz bir imarlaşma, ona paralel olmayan bir altyapı var. Otele gelen bir turistin kaydı yapılıyorsa ev pansiyonlarına gelenlerin kaydı sağlanmıyorsa bu mali ve imar olarak bir sorundur. Ev pansiyonculuğu, sorun diyemem ama kontrol altında yapılır ve kaliteli bir şekilde götürülürse olur. Şu an Ayvalık’ın en büyük sorunu altyapı ve üstyapı sorunlarıdır. Altyapı, su ile kanalizasyondur. Üst yapı, kentin görünürlüğü yani görüntü kirliliği ve imar kontrolsüzlüğüdür. Bir kente gittiğinizde giriş yolundan kentin çıkışına kadar her şeyin düzen içinde olması gerekiyor. Düzensizlik, kontrolsüzlüğü getiriyor, kontrolsüzlük de her türlü güvenlik açığını oluşturuyor. Bunların hepsi birbirine paralel unsurlardır.

72

K33: Böyle kentlerin sorunları çok oluyor. Yaz kış sezonu arasındaki nüfus değişimi,

tarihi bir kent olması ve tamamen deniz kıyısına yayılması başlıca sorunlardır. Çünkü yaz kış nüfus değişiminin 6-7 kat artmasıyla bölgemizdeki nüfus değişimi müthiştir. Bunun yanında kentimizin tamamen deniz kıyısına yayılması, onu uzun ve yönetilmesi zor bir kent haline getiriyor. Trafik, otopark ve altyapı sorunu; Ayvalık’taki turizmi kötü yönde etkileyen sorunların başında geliyor. Su ve kanalizasyonun oluşturduğu sorunun devlet desteğiyle çözülmesi gerekiyor. Kanalizasyon sorunu, denizlerin kirlenmesine ve zaman zaman da kokulara sebep oluyor. Şehrin içine bu kadar araç sokmadan Ayvalık ve Cunda şehir girişlerinde sürekli çalışan servisler ile şehir merkezine ulaşım sağlanabilir. Turistler; bir şehirde yürüdükçe hem para harcar hem de nefes alır, güzel tarihi sokaklar içinde daha rahat gezer. Ayvalık’ın geleceğinin artık bu şekilde olması gerekiyor.

K38: Ayvalık’ın en büyük sorunu, altyapı eksikliği ve kaliteli tesis sayısının yeterli

olmamasıdır. Böyle güzel bir destinasyonda kanalizasyonun denize dökülmesi, büyük bir eksiktir. Tabi ki birçok alanın sit alanı olması, kaliteli tesislerin yapılmasını zorlaştırıyor ama bu konuda çalışma yapılabilir. Merkezde eski tarihi yapılar ve birçok yer sit alanı olduğu için Ayvalık şehir planlaması yanlıştır. Merkezde eski Ayvalık dediğimiz tarihi evlerin bulunduğu yerin bence biraz daha açılması ve merkezdeki alışveriş yerlerinin dışarıya kaydırılması gerekiyor. Merkezde özellikle yazın otopark sorunu var. Şehir merkezine kalıcı büyük bir otopark yapılması gerekiyor. Deniz kenarında merkezde eski yağ fabrikalarının olduğu yerler, kullanılabilir hale getirilip halka ve turistlere açılırsa Ayvalık turizmine katkı sağlanabilir.

4.1.4. Sürdürülebilirliği Sağlamak İçin Paydaşların Örgütlü Çalışmaları